Climate Change

ဒူဘိုင်းက ၂၀၃၀မှာ ကာဗွန်ထုတ်မှု ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ လျှော့ချနိုင်ရေး စီစဉ်နေ

ဒူဘိုင်းသည် ကာဗွန်ထုတ်လွှတ်မှုကို ၂၀၃ဝ ခုနှစ်တွင် ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းထိ လျှော့ချရန် စီစဉ်နေကြောင်း United Arab Emirate အစိုးရမီဒီယာရုံးမှ ၎င်းတို့၏ ဝက်ဘ်ဆိုဒ်တွင် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။ အဆိုပါ အစီအစဉ်သည် net-zero 2050 ၏ ခြေလှမ်းတစ်ခုဖြစ်ကြောင်းလည်း ယင်းထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ ယူအေအီး၏ ဒေသတွင်း စီးပွားရေး၊ ဘဏ်ဏ္႑ာရေးနှင့် ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေး အဓိကအချက်အချာဖြစ်သည့် ဒူဘိုင်းသည် ဒူဘိုင်းတွင် စီစဉ်ထားသော ဒေါ်လာ ၃.၄ ဘီလီယံ ကျောက်မီးသွေးသုံး ဓာတ်အားပေးစက်ရုံကို သဘာဝဓာတ်ငွေ့အဖြစ် ပြောင်းလဲအသုံးပြုမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ပြီးခဲ့သော ဖေဖော်ဝါရီ ၃ ရက်က ကြေညာခဲ့သည်။ #phoophoo photo-AP

အထူးသတိထားဖွယ် မုန်တိုင်းအန္တရာယ်

တကယ်တမ်းပြောရရင် မုန်တိုင်းဆိုတာ မြန်မာပြည်သူတွေနဲ့ စိမ်းတဲ့အရာတစ်ခုတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ဟိုးအရင်က မုန်တိုင်းဖြစ်ပြီဆိုရင် မုန်တိုင်းတွေဟာ ရခိုင်ကို ဝင်ရင်ဝင်၊ မဝင်ရင် အိန္ဒိယနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို ဝင်နေကျဖြစ်တဲ့အပြင် မြန်မာပြည်မှာ တိုက်ခတ်ခဲ့သမျှ မုန်တိုင်းတွေဟာ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှု အလွန်အကျွံ မဖြစ်ခဲ့တာကြောင့် မုန်တိုင်းကို ဘယ်သူကမှ ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ အရာလို့ မထင်ခဲ့ကြဘူး။ အဲဒီအချိန်မှာပဲ ၂၀၀၈ ခုနှစ်မှာ မြန်မာပြည်ကို ဝင်ရောက် ရမ်းကားခဲ့တဲ့ အတွက် လူပေါင်း တစ်သိန်းခွဲနီးပါး သေဆုံးမှုနဲ့အတူ ဘဝပေါင်းများစွာ၊ နေအိမ်၊ အဆောက်အအုံ ပေါင်းများစွာ ပျက်စီး ဆုံးရှုံးခဲ့ရတယ်။ နိုင်ငံတော်ဘဏ္ဍာငွေများစွာ ဆုံးရှုံးနစ်နာခဲ့ရတယ်။ အဲဒီတော့မှ ပြည်သူတွေဟာ မုန်တိုင်းကို သတိထားရကောင်းမှန်း သိလာကြတယ်။ မုန်တိုင်းဆိုတာကို ကြောက် တတ်လာခဲ့ကြတယ်။ မိုးဦးလေဦးရောက်လို့ မိုးကလေးတစ်အုံ့အုံ့၊ လေကလေးတစ်လှုပ်လှုပ်၊ […]

