မြစ် ချောင်းများ အသက်ရှည် ကျန်းမာကြပါစေ

အခုတလော ကျွန်တော့် ခေါင်းထဲ မြစ် ချောင်းများအကြောင်းက မင်းမူနေခဲ့သည်။ မြစ် ချောင်းများ အကြောင်း တွေးနေမိသည်။ “မြစ် ချောင်းများ ကျန်းမာပါစေ” ဟုလည်း မကြာခဏ ဆုတောင်းနေမိသည်။ ကျွန်တော် ထိုသို့ ခံစားနေရသည်မှာ ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်ပင် ကြာမြင့်ခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ အဘယ့်ကြောင့် ထိုသို့ ခံစားနေရသလဲဆိုလျှင် ကျွန်တော့် ဖေ့စ်ဘွတ်ခ် မက်ဆင်ဂျာထဲသို့ ရောက်လာသော ဓာတ်ပုံတစ်ပုံ ကြောင့်ပင် ဖြစ်သည်။ ယင်းဓာတ်ပုံမှာ အခြားမဟုတ်။ ကျွန်တော့် မွေးရပ်မြေမှ ချောင်းကလေး၏ ဓာတ်ပုံ ဖြစ်သည်။ ထိုချောင်းကလေးသည် ကျေးရွာ အုပ်စုကြီးနှစ်ခု၊ ကျေးရွာ ၁၀ ရွာကျော်၏ အသက်သွေးကြော ဖြစ် သည်။ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး၊ သွားလာရေးအတွက် အချက်အချာ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ဟိုးအရင်က အကျယ်ပေ ၃၀၀၊ […]

မြစ်တွေကို လူတွေလို သဘောထားပြီး ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ကြပါ

“ မြစ်တွေမှာ အသက်ရှိတယ်။ ဒီရေအတက်အကျ လုပ်ရင်း သူတို့ အသက်ရှူနေကြရတယ်။ သူတို့ဟာ ပုံမှန်အတိုင်း ကျန်းကျန်းမာမာ စီးဆင်းရင်း လူတွေကို ပျော်ပျော်ရွှင်ရွှင် အထောက်အကူ ပြုနေကြတယ်။ အခုနောက်ပိုင်း လူတွေက မြစ်တွေ ညစ်ညမ်းအောင်၊ ရေစီးရေလာ ပျက်စီးအောင် လုပ်ကြတော့ မြစ်တွေ ခမျာ အသက်ကို ပုံမှန် မရှူနိုင်ကြတော့ဘူး။ အသက်ရှူကျပ်နေကြရတယ်။ ရှေ့ဆက် ရှင်သန်ဖို့ ခက်ခဲနေကြရတယ်။ အဲဒါကို အသိဉာဏ် ရှိသူတိုင်း စာနာနားလည်ဖို့ လိုပါတယ်” အတိအကျမဟုတ်ပေမယ့် အဲဒါနဲ့ အဓိပ္ပာယ် တူညီတဲ့ စကားတွေကို စာရေးသူ သတင်းထောက်ဘဝက သစ်တောပညာရှင် ဦးအုန်းဆီက ကြားခဲ့ရတာပါ။ အခု သစ်တောပညာရှင် ဦးအုန်း (စာရေးသူကတော့ အဘ တစ်ယောက်လို ချစ်ခင်လို့ အဘလို့ ခေါ်ပါတယ်) […]

