မစ္စစ္စပီမြစ်(Mississippi River) ——————- မစ္စစ္စပီသည် အမေရိကန်ရှိ လူသန်းပေါင်းများစွာ မှီတင်းနေထိုင်ရသော မြစ်တစ်စင်းဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာပေါ်တွင် အရှည်ဆုံးမြစ်များထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ သို့သော် စိတ်ပျက်စရာကောင်းသည်မှာ မြစ်ရေသည် သန့်ရှင်းမှုနည်းကာ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများ အဆက်မပြတ် စီးဆင်းနေပြီး မြစ်ရေကလည်း မည်းညစ်နေသည်။ ယခင်က ရေနံယိုဖိတ်မှု အမျိုးမျိုးကြောင့် မြစ်ကမ်းရှိ ရေနေသတ္တဝါများ သိသိသာသာ လျော့ပါးလာခဲ့သလို အန္တရာယ်ရှိသော ဓာတုပစ္စည်းများကို အသုံးပြု၍ မြစ်ထဲသို့ စွန့်ထုတ်သည့် စက်မှုလုပ်ငန်းများနှင့် တောင်သူများထံမှ အမှိုက်များကလည်း မြစ်အတွင်း နေရာယူထားကြသည်။ ထို့အပြင် ဆိုးရွားသည်မှာ မြစ်ထဲတွင် နိုက်ထရိုဂျင်အခြေခံ ဓာတ်မြေဩဇာများ စိမ့်ဝင်ပျံ့နှံ့နေပြီး အစာကွင်းဆက်(Food Chain)ကို ပျက်စီးစေခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုအရာက ရေထဲတွင် အောက်ဆီဂျင်ပမာဏ လျော့နည်းသွားစေကာ ရေနေသတ္တဝါများကို သေကြေပျက်စီးစေသည်။ ကေဇက်အေ-ရေးသည် #Greenness photo:internet

မာရီလာယိုမြစ်(Marilao River) မာရီလာယိုမြစ်သည် သန်းပေါင်းများစွာသော ဖိလစ်ပိုင်လူမျိုးတို့၏ အားထားမှီခိုရာ မြစ်တစ်စင်းဖြစ်သည်။ ဖိလစ်ပိုင်လူမျိုးများသည် သောက်ရေသုံးရေအပြင် ဆည်မြောင်းနှင့် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးကဏ်ဏ္ဍအတွက်လည်း မာရီလာယိုမြစ်ကို အသုံးပြုကြရသည်။ မြစ်အတွင်း အမှိုက်မျိုးစုံသည် ရုပ်ဆိုးအကျည်းတန်စွာ နေရာယူထားပြီး ထုံးစံအတိုင်း မြစ်အနီးတွင် တည်ဆောက်ထားသော စက်ရုံများ၊ သန့်စင်ခန်းများသည် မြစ်အတွင်းသို့ အညစ်အကြေးများကို စွန့်ပစ်နေကြသည်။ အဓိကအားဖြင့် မာရီလာယိုမြစ်ရေ ညစ်ညမ်းရခြင်းမှာ ရွှေသန့်စင်လုပ်ငန်းများသည် အဓိကနေရာမှ ပါဝင်နေသည်။ ရေတွင် သတ္ထုဓာတ်ပါသော အညစ်အကြေးများပါဝင်နေသည့်အတွက် ဒေသခံများ၏ ကျန်းမာရေးမှာ စိုးရိမ်စရာ ဖြစ်နေသည်။ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး ပညာရှင်များ၊ အဖွဲ့အစည်းများက မြစ်၏အနာဂတ် သန့်ရှင်းမှုကို ပြန်ရရင် တောင်းဆိုမှုများပြုလုပ်နေသော်လည်း မြစ်ရေနှင့် လေထုညစ်ညမ်းမှုမှာ ကျဆင်းသွားခြင်း မရှိပေ။ မြစ်ကို မှီခိုလုပ်ကိုင်နေသော ငါးနှင့် ပုစွန်လုပ်ငန်းများလည်း ထိခိုက်မှုများရှိနေသည်။ ခဲကဲ့သို့သော […]

