Climate Change

အသက်ကယ်မြို့လေးအသက်ရှည်စေချင်

တောင်တွေကို လှေကားသဖွယ် အဆင့်ဆင့်ဖြတ်သန်းကာ သွားရောက်ရသည့်မြို့ဖြစ်သောကြောင့် တောင်လှေကားမြို့လို့ခေါ်သည်တဲ့လား …။ ပန်းများစွာဖူးပွင့်ကာ မြို့ကိုအလှဆင်နေသောကြောင့် ပန်းမြို့တော်ဟုခေါ်လေသလား …ဂုဏ်သတင်းရနံ့မျိုးစုံစွာနှင့် သင်းပျံ့ နေသည့် မြို့ကလေ ပြင်ဦးလွင်သည် ယခုအချိန်တွင် အများသတ်မှတ်ချက်အရ နွေအပူရှိန်မှအကာအကွယ်ယူရာ အသက်ကယ်မြို့လေးဟုပင်။ ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၁၀ပြည့်နှစ် နွေရာသီအပူအလွန်ကဲမှုကြောင့် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးအပါအ၀င် မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းမြို့နယ်များမှ လာရောက်ကာ အပူရှောင်တိမ်းကြသောကြောင့် အသက်ကယ်မြို့ဟုအမည်တွင်ခဲ့ကြောင်း ယင်းဒေသခံများဆိုသည်။ သို့သော် လွန်ခဲ့သည့် ၁၀ နှစ် ခန့်မှစတင်ကာ ပြင်ဦးလွင်မြို့လေးသည် နွေးထွေးရာကနေ အပူဒဏ်ကို တဖြည်းဖြည်းခံစားလာခဲ့သည်။ နွေအပူဒဏ်ခံစားရသည့်အကြောင်းများကို ပြင်ဦးလွင်ဒေသခံများ ယခင်ကသတိမထားမိသော်လည်း ယခုအချိန်တွင် “အရင်ကနဲ့မတူဘူး၊ ပိုပူလာတယ်’’ ဟုပြောလာကြလေသည်။ လယ်မြေစိုက်ပျိုးရန်အတွက် ထည့်သွင်းရသည့် အရင်းအနှီး၊ အသုံးပြုရသည့်ဓာတ်မြေဩဇာ၊ ပိုးသတ်ဆေးအသုံးစရိတ်များသည် တစ်နှစ်လျှင် ကျပ်ဆယ်သိန်းခန့်ရှိမျှသာလျှင် အကောင်အထည်ပေါ်မည်ဖြစ်သော်လည်း စျေးကွက်အတွင်း စျေးမရပါက တစ်ခါတစ်ရံ ကျပ်သုံးသိန်းခန့်သာ […]

ကျွန်တော် ငယ်ငယ်တုန်းက ရန်ကုန်ဆောင်း

အဲ့ဒီနေ့ဟာ ကျောင်းပိတ်ရက် စနေနေ့ဖြစ်တဲ့အတွက် နံနက်လေးနာရီ အိပ်ရာကထ သူငယ်ချင်းတွေစုပြီး လေးဒေါင့်ကန်လမ်းမကြီးအတိုင်း ငမိုးရိပ်တံတားဆီကို ပြေးခဲ့ကြတယ်။ ဒီဇင်ဘာလရဲ့ နံနက်ခင်းတစ်ခု ဖြစ်တဲ့အတွက် ခိုက်ခိုက်တုန်အောင်ချမ်းလှပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့ညီအကို သူငယ်ချင်းတစ်စုဟာ ဘောင်းဘီရှည်ကိုယ်စီ၊ အနွေးထည်ကိုယ်စီနဲ့ လေးတောင့်ကန်လမ်းမကြီးအတိုင်း ငမိုးရိပ်ချောင်းကမ်းပါးအထိ အပြေးလေ့ကျင့်ရင်း ပြေးခဲ့ကြတာပါ။ မကြာမီမှာ ကျွန်တော်တို့နေထိုင်ရာ သင်္ဃန်းကျွန်းမြို့နယ်မှာ လွတ်လပ်ရေး နေ့ပြေးခုန်ပြေးပြိုင်ပွဲတွေ ကျင်းပပါတော့မယ်။ ထိုပြေးခုန်ပြေးပြိုင်ပွဲမှာ အသွားအပြန် ဆယ်မိုင်လောက်ရှိမယ့် တာဝေးအပြေးပြိုင်ပွဲလည်း ပါ၀င်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ကျွန်တော်တို့ဟာ ထိုပြိုင်ပွဲမှာ ၀င်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ဖို့အတွက် နိုဝင်ဘာလကစပြီး အပြေးလေ့ကျင့်နေကြတာပါ။ ကျန်တဲ့လူငယ်တွေဆိုရင်လည်း မိမိတို့အားသန်ရာ အားကစားနည်းတွေကို လေ့ကျင့်နေကြပါတယ်။ မီတာတစ်ရာပြေးပွဲ၊ မီတာလေးရာပြေးပွဲ၊ မီတာရှစ်ရာပြေးပွဲတွေနဲ့ အမြင့်ခုန်၊ အဝေးခုန်၊ တန်းကျော်ပြေးပွဲ စတဲ့ပြိုင်ပွဲတွေအတွက်လေ့ကျင့်နေကြတဲ့ လူငယ်မောင်မယ်တွေလည်း အများအပြားရှိခဲ့ကြတယ်။ အသက် ၁၂ နှစ် […]