ရေကို စုဆောင်း သိုလှောင် ချွေတာကြမှသာလျှင်

(မတ်လ ၂၂ ရက်၊ ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ကျရောက်သော ကမ္ဘာ့ရေနေ့ အထိမ်းအမှတ် ပြန်လည် ဖော်ပြခြင်းဖြစ်ပါသည်။ (၁) ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ပုသိမ်၊ သာပေါင်း၊ ငပုတော၊ ရေကြည်၊ ဖျာပုံ၊ ဘိုကလေး၊ လပွတ္တာနှင့် မော်လမြိုင်ကျွန်းမြို့နယ်များရှိ ကျေးရွာပေါင်း ၉၀ ကျော်၌ ရေရှားပါးမှု ဖြစ်ပေါ်နိုင်ကြောင်း ဧပြီ ၁၀ ရက်က သတင်းတစ်ပုဒ် ဖတ်လိုက်ရသည်။ ယင်းဒေသများသည် ကန်ရေကို အဓိထား သုံးစွဲနေရသည့် ဒေသများ ဖြစ် သည်။ ထိုဒေသများတွင် ယခင်နှစ်မိုးရာသီက မိုးရေချိန်နည်းပါးခဲ့ခြင်းနှင့် ယခုနှစ်တွင် နေပူချိန်မြင့်တက်ခြင်းတို့ ကြောင့် ရေခန်းခြောက်မှု ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်ဟု သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူတို့က အသိပေး ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ် သည်။ ဧရာဝတိတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ကျေးရွာပေါင်း ၃၉၇ ရွာ၌ တွင်းတိမ် […]

ပန်းနဲ့ပေါက်တာလည်း နာချင်တယ်

(မိုးလေဝသပညာရှင် ဒေါက်တာထွန်းလွင်(မောင်ထွန်းလွင်(မိုးလေဝသ))ရေးခဲ့တဲ့ နာဂစ်အတွေ့အကြုံဆောင်းပါးပါ။ ဆရာကြီးကို သတိရစွာဖြင့် ပြန်လည် ဖော်ပြအပ်ပါသည်။) ၂၀၀၈ ခုနှစ်၊ မေလ(၃)ရက်နေ့ဟာ ကျွန်တော့်ရဲ့ အမှုထမ်းသက် (၄၃)နှစ် ပြည့်မြောက်တဲ့နေ့ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီနေ့မှာပဲ ကျွန်တော့်အတွက် တစ်သက်တာ မမေ့နိုင်စရာ အမှတ်တရ ဖြစ်စေတဲ့ ဖြစ်ရပ်တစ်ခုကလည်း ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒါကေတာ့ ၂၀၀၈ ခုနှစ်၊ မေလ(၃)ရက်နေ့ နံနက်ပိုင်းမိုးမလင်းမီမှာ ရန်ကုန်မြို့ရဲ့ အနီးကို အားကောင်းတဲ့ ဆိုင်ကလုန်း မုန်တိုင်းကြီး နာဂစ်(Nargis) ဖြတ်သွားခဲ့လို့ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီလင်းအားကြီးက နာဂစ်မုန်တိုင်း ဘယ်လောက်သောင်းကျန်းသွားခဲ့တယ်ဆိုတာကို အများအားဖြင့် မုန်တိုင်းအတွေ့အကြုံမရှိကြတဲ့ ရန်ကုန်သူ ရန်ကုန်သားများ ခေါင်းမဖော်ဝံ့အောင် ပထမဆုံးအတွေ့အကြုံအနေနဲ့ တွေ့ကြုံခံစားခဲ့ကြရပါတယ်။ နာဂစ်မုန်တိုင်းဟာ လေတိုက်နှုန်းအားဖြင့် တစ်နာရီမိုင်(၁၂၀) ခန့်နှုန်းနဲ့ မေလ(၃)ရက်နေ့ နံနက်လင်းအားကြီး နံနက်(၁)နာရီ လောက်ကစပြီး ဒေါသတကြီးနဲ့ […]