တူရကီနိုင်ငံက မာဒင်မြို့ပေါ်ကို မနက်ခင်းရဲ့ နေရောင်ခြည် ဖြာကျပြီဆိုရင် နို့နှစ်ရောင်အဆင်းရှိတဲ့ မြည်းတွေက သူတို့ရဲ့ လုပ်ငန်းခွင် ကို ဝင်ဖို့အတွက် အဆင်သင့်ဖြစ်နေကြပါပြီ။ တောင်နံရံကိုကပ်ပြီး ဆောက်ထားတဲ့ မြို့ဖြစ်လို့ အတက်အဆင်း လှေကားတွေ နဲ့ ကျဉ်းမြောင်တဲ့ လမ်းတွေကို နှစ်ရာနဲ့ချီပြီး သန့်ရှင်းရေးလုပ်ပေးနေတဲ့ မြည်းတွေက သူတို့ရဲ့ တာဝန်ကို အသက်မသေမချင်း မျိုးဆက်လက်ဆင့်ကမ်းပြီး ထိန်းသိမ်းလာခဲ့ကြပါတယ်။ မိသားစုနေအိမ်တွေ တစ်နေ့ နဲ့ တစ်ည သုံးထားတဲ့ အမှိုက်တွေကို အိတ်တွေထဲကို လူသားအလုပ်သမား တွေက ထည့်ပေးလိုက်ပါတယ်။ အဲ့ဒိအမှိုက်တွေက ထမ်းပိုးပြီး မြို့ပြင်ကို သွားစွန့်ပေးတဲ့ တာဝန်ကို မြည်းတွေက တာဝန်ယူထားပါတယ်။ နေ့စဉ် မပျင်းမရိလုပ်ဆောင်ပေးတဲ့ အမှိုက်စွန့်ဟီရိုးတွေကို မြို့သူမြို့သားတွေက လေးစားကြပါတယ်။ သူတို့ထဲက အချိုကဆိုရင် အဖော် လူသားတောင်မပါပါဘူး ။ […]

ဘူရင်ဂန်းဂါမြစ်(Buringanga River) ————————————– ဤမြစ်သည် သန်းနှင့်ချီသော ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ပြည်သူများ အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းအတွက် မှီခိုနေထိုင်ရသော ရင်းမြစ်တစ်ခုဖြစ်သလို ဘင်္ဂလားဒေ့ချ်နိုင်ငံ၏ အကြီးဆုံးသော မြစ်တစ်စင်းလည်းဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ဘင်္ဂလားဒေ့ချ်နိုင်ငံ၏ အချက်အချာကျသော အဓိက စီးပွားရေးရင်းမြစ်တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ မြစ်ရေ ညစ်ညမ်းရခြင်းသည် အဓိကအားဖြင့် မြစ်နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေသော ညစ်ညမ်းသော ရေသန့်စက်ရုံများကြောင့် ဖြစ်သလို မြစ်ထဲတွင် လူ့စွန့်ပစ်ပစ္စည်း အမ်ားအျပား ရှိနေပြီး ပလတ်စတစ်နှင့် တိရစ်ဆာန်သေများကဲ့သို့သော မြစ်အတွင်း မျောပါစွန့်ပစ်ပစ္စည်းများ အများအပြားလည်းရှိသည်။ ယင်းက ရေကိုညစ်ညမ်းစေပြီး စွန့်ပစ်မှုအလွန်ပြင်းထန်ကာ မြစ်ရေသည် မည်းနောက်သွားကာ ရေနေသတ္တဝါများ သေဆုံးရပြီး မြစ်ကို မှီခိုနေထိုင်ရသူများအတွက်လည်း ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး အများအပြားဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) ၏ အဆိုအရ Buriganga သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် လေထုညစ်ညမ်းဆုံးမြစ်များထဲမှ […]

