ကမ္ဘာကြီး ပူနွေးလာမှုကြောင့် အာတိတ်စက်ဝိုင်း နဲ့ အန္တာတိကတိုက်က ရေခဲတွေ အရည်ပျော်မှုဖြစ်စဉ် တိုးလာပြီး ပင်လယ်ရေမြင့်တက်မှုများဖြစ်ပေါ်နေပါတယ်။ လက်ရှိအနေအထားအရ အာတိတ်စက်ဝိုင်းမှာ ရေခဲတောင်တွေ ပြိုကျနေသလို အာတိတ်စက်ဝိုင်းအတွင်း က ဂရင်းလန်းကျွန်မှာလည်း ကုန်းမြေမျာ းပေါ်လာ တဲ့ အထိဖြစ်ပေါ်နေပါတယ်။ ဥရောပက အကျယ်ဆုံး ရေဝပ်မြေဖြစ်တဲ့ ပြင်သစ်နိုင်ငံက ကာမာဂူးဒေသမှာ ရေမျက်နှာပြင် မြင့်တက်လာမှု ကြောင့် ကြိုးကြာ ငှက်တွေအပါအဝင် ရေဝပ်ဒေသ နဲ့ စိမ့်မြေဒေသမှာ နေထိုင် ကျက်စားတဲ့ တိရစ္ဆာန်တွေ ၊ သဘာဝပေါက်ပင် နဲ့ ဂေဟစနစ်တွေ ထိခိုက်လာနေပါပြီ။ ပြင်သစ်နိုင်ငံတောင်ပိုင်းမှာ စတုရန်း ကီလိုမီတာ ၁၀၀၀ လောက်ရှိတဲ့ ဒေသတစ်ခုကို ယူနက်စကိုက သဘာ၀ တောရိုင်းသုခဘုံ အဖြစ်နဲ့ သက်မှတ်ပေးပြီး ကမ္ဘာအမွေအနှစ်စာရင်းထဲထည့်ထားပါတယ်။ အဲ့ဒိဒေသ ကို […]

စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေ နဲ့ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြုတ်နှံမှု တွေကြောင့် ဆင်းရဲသားတွေက မြေယာ ပိုင်ဆိုင်မှု မညီမမျှဖြစ်ကာ စိုက်စားဖို့အတွက် အခက်အခဲတွေဖြစ်လာပါတယ်။ နိုင်ငံတကာမြေယာ ညွှန့်ပေါင်းအဖွဲ့ ( ILC ) နဲ့ အောက်စ်ဖမ်းအဖွဲ့ တို ပူးပေါင်း ပြုလုပ်တဲ့ စာရင်းဇယားများ အရ လယ်ယာစိုက်ပျိုးနေရဲ့ လူဦးရေ သန်း၂၅၀၀ က မြေယာပိုင်ဆိုင်မှု မညီမမျှဖြစ်ပြီး လက်တစ်ဆုတ်စာ လူနည်းစုတွေက သာ မြေယာတွေကိုစီမံခန့်ခွဲ နေကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အဲ့ဒိပြဿနာက ဌာနေတိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ ဒေသခံ စိုက်ပျိုးရေး လူ့အဖွဲ့အစည်းကို တိုက်ရိုက် သက်ရောက် လာပါတယ်။ ‘ ဆင်းရဲတဲ့နိုင်ငံတွေမှာဆိုရင် မြေယာပိုင်ဆိုင်မှု မညီမမျှဖြစ်တဲ့ ပြဿနာတွေက အများကြီး တက်နေပါတယ်။ ဆင်းရဲရပါတယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းတရားတွေမှာ အဲ့ဒိအချက်ကလည်း တစ်ချက်ဖြစ်နေပါတယ်။ ဂွာတီမာလာလို နိုင်ငံမျိုးမှာ […]

