ကူးစက်မှုပြင်းထန်တဲ့ ငှက်တုတ်ကွေး ( HPAI ) က ကမ္ဘာ့တောင်ဝင်ရိုးစွန်းက ရေခဲပြင်တွေဖုံးလွှမ်းနေတဲ့ အန္တာတိကတိုက်ကို ပထမဆုံးအကြိမ်အဖြစ် ရောက်ရှိလာပြီး ငှက်တွေကိုရောဂါကူးစက်နေလို့ ဒေသတွင်း ပင်ဂွင်းငှက်ဦးရေကို ခြိမ်းခြောက် နေပါတယ်။ စပိန်နိုင်ငံ၊ Severo Ochoa Molecular Biology Center မှ သိပ္ပံပညာရှင်များက အန္တာတိက ကျွန်းဆွယ်ရှိ အာဂျင်တီးနား သိပ္ပံသုတေသနစခန်း Primavera မှာ သေဆုံးသွားတဲ့ skuas နှစ်ကောင်မှာ H5N1 ဗိုင်းရပ်စ် ရှိနေကြောင်း အတည်ပြုခဲ့ပါတယ် ။ ဗြိတိန်ရဲ့ ပင်လယ်ရပ်ခြား ပိုင်နက်ဖြစ်တဲ့ တောင်ဂျော်ဂျီယာနှင့် တောင် Sandwich ကျွန်းစုရှိ ငှက်ကျွန်းတွင်လည်း ငှက်တုတ်ကွေး ဖြစ်ပွားခဲ့တာကို albatross ငှက်အချို့သေဆုံးနေတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး သတင်းပို့ထားပါတယ်။ နမူနာများကို ယခုလအစောပိုင်းတွင် စုဆောင်းပြီး ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာပြီးနောက် […]

              မိုက်ခရိုပလတ်စတစ်များ (Microplastics)ဆိုသည်မှာ ကျွန်ုပ်တို့၏ သမုဒ္ဒရာများတွင်ရှိပြီး အရွယ်အစား ၅မီလီမီတာအောက်ရှိ​သော ပလတ်စတစ်အမှုန်အမွှားများဖြစ်သည်။ထိုမိုက်ခရိုပလတ်စတစ်များကြောင့် ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာရှိ ရေနေသတ္တဝါများ၏ အသက်အန္တရာယ်ကို ခြိမ်းခြောက်လျက်ရှိပြီး အစာကွင်းဆက်ကိုလည်းဆိုးရွားစွာအန္တရာယ်ပေးလျက်ရှိပါသည်။ထို့ကြောင့် လည်း ၄င်းတို့ကို“ပင်လယ်ထဲက အသံတိတ်လူသတ်သမား”ဟု တင်စားခေါ် ဝေါ်ကြသည်။မိုက်ခရိုပလတ်စတစ်များ ဖြစ်ပေါ်လာပုံ စွန့်ပစ်အမှိုက်များစီမံခန့်ခွဲမှုအားနည်းခြင်းသည် မိုက်ခရိုပလတ်စတစ်များဖြစ်ပေါ်လာပုံနှင့် တိုက်ရိုက်ဆက်နွယ်နေသည်ကို သတိပြုရမည်။ထိုအမှိုက်များ ရေထုထဲသို့ ရောက်လာပုံရောက်လာ နည်း ၃မျိုးရှိပါသည်။ပထမနည်းကတော့ – လူသားတို့၏ အမှိုက်များကို ရေထုထဲသို့ တိုက်ရိုက်သော်လည်းကောင်း၊သွယ် ဝိုက်၍သော်လည်းကောင်း မဆင်မခြင်စည်းကမ်းမဲ့စွန့်ပစ်ခြင်းတို့ကြောင့် ထိုအမှိုက်များ ရောက်ရှိလာ ရခြင်း၊ဒုတိယနည်းကတော့-သဘာဝဘေးအန္တရာယ်များကြောင့် ရေထုထဲသို့ ဝင်ရောက်လာခြင်း(ဥပမာ အားဖြင့်-မိုးရွာခြင်း၊ လေပြင်းတိုက်ခြင်း၊ရေကြီးရေလျှံဖြစ်ခြင်း) နောက်ဆုံးနည်းကတော့-လူသားများ အဝတ်လျှော်သည့်အခါ အထူးသဖြင့် စက်ဖြင့်အဝတ်လျှော်သည့် အခါ အဝတ်အထည်များ လျှော်ဖွပ်ခြင်းတို့ကြောင့် ပလတ်စတစ်ဖိုင်ဘာအမျှင်လေးများ […]

