လက်ရှိ ကမ္ဘာပေါ်မှာဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါပြန့်နှံ့မှုထက် ပိုပြီး ကြောက်စရာကောင်းတာက ကမ္ဘာ့ ရာသီစည်ချက်ပျက်ယွင်း မှုလို့ခေါ်တဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုပဲဖြစ်တယ်လို့ ၂၀၂၀ နို၀င်ဘာလ ၁၇ရက်နေ့က ကမ္ဘာ့ ကြက်ခြေနီနဲ့ လခြမ်းနီအဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ မတ်လအတွင်းက ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ WHO ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ၁၉၆၀ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းကနေ ဒီနေ့အထိ ရာသီဥတုဖောက်ပြန်ပြီး ဆိုးဝါးတဲ့ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်တွေ ဖြစ်ခဲ့တာ ရာနဲ့ချီ နေပြီလို့ သိရပါတယ်။ အဲ့ဒိဘေးအန္တရာယ်တွေကြောင့် သေဆုံးခဲ့ရသူမှာ သန်း၅၀ ကျော်သွားပြီလို့လည်း ဆိုပါတယ်။ “ ကိုဗစ်-၁၉ဖြစ်နေတယ်။ ကျနော်တို့ မျက်စေ့ရှေ့မှောက်မှာကိုဖြစ်နေတာပါ။ ကျနော်တို့ရဲ့ မိသားစုတွေ ၊မိတ်ဆွေတွေ ၊ ဆွေမျိုးတွေ ရောဂါ ကူးစက်ခံနေရပါတယ်။ ကိုဗစ်က လတ်တလောမှာ ကမ္ဘာကြီးရင်ဆိုင် နေရတဲ့ တကယ့်တကယ် ပြဿနာကြီးပါဗျာ။လူတစ်သန်းကျော်ရဲ့ အသက်တွေကို […]

ပြီးခဲ့တဲ့မေလကနေစပြီး ဒီနေ့အထိ ကိုဗစ်၁၉ ကူးစက်မှုကို အလူးအလဲ ခံနေရတဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံဒေလီမြို့က ဆေးရုံတွေမှာ လူနာတွေအတွက် အောက်စီဂျင်လုံလောက်အောင် ပေးနိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ပါဘူး။ ဆေးရုံတွေရဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာလည်း လေကောင်းလေသန့်ရအောင် လုံလောက်တဲ့ သစ်ပင်ကြီးတွေမရှိခြင်းနဲ့ပတ်သက်လို့ ဒေလီ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး ဝန်ကြီးဖြစ်သူ ဂိုပယ်ရိုင်းက သစ်ပင်တွေမစိုက်တာနဲ့ပတ်သက်ပြီး ပြစ်တင်ပြောဆိုမှုတွေ လုပ်လာပါတယ်။ ဇွန်လ ၂ရက်နေ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ “ကိုဗစ် ၁၉ ကပ်ရောဂါကာလအတွင်းမှာ ဆေးရုံတွေမှာ အောက်စီဂျင် မလုံလောက်မှုတွေ ကြုံတွေ့နေရပါတယ်။ အစိုးရကတော့ အဲ့ဒိပြဿနာကို ရှင်းဖို့အတွက် အစွမ်းကုန်ကြိုးစားခဲ့ရပါတယ်။ လက်ရှိမှာတော့ ကိုဗစ်လူနာပမာဏက လျော့ကျလာတယ်ဆိုပေမဲ့ တကယ်လက်တွေ့ကျကျ ရေရှည်ဖြေရှင်းနည်းက ဆေးရုံတွေ လူနေထူထပ်တဲ့ နေရာတွေမှာ သစ်ပင်ကြီးတွေကို စိုက်ထားဖို့လိုအပ်ပါတယ်” လို့ ဆိုပါတယ်။ သတင်းစာရှင်လင်းပွဲ အပြီး ဇွန်လ ၅ ရက်နေ့က စပြီး […]

