ကမ္ဘာတလွားအပူချိန်မြင့်မားမှုမှာ မြန်မာနိုင်ငံကလဲအထူးခံစားနေကြရပါပြီ။ယခင်နေ့က ကမ္ဘာတလွားအပူဆုံး၁၀မြို့မှာ မြန်မာနိုင်ငံက ၅မြို့ပါဝင်ပြီး ချောက်မြို့က အမြင့်ဆုံးဖြစ်ခဲ့သလို နောက်ရက်တွေမှာလဲ ထိပ်ဆုံး၅မြို့ထဲဆက်ပါလျက်ရှိနေပါတယ်။မြန်မာပြည်တလွားအပူချိန်တိုးနေတာကြောင့် ရုတ်တရက်အပူလွန်ပြီး သတိလစ်လဲကျတာ၊ သေဆုံးတာတွေအထိဖြစ်နေပါပြီ။ဒီနှစ်အပူချိန်မြင့်တက်လာတာဟာ အယ်နီညို ရာသီဥတုကြောင့်ဖြစ်ပြီး ပင်လယ်ရေမျက်နာပြင်အပူချိန်ပြောင်းလဲမှု၊ ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာမျက်နာပြင်ပေါ်မှာတိုက်ခတ်နေတဲ့လေတို့ပေါင်းဆုံကာ အပူတိုးတာ၊ ခြောက်သွေ့လွန်စေတာတွေကြောင့်ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့နောက်ဆက်တွဲအကျိုးဆက်တွေလို့ဆိုရင်လဲမမှားပါဘူး။ကမ္ဘာမှာလူနေထိုင်ရာဒေသတခုရဲ့အပူဆုံးစံချိန်ကတော့ ၁၉၁၃ခု ကယ်လီဖိုးနီးယားမှာကျရောက်ခဲ့တဲ့ ၅၇ ဒီဂရီဆဲစီရပ် ဖြစ်ပါတယ်။လူသားတွေရဲ့ သာမန်ခန္ဓာကိုယ်အပူချိန်ဟာ ၉၈. ၆ဒီဂရီ ဖာရင်ဟိုက်ဖြစ်ပြီး အပူလွန်လာမှုဟာ ခန္ဓာကိုယ်ကစွန့်ထုတ်နိုင်တဲ့အပူထက် ဝင်လာတဲ့အပူကပိုများလာလို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။ဒါကြောင့်ခန္ဓာကိုယ်ထဲကိုအပူတွေဝင်ရောက်မလာအောင်ပြုမူနေထိုင်စားသောက်ဖို့လိုပါပြီ။ခန္ဓာကိုအပူချိန်ကျဆင်းစေဖို့အကောင်းဆုံး ကတော့ရေသောက်ခြင်းဖြစ်သလို ရေဓာတ်၉၀% နီးပါးပါဝင်တဲ့ ဖရဲသီးကိုစားပေးဖို့လိုပါတယ်။ကြက်သွန်နီ၊ သခွားသီး၊ ဒိန်ချဥ်၊ အုန်းရေ၊ ပင်စိမ်းရွက်၊ ရှားစောင်းလက်ပါတ်ဖျော်ရည်တို့ကို သောက်သုံးခြင်းဖြင့်လဲအပူချိန်ကျဆင်းစေပြီးအပူဒါဏ်ကိုခံနိုင်ရည်ရှိစေပါတယ်။ဒါအပြင်ရှောက်လိမ္မော်အုပ်စုဝင်အသီးဖျော်ရည်တွေကိုသောက်သုံးခြင်းဟာလဲ ရေဓာတ်ပြန်လည်ဖြည့်တင်းခြင်းသာမက ကျမ်းမာရေးအတွက်အထောက်အကူဖြစ်တဲ့ ဗိုက်တာမင်စီကိုပါပံ့ပိုးပေးပါတယ်။ဖျော်ရည်သက်သက်အနေနဲ့တော့ ကော်ဖီအေး၊ ကြံရည်၊ သင်္ဘောသီး၊ ပူစီနံ၊ ရာသီလိုက်သီးနံများ ကိုသောက်သုံးခြင်းဟာလဲအပူသက်သာစေပါတယ်။ကော်ဖီအေးသောက်ခြင်းမှာတော့ ရေခဲမများစေဖို့နဲ့ အပူရပ်ဝန်းကနေပြန်လာလာခြင်းသောက်သုံးမှုကိုတော့မပြုလုပ်ရပါဘူး။နေထိုင်မှုပုံစံတွေမှာတော့ ခြေထောက်ကိုရေအေးစိမ်ခြင်းဟာအပူကိုလျော့ကျစေပါတယ်။ ကုလားထိုင်ပေါ်ကနေ ရေအေးထဲ့ထားတဲ့ဇလုံထဲမှာခြေထောက်ကိုစိမ်ထားပြီး စိတ်ကိုတည်ငြိမ်အောင်ထားကာဝင်သက်ထွက်သက်ကိုဖြေးညှင်းစွာပြုလုပ်မယ်ဆိုရင်နာရီဝက်အတွင်းအပူတွေလျော့ကျပါလိမ့်မယ်။ […]

