ရှားပါးစာရင်းဝင် မြန်မာ့သားမင်းတွေ ထိန်းသိမ်းပေးပါ

ကချင်ပြည်နယ် ပူတာအိုခရိုင် ရေခဲတောင်တွေရှိတဲ့ဒေသနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ကျက်စားတယ်။ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံတွေမှာ မြန်မာတစ်နိုင်ငံမှာပဲရှိတယ်။ ဘေးက တရုတ် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာတော့ ပိုပေါတယ်။ ပုံမွန္ကတော့ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် ပေတစ်သောင်းကျော်နဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ကျက်စားပြီး အေးတဲ့ အချိန်ကျရင် ပေ ၅၀၀၀ ထိ ဆင်းတယ်။ သင်းကွဲတွေဟာ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် ပေ၂၅၀၀ ထိ လမ်းမှားပြီး ဆင်းလာတာမျိုးလည်း ရှိတယ်လို့သိရပါတယ်။ လူကို ရန်မူတာမျိုးတော့ မရှိပါဘူး။ တောင်ကြောတွေမှာ ထိပ်တိုက်တွေရင်တော့ ရွေးစရာလမ်းမရှိရင် ပြေးတိုက်ခွေ့ခံရပြီး သေဆုံးတာမျိုးတော့ ရှိခဲ့တယ်။ အနံ့ခံအရမ်းကောင်းတယ်။ ဥပဒေမှာတော့ လုံးဝကာကွယ်ထားတဲ့ တိရစ္ဆာန်ဖြစ်ပါတယ်။ ဒေသခံတွေကတော့ သားမင်းဦးချိုကို အိမ်မှာ ခိျတ်ထားရင် မီးမလောင်ဘူး။ ရေမှာ စိမ်လိုက်ရင် မိုးရွာတယ်လို့ အယူရှိကြတယ်။ ၂ ကောင်၊ ၃ ကောင်၊ […]

၀ါးပင်တွေကို ဘာကြောင့် ထိန်းသိမ်းသင့်တာလဲ

စက်တင်ဘာလ ၁၈ ရက်ဟာ ကမ္ဘာ့ဝါးအထိမ်းအမှတ်နေ့ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီနေ့က ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ၀ိဇ္ဇာခန်းမမှာ ကမ္ဘာ့ဝါးအထိမ်းအမှတ်နေ့ အခမ်းအနားကို ကျင်းပခဲ့တယ်။ ပြည်တွင်းမှာရှိ ဝါးစိုက်ပျိုးသူတွေ၊ ဝါးလုပ်ငန်းရှင်တွေ၊ ဝါးလက်မှု ပညာရှင်တွေအပါအဝင် ၀ါးချစ်သူတွေ ဆုံစည်းကြပြီး ၀ါးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အသိ ပညာဗဟုသုတတွေ ပြောကြ။ ၀ါးနဲ့လုပ်ထားတဲ့ အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းတွေ ခင်းကျင်းပြသကြ။ ၀ါးတွေကို ထိန်း သိမ်းဖို့၊ ပြန်လည်ပျိုးထောင်ဖို့ သတိပေး တိုက်တွန်းကြနဲ့ မနက်ပိုင်းကနေ ညနေပိုင်းအထိ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် ၀ိဇ္ဇာခန်းမဆောင်မှာ ၀ါးရနံ့တွေ သင်းခဲ့ပေါ့။ သူတို့ အားလုံး ကိုယ့်အဓိပ္ပာယ်နဲ့ကိုယ်၊ ကိုယ့်မျှော်လင့်ချက်နဲ့ကိုယ် တက်ကြွစွာ လောင်ကျွမ်းခဲ့ကြတယ်။ အနာဂတ် မြန်မာနိုင်ငံမှာ ၀ါးပင်တွေနဲ့ စိမ်းလန်းစိုပြည်ပြီး ၀ါးပင်တွေ ကြောင့်ပဲ စားဝတ်နေရေးတွေ အဆင်ပြေကြတော့မယ်လေ။ အဲဒီမြင်ကွင်းကို ကြည့်ပြီး ကျွန်တော် ပီတိဖြစ်နေမိ […]

