မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြေကြော၊ ရေကြော                    ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံသည် မြစ်ချောင်း အလွန်ပေါများကြွယ်၀သော နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဖြစ်ပါသည်။ ဧရာ၀တီမြစ်၊ ချင်းတွင်းမြစ်၊ စစ်တောင်းမြစ်၊ သံလွင်မြစ် အဓိကမြစ်ကြီး လေးစင်းနှင့် မြစ်လက်တက် ကြီးငယ်များ၊ ချောင်းကြီး၊ ချောင်းငယ်များ၊ မြစ်ခွဲများ စသည်ဖြင့် မြစ်ဝှမ်း ချောင်းဝှမ်းပေါင်း မြောက်မြားစွာ ပါဝင်ဖွဲ့စည်း တည်ဆောက်ထားပါသည်။ နိုင်ငံအတွင်း မြောက်မှတောင်သို့ သွယ်တန်းနေသော တောင်တန်းများ (ဝါ) ဘူမိရုပ်သွင်ယူနစ်များ (morphotectonic units) က မြစ်များ စီးဆင်းသည့် လားရာအရပ် (Direction /Alignment) ကို စိုးမိုး ချယ်လှယ်နေပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရေဆင်းအဆင်ပုံစံ (Drainage […]

သစ်ပင်တို့သည် လောကကြီးကို အလှဆင်ကြသည့် သဘာဝအဆင်တန်ဆာဖြစ်သလို လူသားနှင့် တကွသော သတ္တလောကကြီး တခုလုံးတို့၏ မှီခိုအားထားရာလည်း ဖြစ်ပါသည်။ သာမာန်အားဖြင့် ကြည့်လျှင် သစ်ပင်တို့၏ အကျိုးပြုမှုသည် မထင်ရှားသော်လည်း အမှန်စင်စစ် သစ်ပင်သည် တစ်ဦးတစ်ယောက်အတွက် သာမက ပတ်ဝန်းကျင် လောကကြီးတခုလုံး အတွက်ပါ အကျိုးများစွာ ပြုနေသည်ကို တွေ့ရပေလိမ့်မည်။ သတ္တဝါတို့၏ ရှင်သန်မှုသည် သစ်ပင်တောတောင်တို့နှင့် တိုက်ရိုက် ဆက်စပ်နေပါသည်။ သစ်ပင်သည် လောကကြီးကို များစွာ အကျိုးပြုသည်ဖြစ်၍ အများ၏ အားကိုးအားထားရာ ဖြစ်သောကြောင့် “သစ်တစ်ပင်ကောင်း ငှက်တသောင်းတောင် နားလို့ရသည်”ဟုပင် ပြောစမှတ်ပြုကြပါသည်။ လူတို့၏ စားစာရာ၊ နေစရာ၊ ထိုင်စရာ ဝတ်စရာတို့မှ စ၍ အသုံးအဆောင် အားလုံးနီးပါးသည် သစ်ပင်တို့မှ ထုတ်လုပ်၊ ရရှိသော ထုတ်ကုန်များဖြစ်ပါသည်။ လူသားတို့သည် ဆေးဝါးအတွက်လည်း […]

သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး.. သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး တဲ့။ အခုနောက်ပိုင်းကာလတွေ မှာ ပညာတတ်အသိုင်းအဝိုင်း၊ NGO အသိုင်းအဝိုင်း၊ CSO အသိုင်းအဝိုင်းတွေကြား ပေါ်ပြူလာဖြစ်နေလာတဲ့ စကားစုတစ်ခု။ ဒီစကားစုဟာ အခုမှ ကောက်ခါငင်ခါ ထပေါ်လာတဲ့ စကားစုတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ် မှာ ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုနဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲလာမှုကြောင့် ကမ္ဘာကြီးဟာ ရေရှည်ရပ်တည်ဖို့ စိုးရိမ်စရာ အနေ အထားနဲ့ ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရလို့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေက ကြေညာခဲ့တယ်။ အဲဒါတွေကို ထိန်းချုပ်နိုင်ဖို့အတွက် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိန်းသိမ်းရမယ်လို့လည်း အကြံပြုပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီနောက်ပိုင်း သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးဟာ ကမ္ဘာမှာ ခေတ်စားလာခဲ့တာပါ။ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းမှာရှိတဲ့ နိုင်ငံတော်အစိုးရ အပါ အဝင် ပညာရှင်တွေ၊ အဖွဲ့အစည်းတွေက ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်ငန်းတွေကို ဘက်စုံထောင်စုံ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း NGO အချို့က သစ်ပင်စိုက်တာ၊ အမှိုက်ကောက်တာ၊ […]