ကမ္ဘာတလွားအပူချိန်မြင့်မားမှုမှာ မြန်မာနိုင်ငံကလဲအထူးခံစားနေကြရပါပြီ။ ယခင်နေ့က ကမ္ဘာတလွားအပူဆုံး၁၀မြို့မှာ မြန်မာနိုင်ငံက ၅မြို့ပါဝင်ပြီး ချောက်မြို့က အမြင့်ဆုံးဖြစ်ခဲ့သလို နောက်ရက်တွေမှာလဲ ထိပ်ဆုံး၅မြို့ထဲဆက်ပါလျက်ရှိနေပါတယ်။ မြန်မာပြည်တလွားအပူချိန်တိုးနေတာကြောင့် ရုတ်တရက်အပူလွန်ပြီး သတိလစ်လဲကျတာ၊ သေဆုံးတာတွေအထိဖြစ်နေပါပြီ။ ဒီနှစ်အပူချိန်မြင့်တက်လာတာဟာ အယ်နီညို ရာသီဥတုကြောင့်ဖြစ်ပြီး ပင်လယ်ရေမျက်နာပြင်အပူချိန်ပြောင်းလဲမှု၊ ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာမျက်နာပြင်ပေါ်မှာတိုက်ခတ်နေတဲ့လေတို့ပေါင်းဆုံကာ အပူတိုးတာ၊ ခြောက်သွေ့လွန်စေတာတွေကြောင့်ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့နောက်ဆက်တွဲအကျိုးဆက်တွေလို့ဆိုရင်လဲမမှားပါဘူး။ ကမ္ဘာမှာလူနေထိုင်ရာဒေသတခုရဲ့အပူဆုံးစံချိန်ကတော့ ၁၉၁၃ခု ကယ်လီဖိုးနီးယားမှာကျရောက်ခဲ့တဲ့ ၅၇ ဒီဂရီဆဲစီရပ် ဖြစ်ပါတယ်။ လူသားတွေရဲ့ သာမန်ခန္ဓာကိုယ်အပူချိန်ဟာ ၉၈. ၆ဒီဂရီ ဖာရင်ဟိုက်ဖြစ်ပြီး အပူလွန်လာမှုဟာ ခန္ဓာကိုယ်ကစွန့်ထုတ်နိုင်တဲ့အပူထက် ဝင်လာတဲ့အပူကပိုများလာလို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်ခန္ဓာကိုယ်ထဲကိုအပူတွေဝင်ရောက်မလာအောင်ပြုမူနေထိုင်စားသောက်ဖို့လိုပါပြီ။ ခန္ဓာကိုအပူချိန်ကျဆင်းစေဖို့အကောင်းဆုံး ကတော့ရေသောက်ခြင်းဖြစ်သလို ရေဓာတ်၉၀% နီးပါးပါဝင်တဲ့ ဖရဲသီးကိုစားပေးဖို့လိုပါတယ်။ ကြက်သွန်နီ၊ သခွားသီး၊ ဒိန်ချဥ်၊ အုန်းရေ၊ ပင်စိမ်းရွက်၊ ရှားစောင်းလက်ပါတ်ဖျော်ရည်တို့ကို သောက်သုံးခြင်းဖြင့်လဲအပူချိန်ကျဆင်းစေပြီးအပူဒါဏ်ကိုခံနိုင်ရည်ရှိစေပါတယ်။ ဒါအပြင်ရှောက်လိမ္မော်အုပ်စုဝင်အသီးဖျော်ရည်တွေကိုသောက်သုံးခြင်းဟာလဲ ရေဓာတ်ပြန်လည်ဖြည့်တင်းခြင်းသာမက ကျမ်းမာရေးအတွက်အထောက်အကူဖြစ်တဲ့ ဗိုက်တာမင်စီကိုပါပံ့ပိုးပေးပါတယ်။ ဖျော်ရည်သက်သက်အနေနဲ့တော့ ကော်ဖီအေး၊ ကြံရည်၊ […]