သရွတ်သွပ်ကိုကာကွယ်ကြ

(ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ဝါခယ်မမြို့ တစ်ဖက်ကမ်းရှိ သရွတ်သွပ်ချောင်းလေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကွယ်လွန်သူ ကဗျာဆရာမောင်သက်ငြိမ်က ရေးသားခဲ့တာကို အမှတ်တရအနေနဲ့ ပြန်လည်ဖော်ပြခြင်း ဖြစ်ပါတယ်) ကွယ်လွန်သွားပြီဖြစ်သောကဗျာဆရာနှစ်ယောက်၏ကဗျာနှစ်ပုဒ်မှ ကဗျာအပိုင်းအစအနည်းငယ်ကိုတင်ပြလိုသည်။ ပထမတပုဒ်မှာ ကဗျာဆရာ “မောင်ချောနွယ်”၏”ရေထဲမြို့”ကဗျာ… “ဟောဒီမှာ မြို့လေးတမြို့လေ ကဗျာဆရာ”မာလာမေ”မြင်မသွားခဲ့ဖူးတဲ့မြို့ မြို့လေးတမြို့လေ သူ့လယ်ကွင်းရင်ဘတ်ထဲက သော်ကဘုရားရယ် သူ့နှလုံးသားရင်ဘတ်ထဲ ဝင်ဝင်ခွေ့တတ်တဲ့မြောက်ပြန်လေရယ် အဲဒီမြောက်ပြန်လေကပွေ့ပွေ့လာတဲ့ စပါးပင်ပျိုမလေးရဲ့ကိုယ်နံ့လေးရယ် လမုပင်အုပ်ကလေးနဲ့ ချစ်ကြိုးသွယ်နေသူ သရွတ်သွပ်ချောင်းကလေးရယ်” ဒုတိယတပုဒ်မှာ ကဗျာဆရာ”ငွေယံဦး”၏”မွှေးတို့ရဲ့မြို့”ကဗျာ… “ခွေးပေါက်စတွေစုပြုံနို့စို့သလိုဆိပ်ကမ်းမှာ လှေတွေ ပဲ့ထောင်တွေရယ် ကူဘိုတာစက်တွေက နေ့နေ့ညညမြစ်ကို တဖူးဖူးမှုတ်တယ် ဝါးခယ်မကိုရောက်မှဖြစ်မယ်ပြောတဲ့ သရွတ်သွပ်ချောင်းကလေးရယ်” ကဗျာနှစ်ပုဒ်လုံးတွင် ချောင်းကလေးတချောင်းအမည်ပါဝင်နေသည်။ “သရွတ်သွပ်”တဲ့ မြို့ကိုမြှားတစင်းချိန်ထားသလို တဖက်ကမ်းမှလှမ်း၍ချိန်ရွယ်ထားသောချောင်းကလေး ဝါးခယ်မ-ကျွန်းကုန်း-အိမ်မဲ- ကျောင်းကုန်းလမ်း၏ အရေးပါသောချောင်းကလေး၊ ဘိုးဘွားဘီဘင်လက်ထက်ကစ၍ “ညောင်ဝိုင်း”ဒေသနှင့် “ရွာသစ်”ဒေသကို ပုခုံးတဖက်ဆီမှာ ထမ်းပိုးတာဝန်ကျေခဲ့သောချောင်းကလေး၊ လမုပင်အုပ်ဆိုင်းဆိုင်းတို့နှင့် စိမ်းလန်းခဲ့သောချောင်းကလေး၊ မဗေဒါတို့တသိုက် […]

ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့် မဲဇာမြစ်နှင့်အတူ တိမ်ကောလာသည့် ဓလေ့များ

မဲဇာမြစ်ဖျားသည် ဗန်းမောက်၊လအင်းတော်၊ ပင်လယ်ဘူး၊ ဝန်းသို၊ ထီးချိုင့် မြိုနယ်များနှင့် ထိစပ်နေသည်။ မြောက်ဘက်ပိုင်းတွင် ကချင်ပြည်နယ်အတွင်းမှ စီးဝင်သည့် ချောင်းများလည်း ပါဝင်သည်။ ဧရာဝတီမြစ်အတွင်းသို့ ထီးချိုင့်မြို့အောက်ဘက် ညောင်ပင်သာ ကျေးရွာအနီးတွင် စီးဝင်သည်။ ကတူး၊ ကနန်း၊ ရှမ်း၊ ဗမာ စသည့် တိုင်းရင်းသားတို့ မီခိုလာခဲ့သည့် မြစ်ဖြစ်သည်။ ကုန်းဘောင်ခေတ် မှတ်တမ်းများတွင် ရွှေခွန် ဆက်ရသည့် အတွက်ကြောင့် အခြားအခွန်များ ကင်းလွှတ်ခွင့်ရသည်။ရေးစီးကောင်းမွန်သည့်အတွက် မင်းနေပြည်ကို လှေဖြင့် အခွန်ဆက်ခြင်း၊ ကုန်ရောင်းကုန်ဝယ်များပြုလုပ်ခြင်း မှတ်တမ်းများကျန်ရစ်သည်။ ယခုထက်တိုင် မန်လည်တိုက်နယ် ၊တံခွန်တိုင်ကျေးရွာတွင် စေတီဟု ခေါ်တွင်သည့် အလျား ၅၇ ပေ၊အနံ ၆ပေ ၅ လက်မရှိ ကျွန်းသားသစ်လုံးထွင်း လှေကြီးကို တွေ့မြင့်နိုင်သေးသည် ။ ထိုထက်ကြီးမားသည့် မင်းကျော် အမည်ရသည့် […]