ကြောင်တွေက လူသားအဖော်များကို ချစ်ခင်နှစ်သက်ကြသော်လည်း ၎င်းတို့သည် အလွန်ထိရောက်သော သတ်ဖြတ်ရေး သမားများဖြစ်ကြကြောင်း လေ့လာမှုတစ်ခုအရ သိရပါတယ်။ ၎င်းတို့သည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် မျိုးစိတ်ပေါင်း ၂၀၀၀ ကျော်ကို စားသုံးကြတဲ့ နေရာမှာ မျိုးသုဉ်းသွားမှာကို စိုးရိမ်ပြီး ထိန်းသိမ်းနေရတဲ့ အကောင် ရာနဲ့ချီပြီး ပါနေပါတယ် ။ ကြောင်တွေကို လူတွေ မွေးလာတာ နှစ်ပေါင်း ၉ ထောင်ကျော်သွားပါပြီ ၊ အန္တာတိကတိုက်ကလွဲပြီး ကြောင်မရှိတဲ့ နိုင်ငံက မရှိသလောက်ပါပဲ ။ Nature Communications တွင် ထုတ်ဝေသည့် စာတမ်းတွင် သုတေသီများက ၎င်းတို့အား “ကမ္ဘာပေါ်တွင် ပြဿနာအများဆုံး ပျံ့နှံ့နေသော မျိုးစိတ်များထဲမှ တစ်မျိုး ” အဖြစ် ဖော်ပြထားပါတယ်။ အမေရိကား အူဘန် တက္ကသိုလ်မှ Christopher Lepczyk […]

၂၀၁၉ လောက်ကနေ စပြီး တရိပ်ရိပ် တက်လာတဲ့ သံလွင်ဆီစျေးက အခုဆိုရင် အရင်စျေးနှုန်းထက် ၃ ဆ ကျော်သွားပါပြီ ။ နောက်ဆက်တွဲကတော့ မြေထဲပင်လယ်ဒေသမှာ ရှိတဲ့ သံလွင်ပင်တွေ ရဲ့ အသီးတွေ အကိုင်းတွေ နဲ့ အပင်လိုက်ပါ သူခိုးတွေရဲ့ လက်ချက်စာမိနေတာပါပဲ ။ အဲ့ဒိအခိုးခံရတဲ့ အပင်တွေထဲမှာ အချို့အပင်တွေဆိုရင် သက်တမ်း ရာနဲ့ချီနေပါပြီ ။ သံလွင်ပင်တွေကို အဓိကစိုက်ပျိုးတဲ့ နိုင်ငံငံတွေထဲမှာ ဂရိ ၊ စပိန်နဲ့ အီတလီ နိုင်ငံတို့ပါဝင်ပါတယ်။ အဲ့ဒိနိုင်ငံတွေ မှာ သူခိုးတွေက စိုက်ပျိုးခြံတွေ ဖောက်ဝင်တာတွေ ၊ ခြံလုပ်ငန်းက စာရင်းကိုင်တွေ စာရင်းဖျောက်တာတွေ နဲ့ သံလွင်ဆီခိုးယူမှုကိစ္စတွေက အများကြီးကိုဖြစ်ပေါ်နေပါတယ်။ အချို့ခြံတွေဆိုရင် အစောင့်မရှိလို့ လူမိုက်ဂိုဏ်းတွေက ခြံထဲကိုဝင်ပြီး လွှစက်တွေနဲ့ […]

ယူဂန်ဒါနိုင်ငံဆိုတာ အာဖရိကတိုက်အလယ်က ကုန်းတွင်းပိတ်နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်ပါတယ် ။ အရှေ့ဖက်မှာ ကင်ညာ ၊ အနောက်ဖက်မှာ ကွန်ဂို ၊ မြောက်ဖက်မှာ တောင်ဆူဒန်နဲ့ တောင်ဖက်မှာ ရဝမ်ဒါနဲ့တန်ဇနီယား နိုင်ငံတို့ တည်ရှိပါတယ် ။ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ကုန်တွင်းပိတ်ရေကန်ကြီးတွေထဲက တစ်ခုဖြစ်တဲ့ ဗစ်တိုးရီးယား ရေကန်ကြီး ရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းက ယူဂန်ဒါနိုင်ငံတောင်ဖက်မှာ တည် ရှိပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ကျော် မျောက်မျိုးနွယ်တော်တော်များများက ယူဂန်ဒါက Bwindi Impenetrable သစ်တောထဲမှာရှိပါတယ် ။ ဂေါ်ရီလာတွေကိုမှ ခြေရာခံပြီးလေ့လာချင်တယ်ဆိုရင်တော့ အဲ့ဒိတောထဲကို သွားမှဖြစ်မှာပါ ။ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ မျောက်ဝံများ အများဆုံးနေထိုင်ရာ ဤသစ်တောသည် စိမ်းလန်းစိုပြေသော တောနက်နှင့် အပူပိုင်းတောရိုင်း တိရစ္ဆာန်များကြောင့် ကျော်ကြားပါတယ် ။ ဂေါ်ရီလာ မိသားစု ၁၀ စုခန့်သည် Bwindi အမျိုးသား […]