သစ်ပင်ချစ်သူများအဖွဲ့တွေကို လေးစားစွာဦးညွှတ်ခြင်း

(၁) သစ်တော သစ်ပင်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ အသံဗလံတွေ ဒီနှစ်မှာမှ ပိုမို ကျယ်လောင်လာသလားလို့။ “သစ်ပင် တွေ စိုက်ကြပါ။ ရှင်အောင် စိုက်ကြပါ။ သစ်ပင်တွေကို ကာကွယ်ကြပါ။ ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ကြပါ” စသဖြင့် တိုက်တွန်းစကားတွေ။ “သစ်ပင်စိုက်ပါ” စတေကာ ကမ်ပိန်းတွေဟာ မြို့အများစုကနေ မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံး ပျံ့နှံ့ ခဲ့တယ်။ လမ်းနဲ့မလွတ်လို့ အခုတ်ခံရတော့မယ့် သစ်ပင်ကြီးတွေကို ကာကွယ်ကြတဲ့ သစ်ပင်ချစ်သူများ အဖွဲ့ တွေ၊ ကမ္ဘာမြေ စိမ်းလန်အောင်၊ အပူဒဏ်တွေ လျော့ကျအောင်၊ လေထုညစ်ညမ်းမှု လျော့ကျအောင် အပါအဝင် ရည်ရွယ်ချက်မျိုးစုံနဲ့ သစ်ပင်စိုက်ဖို့နှိုးဆော်နေတဲ့၊ သစ်ပင်စိုက်နေတဲ့ အဖွဲ့တွေလည်း တိုးပွားလာခဲ့တယ်။ ပခုက္ကူမြို့ လမ်းချဲ့ထွင်တဲ့လုပ်ငန်းမှာ မလွတ်တဲ့ သစ်ပင်ကြီးတွေကို သက်ဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသူတွေက ခုတ်ပစ်ဖို့ လုပ်ပါတယ်။ အဲဒီမှာ ဒေသခံ သစ်ပင်ချစ်သူများအဖွဲ့က နည်းလမ်းအမျိုးမျိုးနဲ့ တားဆီးကာကွယ်ခဲ့တဲ့ […]

စိတ်အပန်း​ဖြေ ခရီးထွက်ရင်း ဇီဝမျိုးကွဲ ထိန်းသိမ်း​ရေး မှာ ပါဝင်ကူညီလို့ ရတယ်

အ​မေရိကားနိုင်ငံ အနှံ့မှာ ​နွေဦး​​ပေါက်ချိန်ဆို Outdoor Recreation အပြင်ထွက်ရတာ နှစ်သက်တဲ့သူ​တွေက လွင်ပြင် ​တွေ ​တော ​တွေ ​တောင်​တွေ မြင်ကွင်း​ကောင်းတဲ့ ​​နေရာ​တွေ လမ်း​လျှောက်ထွက်ရင်း ​ကောင်းကင်မှာ ဖြတ်သန်းပျံလွှားတဲ့ ငှက်​တွေ ​စောင့်ကြည့်ခြင်းဖြင့် စိတ်အ​ပန်း​ဖြေစရာ ရှာကြတဲ့ အ​လေ့အထ ရှိပါတယ် ​Autumn ဆောင်းရာသီဝင်စအချိန်မှာ ​ရာသီဥတု​အေးတဲ့ ​မြောက်ဝင်ရိုးစွန်း နဲ့ နီးတဲ့ က​နေဒါနိုင်ငံဘက်က ငှက်​တွေက ရာသီဥတုသက်သာတဲ့ အ​မေရိကန်ပြည်​ထောင်စု​တောင်ပိုင်း မက္ကဆီကို နှင့် အ​မေရိကအလယ်ပိုင်း ​ဒေသ ​တွေမှာ လာ​ရောက် ​ဆောင်းခို​လေ့ ရှိကြတယ် (မြန်မာနိုင်ငံ မှာဆို ရုရှား အစရှိတဲ့ ​ဒေသက ငှက်​တွေ လာ​ရောက်​ဆောင်းခိုတယ်) ​Spring နွေဦး​ပေါက်ပြီဆို ဌာ​နေ ကို ပြန်ကြတယ် ​နွေဦး နဲ့ […]