စီးပွားရေးဆောင်းပါးရှင် ဦးအောင်ချိန်ဘွားနှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခြင်း

                 ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာတာက ဒီတိုင်း ပစ်ထားရင် စီးပွား ရေးတိုးတက်တာနဲ့ ထိခိုက်တာမှာ ထိခိုက်တာ များလာ မယ်။ တိုင်ပြည်ရဲ့ခေါင်းဆောင်တွေက ပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းစောက်ရှောက်ရေးကို ပေါ့ပေါ့လေးလို့ မထင် ပါနဲ့။    မေး .  ကမ္ဘာကြီး ပူနွေးလာမှုနဲံပတ်သက်ပြီး မိတ်ဆက်သဘော ရှင်းပြပေးပါ ဆရာရှင့်။ ဖြေ . ကမ္ဘာကြီးပူနွေးတယ်ဆိုတာက အခုမှဖြစ်တာမဟုတ်ဘူး။ ဟိုးအရင်ကတည်းက ကြီးကြီးကျယ်ကျယ်        ထင်ထင်ရှားရှား ဖြစ်ဖူးတာနှစ်ကြိမ်ရှိတယ်။ ကမ္ဘာ့သက်တမ်းက သန်းပေါင်း လေးထောင့်ခြောက်ရာလောက် ရှိတယ်လို့ ဆိုတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း သန်းသုံးထောင်နဲ့ နှစ်ထောင်ကြားမှာ ကမ္ဘာကြီးက တစ်ကြိမ် ပူနွေးခဲ့တယ်။ ဒီအရင် ကမ္ဘာဆိုတာ စပေါ်လာတော့ ice […]

ရေအောက်ရောက်နိုင်သည့် မြန်မာ့ကမ်းရိုးတန်းဒေသကြီးများ

မင်းချစ်နိုင်ရေးသားသည်—-၊ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် မြင့်တက်မှုကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံ ကမ်းရိုးတန်းဒေသတချို့ အပါအဝင် အာရှတိုက်ရှိ ဒေသများ ရေအောက်ရောက်သွားနိုင်သည့် အခြေအနေသည် ယခင်ခန့်မှန်းထားသည်ထက် သုံးဆပို၍ ထိခိုက် နိုင်ကြောင်း နယူးဂျာစီပြည်နယ်အခြေစိုက် သိပ္ပံအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည့် Climate Centralက သတိပေး ထုတ်ပြန်ထားသည်။ Climate Central က ထုတ်ပြန်သည့် ထိုလေ့လာမှုအသစ်တစ်ရပ်ကို ၂၀၁၉ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၂၉ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ဖော်ပြခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုလေ့လာမှုကို မထုတ်ပြန်ခင် လွန်ခဲ့သော နှစ်များအတွင်းကလည်း ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၊ ကမ္ဘာကြီး ပူနွေးမှုကြောင့် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်များ မြင့်တက်လာပြီး ဧရာဝတီမြစ်ဝကျွန်းပေါ် အစိတ်အပိုင်းအချို့ နှင့် အာရှဒေသရှိ ကမ်းရိုးတန်း အစိတ်အပိုင်းအချို့ ရေအောက် ရောက်သွားနိုင်ကြောင်း ပညာရှင်များက သုံးသပ် ပြောဆိုခဲ့ဖူးပါသည်။ တွေးကြည့်ရုံနှင့် ထိတ်လန့် ကြောက်ရွံ့စရာ […]

ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းနဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့ရေ