ချောင်းဖြစ်လာတဲ့မြစ်တွေ

” မြစ်ကမ်းပါးတွေကလည်း ပြိုတယ်ဟေ့ ဒီနှစ်လည်း။ မြစ်က ကောနေပါပြီကွာ။ ရာသီဥတု မမှန်တာကိုး” လို့ မြစ်သာ မြစ်ကမ်းပါးဘေးမှာနေတဲ့ ကျွန်တော့်အစ်ကိုဝမ်းကွဲက ဖုန်းထဲကနေ ညည်းပါတယ်။ မြစ်သာမြစ်ဟာ မကွေးတိုင်း၊ ယောဒေသကနေ စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲက ချင်းတွင်းမြစ်ကို စီးဝင်တဲ့မြစ်တစ်စင်းဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ငယ်ငယ်က အမြဲတမ်းကူးခတ်ဆော့ကစားခဲ့ရတဲ့ မြစ်ဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ငယ်စဥ်ကတော့ မြစ်သာမြစ်ဟာ နွေရာသီမှာတောင် ရေတော်တော်နက်တဲ့နေရာတွေရှိပါတယ်။ ခုချိန်မှာတော့ မြစ်ဟာ လူတရပ် မြုပ်လောက်တဲ့နေရာတောင် တော်တော်ရှားလာပြီဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့်ငယ်စဥ် မြစ်ဟာ ရေကြောင်းပြောင်းလဲတာမျိုးသိပ်မရှိလှ။ ခုနောက်ပိုင်းအချိန်တွေမှာတော့ မြစ်ရေကြောင်းဟာ တစ်နှစ်တစ်ခါဆိုသလို ပြောင်းလဲနေတာပါ။ အချို့နေရာတွေမှာ ဆို မြစ်ဟာ မြစ်အသွင်ပျောက်ပြီး ချောင်းကလေးလို စီးဆင်းနေတတ်ပါတယ်။ မြစ်သာမြစ်ထဲကိုစီးဝင်နေကြတဲ့ မဏိပူရ်မြစ်နှင့် နေဉ္ဇရာမြစ်တွေကတော့ နွေရာသီမှာ တကယ့်ချောင်းအဖြစ်ကို ရောက်နေပြီဖြစ်တယ်လို့ ဒေသခံတွေက ဆိုပါတယ်။ ” မဏိပူရ်မြစ်ကမှ […]

သဲမုန်တိုင်းတွေကြောင့် ကမ္ဘာ့စိုက်ပျိုးမြေ စတုရန်းကီလိုမီတာ ၁သန်းလောက် နှစ်စဉ်ဆုံးရှုံးနေ

သဲနှင့် ဖုန်မုန်တိုင်းများကြောင့် ကမ္ဘာကြီးမှာ တစ်နှစ်လျှင် စိုက်ပျိုးမြေ စတုရန်းကီလိုမီတာ ၁ သန်းခန့် ဆုံးရှုံးနေရတယ်လို့ ကန္တာရတိုက်ဖျက်ရေး တာဝန်ခံ ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ကြီးက ယနေ့ သတိပေးလိုက်ပါတယ်။ သဲမုန်းတိုင်းတွေ မကြာခဏ သိသိသာသာ ဖြစ်နေရတာ ကမ္ဘာ့ နေရာအချို့ကလူသားတွေရဲ့ လုပ်ဆောင်မှု ကြောင့်လို့ အဲ့ဒိအစီရင်ခံစာမှာ ဆိုထားပါတယ်။ ကမ္ဘာ့လေထုထဲကို နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း သဲနှင့်ဖုန်မှုန့် တန်ချိန် ၂ ဘီလီယံခန့် ဝင်ရောက်လာနေပါတယ်။ အဲ့ဒိပမာဏက Giza ပိရမစ်ကြီး ၃၅၀ ရဲ့ အလေးချိန် နဲ့အတူတူပါပဲ။ ကုလသမဂ္ဂ သဲကန္တာရတိုက်ဖျက်ရေးဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂကွန်ဗင်းရှင်း (UNCCD) မှ ကျွမ်းကျင်သူများက “သဲမုန်တိုင်းဆိုတာ ကြိုတင်ခန့်မှန်းလို့မရတဲ့ အန္တရာယ်ပါ ၊ သက်‌ရောက်မှုက အဝေးကြီးကို ရောက်သွားနိုင်တယ်၊ အရွယ်အစားနဲ့ အရှည်အတက်အကျ ကပြင်းထန်လာနိုင်ပါတယ်” […]