              ပြီးခဲ့တဲ့ စနေနေ့မနက်က ပါလက်စတိုင်းစစ်သွေးကြွ ဟားမတ်တွေက အစ္စရေးကို ရောကတ်ပေါင်း ထောင်နဲ့ချီပြီး ပစ်ခတ်ခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒိရောကတ်တွေမှာ ရဲ့ ကျည်ဆံတွေဖြစ်တဲ့ ဗုံးတွေထဲကို ဖော့စဖိတ်အဖြူနဲ့ တာယာတွေ ရောထည့်ပြီး ပစ်ခဲ့တာပါ။ အစ္စရေးတွေရဲ့ ဒုံကျည်ကာစနစ်ကို ဖောက်ပြီး ဝင်ရောက်နိုင်ဖို့အတွက်က အဲ့လို ဓာတုလက်နက်တွေကို စိတ်ကူးနဲ့ပေါင်းပြီး ဟားမတ်တွေက လုပ်ခဲ့တာပါ။             အဲ့လိုပဲ အစ္စရေးတို့က ပါလက်တိုင်းတွေနေတဲ့ ဂါဇာ ဒေသကိုပြန်ပြီးတော့ လေကြောင်းစစ်ဆင်ရေးတွေလုပ်တဲ့ အခါမှာလည်း ကျဲလိုက်တဲ့ ဗုံးတွေမှာ ဖော့စဖိတ်အဖြူတွေကို အခြေခံထားတဲ့ ဗုံးတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ ဗုံးတွေထဲမှာပါတဲ့ ဖော့စဖိတ်အဖြူတွေက လေထုနဲ့ […]

                အင်္ဂလန်တက္ကသိုလ်တော်တော်များများကို ရေနံကုမ္ပဏီကြီးတွေက ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့ပေးပြီး သုတေသန လုပ်ငန်းတွေကို ဆက်မလုပ်ဖို့အတွက် လာဘ်ထိုးထားတယ်လို့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ ပြဿနာများကို အဓိကထားအာရုံစိုက်သည့် သတင်းနှင့် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ ဝဘ်ဆိုက်တစ်ခုဖြစ်သည့် DeSmog ၏ အစီရင်ခံစာတွင် ဖော်ပြပါရှိပါတယ် ။             ယူကေရှိ အကြီးကျယ်ဆုံးတက္ကသိုလ်အချို့က ရာသီဥတုဆိုင်ရာအရေးပေါ်အခြေအနေအား ကိုင်တွယ် ဖြေရှင်းရန် နှင့် ပိုမိုစိမ်းလန်းသောကမာ္ဘကြီးကို တည်ဆောက်မယ်လို့ ကတိပြုထားပေမဲ့ ပြီးခဲ့သောနှစ်အတွင်းက ရုပ်ကြွင်းလောင်စာ ကုမ္ပဏီများထံမှ သန်းပေါင်းများစွာကို လက်ခံခဲ့ကြောင်း စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုအသစ် တစ်ခုအရ သိရပါတယ်။ ရုပ်ကြွင်းလောင်စာ ဘီလူးကြီးများက ၂၀၂၂ ခုနှစ်မှစ၍ ယူကေတက္ကသိုလ်များသို့ စုစုပေါင်း […]

            ကမ္ဘာ့ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ အထုတ်လွှတ်ဆုံး အင်စတီကျူ့ကို ပြောပါဆိုရင် အမေရိကန်ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန ပင်တဂွန်ပါပဲ ။ လောလောဆယ် စက်မှုအင်အားကြီး နိုင်ငံတွေကြားမှာ ထားတဲ့ကတိကဝတ်အရ ပင်တဂွန် ကလည်း ၂၀၅၀ မှာ ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လွှတ်မှု သုံည ဖြစ်စေရမယ်လို့ ကြေညာထားပါတယ် ။             ဒါပေမဲ့ ပြဿနာက အမေရိကန်စစ်တပ်တစ်ခုလုံး သုံးနေတဲ့ လျှပ်စစ်စွမ်းအင်သုံး ကိရိယာတွေ ၊ တပ်ဆင်ပစ္စည်းတွေ နဲ့ တိုက်ခိုက်ရေးယာဉ်အပါအဝင် လက်နက်စနစ်တွေမှာ တရုတ်နိုင်ငံထုတ် လစ်သီယံ ဘတ်ထရီက ၇၅ ရာခိုင်နှုန်း ရှိနေတယ်ဆိုတာပါပဲ ။ ပြောချင်တာက အမေရိကန်စစ်တပ်က တရုတ်နိုင်ငံက […]