ဝေလငါးဆိုတဲ့ သတ္တဝါသည် ကျနော့်တို့ဂြိုဟ်ကမ္ဘာပေါ်တွင် သာမန်မဟုတ်ဆုံး သတ္တဝါဖြစ်တယ်ဆိုတာ သံသရဝင်စရာမရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် သူတို့ဟာ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဝန်ထုပ်ကို လျှော့ချပေးနိုင်တယ်လို့ပြောရင် ခင်ဗျားတို့ အံ့အားသင့်သွားမှာပါ။ လေထုထဲက ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်တွေကို သစ်ပင်တွေက သဘာဝရဲ့နိယာမသဘောတရားအတိုင်း စုပ်ယူတယ်ဆိုတာ လူတိုင်းသိပြီးသားပါ။ သူတို့ရဲ့ ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်က ကာဗွန်တွေကိုစုပ်ယူပြီး အောက်ဆီဂျင်ကိုထုတ်ပေးပါတယ်။ ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာထဲမှာတော့ ကာဗွန်စုပ်ယူဖို့ကို အဲ့ဒိတိုက်တန်ကြီးတွေက အလုပ်လုပ်ပေးနေပါတယ်။ ဝေလငါးကြီးတွေဟာ သူတို့ခန္တာကိုယ်ထဲမှာ ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်မြောက်အမြားကို သိုလှောင်ထားပါတယ်။ အဲ့ဒိကာဗွန်တွေကို သူတို့သေဆုံးတဲ့အခါမှာ သူတို့နဲ့အတူ သမုဒ္ဒရာကြမ်းပြင်ကိုယူဆောင်သွားပါတယ်။ အဲ့တာကို ဝေလငါးသင်္ချိုင်း( whale falls )လို့ ခေါ်ပါတယ်။ whale fallsတွေက အာဟာရကြွယ်ဝလို့ ရေနက်ပိုင်းနဲ့ ရေအောက်ကြမ်းပြင်မှာနေထိုင်တဲ့ သတ္တဝါတွေအတွက် အထူးအကျိုးရှိပါတယ်။ ပင်လယ်ရေအောက်ထဲမှာကာဗွန်တွေကို ဖမ်းပြီးသိမ်းထားတဲ့သဘောပါပဲ။ ဆန်ဖရန်စ္စကိုတက္ကသိုလ်က ပြုလုပ်တဲ့ အဏ္ဏဝါသုတေသနတစ်ခုမှာ whale fallsတွေက ကမ္ဘာ့ကာဗွန်ထုတ်လွှတ်မှု […]

ကမ္ဘာပေါ်မှာ ကြံ့ဖြူ အထီးဆိုတာ တစ်ကောင်မှ မရှိတော့ပါဘူး ။ အခုဖော်ပြထားတဲ့ ဓာတ်ပုံက ကမ္ဘာပေါ်မှာ နောက်ဆုံးကျန်ခဲ့တဲ့ ကြံ့ဖြူအမ ၂ကောင် ဖြစ်တဲ့ ဖာတူ နဲ့ နာဂျင်တို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့တွေမျိုးတုန်းတော့မယ်ဆိုတာကို သိသွားပြီးနောက်ပိုင်းမှာတော့ လက်နက်ကိုင် အစောင့်တွေက သူတို့ သွားတဲ့နေရာတိုင်းကိုလိုက်ပြီး စောင့်ရှောက်နေရပါတယ်။ ကင်ညာနိုင်ငံက အိုလ်ပီဂျီတာ ထိန်းသိမ်းရေးစခန်းကို မသက်ဆိုင်သူ ဘယ်လူမှ မဝင်ရဆိုပြီး လုပ်ထားပါတယ်။ လက်နက်ကိုင်အစောင့်တွေနဲ့ကိုချပြီး အဲ့ဒိကြံ့ဖြူမ ၂ကောင်ကို စောင့်ရှောက်ထားရပါတယ်။ ဖာတူ နဲ့ နာဂျင်က သားအမိတွေပါ။ ၂၀၀၉ လောက်ကတည်းက ကြံ့ဖြူအထီးတွေ အကုန်ကုန်သွားအောင် အသတ်ခံလိုက်ရတာရယ်၊ သဘာဝအတိုင်းသေဆုံးသွားတာရယ်ကြောင့် မျိုးပွားစရာ မကျန်တော့တာပါ။ အာဖရိကမှာ ကြံ့ဖြူတွေ မျိုးမတုန်းခင်တုန်းက ဥရောပ တိရစ္ဆာန်ရုံမှာ နာဂျင်ကို မွေးထားတာပါ။ နောက်တော့ ဖာတူကို […]

အီကွေဒေါနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်းတွင်တည်ရှိသည့် ချမ်ဘိုရာဇို (Chimborazo) မီးတောင်ပေါ်မှ ဆီးနှင်းရေခဲတုံးများ ပြိုကျလိမ့်ဆင်းမှုဖြစ်ပွားခဲ့ရာ အနည်းဆုံး လူ ၄ ဦးသေဆုံးခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ အောက်တိုဘာ ၂၄ (စနေနေ့) က ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် အဆိုပါဖြစ်စဉ်တွင် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် အမြင့် ၆,၁၀၀ မီတာကျော်ရှိသော ချမ်ဘိုရာဇို မီးတောင်အား တက်ရောက်နေသည့် လူ ၁၂ ဦးပါသော တောင်တက်အဖွဲ့တစ်ခုသည် ဆီးနှင်းရေခဲတုံးများ ပြိုကျလာမှုနှင့်ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်ဟု အီကွေဒေါ ကယ်ဆယ်ရေးဌာနက သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး တောင်တက်သမားများမှာ မည်သည့်နိုင်ငံသားများ ဖြစ်သည်ကို မသိရသေးဟု ဆိုသည်။ ချမ်ဘိုရာဇို မီးတောင်သည် အီကွေဒေါနိုင်ငံတွင် အမြင့်ဆုံးတောင်များထဲမှ တစ်လုံးဖြစ်ပြီး ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် အမြင့် ၆,၂၆၃ မီတာ အမြင့်ရှိသည်။ ယင်းတောင်ထိပ်သည် ဆီးနှင်းများဖြင့်ဖုံးလွှမ်းနေရာ ပြည်တွင်းပြည်ပ ခရီးသြားများအား အထူးစွဲဆောင်ထားသည့် ခရီးသွားနေရာတစ်ခုဖြစ်သည်။ […]

စကော်တလန် အစိုးရ က အက်ဖရစ်ဟိုက်လန်း လို့ခေါ်တဲ့ နေရာမှာ သစ်တောပြုန်းတီးမှု ဖြစ်သွားလို့ အဲ့ဒိ ဒေသက ဧက၅သိန်းကို နှစ်၃၀ စီမံကိန်းနဲ့သစ်တောတွေဖြစ်အောင်လို့ ပြန်လည်လုပ်ကိုင်နေပါတယ်။ အဲ့ဒိ အစီအစဉ်အရဆိုရင် စကော်တလန်ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေး မဟာမိတ်အဖွဲ့ က အစီအစဉ် အကောင် အထည် ပေါ်လာပြီ ဆိုရင် စကော်တလန်က ကမ္ဘာပထမဦးဆုံး တောရိုင်းသဘာ၀ ပြန်လည် တည်ထောင်တဲ့ နိုင်ငံဖြစ်သွားမှာပါ။ အက်ဖရစ်ဟိုက်လန် က စကော်တလန်မှာ ထင်ရှားတဲ့ နယ်မြေတစ်ခုဖြစ်ပြီး စိတ်လှုတ်ရှားစရာကောင်းတဲ့ သဘာဝရှု့ခင်းတွေ ပြည့်နှပ်နေပါတယ်။ ဇီဝမျိုးကွဲတွေလည်း အတော်ကိုရှိပါတယ်။ သစ်ပင်တွေကိုပြန်လည် စိုက်ပျိုးပြီး ထိန်းသိမ်းဖို့အတွက် စေတနာ့ဝန်ထမ်းတွေနဲ့ သူတို့ ရဲ့ ပါတနာတွေ ပေါင်းပြီး လုပ်ကြမှာပါ။ ဧက ၅သိန်းကို နေရာ ၉နေရာ ခွဲပြီး လုပ်ကြမှာပါ […]