ရခိုင်ရိုးမနဲ့ဆက်စပ်နေတဲ့ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး မြန်အောင်မြို့နယ်မှာဆင်မုဆိုးအန္တရာယ်ကနေတိမ်းရှောင်လာတဲ့ တောဆင်ရိုင်းသုံးကောင်ဟာလူနေကျေးရွာတွေအနီးသို့ရောက်ရှိလာတဲ့အတွက်ဆင်နဲ့လူပဋိပက္ခမဖြစ်စေရေးသစ်တောနဲ့ရဲတပ်ဖွဲ့ကလိုက်လံထိန်းသိမ်းနေရကြောင်း နိုဝင်ဘာ ၂ ရက်ထုတ် သတင်းစာတွေမှာဖတ်လိုက်ရပါတယ်။ သတင်းတွေအရတော့ မြန်အောင်မြို့နယ် မျှင်ဝါးတောင်၊ အင်းကွယ်နဲ့ ခတ္ထိယကျေးရွာတွေအနီးသို့ နိုဝင်ဘာ ၁ ရက်နေ့လယ်မှစပြီးတောဆင်ရိုင်းသုံးကောင် ရောက်ရှိလာတဲ့အတွက် ဌာနဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ ကျေးရွာသားတွေကခြောက်လှန့်မောင်းထုတ်နေရတယ်လို့ သိရပါတယ်။ လွန်ခဲ့သော၁ဝရက်ခန့်ကတည်းက မြန်အောင်မြို့နယ်နဲ့ဆက်စပ်နေတဲ့ အင်္ဂပူမြို့နယ်ရှိကျေးရွာအချို့သို့တောဆင်ရိုင်းငါးကောင်ရောက်လာခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီးဒေသခံတွေကမောင်းထုတ်သဖြင့် မြန်အောင်မြို့နယ်သို့ရောက်လာကြောင်း၊ သုံးကောင်သာတွေ့ရပြီးနှစ်ကောင်ပျောက်ဆုံးနေကြောင်းလည်းဒေသခံတွေကပြောနေ ကြပါတယ်။ အခုနောက်ပိုင်းကာလတွေမှာတောဆင်ရိုင်းတွေဟာလူနေကျေးရွာတွေ အနီးရောက်ရှိလာပြီးစိုက်ခင်းတွေကိုဖျက်ဆီးခြင်း၊ လူကိုရန်မူခြင်းတွေ မကြာခဏ ဖြစ်ပေါ်လာတာကိုတွေ့ရတယ်။ အချို့ဖြစ်စဉ်တွေမှာလူသေဆုံးခြင်း၊ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိခြင်းတွေရှိခဲ့ပြီးလူနေအိမ်တွေကိုပါ စွန့်ခွာရွှေ့ပြောင်းရတဲ့အထိ ဖြစ်ပွားခဲ့ရတယ်။ အဲဒီဖြစ်စဉ်တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီးသုံးသပ်ချက်တွေ အမျိုးမျိုးရှိခဲ့တယ်။ အဓိကကတော့ လမ်းသစ်ဖောက်၊ ရေလှောင်တမံဆောက်၊ သစ်ထုတ်အစရှိတဲ့ လူတွေကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့သစ်တောပြုန်းတီးမှု များလာတယ်။ အဲဒီအခါမှာဆင်တွေအတွက် တောတွင်းအစာရေစာရှားပါးလာပြီးစားကျက်မြေအသစ်ရှိရာစပါးခင်းတွေဆီကိုရောက်လာတော့တာပါပဲ။ ဒီအတွက် တောပြုန်းတီးမှုကတောဆင်ရိုင်းတွေအတွက်ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခုဖြစ်နေခဲ့ပြီလို့ ဆိုရမလိုပါပဲ။နောက်ပြီးတောပြုန်းလို့ စားကျက်ပျောက်၊ နေစရာပျောက်နေတဲ့ ဆင်တွေကိုဆင်မုဆိုးတွေကအလွတ်မပေးဘဲလိုက်လံဖမ်းဆီးတာတွေလည်းတစ်နှစ်ထက်တစ်နှစ် များလာခဲ့တယ်။ ဒါကြောင့် နိုဝင်ဘာ […]

7.2.2020 မှာ သရက်မြို့နယ် ကျောင်းကျန်းမာရေး အစီအစဉ်ဖြင့် ဂုမ္မဏီဆိုသည့်ရွာလေးဆီ ရောက်ခဲ့ကြသည်။ ရွာလေးဆိုပေမယ့် အိမ်ခြေ ၂၀၀ ကျော်ကျော် ရှိသည့် ရွာလေး။ ဒီပမာဏသည် ဒီနယ်အတွက်တော့ ရွာလေးမဟုတ်။ ရွာကြီးဖြစ်သည်။ သရက်မြို့နယ်သည် ပထဝီအနေအထားအရ မြေပြန့် နည်း၍ တောထူသည်။ တောင်ထပ်သည်။ မိုးရွာလျှင် ရွှံ့ကပ်သည်။ လမ်းချော်သည်။ မိုးကုန်ပြန်တော့ ဖုန်ထူသည်။ လမ်းချိုင့်သည်။ ရွာစုလေးတွေများ၍ ရွာချင်းဆက် ဝေးကြသည်။ အိမ်ခြေ ၃၀၊ ၄ဝသာရှိသည့်ရွာများ ဒုနဲ့ဒေးရှိသည်။ အိမ်ခြေ (၁၀၀)ဆိုလျှင် ရွာက ကြီးသည်ဟု ဒေသခံများကိုယ်တိုင် သတ်မှတ်ကြသည်။ ခု ဂုမ္မဏီဆိုသည့် ရွာသည် အိမ်ခြေ ၂ဝဝကျော်၊ လူဦးရေ ၉ဝဝကျော်ရှိသော ရွာဖြစ်သောကြောင့် ထိုရွာသည် ရွာကြီးသာ ဖြစ်ပါသည်။ ထိုရွာလေးသို့ သွားဖို့ […]