ကမ္ဘာကြီး ပူနွေးလာမှုကို ကြိုတင်ဟောပြောခြင်းနဲ့ ကမ္ဘာရာသီပြောင်းလဲမှု ပုံစံကို ပြောပြခဲ့တဲ့ ဂျပန် ၊ အီတလီ နဲ့ ဂျာမဏီတို့ က ရူပဗေဒပညာရှင် ၃ ဦးကို ဒီကနေ့မှာ နိုဘယ်ဆု ချီးမြှင့်လိုက်ပါတယ်။ ဆွီဒင်တော်ဝင်သိပ္ပံအကယ်ဒမီက ရှုကူရို မာနာဘီ ၊ ကလော့ဟယ်ဆယ်မန်း နဲ့ ဂျော်ဂျီယိုပါရီဆီတို့ကို ရူပဗေဒဆိုင်ရာနိုဘယ်ဆုကို ချီးမြှင့်လိုက်ပါတယ်။ ရူပဗေဒဆိုင်ရာနိုဘယ်ဆုရဲ့ ဆုကြေးငွေကို ၂ပိုင်း ပိုင်းပြီး ရောမမြို့ စပီရန်ဇာတက္ကသိုလ်က အီတလီသား ပါရီဆီက တစ်ဝက် ရရှိမှာဖြစ်ပြီး ဂျာမဏီ ဟမ်းဘာဂ့် မြို့ က မက်စ်ပလန့်ခ် မိုးလေဝသဌာန ဟယ်ဆယ်မန် နဲ့ ပရင့်စတန်တက္ကသိုလ်က မာနာဘီတို့ က ကျန်းတဝက်ကို ပူးတွဲ ရကြမှာပါ။ ရူပဗေဒဆိုင်ရာ နိုဘယ်ဆု ရွေးချယ်ရေး ကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ […]

ဟောလီးဝုဒ်က ဆယ်လီတွေထဲမှာ အသုပ်စုံလို့ပဲပြောရမလား ၊ ၁၂ မျိုး ဂျင်းသုပ်လို့ပဲ ပြောရမလား အလုပ်ဆိုရင် အကုန်လုပ်တဲ့ မင်းသမီးကတော့ ဂဝင်းနတ်ပက်သရိုဖြစ်ပါတယ်။ လုပ်သမျှလည်း အောင်မြင်တယ်လို့ ပြောရမှာပါပဲ။ ရုပ်ရှင်မင်းသမီး ၊ မော်ဒယ် ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင် ၊ စာရေးဆရာ ၊ အဆိုတော် နဲ့ လူမှုရေး လုပ်ငန်းတွေ လုပ်တဲ့ သူတစ်ယောက်ပါ။ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်တွေ တုန်းက ဆိုရင် ကျမဟာရနံ့ ဆိုပြီး ဖယောင်းတိုင် ထုတ်တယ်ဗျာ။ လူတွေက ညစာစားဖို့ အဲ့ဒိဖယောင်းတိုင်ကို ဈေးကြီးပေးပြီး ဝယ်သုံးကြတယ်ဗျာ။ အမွှေးရနံ့ပါတဲ့ ဖယောင်းတိုင်တွေ ရောင်းနေတာကြာပါပြီ ၊ သူမရဲ့ ကျမဟာ ရနံ့ ထွက်မှပဲ ညစာကို ဖယောင်းတိုင် သင်းသင်းလေးထွန်းပြီး စားတာပိုကောင်း သလိုမျိုး […]

ဟာဝိုင်အီကျွန်းမှ Klauea မီးတောင်သည် တစ်နှစ်နီးပါးအတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ်ပေါက်ကွဲခဲ့သည်။ ပြီးခဲ့သည့် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ နေ့ခင်းပိုင်းမှ စတင်ပေါက်ကွဲခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး အနီရောင်ချော်ရည်ပူများနှင့် ပြာခိုးပြာငွေ့များ ကောင်ကင်ထက်တွင် ဖုံးလွှမ်းနေသည်ကို ုကြာသပတေးနေ့ မနက်ပိုင်းက မြင်တွေ့ရကြောင်း အမေရိကန် ဘူမိဗေဒလေ့လာရေးအဖွဲ့က ဆိုသည်။ ဟာဝိုင်အီ၏အသက်အငယ်ဆုံးနှင့် ကြွတက်မှုအမြင့်ဆုံး Kilauea မီးတောင်ပေါက်ကွဲမှုမှ ထွက်လာသည့် ချော်ရည်များ ပြာခိုးပြာငွေ့များသည် လူဦးရေထူထပ်သော နေရာများသို့ချက်ချင်းခြိမ်းခြောက်ခြင်းမရှိသော်လည်း Klauea အောက်ခြေတွင်နေထိုင်သော ဒေသခံများအဖို့ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းစနစ်ကို ထိခိုက်စေနိုင်သော ဆာလဖာဒိုင်အောက်ဆိုဒ်နှင့်အခြားမီးတောင်ဓာတ်ငွေ့များကြောင့် ထိခိုက်မှုဖြစ်နိုင်ကြောင်း ပညာရှင်များက သတိပေးခဲ့သည်။ အဆိုပါ Kilauea မီးတောင်သည် ၂၀၁၈ တွင် ကြီးမားသောပေါက်ကွဲမှုတစ်ခု ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ယင်းပေါက်ကွဲကြောင့် ပြည်သူများ ထိခိုက်ဒဏ်ရာမရှိခဲ့သော်လည်း အိမ်ခြေ ၇၀၀ ကျော် ထိခိုက်ပျက်ခဲ့ကာ ဒေသခံထောင်ပေါင်းများစွာကို နေရာရွှေ့ပြောင်းပေးခဲ့ရသည်။ #Photo:CGTN