သစ်ပုပ်ပင်ကြီး အသက်ကြီးပြီ

မနှစ်က သတင်းစာတစ်စောင်မှာ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ထဲက သစ်ပုပ်ပင်ကြီးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သတင်း တစ်ပုဒ်ကို ဖတ်လိုက်မိတယ်။ အဲဒါကတော့ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ရဲ့အထင်ကရ အမှတ်အသား တစ်ခုဖြစ်တဲ့ သစ်ပုပ်ပင်ကြီးကို အပြာရောင် ကမ္ပည်းပြား တပ်ဆင်တဲ့ သတင်းပဲဖြစ်တယ်။ ရန်ကုန် မြို့ပြ အမွေအနှစ်အဖြစ် အပြာရောင်ကမ္ပည်းပြားကို ၂၀၁၄ ခုနှစ်ကစတင်ပြီး မြို့တော်ခန်းမကို စတင် တပ်ဆင်ခဲ့တယ်။ အပြာရောင်ကမ္ပည်းပြား တပ်ဆင်တာကို ရန်ကုန်မြို့တော် စည်ပင်သာယာရေး ကော်မတီရဲ့ ကူညီအားပေးမှု၊ အလှူရှင်တွေရဲ့ ငွေကြေးမတည်မှုတို့နဲ့ ရန်ကုန်မြို့ပြ အမွေအနှစ် ထိန်းသိမ်း စောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့( YHT )က တာဝန်ယူဆောင်ရွက်တာ ဖြစ်တယ်။ ၃၂ ခုမြောက် အပြာရောင်ကမ္ပည်းပြားကို ၆.၉.၂၀၁၉ နေ့က ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကြီးရဲ့ သိပ္ပံဆောင်အနီးမှာရှိတဲ့ သစ်ပုပ်ပင်ကြီးကို တပ်ဆင်ခဲ့တယ်လို့ သိရတယ်။ ၁၉၂၀ ပြည့်နှစ်မှာ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကို စတင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့တာဆိုတော့ […]

ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးလုပ်ရင်း သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းပါ

တောင်ကိုရီးယားသည် တောင်ကုန်းတောင်တန်း ပေါများသည့် နိုင်ငံဖြစ်ကာမြေပြန့်လွင်ပြင် ရှားပါး သည်။ ဆိုးလ်မြို့အတွင်း၌ပင် အတော်အတန်မြင့်သည့် တောင်များကိုတွေ့ရသည်။ သစ်တောသစ်ပင် ပေါက်ရောက် ရန် ခက်ခဲသောကျောက်တောင်များလည်းပါဝင်သည်။ သို့သော် ရောက်ရှိခဲ့သည့်နေရာတော်တော်များများတွင် သစ်တောသစ်ပင်များကိုအလေးပေးထိန်းသိမ်းထားကြောင်းတွေ့ခဲ့ရသည်။ တည်းခိုခဲ့ရသည့် ဟိုတယ် ပေါ်မှ ကြည့်ပါကနေရာတိုင်းတွင် သစ်ပင်များဖြင့် စိမ်းစိုနေသောမြင်ကွင်းများကိုသာ မြင်ခဲ့ရသည်။ လူသွားလမ်းများပေါ်၌ပင် ပေါက်ရောက်နေသောသစ်ပင်များကိုပင် အလေးပေးထိန်းသိမ်းထားကြောင်းတွေ့ရသည်။ အဝေးပြေးလမ်းများတွင်သာမက မြို့တွင်းလမ်းများဖောက်လုပ်ရာတွင်လည်းတောင်များကို ဖြိုချခြင်းမျိုးမလုပ် ဘဲတောင်အောက်မှ လိုဏ်ခေါင်းတည်ဆောက်ပြီးဖောက်လုပ်ထားသည်။ ပြန်လည်ရရှိရန်မလွယ်ကူသောသဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကိုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၏ တောင်းဆိုမှုကြောင့် မပျက်စီးအောင် နည်းလမ်းရှာဖြေရှင်းခြင်းဟုဆိုရမည် ထင်သည်။ လူနေအိမ်များတည်ဆောက်ရာတွင်လည်းတောင်များကိုမဖြိုဘဲတောင်စောင်းများတွင် အဆင်ပြေအောင် ဆောက်လုပ်ထားကြသည်။ နေရာအချို့ဆိုလျှင် တောင်စောင်းအတိုင်းကားဖြင့်တက်သွားရပြီးလမ်းကိုလည်းအုတ်ကြွပ်များဖြင့် ခင်းထားသည်ကိုတွေ့ရသည်။ ဥရောပမြို့တစ်မြို့သို့ ရောက်သွားသည့်အလားခံစားခဲ့ရသည်။ တက်ရောက်ခဲ့ရသည့်မီဒီယာဖိုရမ်သို့ လာရောက်ဟောပြောခဲ့သည့် ဆိုးလ်မြို့ရှိတက္ကသိုလ်မှ ပါမောက္ခတစ်ဦးကတောင်ကိုရီးယား၏ ဦးစားပေးရည်မှန်းချက်များထဲတွင် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးနှင့်ကာဗွန်ထုတ်လွှတ်မှုလျော့ကျရေးများပါဝင်ကြောင်းပြောပြသည်။ သစ်ပင်ပေါက်ရန် ခက်ခဲသောကျောက်တောင်များ၌ပင် မြေဆီလွှာဖြစ်ပေါ်လာအောင် ဖန်တီးကာသစ်ပင်စိုက်ကြကြောင်းရှင်းပြသည်။ ၄င်းက […]