ထိသမျှအရာတိုင်း၊ မြင်သမျှအရာတိုင်းပူနေသည်ဟု ခံစားနေရသည်။ ထိုင်နေတဲ့ ထိုင်ခုံကလည်းပူသည်။ မြင်နေရတဲ့ မြင်ကွင်းတွေကလည်း ပူသည်။ ကြားရတဲ့ အသံတွေတောင် ပူနေသလား ထင်ရပါသည်။ ရှေးလူကြီးတွေဆိုခဲ့သည့် ပူတယ်လေ ဆယ်နွေကဲ ဆိုတာ ဒါပဲဖြစ်ရမည်။ မိုးလေဝါသပညာရှင်တွေက ယခုဧပြီလဆန်းကစ အယ်နီညိုအပူလှိုင်းဖြတ်သည်။ သင်္ကြန်ကျပြီးသည့်ချိန်မှ အပူချိန်အနည်းငယ်ကျမည်ဟုဆိုသည်။ ယခုအချိန် ဘာမှပျော်ရွှင်စရာမရှိသော သင်္ကြန်ကို အမြန်ရောက်ပါစေ ဆုတောင်းရမလိုဖြစ်နေသည်။ ယခုအပူက အိုက်စပ်သောအပူမဟုတ်။ လောင်သောအပူဖြစ်သည်။ နေပူထဲခဏထွက်လိုက်လျှင် အသားတွေအပူလောင်နေသလားထင်ရအောင်ပူသည်မှာ တော့တော်အချိန်ကြာသည်။ အပူလွန်ကဲတော့ အစားစားချင်စိတ်တွေလည်းမရှိ။ ရေကိုသာတွင်တွင်သောက်နေရသည်။ သောက်ရေတွေကလည်း အေးသလားဆိုတော့ ထင်သလောက်မအေး။ သောက်ရေတွေကိုအေးအောင်နည်းလမ်းအမျိုးမျိူးနဲ့ထားတော့လည်း ထူးမအေးပါ။ အားလုံးကပူနေသည်ကိုး။ရေခဲရေကျပြန်တော့လည်း လူနဲ့မတည့်။ ဆရာဝန်တွေကလည်း အပူလှိုင်းဖြတ်တဲ့အချိန်မှာ ရေခဲရေတွေမသောက်ဖို့၊ ဖြစ်နိုင်လျှင် ရေနွေးသောက်ဖို့ အကြံပေးထားကြသည်။ ပူလောင်လွန်းသဖြင့်အစားနည်းသည့်ကြားက ဝမ်းချုပ်တတ်တာကလည်း ပြသနာတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဝမ်းနုတ်ဆေးကိုလည်း ဇွတ်စားလို့မဖြစ်။ ရှေးလူကြီးတွေက […]

(၁) ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ပုသိမ်၊ သာပေါင်း၊ ငပုတော၊ ရေကြည်၊ ဖျာပုံ၊ ဘိုကလေး၊ လပွတ္တာနှင့် မော်လမြိုင်ကျွန်းမြို့နယ်များရှိ ကျေးရွာပေါင်း ၉၀ ကျော်၌ ရေရှားပါးမှု ဖြစ်ပေါ်နိုင်ကြောင်း ဧပြီ ၁၀ ရက်က သတင်းတစ်ပုဒ် ဖတ်လိုက်ရသည်။ ယင်းဒေသများသည် ကန်ရေကို အဓိထား သုံးစွဲနေရသည့် ဒေသများ ဖြစ် သည်။ ထိုဒေသများတွင် ယခင်နှစ်မိုးရာသီက မိုးရေချိန်နည်းပါးခဲ့ခြင်းနှင့် ယခုနှစ်တွင် နေပူချိန်မြင့်တက်ခြင်းတို့ ကြောင့် ရေခန်းခြောက်မှု ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်ဟု သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူတို့က အသိပေး ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ် သည်။ ဧရာဝတိတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ကျေးရွာပေါင်း ၃၉၇ ရွာ၌ တွင်းတိမ် တွင်းနက်နှင့် မြေသားရေကန်များ တူးဖော်ခြင်း စိမ့်စမ်းများမှ ရေသွယ်ခြင်းကို ဆောင်ရွက်ရန် ပြည်ထောင်စုအစိုးရမှ ၂၀၁၉-၂၀၂၀ ဘဏ္ဍာရေးနှစ် က […]