ဆရာမ ဂျူး – ရေးသည်၊                  ကျွန်မ အခု ရန်ကုန်မြို့မှာ နေထိုင်နေပေမယ့် ကျွန်မကို ဧရာဝတီမြစ်အရှေ့ဘက်ကမ်းကရေနံချောင်းမြို့ မြို့မတောင်ရပ်မှာ မွေးဖွားခဲ့ပါတယ်။ ဧရာဝတီမြစ်နဲ့အတူ ကြီးပြင်းခဲ့ရတာမို့မြစ်ကို ရင်းနှီးခဲ့တယ်။ မိုးရာသီတိုင်း ရေနံချောင်းမြို့ထဲမှာဖြတ်စီးသွားတဲ့ သဲချောင်းတွေနဲ့လည်း ရင်းနှီးခဲ့ပါတယ်။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းဆိုင်ရာ မြင်သာတဲ့ညွှန်းကိန်းလို့ တိုက်ရိုက်ပြောလို့ မရပေမဲ့ မြစ်ချောင်းတွေရဲ့ အလွန်သိသာတဲ့ပြောင်းလဲမှုက ဆိုးရွားလာတဲ့ ရာသီဥတုနဲ့အတူ တွဲနေတယ်လို့ ကျွန်မ ခံစားမိပါတယ်။ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထရှိတဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုမဟုတ်ဘဲ ဆိုးသည်ထက်ဆိုးလာတဲ့ တသမတ်တည်းပြောင်းလဲမှုလို့ ကျွန်မယူဆမိတယ်။ ဆောင်းရာသီတွေ မအေးတော့ဘူး။ ရေနံချောင်းမှာ ငယ်စဉ်က မီးလင်းဖိုနဲ့ စာကျက်ခဲ့ရတဲ့ ဆောင်းရာသီနံနက်ခင်းတွေအကြောင်းက အခုကလေးတွေအတွက် ညအိပ်ရာ၀င်ပုံပြင်တွေ ဖြစ်ကုန်ရော့မယ်။အပူလှိုင်းတွေ အအေးလှိုင်းတွေ ဖြစ်ပေါ်မှပိုပြီးစိတ်လာတာ တွေ့ရပါတယ်။ […]

(၂၁)ရာစု မြန်မာနိုင်ငံအတွက် ရာသီဥတုစိန်ခေါ်မှုများ

                မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ရာသီဥတုတွေဟာ ပြောင်းလဲနေပါတယ်။ ပြောင်းလဲနေတဲ့အတွက် နယ်ပယ်စုံမှာ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း ထိခိုက်မှုတွေ ကြုံတွေ့နေရပါတယ်။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့် ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှု အများဆုံး(အဆိုးဆုံး) ဆယ်နိုင်ငံ စာရင်းမှာ ဒုတိအဆိုးဆုံးနိုင်ငံအဆင့်ကို မြန်မာနိုင်ငံရောက်ရှိနေခဲ့တာ ၂၀၁၂ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၆ ခုနှစ်အထိ (၅)နှစ်ဆက်တိုက်ရှိ နေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၁၇ ခုနှစ်ဟာ ပူပြင်းတဲ့နှစ်တစ်နှစ်ဖြစ်လာဖို့ အလားအလာတွေက များနေပြန်ပြီဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလမှ ၂၀၁၇ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလအထိ လွန်ခဲ့တဲ့(၂၅)လကာလအတွင်း တစ်လချင်းစီရဲ့ အပူချိန်တွေဟာ ၁၉၈၁-၂၀၁၀အထိ နှစ်(၃၀)ပျမ်းမျှတန်ဖိုးတွေထက် ၂၀၁၅ ခုနှစ် ဖေဖေါ်ဝါရီလတစ်လမှလွဲပြီး၊ ကျန်လတွေအားလုံးဟာနှစ်( ၃ဝ)ပျမ်းမျှအထက်ကျော်လွန်နေတာကိုတွေ့ရပါတယ်။ အယ်လ်နီညို ရာသီဥတုဖြစ်စဉ်ကြောင့် အပူဆုံးလကတော့ ၂၀၁၆ […]