မိုးယွန်းကြီးအင်း ရေတိမ်ဒေသမှာ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဦးဆုံးသော ရမ်ဆာဒေသဖြစ်ပြီး၊ ရမ်ဆာကွန်ဗင်းရှင်းက ၂၀၀၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ၊ ၁၇ ရက်နေ့တွင် ရမ်ဆာဒေသအဖြစ် အသိအမှတ်ပြု သတ်မှတ်ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ မိုးယွန်းကြီးအင်းမှာ ၁၀၃၅၉ ဟက်တာကျယ်ဝန်းတဲ့ ကုန်းတွင်းရေတိမ်ဒေသ ဖြစ်ပါတယ်။ ရှားပါးငှက်မျိုးစိတ်များ၊ ရှားပါးလိပ်မျိုးစိတ်များ၊ ဆောင်းခိုရေငှက်များ အကောင်ဦးရေ မြောက်မြားစွာ မှီခိုကျက်စားနိုင်တဲ့ နေရာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ Wild Wings Group အဖွဲ့ဟာ ဟိုယခင်ကဆိုလျှင် နှစ်စဉ် ဖေဖော်ဝါရီလထဲမှာ မိုးယွန်းကြီးအင်းသို့ ဆောင်းခိုရေငှက်များအား ဓာတ်ပုံရိုက်ကူးရန် သွားရောက်လေ့ရှိပါတယ်။ အင်းထဲမှာ ကျက်စားနေကြတဲ့ ဘဲအုပ်စုတွေ၊ ရေငှက်တွေကို လှေဖြင့် လိုက်လံရှာဖွေ မှတ်တမ်းတင်ကြပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အများဆုံးတွေ့ရတတ်တာက ဘဲမြီးသွယ်(Northern Pintail) မ်ား ဖြစ်ပြီး၊ အခြားဘဲမျိုးစိတ်များဖြစ်သော စစ္စလီ (Lesser […]

ငှက်တို့ဝဲပျံ တေးဆိုသံ ထာဝစဉ် တည်တံ့ဖို့ ဝိုင်းဝန်းထိန်းသိမ်းစို့ “Sing, Fly, Soar-Like a Bird!” နှစ်စဉ်ကျင်းပသည့်ကမ္ဘာ့ဆောင်းခိုငှက်များနေ့ တစ်ပတ်လည်လာပြန်သည်။ ၂၀၂၁ခုနှစ်၊ ကမ်ဘာ့ဆောင်းခိုငှက်များနေ့ကို မေလ(၈)ရက်နေ့နှင့် အောက်တိုဘာလ (၉)ရက်နေ့ (စနေနေ့) နေ့များတွင် ငှက်တို့ဝဲပျံ၊ တေးဆိုသံ ထာဝစဉ်တည်တံ့ဖို့ ဝိုင်းဝန်းထိန်းသိမ်းစို့ ဆောင်ပုဒ်အတိုင်း ငှက်တို့၏ အသံနှင့် ပျံသန်းမှုဖြစ်စဉ်ကို အာရုံစူးစိုက်ကာ ကမ္ဘာအနှံ့ အသက်အရွယ်မရွေး ကမ္ဘာသူ ကမ္ဘာသားအားလုံး ဆောင်းခိုငှက်ထိန်းသိမ်းရေး လှုပ်ရှားမှုပွဲ ပါဝင်ဆင်နွှဲကာ ငှက်များ ရှင်သန်ရေးအတွက် စုပေါင်း၍ ငှက်နှင့် ငှက်စားကျက်ဒေသများ ထိန်းသိမ်းကာကွယ်ရေးကို ကမ္ဘာတဝန်း ကြိုးပမ်းအားထုတ် လုပ်ဆောင်ရန် တိုက်တွန်းနှိုးဆော်ခြင်း ဖြစ်သည်။ တိရစ္ဆာန်များ နေရာဒေသတစ်ခုမှ တစ္ခုသို့ ရွှေ့ပြောင်းသွားလာ ကျက်စားခြင်းကို ဆောင်းခိုခြင်း (သို့မဟုတ်) ရာသီအလိုက် ဒေသရွှေ့ပြောင်းကျက်စားခြင်း […]