ကျွန်တော်တို့ဆီကနေ တဖြည်းဖြည်းဆုတ်ခွာနေတဲ့ ဆောင်းရာသီ

” ၁၉၅၁ ခုနှစ်၌ နွေရာသီ နံနက်စောစောတွင် ပြင်ဦးလွင်သည် မန္တလေးမြို့ ပြသိုလလောက်ပင် အေးချမ်းသည်ဖြစ်၍ လောင်းကုတ်များ ဝတ်ကြရပါသေးသည်။ ၁၉၆၁ ခုနှစ် နွေရာသီ၌ ပြင်ဦးလွင်တွင် ကျွန်ုပ်တစ်ယောက်တည်း လမ်းလျှောက်သည့်အခါ ဟာဝေယံ ရှပ်အင်္ကျီမျှနှင့် ထွက်လာနိုင်သည်ဖြစ်၍ ဆယ်နှစ်မျှသော အချိန်အကွာအခြားတွင် ပြင်ဦးလွင်သည် ဤမျှလောက် အချမ်းပေါ့သွားခြင်းကို တွေ့ရ၍ အံ့ဩမိသည်။” အထက်ပါစာပုဒ်သည် ဆရာကြီးရွှေဥဒေါင်း၏ တစ်သက်တာမှတ်တမ်းနှင့် အတွေးအခေါ် အတ္ထုပ္ပတိစာအုပ်ကြီးထဲမှ ကောက်နုတ်ထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ထိုစာပုဒ်ထဲတွင် လွန်ခဲ့သည့် နှစ်ပေါင်းခြောက်ဆယ်က ဆယ်နှစ်တာအတွင်း ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံ၏ ရာသီဥတုအပြောင်းအလဲကို တွေ့မြင်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ရာသီဥတု တဖြည်းဖြည်း ပူလာသည့် သက်သေဖြစ်ပါသည်။ ” အရင်ကတော့ ဆောင်းရာသီဆိုရင် မနက်ဟာ နှင်းတွေပိတ်လို့။ အေးလည်းအေးတယ်။ နှင်းပေါက်ကျသံဆိုတာ နောက်ပိုင်းဆောင်းတွေမှာ မကြားရသလောက်ပဲ” လို့ ကျွန်တော်တို့ […]

ပင်လယ်ရေမြင့်တက်လာလို့ တူဗာလူကျွန်းမြုပ်သွားရင် ကျွန်းနိုင်ငံသားတွေ ဘယ်မှာနေခွင့်ရမလဲ

တူဗာလူကျွန်းဆိုတာက သြစတေးလျရဲ့ အရှေ့ဖက် ပစ္စိဖိတ်သမုဒ္ဒရာ ကြီးထဲက ကျွန်းခွေလေးတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒိကျွန်းခွေမှာ အကျယ်ဆုံးကုန်းမြေက ပေ ၁၅၀၀ ထက်မပိုပါဘူး ။ ရာသီဥတုဖောက်ပြန်ပြီး ပင်လယ်ရေ မြှင့်တက်လာတာရယ် ၊ မုန်းတိုင်းတွေ အဆက်မပြတ် ဖြစ်ပေါ်လာတယ်ဆိုရင် တူဗာလူ ကျွန်းလို ပစ္စိဖိတ် သမုဒ္ဒရာထဲမှာ လူနေတဲ့ ကျွန်းထောင်နဲ့ချီပြီး ရေမြုပ်သွားနိုင်ပါတယ်။ နိုဝင်ဘာလ ၁၀ ရက် သောကြာနေ့က Cook ကျွန်းစုရှိ ပစိဖိတ်ခေါင်းဆောင်များ အစည်းအဝေးတွင် သြစတြေးလျ ၀န်ကြီးချုပ် Anthony Albanese က တစ်နှစ်လျှင် တူဗာလူကျွန်းသား ၃၀၀ အထိ သြစတြေးလျသို့ လာခွင့်ပြုမည့် အစီအစဉ်ကို ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ တူဗာလူမှာက လူဦးရေ ၁၁၀၀၀ ရှိပါတယ်။ “ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့် ထိခိုက်မှုတွေ ပိုဆိုးလာတဲ့အတွက် Tuvalu […]