WWF မှ ရာသီဥတုနှင့်စွမ်းအင်မန်နေဂျာ ဦးရွှန်းစိုဦးနှင့်တွေ့ဆုံခြင်း

”ပြန်ပြည်မြဲစွမ်းအင် အတော်များများဟာ တည်ဆောက်ရ အမြန်ဆုံး၊ စျေးအချိုဆုံးနဲ့ အသန့်ရှင်းဆုံးပါ။ မြန်မာနိုင်ငံအတွက် အလွန်ပဲသင့်တော်ပါတယ်” ဒီကနေ့ ကမ္ဘာမှာရော မြန်မာမှာပါ ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုနဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကို သိသိသာသာ ခံစား နေရပါပြီ။ အဲဒီဖြစ်စဉ်တွေရဲ့ နောက်ဆက်တွဲ ပြဿနာဖြစ်တဲ့ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တွေကိုလည်း နှစ်စဉ် ပြင်း ပြင်းထန်ထန် ရင်ဆိုင်နေကြရတယ်။ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တွေဟာ တစ်နေရာတည်း၊ တစ်နိုင်ငံတည်းမှာ ဖြစ်နေတာမဟုတ်ဘဲ တစ်ကမ္ဘာလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ ဖြစ်ပွားနေခဲ့တာပါ။ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ဆိုရင် သဘာဝဘေး အန္တရာယ်ကြောင့် ထိခိုက် ပျက်စီး ဆုံးရှုံးမှုတွေ အဆက်မပြတ်ဖြစ်ပေါ်နေပြီး တစ်ကမ္ဘာလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ ထိခိုက်ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှု အများဆုံးနိုင်ငံတွေ စာရင်းမှာ အဆင့်သုံး ဖြစ်နေခဲ့ပါပြီ။ ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့ အနေနဲ့ ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုနဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲလာမှုကို ဟန့်တားတိုက်ဖျက်ဖို့ လိုပါတယ်။ အဲဒီလို ဟန့်တား တိုက် ဖျက်ဖို့အတွက် […]

မြန်မာအစိမ်းရောင်ကွန်ရက် ပညာရှင်အဖွဲ့ စိုက်ပျိုးရေးပညာရှင် ဒေါက်တာသန်းသန်းစိန်နှင့် တွေ့ဆုံခြင်း

”ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကို ပိုမိုမဆိုးရွားစေတဲ့နည်းတွေကို စဉ်းစားကျင့်သုံးရပါလိမ့်မယ်၊ ဒေသမျိုးတွေ ဖော်ထုတ်တာ၊ ဒေသအလေ့အထတွေ ထိန်းသိမ်းတဲ့နည်းတွေနဲ့ ဒေသတွင်း စားနပ်ရိက္ခာ ဖူလုံမှုကို လုပ်ဆောင်ရပါလိမ့်မယ်”   မြန်မာနိုင်ငံဟာ စိုက်ပျိုးရေးကို အခြေခံတဲ့ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဖြစ်ပါတယ်။ လူဦးရေရဲ့ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်က စိုက်ပျိုးရေးနဲ့ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းမှု ပြုလုပ်ကြပါတယ်။ အခုနောက်ပိုင်း ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုနဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲလာမှုကြောင့် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ ထိခိုက်မှုတွေ ရှိလာပြီး မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ အနာဂတ်စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေးအတွက် ခြိမ်းခြောက်နေခဲ့ပါပြီ။ ဒီအတိုင်းဆက်သွားနေမယ်ဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ ပြည်သူတွေအပေါ်မှာ ထိခိုက်ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုတွေ အများကြီး ဖြစ်ပေါ်လာမှာပါ။ ဒါကြောင့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းမှာ ဘာတွေ ဖြစ်ပျက်နေလဲ၊ ဘယ်လို ပြင်ဆင်မှုတွေ လုပ်ဆောင် သင့်လဲဆိုတာတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး မြန်မာအစိမ်းရောင်ကွန်ရက် ပညာရှင်အဖွဲ့ စိုက်ပျိုးရေးပညာရှင် ဒေါက်တာသန်းသန်းစိန်နဲ့ တွေ့ဆုံမေးမြန်း ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ မေး။ ။ကမ္ဘာကြီးပူနွေးမှုနဲ့ […]

Page 4 of 7
1 2 3 4 5 6 7