လူသားတို့ မှီတင်းနေထိုင်ရာ ကမ္ဘာမြေကြီးမှာ ရေထုအပူချိန်မြင့်တက်လာမှု၊ ပင်လယ်ရေမျက် နှာပြင်မြင့်တက်လာမှု၊ ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာရေရဲ့ ဆားငန်နှုန်းနဲ့ ချဥ်ဖန်နှုန်း pH ပြောင်းလဲလာမှု၊ရေခဲတောင် ကြီးများ အရည်ပျော်လာမှု၊ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းများ ပိုမိုတိုက်ခတ်လာမှု၊အချို့နေရာဒေသတွေမှာ မိုးခေါင်လာမှုနှင့် ငါးအုပ်များရဲ့အစုအဖွဲ့ကြွယ်ဝမှုလျော့ပါးလာတဲ့ အခြေအနေတွေဟာ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ ရာသီဥတုဖောက်ပြန်ပြောင်းလဲမှုတို့ရဲ့ ဆိုးကျိုးတွေပဲဖြစ်ပါတယ်။ အဲသည်လို ကမ္ဘာ့ရာသီဥတု ဖောက်ပြန်ပြောင်းလဲမှု အကြောင်းတရားတွေဟာ ရေလုပ်ငန်း ဆိုင်ရာလုပ်ငန်းရပ်များဖြစ်တဲ့ ငါးဖမ်းလုပ်ငန်းနှင့် ငါးမွေးမြူခြင်းလုပ်ငန်းတွေပါ ခြိမ်းခြောက်လျက် ရှိပါတယ်။ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဟာ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကိစ္စအဝဝနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်သယံဇာတ အရင်းအမြစ်များ ရေရှည်တည်တံ့မှုကို ထိခိုက်စေသည်ဆိုသော်လည်း အဆိုးထဲက အကောင်းဆိုတဲ့အချက်အနေနဲ့ ရှုမြင်ရရင် ငါးမွေးမြူရေးလုပ်ငန်းမှာ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့် ငါးမွေးမြူရေးအခွင့်အလမ်းအသစ် အချို့ ပေါ်ပေါက်လာနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အချက်ပါပဲ။အဲဒါကတော့ အအေးပိုင်းဒေသများမှာငါးများကြီးထွားဖို့ အချိန်ကာလကြာရှည်အောင် မွေးခဲ့ရသော်လည်း ရာသီဥတုပြောင်းလဲလို့ အအေးပိုင်းဒေသများ ပူနွေးလာခဲ့ရင် မွေးမြူရေးငါးများကြီးထွားနှုန်း ပိုမိုမြန်ဆန်ပြီး ထုတ်လုပ်မှုမြင့်မားလာနိုင်တယ်ဆိုတဲ့အချက်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုနှင့် […]