ကီအာလီယာ ရေကန်ကြီးပန်း‌ရောင်ပြောင်းသွားတာ မိုးခေါင်ခြင်းကြောင့်လား အဖြေရှာနေရပြီ

ပစ္စိဖိတ်သမုဒ္ဒရာထဲမှာရှိတဲ့ ဟာဝိုင်ရီကျွန်းစုထဲက ကျွန်းတစ်ကျွန်းဖြစ်တဲ့ ဟာလီရာကာလာကျွန်းမှာ ဧက ၇၀၀ လောက်ကျယ်တဲ့ ကီအာလီယာ ရေကန်ကြီးရှိပါတယ်။ ပင်လယ်ဘေးက ရေကန်ဖြစ်လို့ ဆားငန်ရေပေါက်နေတဲ့ ရေကန်ဖြစ်ပေမဲ့ မိုးရွာတဲ့ ရာသီမှာဆိုရင် မာဝီမြစ်ထဲကရေတွေစီးဝင်လို့ ကန်ရဲ့ ၄ပုံ ၃ပုံက ရေချိုတွေဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အောက်တိုဘာလကုန်လောက်က စပြီး အဲ့ဒိရေကန်ကြီးက တဖြည်းဖြည်း ပန်းရောင်ဖြစ်လာပါတယ်။ ခရီးသွားတွေက ကန်ဘေးပတ်လည်မှာရှိတဲ့ လမ်းပေါ်မှာ လမ်းလျှောက်နေစဉ်မှာ ရေကန်အလယ်ကနေ ပန်းရောင် ပုံစံ ဖြစ်လာပါတယ်။ ကြည့်နေရင်နဲ့ ရေကန်ကြီးက အရောင်ပြောင်းလာလို့ ရေကန်နားမှာရှိတဲ့ အမျိုးသား တောရိုင်းထိန်းသိမ်းရေးအဖွဲ့ ကို သွားရောက်ပြောပြကြပါတယ်။ တာဝန်ရှိသူတွေလာရောက် ကြည့်ရှု့ ပြီးတဲ့ နောက်မှာတော့ ရေကန်ထဲကို ရေဆင်းချိုးတာတွေ ၊ ငါးဖမ်းတာတွေ နဲ့ ရေထဲကို မဆင်းဖို့အတွက် တားမြစ်ချက် ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။ […]

၁ ရက်ထဲမှာ ငလျင် အကြိမ်တစ်ထောင်ကျော် လှုပ်သွားလို့ အိုက်စလန် ရေပြာအိုင်ကို ပိတ်ထားရ

အိုက်စလန်ရဲ့အထင်ရှားဆုံး ခရီးသွားလုပ်ငန်းဆွဲဆောင်မှု နေရာတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Reykjanes ကျွန်းဆွယ်မှာရှိတဲ့ ရေပြာအိုင်ရေပူစမ်းရဲ့ အနီးပတ်ဝန်းကျင်တစ်ခုလုံး ၂၄ နာရီအတွင် ငလျင်အကြိမ်ရေ ၁၄၀၀ ခန့်လှုတ်ခတ်ခဲ့ ပါတယ်။ လာရောက်လည်ပတ်တဲ့ ခရီးသည်များ ကြောက်လန့်တကြား ထွက်ပြေးကုန်တဲ့အတွက်ကြောင့်နဲ့ မီးတောင်ပေါက်ကွဲနိုင်မှု အန္တရာယ် ရှိတဲ့အတွက်ကြောင့် အဲ့ဒိအပန်းဖြေစခန်းကို ပိတ်ထားလိုက်ပါတယ်။ Reykjavíkကျွန်းဆွယ်၏ အနောက်တောင်ဘက်ရှိ ဘူမိအပူရေပူစမ်း Blue Lagoon သည် ညသန်းခေါင်ကျော်တွင် အင်အားပြင်းငလျင်တစ်ခု လှုပ်ခတ်ခဲ့ပါတယ်။ ငလျင်လှုပ်ခတ်ပြီးနောက် တစ်ညတာအတွင်း တက္ကစီများဖြင့် ဟိုတယ်နှစ်လုံးရှိသည့် အပန်းဖြေစခန်းမှ ဧည့်သည်ဒါဇင်ပေါင်းများစွာ ကြောက်လန့်တကြား ထွက်ပြေးခဲ့ကြ တယ်လို့ သိရပါတယ်။ Icelandic သတင်းဝဘ်ဆိုဒ် Víkurfréttir က ဧည့်သည် ၄၀ ခန့် ညတွင်းချင်း ထွက်ခွာသွား ကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပြီး ဟိုတယ် ဧည့်ခန်းတွေနဲ့ လမ်းတွေပေါ်မှာ […]

ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုကို ပြင်ဆင်ဖို့ ကတိတွေပေးပေမဲ့ ဂျာမဏီ ၊ နော်ဝေ နဲ့ ဗြိတိန် တို့ကတော့ ရုပ်ကြွင်းလောင်စာတွေကို ပိုထုတ်ဖို့စီစဉ်နေ

ကုလသမဂ္ဂ ကျောထောက်နောက်ခံပြု လေ့လာမှု တစ်ရပ်က ဂျာမဏီ ၊ နော်ဝေ နဲ့ ဗြိတိန် အစိုးရများက အနည်းဆုံး ၂၀၅၀ ခုနှစ်အထိ ရေနံနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လုပ်မှုကို တိုးမြှင့်ရန် စီစဉ်နေကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။ ရုပ်ကြွင်းလောင်စာ အဓိကထုတ်လုပ်သော နိုင်ငံများသည် ပါရီရာသီဥတုဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်ရဲ့ ရည်မှန်းချက်ဖြစ်တဲ့ ၂၀၃၀ မှာ ကမ္ဘာ့အပူချိန်မြင့်တက်မှုကို ကန့်သတ်မယ်ဆိုတဲ့ သဘောတူညီချက်ကို ဆန့်ကျင်ပြီး ရုပ်ကြွင်းလောင်စာပမာဏ နှစ်ဆကျော် ထုတ်ယူရန် စီစဉ်ထားကြပါတယ်။ မကြာခဏဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုဖြစ်တဲ့ ပြင်းထန်သော အပူလှိုင်းများ၊ မိုးခေါင်မှု၊ ရေကြီးမှုနှင့် တောမီးတွေ ယနေ့ကမာ္ဘက ဖြစ်ပွားနေပေမဲ့ သူတို့ကတော့ သူတို့နိုင်ငံတွေရဲ့ စွမ်းအင်လုံခြုံရေး ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ် အောက်ကနေ ရုပ်ကြွင်းလောင်စာတွေကို ပိုမိုထုတ်လုပ်ဖို့ပဲ အာရုံစိုက်နေပါတယ်။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရန် […]

၂၀၅၀မှာ ကာဗွန်ထုတ်လွှတ်မှု သုညအခြေအနေရောက်‌အောင် လုပ်မယ်ဆိုသော်လည်း… …. ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်းကုမ္ပဏီတွေထဲမှာ ၄ ရာခိုင်နှုန်းလောက်ပဲ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ စည်းမျဉ်းတွေကိုလိုက်နာ

မနေ့ကထုတ်ပြန်တဲ့ ကုလသမဂ္ဂ အစီရင်ခံစာမှာ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးဆိုတဲ့ ကုမ္ပဏီ ၂၀၀၀ ကျော်မှာ တစ်ဝက် လောက်က ကုလသမဂ္ဂရဲ့ ၂၀၅၀ ကာဗွန်ထုတ်လွှတ်မှု သုညအခြေအနေရောက်အောင် လုပ်ဖို့အတွက် သတ်မှတ်ထားတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေ စည်မျဉ်စည်းကမ်းတွေကို လိုက်နာကြတယ်လို့ ပါရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အမှန်အကန်အကောင်အထည်ဖော်နေတာက ၄ ရာခိုင်နှုန်းပဲ ရှိပါတယ်။ Oxford University အပါအဝင် လွတ်လပ်သောအချက်အလက်စုဆောင်းရေးလုပ်ငန်းစုဖြစ်သည့် Net Zero Tracker မှ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံးကုမ္ပဏီများစာရင်းဖြစ်သော Forbes Global 2000 ၏ နောက်ဆုံး ခွဲခြမ်း စိတ်ဖြာမှုအရ သိရတာပါ ။ ကာဗွန်ထုတ်လွှတ်မှုသုံည ပစ်မှတ်များကို လုပ်ကိုင်နေတဲ့ ကုမ္ပဏီအရေအတွက်က ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇွန်လမှာ ၇၀၂ ရှိခဲ့ပြီး ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ မြင့်တက်လာခဲ့သည်။ ၂၀၂၃ […]

Page 8 of 25
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25