ဥက္ကလာပ၏ ပထဝီအနေအထား ပြောင်းလဲမှုများ

တစ်နေ့က ကျွန်တော့်ဇနီးနဲ့ ကျွန်တော် အပြင်သွားရင်း မြောက်ဥက္ကလာ ကျောက်ရေတွင်း ဖော်တော်ဦးဘုရားနားကိုရောက်သွားခဲ့တယ်။ဘုရားရှေ့ကနေရာတစ်နေရာမှာ အုတ်တွေ စီထားတဲ့ ရေကန်သေးသေးလေးတစ်ခုကိုတွေ့မိတယ်။ကျွန်တော့်ဇနီးက ကျွန်တော့်ကို ယခုလိုပြောပြပါတယ်။ ” အဲဒီနေရာက အရင်ကတော့ အောက်ကနေစမ်းရေထွက်တယ်။ ရီရီတို့ ငယ်ငယ်က ဒီနေရာလေးဆီ လာပြီးရေချိုးကြတယ်။ အခုတော့ အဲဒီလို စမ်းရေထွက်တာ မရှိတော့ဘူး။” ကျွန်တော့်ဇနီး ပြောတာကိုနားထောင်ရင်း ကျွန်တော့်မိတ်ဆွေ စာရေးဆရာကြီး မောင်မြတ်မွန်( ဆူးလေ) ရေးသားခဲ့တဲ့ ” ကွင်းများဖြင့် ဝန်းရံတည်ဆောက်ထားသောမြောက်ဥက္ကလာမြို့နယ်” ဆိုတဲ့ဆောင်းပါးကို အမှတ်ရလိုက်မိတယ်။ အဲဒီဆောင်းပါးထဲမှာအောက်ပါအတိုင်းရေးထားပါတယ်။ ” မယ်လမု ချောင်းရိုးကလေး၏ မြောက်ဘက်တွင်စက်မှုလက်မှု ရပ်ကွက်နှင့် ကျောက်ရေတွင်းကျေးရွာများ ခြား၍ ရွှေလှေချောင်းကွင်း၌ ” ဃ “ရပ်ကွက်ကို ဆက်လက်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ထိုသို့ ဂဏန်းသင်္ချာဖြင့် အမှတ်အသားပြုလုပ်ထားသည့် အမှတ်( ၁)ရပ်ကွက်နှင့် အမှတ်( ၂)ရပ်ကွက်များနောက်တွင်အက္ခရာဖြင့် […]

တိမ်ကောယိုယွင်းလာသော ရေချိုကန်ကြီး ” အင်းလေး “

အာရှတိုက်အရှေ့ပိုင်းရှိ တရုတ်ပြည် ပိုယန်း ရေချိုအိုင်ကြီး ခမ်းခြောက်သွားပုံကို သီးခြားစာစုများဖြင့် ဖော်ပြခဲ့ပြီး လက်လှမ်းမှီရာ နိုင်ငံများ ဒေသများရှိ မြစ်ကြီးများ ရေကန်ကြီးများ တဖြေးဖြေး ခမ်းခြောက်လာကြပုံကို အမေရိကန်နိုင်ငံရှိ ကိုလိုရာဒိုမြစ်ကြီး နှင့် မစ္စစ္စပီမြစ်ကြီး အပါအဝင် ကမ်ဘာ့ရာသီဥတုပြောင်းလဲ ဖောက်ပြန်မှု၏ အကျိုးဆက်များဖြစ်သော မိုးခေါင်ခြင်း ကမ်ဘာကြီးပိုမိုပူနွေးလာခြင်းစသည်တို့အပြင် လူတို့၏ မှားယွင်းသော ပယောဂများကြောင့် ဖြစ်ရပုံကို ဖော်ပြခဲ့ပြီး ယခုတဖန် ကမ်ဘာ့ပညာရှင်များက အထူးအလေးပေးပြောကြား သတိပေးနေသော ကမ်ဘာ့ရေချိုကန်ကြီး (၃) ကန်မှာ တိုက်ကြီး (၃) တိုက်တွင် တည်ရှိသည့်အနက် ကျနော်တို့နိုင်ငံမှ “အင်းလေးကန်ကြီး” လည်း ပါဝင်နေသည်ကို တွေ့ရပါသည်။ ရှမ်းပြည်နယ် ညောင်ရွှေမြို့နယ်တွင် တည်ရှိပြီး ဧရိယာအကျယ်စုစုပေါင်း (၁၁၆ ) စတုရန်းကီလိုမီတာ ခန့်ရှိပါသည်။ ထူးခြားသည့်မှတ်တမ်းမှာ ၁၉၁၈ […]

အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာထဲက Madagascar ကျွန်းအတွက် နောက်ထပ်သတင်းဆိုးတစ်ခု

အပူပိုင်းဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း Emnati သည် အင်္ဂါနေ့ညနေပိုင်းတွင် အားကောင်းသော အမျိုးအစား (၃) သို့မဟုတ် အမျိုးအစား (၄) အဖြစ် ကုန်းတွင်းပိုင်းသို့ ဝင်ရောက်မည်ဟု ခန့်မှန်းရသည်။ WMO ၏ ဒေသတွင်း အပူပိုင်းဆိုင်ကလုန်းဗဟိုဌာန La Runion က ၎အား အန္တရာယ်ရှိသော ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းအဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး ကုန်းတွင်းပိုင်းဒေသအတွက် အလွန်ဆိုးရွားသော ခြိမ်းခြောက်မှုတစ်ခု ဖြစ်လာမည်ဟု သတိပေးထားသည်။ Emnati သည် ဖေဖော်ဝါရီ ၅ ရက်တွင် ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုနှင့် အသက်ဆုံးရှုံးစေသည့် Batsirai ၏ ပြင်းထန်မှုနှင့် လမ်းကြောင်းဆင်တူသည်ဟု ခန့်မှန်းရကာ ၎င်းသည် ယခုနှစ််အတွင်း ဇန္နဝါရီ ၂၂ ရက်တွင် Ana နှင့် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ရက်တွင် Dumako အပါအဝင် Madagascar […]

ဧဝရတ်တောင် ရေခဲထုကို အကြီးအကျယ်ခြိမ်းခြောက်နေသော ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှု

ကမ္ဘာ့ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုသည် ကမ်ဘာ့အမြင့်ဆုံးတောင်ဖြစ်သည့် ဧဝရတ်တောင်၏ သိပ်သည်းသော ရေခဲထုများကိုပင် ခြိမ်းခြောက်လာပြီဖြစ်သည်။ သုတေသီများ၏ လေ့လာတွေ့ရှိချက်တစ်ခုအရ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့် ဧဝရတ်တောင်တွင် လျင်မြန်သောအရှိန်ဖြင့် ရေခဲပျော်ကျမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေပြီး ထိုသို့ရေခဲပျော်ဆင်းမှုကြောင့် ပြီးခဲ့သည့် ၂၅ နှစ်အတွင်း ၂ဧဝရတ်တောင်၏ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခုဖြစ်သော South Col ရေခဲတောင်၏ ရေခဲထု ၅၄ မီတာ၊ ၁၈၀ ပေ ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်ဟု ဆိုသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် ၇,၉၀၆ မီတာ၊ ၂၅,၉၃၈ ပေခန့်တွင်ရှိသော South Col ရေခဲတောင်၏ မျက်နှာပြင်ရေခဲထု ဖြစ်ပေါ်လာသောနှုန်းထက် အဆ ၈၀ ခန့် မြန်ဆန်စွာပျော်ဆင်းနေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ရေခဲထုမှာ ပါးလွှာလာကြောင်း University of Maine က ဦးဆောင်ပြုလုပ်သည့် လေ့လာတွေ့ရှိချက်တွင် ဖော်ပြထားပြီး ရာသီဥတု […]

၂၀၂၁ ရာသီဥတုအကျပ်အတည်းနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ပြဿနာ