တောင်များကို ကာကွယ်ကြရအောင်

ပြီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင်ဘာ ၁၁ ရက်နေ့ဟာ နိုင်ငံတကာ တောင်တန်းနေ့ (International Mountain Day) ဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာမှာ အထိမ်းအမှတ်နေ့တွေ အများကြီးရှိတဲ့အထဲက နိုင်ငံတကာ တောင်တန်းများနေ့ကတော့ ယိုယွင်းနေတဲ့ ကမ္ဘာမြေကြီးနဲ့ ပျက်စီးနေတဲ့ သဘာဝရင်းမြစ်တွေကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ဖို့အတွက် မဖြစ်မနေရှိနေသင့်တဲ့ ကျွန်တော်တို့အားလုံး အလေးထားသင့်တဲ့ နေ့တစ်နေ့ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာတောင်တန်းနေ့ကို ကမ္ဘာတဝှမ်းမှာရှိတဲ့ တောင်တန်းတွေကို မှီခိုနေရတဲ့ ကမ္ဘာ့လူသားအသိုင်းအဝိုင်းအတွက် အသိပညာမြှင့်တင်နိုင်ရေး ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ နှစ်စဉ်ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။ ဒီလို ကျင်းပရာမှာလည်း တစ်နှစ်မှာ အဓိကခေါင်းစဉ်တစ်ခုနဲ့ ကျင်းပခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနှစ် ၂၀၂၁ မှာ Biodiversity ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ်နဲ့ ကမ္ဘာ့တောင်တန်များနေ့ကို ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၀၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလမှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ ဆုံးဖြတ်ချက် ၅၇/၂၄၅ မွ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ […]

မိန်းမလှကျွန်း

ဗြုံးမွှေးကျွန်း ဖရီဒါရုံးရှေ့ရှိ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်သည် ငြိမ်သက်လျက်ရှိ၏။ အချိန်ကား နံနက် (၅) နာရီခွဲ။ ဇူလိုင်လ မိုးရာသီဖြစ်၍ ပတ်ဝန်းကျင်တစ်ခုလုံး အုံ့ဆိုင်းနေပြီး အရှေ့အရပ်ဆီမှ နေရောင်ဖျော့ဖျော့လေးကိုသာ လှမ်းမြင်နေရ၏။ ပင်လယ်ဘက်မှတိုက်ခတ်လာသော လေအေးကလေးကလည်း နံနက်ခင်းကို လတ်ဆတ်နေအောင် အားဖြည့်သကဲ့သို့ရှိနေ၏။ ကျွန်ုပ်လည်း ရုံးရှေ့ကွက်ပျစ်ပေါ်တွင် ထွေရာလေးပါးကိုစဉ်းစားရင်း အတွေးနယ်ချဲ့နေစဉ် ရုတ်တရက် ခေါ်သံတစ်ခုကြောင့် အတွေးတို့သည် လွင့်စင်ကွယ်ပျောက်ကုန်၏။ ကိုမျိုးမြင့်။ ။ ‘ကျော်မျိုးလွင်ရေ … မနက်စာ ထမင်းကြော် ရပြီဟေ့။ စားရအောင် လာခဲ့တော့။’ ကျွန်ုပ်။ ။ ‘ဟုတ် အကို … လာပါပြီ။’ ကျွန်ုပ် ထမင်းစားပွဲဝိုင်းတွင် ထိုင်လိုက်မိသည်နှင့် … ကိုမျိုးမြင့်။ ။ ‘မနက်ခင်းလေးမို့ ရုံးရှေ့ပင်လယ်ရေဟာ ငြိမ်နေတာ။ အခုတောင် ပင်လယ်ဘက်ကနေ ဒီရေ […]