ဆာနိုမြစ်(Sarno River) ဆာနိုမြစ်သည် အီတလီတွင်ရှိသော မြစ်တစ်စင်းဖြစ်ကာ မြစ်၏အရင်းအမြစ်သည် သန့်ရှင်းလတ်ဆတ်ကာ သောက်သုံးရန်သင့်တော်သော်လည်း မြစ်ကြောင်းတစ်လျှောက် စက်ရုံများတိုးပွားလာပြီးနောက် စက်ရုံများမှ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများကြောင့် မြစ်ကို မွီခိုနေသူများအား အဆိပ်သင့်မှုများ ဖြစ်ပေါ်စေလျက်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် ဆာနိုမြစ်ကို ဥရောပတိုက်၏ အညစ်ညမ်းဆုံးသော မြစ်အဖြစ် သတ်မှတ်မှုများရှိနေသည်။ မြစ်ကြောင်းတစ်လျှောက် ပေါ်ပေါက်လာသော စက်ရုံများကြောင့် မြစ်အောက်ပိုင်းတွင် ပိုမိုညစ်ညမ်းကာ မြစ်၏အဆိပ်သင့်မှုကြောင့် မြစ်နှင့် အနီးတစ်ဝိုက်မှ ဒေသခံများတွင် အသည်းကင်ဆာဖြစ်မှု တိုးမြင့်လာကာ စက်မှုစိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းနှင့် စက်ရုံများက သူတို့၏ အညစ်အကြေးများကို မြစ်အတွင်းသို့ စွန့်ပစ်နေသည့်အတွက် လေထုညစ်ညမ်းမှုလည်း တိုးပွားလျက်ရှိသည်။ ထို့အပြင် ဆာနိုမြစ် ဧရိယာသည် ရေကြီးရေလျှံမှုနှင့် ရွှံမြေပြိုကျမှုများ မကြာခဏ ဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိပြီး တစ်နှစ်လျင် သုံးကြိမ်ခန့်ဖြစ်တတ်သည်။ ယင်းသို့ ရေကြီးရေလျှံခြင်း၊ ရွှံညွံမြေများပြိုကြခြင်းကြောင့် ညစ်ညမ်းသော မြစ်ရေသည် […]

မြစ်ဝါမြစ်(Yellow River) ————————— မြစ်ဝါမြစ်သည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ဒုတိယအကြီးဆုံး မြစ်တစ်စင်းဖြစ်ကာ တရုတ်နိုင်ငံအတွက်လည်း အရေးပါသော မြစ်တစ်စင်းဖြစ်သည်။ တရုတ်ပြည်သည် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု အမြန်ဆုံးသော နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်သည်နှင့်အမျှ မြစ်ဝါမြစ်တစ်လျှောက် စက်ရုံမျိုးစုံပေါ်ပေါက်လာသည်။ ထိုစက်ရုံများကြောင့်ပင် မြစ်သည် ကမ္ဘာ့တတိယ အညစ်ညမ်းဆုံးနေရာတွင် တည်ရှိနေသည်။ စက်ရုံများသည် သူတို့၏စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများကို မြစ်အတွင်းသို့ နေ့စဉ်စွန့်ပစ်နေသောကြောင့် မြစ်ဝါမြစ်၏ ရေသည် စိုက်ပျိုးရန်အတွက် အသုံးပြုရန်ပင် မသင့်တော့သော အနေအထားသို့ရောက်ရှိနေသည်။ ကျောက်မီးသွေးလုပ်ငန်းများသည် လုပ်ငန်းလည်ပတ်ရေးအတွက် မြစ်ရေကိုအသုံးပြုသလို အညစ်အကြေးများကိုလည်း မြစ်အတွင်းသို့ပင် ပြန်လည်စွန့်ပစ်နေသည်က မြစ်ရေညစ်ညမ်းမှုကို သိသိသာသာတိုးစေသည်။ မြစ်ရေသည် သောက်သုံးရန်မသင့်သော အနေအထားသို့ရောက်နေသော်လည်း အချို့ပြည်သူများမှာ မြစ်ရေကိုသာ မွီခိုနေရဆဲဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် မြစ်ရိုးတစ်လျှောက်နှင့် မြစ်ဝှမ်းဒေသတွင် ရေကြောင့်ဖြစ်သောရောဂါများ၊ ကင်ဆာနှင့် အခြားသော မွေးရာပါ ချို့ယွင်းချက်များ တိုးပွားလျက်ရှိသည်။ Greenness