အောက်တိုဘာလ ၂၃ ရက်နေ့မှာ ဂူဂဲလ်က ဖန်တီးပြီးတော့ ယူကျူ့ကနေ လက်ခံကျင်းပမယ့် Dear Earth (ချစ်သောကမ္ဘာ ) အစီအစဉ်မှာ တောင်ကိုရီးယားကေပေါ့ Black pink (ဘလက်ပင့်ခ်) အဖွဲ့ က စကာပြော ၊ သရုပ်ဆောင်တင်ဆက်မှုတွေ လုပ်ပြဖို့အတွက် အဖိတ်ကြားခံလိုက်ရပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ ရေရှည်တည်တံ့ဖွံ့ဖြိုးသော ပန်းတိုင် ( SGDs ) စီမံကိန်းအတွက် အွန်လိုင်း ပရိသတ် သန်းပေါင်း များစွာရှိတဲ့ ဘလက်ပင့်ခ်ကို သံတမန်အဖြစ် ခန့်အပ်ပြီး သူတို့ရဲ့အသံနဲ့ အများပြည်သူကို လှုံ့ဆော်မှု လုပ်မှာပါ။ လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ ကမ္ဘာ့ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု ဖြစ်စဉ်ကို ဖြေလျှော့ဖို့လူတစ်ဦးချင်းစီမှာ အသိစိတ်ဓာတ်တွေ မြင့်တက်လာစေရန် ရည်ရွယ်ပြီး SGDs အစီအစဉ်ကို လှုတ်ရှားမှုတစ်ရပ်အနေနဲ့ အကောင်အထည်ဖော်နေတာပါ။ လူတွေရဲ့ နေ့စဉ်ဘဝမှာ အပိုလုပ်နေတဲ့ […]

ကမ္ဘာကြီးက ပူနွေးလာတယ် ၊ ရာသီဥတုက နွေရာသီရောက်ရင် ပိုပိုပြီး ပူလာတဲ့အတွက် ဘလူးဘယ်ရီ တို့ ၊ ရက်စ်ဘယ်ရီတို့ လို အရည်ရွမ်းတဲ့အသီးတွေ ကို စိုက်ပျိုး ဖို့အတွက် အခက်အခဲ ဖြစ်လာတယ် ၊ ရာသီဥတု ပူတော့ အရည်ရွမ်းတဲ့ အသီးတွေကို ထုတ်ပေးတဲ့ အပင်ငယ်တွေက ရေငွေ့ပျံမှုများသွားလို့ အသီး ကောင်းကောင်း မတင်တာရယ် ၊ တင်တော့လည်း ဈေးကွက် မဝင်တာတွေ ဖြစ်လာပါတယ်။ ဂျာမန်လယ်မားတ်ဦးဖြစ်တဲ့ ကာသရက် က ဆိုလာစနစ်နဲ့ ဘယ်ရီ စိုက်ခင်းတွေ တွဲလို့ ရအောင် စမ်းသက် ခဲ့ပါတယ်။ ဘယ်ရီစိုက်ခင်းတွေကို ထားမယ့် အိမ်အမိုးကို ဆိုလာပြား အကြည် ကို တပ်ပြီး စိုက်ခင်းလည်း နေရောင်ရ လျှပ်စစ်လည်း ထုတ်လို့ […]