မြစ်တွေကို လူတွေလို သဘောထားပြီး ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ကြပါ

“ မြစ်တွေမှာ အသက်ရှိတယ်။ ဒီရေအတက်အကျ လုပ်ရင်း သူတို့ အသက်ရှူနေကြရတယ်။ သူတို့ဟာ ပုံမှန်အတိုင်း ကျန်းကျန်းမာမာ စီးဆင်းရင်း လူတွေကို ပျော်ပျော်ရွှင်ရွှင် အထောက်အကူ ပြုနေကြတယ်။ အခုနောက်ပိုင်း လူတွေက မြစ်တွေ ညစ်ညမ်းအောင်၊ ရေစီးရေလာ ပျက်စီးအောင် လုပ်ကြတော့ မြစ်တွေ ခမျာ အသက်ကို ပုံမှန် မရှူနိုင်ကြတော့ဘူး။ အသက်ရှူကျပ်နေကြရတယ်။ ရှေ့ဆက် ရှင်သန်ဖို့ ခက်ခဲနေကြရတယ်။ အဲဒါကို အသိဉာဏ် ရှိသူတိုင်း စာနာနားလည်ဖို့ လိုပါတယ်” အတိအကျမဟုတ်ပေမယ့် အဲဒါနဲ့ အဓိပ္ပာယ် တူညီတဲ့ စကားတွေကို စာရေးသူ သတင်းထောက်ဘဝက သစ်တောပညာရှင် ဦးအုန်းဆီက ကြားခဲ့ရတာပါ။ အခု သစ်တောပညာရှင် ဦးအုန်း (စာရေးသူကတော့ အဘ တစ်ယောက်လို ချစ်ခင်လို့ အဘလို့ ခေါ်ပါတယ်) […]

အညာနဲ့ ထန်း အိုးစားမကွဲစေချင်ပါ

နွေဦးကာလ မြူထသောခါ ရင်းထောင်ရင်းဆွဲ ဆောင်မြဲအိုးလွယ်ကာ ဓားနှီးထက်စွာ၊ ခါးမှာချပ်လျက် ထန်းပွင့်ထန်းခိုင်၊ ရွှန်းမြိုင်မြိုင် ကလိုင်သာလွယ်လို့ တက်သည်နှင့်လေး။ ဝန်ကြီးပဒေသရာဇာရေး တဲ့ ‘နွေဦးကာလ မြူထသောခါ’ တျာချင်းကဗျာရဲ့ နိဒါန်းအပိုဒ် လေး ဖြစ်ပါတယ်။ ရွှေလက်ဟာ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသမှာ ကြီးပြင်း ခဲ့ရပေမယ့် အဲဒီကဗျာလေး ကြောင့် အညာဒေသနဲ့ ထန်းတောနဲ့ ထန်းတက်သမားမိသားစုနဲ့ စိတ်ထဲမှာ အလိုလိုရင်းနှီးကျွမ်း ဝင်ခဲ့ရတယ်။ အညာဒေသလို့ဆို လိုက်တာနဲ့ ထန်းပင်ထန်းတောကြီးတွေ၊ ထန်းတက်သမား မိသားစုဘဝတွေကို စိတ်အာရုံမှာ အလိုလိုမြင်ယောင်လာတဲ့ အထိ အဲဒီတျာချင်းကဗျာလေးက အ စွမ်းထက်လှပါတယ်။ အဲဒီကဗျာ ကြောင့်ပဲ နောက်ပိုင်းကာလတွေ မှာ အလုပ်တာဝန်တွေနဲ့ အညာဒေသရောက်တဲ့အခါမှာလည်း ထန်းပင်၊ ထန်းတောကြီးတွေဆီ အရောက်သွားခဲ့ တယ်။ ထန်းပင်ကျရည်ကို သောက်၊ ပဲကြီးလှော် နဲ့ […]

Page 4 of 7
1 2 3 4 5 6 7