ယခုအခါအယ်လ်နီညိုဟူသောစကားကိုသဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာပညာရှင်များပြောကြားနေသည်ကိုကြားနေရပါသည်။သို့သော်လည်း အယ်လ်နီညိုဟူသောစကားကိုအလေးအနက်မထားကြသလို အယ်လ်နီညိုဆိုတာဘာလဲဟုပင်မမေးကြပေ။အာရုံစိုက်သူနည်းပါးသည်ဟုဆိုရပေမည်။အမှန်စင်စစ်အယ်လ်နီညိုကို လူသားတိုင်း၊နိုင်ငံသားတိုင်အာရုံစိုက်ဖို့လိုသည်။အယ်လ်နီညိုဖြစ်စဥ်သည် ၁၉၈၀ ခုနှစ်လောက်ကစတင်ဖြစ်ပေါ် ဘာသည်ဟုဆိုပါသည်။ အယ်လ်နီညိုဆိုသည်မှာ အယ်လ်နီညိုဆိုသည်မှာ ဒီဇင်ဘာခရစ္စမတ်ကာလတွင် တောင်အမေရိကတိုက်၊အနောက်ဘက်ကမ်းခြေ၊မြောက်ပိုင်းဒေသများဖြစ်သည့် “ပီရူးနှင့်အီကွေဒေါ”ကမ်းခြေရှိ မူလရေစီးကြောင်းများတွင် ရေနွေးစီးကြောင်းများအစားထိုးဝင်ရောက်လာဖြစ်ရပ်ကိုခေါ်ဆိုခြင်းဖြစ်သည်။ဒီဇင်ဘာလခရစ္စမတ်ရက်နားတွင်ဖြစ်ပွားလေ့ရှိသဖြင့် ခရစ္စတော်၏သားဟူသောအနက်အဓိပ္ပါယ်အဖြစ် “အယ်လ်နီညို”(El Nilo)ဟုခေါ်ခြင်းဖြစ်ပါသည်။ အယ်လ်နီညိုဖြစ်ပေါ်ပုံ အယ်လ်နီညိုနှစ်များတွင် အီကွေတာအနီး ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် အပူချိန်သည် ပုံမှန်ထက်ပိုပူနွေးလာကာ အီကွေတာတစ်လျှောက်ရှိ ကုန်သည်လေများ အားပျော့သွားသည်။အထက်လေထုလွှာအတွင်း လေလှည့်ပတ်မှုဖြစ်စဥ်သည်လည်း ပုံသဏ္ဍာန်မမှန်တော့ဘဲ ဆဲလ်များကွဲထွက်သွားပြီး၊တောင်အမေရိကတိုက်၊အနောက်ဘက်ကမ်းခြေတစ်လျှောက် ပုံမှန်အေးမြခြောက်သွေ့သော မိုးလေဝသဖြစ်စဥ်များအစား ပူနွေးစိုစွတ်သည့်ဖြစ်စဥ်များ အစားထိုးဝင်ရောက်လာသည်။ယင်းဖြစ်စဥ်ကိုပင်အယ်လ်နီညိုဖြစ်ပေါ်ပုံဟုဆိုရမည်ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံနှင့်အယ်လ်နီညိုဖြစ်စဥ် စာရေးသူတို့နိုင်ငံတွင် အယ်လ်နီညိုဖြစ်စဥ်များရှိခဲ့ပါသည်။ ယခုလာမည့် ၂၀၂၄ မှာလည်းအယ်လ်နီညိုဖြစ်နိုင်ဖွယ်ရှိကြောင်းခန့်မှန်ပြောဆိုသည်ကိုလည်းကြားသိရသည်။မြန်မာနိုင်ငံ၌ အယ်လ်နီညိုဖြစ်ပေါ်သည်ကာလများတွင် တစ်နိုင်ငံလုံးအတိုင်းအတာအားဖြင့် ပူပြင်းခြောက်သွေ့ခြင်း၊မိုးခေါင်ခြင်း၊ရေရှားခြင်း၊မုတ်သုန်မိုးအားနည်းခြင်းတို့ကြုံတွေ့ရသည်။ ထို့ပြင်အနောက်တောင်မုတ်သုန်လေအဝင်နောက်ကျခြင်း၊မုတ်သုန်လေအားနည်းခြင်း၊ မုန်သုန်အထွက်စောခြင်း၊ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်တွင် မုန်တိုင်းဖြစ်ပေါ်မှုပုံမှန်ထက်လျှော့နည်းခြင်းတို့ဖြစ်ပေါ်သည်။ ထိုဖြစ်စဥ်များကြောင့်စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းကိုထိခိုက်စေသည်။အပူချိန်မြင့်မားခြင်းကြောင့် ကျန်းမာရေးကိုလည်းထိခိူက်စေပါသည်။၂၀၁၉ ခုနှစ်က အမြင့်ဆုံးအပူချိန် ၃၂ ဒသမ ၅ ဒီဂရီဆဲလ်စီယပ်အထိဖြစ်ခဲ့သည်။ယခုနှစ်ဇူလိုင်လကလည်း အားအနည်းငယ်ရှိသောအယ်လ်နီညိုအခြေအနေဖြစ်ခဲ့ကြောင်းလည်းသိရသည်။အားအလွန်ကောင်းသောအယ်လ်နီညိုသည် ၁၉၈၂-၈၃ […]