မလေးရှားဒေသခံဌာနေတိုင်းရင်သားတွေဖြစ်တဲ့ ပီနန် လူမျိုးနွယ်စုတွေက မလေရှား ဘော်နီယိုကျွန်းပေါ်က သစ်ခုတ်ကုမ္ပဏီတွေရဲ့ သစ်တင်ကားတွေ သွားတဲ့လမ်းကြောင်းတွေကို ပိတ်ဆို့ပြီး ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။ ပီနန် တောတွင်းသားတွေက စက်တင်ဘာလ ၉ ရက် နဲ့ ၂၂ ရက်နေ့ က ဆာရာဝက်ပြည်နယ်အတွင်းက ဘာရမ် အထက်ပိုင်းဒေသနဲ့ အလယ်ပိုင်း ဒေသတွေ မှာ လမ်းပိတ်ဆို့တဲ့ လုပ်ငန်းတွေကို လုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ လောင် အာဂျန်နဲ့ လောင်ပါကန် ရွာ ၂ရွာလုံးမှာရှိတဲ့ ရွာသားတွေ စုပေါင်းပြီး သူတို့နေထိုင်ရာတောတွင်း က သစ်ပင်တွေကို သူတို့ရဲ့ သဘောတူညီချက်မပါဘဲ ခုတ်ယူတဲ့အတွက် သစ်ထုတ်လုပ်ငန်း ကုမ္ပဏီတွေကို ဆန္ဒပြကြပေမဲ့ သစ်ထုတ်လုပ်တာကို ရပ်တန့်ခြင်းမရှိတဲ့အတွက် လမ်းပိတ်ဆို့မှုတွေ ကို လုပ်ခဲ့ကြတာပါ။ အဲ့ဒိရွာတွေက ရွာသူကြီး ၂ယောက်က ရဲတွေကို တိုင်ကြားမှုလုပ်ခဲ့ပေမဲ့ ရဲတွေက […]

လူဝီစီယားနား ပြည်နယ်ကို ဝင်ရောက်တိုက်ခတ်သွားသော ဟာရီကိန်း အိုင်ဒါကြောင့် ရေကြီးရေလျှံမှု ဖြစ်ကာ အဆိုပါ ရေနဲ့ ရောပါလာတဲ့ လင်းပိုင် အချို့ ရေကျချိန်မှာ ပြန်မပါသွားဘဲ ကုန်းပေါ်မှာ သောင်တင်နေလို့ ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့ တွေက သူတို့ ပင်လယ်ထဲကို ပြန်လွှတ်ပေးခဲ့ရပါတယ်။ လူဝီစီယားနားပြည်နယ်သားတွေအတွက် လင်းပိုင်း ကို ကုန်းပေါ်မှာ ပထမဆုံးမြင်တွေ့ခဲ့ရတာဖြစ်ပြီး ပြီးခဲ့တဲ့ တစ်ပတ်လုံး လင်းပိုင်တွေအကြောင်းပြော မဆုံး ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းကို တော့ အမေရိကန် အဏ္ဏဝါ သက်ရှိကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့ များပေါင်းပြီး လုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ Sea Wild ကယ်ဆယ်ရေးအဖွဲ့ က သောင်တင်နေတဲ့ လင်းပိုင်တွေ ကို ရေကန်တင်ထားတဲ့ ထရက်ကားတွေ ထဲကို တင်ပြီး တိရိစ္ဆာန်ကု ဆေးရုံကို ခေါ်သွားပြီး ဆေးဝါးကုသမှုတွေကို လုပ်ပေးပြီးမှာ သူတို့ကို […]

လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ် ၈၀ ကျော်ကတည်းက လာအိုနိုင်ငံရဲ့ အန်နမိုက် အလယ်ပိုင်းဒေသတစ်ခုလုံး သစ်တောပြုန်းတီး မှုတွေ ဖြစ်ပေါ်နေရာ ဒေသခံတွေက တစ်ပိုင်တစ်နိုင် သစ်ပင်စိုက်ပျိုးရေး နဲ့ ထိန်းသိမ်းစောက်ရှောက်ရေး လုပ်ငန်းကို ဘယ်သူရဲ့ အကူအညီမှ မယူဘဲ ကိုယ့်အသိစိတ်ဓာတ်နဲ့ လုပ်ကိုင်နေကြပါတယ်။ အဲ့ဒိဒေသ သစ်တော ၃၀% ကျော်က သစ်ထုတ်လုပ်ငန်းတွေ ကြောင့် တောပြုန်းခဲ့တာကို ဒေသခံတွေ လယ်ယာ လုပ်ငန်းလုပ်ဖို့အတွက် တောတွေကို ချဲ့ထွင်လိုဆိုပြီး အပြစ်ပြော ခံရတာတွေကြောင့် ဒေသခံတွေက သစ်တော ပြန်လည်ပြုစုပျိုးထောင်ရေး လုပ်ငန်းတွေကို လုပ်ပြကြတာပါ။ သစ်တောတွေ ပြုန်းတီးလာလို့ ရေကြီးရေလွှမ်းမိုး ဒဏ်ကို သူတို့ လက်တွေ့ခံစားလိုက်ရပါတယ်။ လယ်ယာတွေ ဆုံးရှုံးတယ် ၊ ဒေသတွင်း ဇီဝမျိုးကွဲတွေ ရှားပါးကုန်လို့ အမဲလိုက်ရာမှာ အခက်အခဲကြုံ နေရပါတယ်။ […]

လူသားတွေအတွက် အစားအသောက် ၊ အပန်းဖြေမှုနဲ့ ဆေးဝါတွေကို ထုတ်လုပ်ပေးနေတဲ့ သမုဒ္ဒရာကြီးတွေက အခုတော့ ပလက်စတစ်အမှုန်တွေနဲ့ ကျန်းမာရေး မကောင်းဘူးဖြစ်နေပါတယ်။ ဖျားနာနေတဲ့ သမုဒ္ဒရာကြီး က လူသားတွေကို ဆိုးကျိုး များစွာကို ဖြစ်ပေါ်စေတော့တာပေါ့။ ဥပမာပြောရရင် ရောဂါပိုးမွှားတွေကို ဖန်းတီးပေးတယ်၊ ရေထုညစ်ညမ်းမှုကိုဖြစ်စေတယ် ၊ ရေညှိအဆိပ်သင့်မှု ကို ဖြစ်လာတယ် ။ အဲ့ဒါတွေက လူသားတွေရဲ့ ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်လာစေတာပေါ့ ၊ သမုဒ္ဒရာဆိုတာ ကုန်းပေါ်က လူသားတွေ စွန့်ပစ်တဲ့ အမှိုက်တွေကို နောက်ဆုံး လက်ခံတဲ့နေရာဖြစ်တော့ နှစ်စဉ်လူသားတွေ လွှင့်ပစ်လိုက်တဲ့ အမှိုက်တွေ စုပုံနေတော့တာပေါ့ ။ ကမ္ဘာဂြိုဟ်ပေါ်မှာရှိတဲ့ သက်ရှိ၈၀% လောက်က သမုဒ္ဒရာထဲမှာ နေထိုင်တာပါ။ အဲ့ဒိသက်ရှိတွေ အဆိပ်သင့်လာပြီဆိုရင် ကုန်းနေသတ္တဝါတွေကို တစ်နည်းမဟုတ်တစ်နည်းနဲ့ ရောက်လာတော့တာပါပဲ။ ရေမှာပေါက်ပွားတဲ့ […]