ဧပြီ ၁ ရက် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအများစုမှာ COVID-19 သက်ရောက်မှုများများကြောင့် ရေနံနဲ့ စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းတွေ ကျဆင်းခဲ့ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ခရီးသွားလာခြင်းပိတ်ပင်တာတွေနဲ့ နေအိမ်အတွင်းသာနေထိုင်ဖို့ အစိုးရအသီးသီးရဲ့ ညွှန်ကြားချက်တွေကြောင့် ယာဉ်သွားလာမှုတွေ သိသိသာသာလျော့နည်းခဲ့ပြီး ရေလွှမ်းမိုးမှုများနဲ့ နိုင်ငံတကာရေနံဈေးနှုန်းများ ကျဆင်းခြင်းက စီးပွားရေးအပေါ် ဆိုးရွားစွာ သက်ရောက်မှုရှိကြောင်း တောင်ဆူဒန် နိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ဧပြီ ၂ ရက် ဥရောပ မြောက်ပိုင်းဒေသအများစုမှာ ပုံမှန်ဖြစ်စဉ်မဟုတ်တဲ့ ရာသီဥတုကြောင့် အပူချိန် စံချိန်တင်မြင့်တက်ခဲ့ပါတယ်။ ဧပြီ ၇ ရက် ဝါရွင်တန်သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံအစိုးရဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု တိုက်ဖျက်ရေး အစီအစဉ်များကို စိမ်းလန်းဖွံဖြိုးရေးနည်းပညာများနဲ့ လိုအပ်တဲ့ ဘဏ်ဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ ငွေကြေးများကို အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ထောက်ပံပေးကာ ပံ့ပိုးကူညီလိမ့်မည်ဟု အိန္ဒိယပြည်ပရေးရာဝန်ကြီးဌာနက ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ဧပြီ ၈ ရက် ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင် […]

“ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုကြောင့် ယူကေရှိ အပင်များဟာ ပျမ်းမျှအားဖြင့် တစ်လစောပြီး ပန်းပွင့်စေကာ တောရိုင်းတိရစ်ဆာန်များ၊ စိုက်ပျိုးရေးနဲ့ ဥယျာဉ်ခြံစိုက်ပျိုးသူများအတွက် လေးနက်တဲ့ အကျိုးဆက်တွေ ရှိနိုင်ပါတယ်”

ကင်းဘရစ်ချ်တက္ကသိုလ် ပထဝီဌာနပါမောက္ခ Ulf Buntgen ———————————————————— ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့် ယူကေတွင် ပန်းများ အချိန်မကျခင် စောပွင့်၊ လျင်မြန်စွာ လိုက်လျောညီထွေမှုမဖြစ်ခဲ့ပါက ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲများ ဆုံးရှုံးနိုင် ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုကြောင့် ယူကေရှိ အပင်များသည် ပျမ်းမျှအားဖြင့် တစ်လစောပြီး ပန်းပွင့်စေကာ တောရိုင်းတိရစ်ဆာန်များ၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ဥယျာဉ်စိုက်ပျိုးသူများအတွက်လည်း လေးနက်သော အကျိုးဆက်များ ရှိနိုင်သည်ဟု အင်္ဂလန်ရှိ ကင်းဘရစ်ချ်တက္ကသိုလ်က ပြောကြားခဲ့ပြီး ကိန်းဘရစ်ချ်တက္ကသိုလ်မှ ဦးဆောင်သော သုတေသနအဖွဲ့သည် မှတ်တမ်းတင်ထားသော နိုင်ငံသားသိပ္ပံ ဒေတာဘေ့စ်တစ်ခုကို ၁၈ ရာစုအလယ်ပိုင်းထိ နောက်ကြောင်းပြန် လေ့လာမှုပြုလုပ်ရာတွင် လက်ရှိ ကမ်ဘာကြီးပူနွေးမှုနှင့် ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုကြောင့် ဗြိတိန်ရှိ သစ်ပင်ပန်းပင်များမှာ ပုံမှန်ပွင့်ချိန်ထက် တစ္လစော၍ အပွင့်ပွင့်သည်ကို တွေ့ရှိရသည်ဟု ဆိုသည်။ သုတေသီများသည် Woodland Trust မှထိန်းသိမ်းထားသော Nature’s Calendar […]

Page 17 of 25
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25