နွေကို ပီပီပြင်ပြင်မရောက်သေးခင်မှာပင် ရေရှားပါးမှုပြဿနာကို အချို့နေရာဒေသတွေမှာ ရင်ဆိုင်နေကြရပြီဖြစ်သည်။ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် အစဉ်အဆက် ပျက်ယွင်းခဲ့သည့်ကြားက တိုင်းပြည်အခြေအနေကမောက်ကအခြေအနေမှာပင် ရေရှားပါးမှုပြဿနာနှင့်အတု ပြည်သူတွေမှာ ဒုက္ခမျိုးစုံကိုရင်ဆိုင်ကြရ‌တော့မည် ဖြစ်သည်။ ရေရှားပါးမှုပြဿနာကို ရင်ဆိုင်နေကြရခြင်း၏ အဓိကအကြောင်းအရင်းတွေထဲမှာ နေရာရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ကြရခြင်းသည်လည်းအကြောင်းတရားတစ်ခုဖြစ်လာပါသည်။ ပြည်သူတွေသည် မိမိတို့ တည်ဆောက်ထားခဲ့သော၊ ရှိပြီးသော ရေအရင်းအမြစ်တွေကို စွန့်ခွာရသောအခါ နွေရာသီတွင် ရေအလွယ်တကူရရှိဖို့ မလွယ်တော့ပါ။ ” အဓိကကတော့ ချောင်းတွေ၊ မြောင်းတွေကို ဆည်ပိတ်ပြီးသုံးကြရတာ။ နွေရာသီရေကမလာတော့ ရေနည်းလာတယ်။ ရေက သန့်ရှင်းမှုမရှိတော့ဘူး” လို့ မကွေးတိုင်းအတွင်းက ပြည်သူတစ်ဦးက တွေ့ကြုံနေရသည်ကို ပြောပြသည်။ ဟိုအရင်ခေတ်က တောထဲတွင် တောင်ယာလုပ်ရင်းနေထိုင်သူတွေသည်သောက်သုံးရေအတွက် ချောင်းနံဘေးတွင် စမ်းရေတွင်းတွေတူးပြီး သောက်သုံးရေကို ဖြေရှင်းခဲ့ကြသည်။ နောက်ပိုင်းနှစ်များတွင်တော့ ချောင်းဘေးနားကမြေအောက်ရေသည် နွေရာသီတစ်ရာသီလုံးအတွက် မလုံလောက်တော့ပါ။ ” ရေကသဲပြင်အောက်မှာ မိုးတုန်းက စုကျန်နေခဲ့တဲ့ […]

၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလအတွင်း အယ်လ်နီညိုသည် အားအကောင်းဆုံးအခြေအနေသို့ရောက်ရှိနေကြောင်း၊ အယ်လ်နီညိုဖြစ်ပေါ်မှုအားဆန့်ကျင်သည့် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာမှ အိုင်အိုဒီဖြစ်စဉ်သည် အားလျော့လာနေပြီး ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်း ပုံမှန်အခြေအနေသို့ပြန်လည်ရောက်ရှိနိုင်မည်လို့ ကြိုတင်ခန့်မှန်းရေး model များ၊ အမေရိကန်အခြေစိုက်-အမျိုးသားမိုးလေဝသဌာန(NOAA – National Weather Service)နဲ့ ဩစတေးလျမိုးလေဝသဌာနထုတ်ပြန်ချက်တွေမှာ တွေ့ရပါတယ်။ အယ်လ်နီညိုက ဘယ်အချိန်ကာလအထိ ဆက်ဖြစ်နိုင်မလဲ? လက်ရှိအချိန်မှာ Madden -Jullian Oscillation(MJO)က ဆက်လက်အသက်ဝင်နေကာ၊ အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာရဲ့ အိုင်အိုဒီ(Positive Indian Ocean Dipole) ကလည်း ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေတာကြောင့် ကမ္ဘာ့မြောက်ဘက်ခြမ်းရဲ့ အထက်လေထုလွှာများအတွင်း အနောက်လေစီးကြောင်းတိုက်ခတ်တဲ့ ဧရိယာသည် ကျယ်ပြန့်အားကောင်းနေပါတယ်။ ကမ္ဘာ့တောင်ဘက်ခြမ်းမှာတော့ အထက်လေထုလွှာများအတွင်းက အရှေ့လေစီးကြောင်းအားကောင်းလာပြီး ကမ္ဘာ့တောင်ဘက်ခြမ်းရဲ့ မုတ်သုံကာလ-မုန်တိုင်းရာသီစတင်ဖြစ်ပေါ်လာနေပြီဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့မြောက်ဘက်ခြမ်းမှာတော့ နောက်လာမဲ့ ရက်ပေါင်း ၄၀ ကျော်(ဖေဖော်ဝါရီလအကုန်-မတ်လအတွင်း)နေ့အပူချိန်များတဖြည်းဖြည်းမြင့်တက်လာတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အယ်လ်နီညိုက ဖေဖော်ဝါရီလနဲ့ မတ်လတွေမှာ […]

” ဒါမျိုးအေးတာများ အေးစမ်းပါစေ” လို့ ဆရာကြီးတစ်ဦးကဆိုပါတယ်။ ကျနော်တို့လို တောင်တန်းတွေဝိုင်းနေတဲ့ လွင်ပြင်ကလေးဟာ ဒီဇင်ဘာလကုန်ပိုင်းလောက်မှစပြီး အအေးစဝင်တာပါ။ ခုဇန်နဝါရီလထဲကြမှ သိသိသာသာအေးလာတာ။ ဆောင်းနဲ့တူအောင်အေးလာတာပါ။ ဒီလိုအေးလာတာဟာ အအေးလှိုင်းဖြတ်လို့မို့ ဆိုပြီး မိုးလေဝသဌာနတွေကို ကိုးကားပြီး လူတွေကပြောကြတယ်။ ဇန်နဝါရီ ၈ ရက်နေ့ကနေ ၁၄ ရက်နေ့ထိ အအေးပိုမယ်လို့ မိုးလေဝသထုတ်ပြန်ချက်တွေမှာတွေ့ရပါတယ်။ ဒါဟာတကယ်တော့ ကျနော်တို့ ငယ်ငယ်က ပုံမှန်အေးနေကြဆောင်းအအေးဓာတ်လောက်သာရှိတာပါရယ်။ ဒါပေမယ့် ဆောင်းရာသီအအေးဓာတ်နဲ့မတွေ့ရတာကြတဲ့ လူတွေဟာ အပူကန်ပြီးလည်ချောင်းနာတဲ့သူတွေကနာကြ။ တချို့ကလေးတွေကတော့ တစ်ရက်ကို ထမင်းငါးခါစားတာမဝနိုင်ဘူးဆိုလို့ ပြုံးရသေးတယ်။ ရာသီဥတုကအေးတော့ ခန္ဓာကိုယ်ကအပူဓာတ်ထုတ်ရတဲ့အခါ အစာချေအားကောင်းတာကိုး။ ချင်းတောင်ပေါ်မှာတော့ နှင်းဖွေးဖွေးတွေ တွေ့နေရပြီလို့ ပြောပါတယ်။ဆောင်းရာသီချင်းတောင်ပေါ်ကိုသွားရင် ထမင်းသိပ်စားနိုင်ကြတာပါ။ မြေပြန့်မှာ တစ်ပန်းကန်ကုန်အောင်စားတဲ့သူက တောင်ပေါ်ရောက်ရင် နှစ်ပန်းကန်ကုန်ပါတယ်။ ဟင်းဆိုးဆိုး၊ကောင်းကောင်း ဘာဟင်းနဲ့ဖြစ်ဖြစ် တောင်ပေါ်မှာဆို သိပ်စားလို့ကောင်းပါတယ်။ အစာမကျေတာဆိုတာမျိုးလည်းမရှိ။ […]