Knowledge

ကမ္ဘာ့အညစ်ညမ်းဆုံမြစ်များ (၁)

#ဂင်္ဂါမြစ် ဂင်္ဂါမြစ်သည် အိန္ဒိယတွင် ဘာသာရေးအရ အမြင့်မြတ်ဆုံးမြစ်ဖြစ်သည်။ မြစ်သည် လူတို့ကို ၎င်းတို့၏ အျပစ္မ်ားမွ သန့်စင်ပေးသည်ဟု ဟိန္ဒူဘာသာဝင်များက ယုံကြည်ကြသည်။ ဂင်္ဂါမြစ်သည် ကမ်ဘာ့တတိယမြောက် အကြီးဆုံး မြစ်တစ်စင်းဖြစ်ကြီး လူဦးရေ နှစ်ဘီလီယံကျော်သည် အဆိုပါမြစ်အား မှီခိုနေကြရသည်။ ယခင်က သန့်ရှင်းလတ်ဆတ်ခဲ့သော အိန္ဒိယ၏ အမြင့်မြတ်ဆုံးမြစ်သည် ယခုအခါ မြစ်ကြောင်းတစ်လျှောက် လူနေမှုထူထပ်လာသည်နှင့်အမျှ မိလ္လာအညစ်အကြေးများ၊ ပလပ်စတစ်မှိုက်များ၊ ဓာတုစွန့်ပစ်ပစ္စည်းများနှင့် အျခားသော စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများကြောင့် ကမ္ဘာ့အညစ်ညမ်းဆုံးမြစ်များတွင် နံပါတ် ၁ နေရာ၌ ရှိနေသည်။ ထို့အပြင် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ပြဲတော်များကလည်း မြစ်ကို ပိုမိုညစ်ပတ်စေပါသည်။ #Greenness Ref: internet

ကမ္ဘာ့အညစ်ညမ်းဆုံးမြစ်များ (၂)

စီတာရမ်မြစ်(Citarum River) ================== စီတာရမ် Citarum သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အညစ်ညမ်းဆုံးမြစ်များထဲတွင် နံပါတ် ၂ ​နေရာတွင်ရှိ​ကြောင်း ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင်ပြုလုပ်သည့် စစ်တမ်းတစ်ရပ်တွင် ​ဖော်ပြထားသည်။ ဂင်္ဂါမြစ်ကဲ့သို့ပင် မြစ်​ကြောင်းတစ်​လျှောက် လူ​နေမှု ထူထပ်သည်။ စီတာရမ်မြစ်တည်ရှိရာ အင်ဒိုနီးရှားသည် အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်ကဲ့သို့ နိုင်ငံကြီးမဟုတ်သော်လည်း လူဦးရေ ထူထပ်သည့် ထိပ်တန်းနိုင်ငံများတွင် ပါဝင်သည်။ မြစ်​ကြောင်းဝန်းကျင်ရှိ စက်ရုံပေါင်း ၂၀၀၀ မှ စက်မှုစွန့်ပစ်ပစ္စည်းများသည် ရေ၏ ပြဒါးအဆင့်ကို အဆပေါင်းများစွာ တိုးမြင့်လာစေခဲ့ပြီး မြစ်သည် ညစ်ညမ်းပြီး အရင်းအမြစ်များမှ ထွက်ပေါက်များ၊ ​ရေ​ဝေ​​ဒေများအထိ ညစ်ညမ်းလျက်ရှိသည်။ ကံမကောင်းစွာပင် စက်ရုံများနှင့် လူများသည် စီတာရမ်မြစ်ကို အမှိုက်ပစ်သည့်နေရာအဖြစ် အသုံးပြု​နေကြသည်။ လူဦး​ရေများပြားထူထပ်​သော​ကြောင့် ​ဒေသခံများသည် မြစ်​ရေအား မဖြစ်မ​နေ သုံးစွဲ​နေရပြီး ယင်းအကျိုးဆက်​ကြောင့် […]

သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ဖြည်းဖြည်းချင်း သတ်ဖြတ်နေသော လူသားတို့၏ နေ့စဉ်အလေ့အထများ(၂)

၆။ လျပ်စစ်ဖြင့် ရေနွေးအိုးတည်ခြင်း   မနက်ပိုင်း ကော်ဖီတစ်ခွက် သောက်သုံးတတ်တာက လူတွေရဲ့ အလေ့အထအထတစ်ခုဖြစ်သည်။ ကော်ဖီကို နေ့စဉ်သောက်သုံးတာက သိသာထင်ရှားတဲ့ အကျိုးဖြစ်ထွန်းမှုရယ်လို့ အထင်ကရပြစရာရယ်တော့ များများစားစား မရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ကော်ဖီဖျော်ဖို့ လျပ်စစ်ကိုသုံးပြီး ရေနွေးအိုးတည်တာက ပတ်ဝန်းကျင်ရင်းမြစ်တွေကို ဖြုန်းတီးရာတော့ ရောက်သည်။ လျပ်စစ်စွမ်းအင်ပမာဏသည် ဓာတ်ငွေ့နှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက အင်မတန်စျေးကြီးသည်။ ထို့အပြင် လျှပ်စစ် ထုတ်လုပ်ရန်အတွက် ကျောက်မီးသွေး ရေအရင်းအမြစ်များကို အသုံးပြုရသလို ထုတ်လုပ်မှု ဒီဇယ်အင်ဂျင်များကို အသုံးပြုရသည်။ ဖြန့်ဝေရေးအတွက်လည်း ရင်းမြစ်များစွာကို အသုံးပြုရသေးသည်။ ထို့ကြောင့် လျပ်စစ်ဖြင့်ရေနွေးအိုးတည်ခြင်းသည် ဓာတ်အားထုတ်လုပ်မှုကို ပိုမိုမြင့်တက်စေကာ ပတ်ဝန်းကျင်ကို နေ့စဉ် ထိခိုက်မှုရှိနေသည်။   ၇။ မျက်နှာသစ်ဆပ်ပြာ အသုံးပြုခြင်း   မျက်နှာသစ်ဆေးများတွင် ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးဆိုင်ရာ ပညာရှင်များက ပြဿနာတစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ထားသော […]

မုန်တိုင်းကြားက ပင်လယ်ပျော်တဲ့ သတို့သမီး

သတို့သမီးလေးလို့ တင်စားလိုတာကတော့ သူမရဲ့ အသက်ဟာ ၂၅ ပဲ ရှိသေးတာရယ်၊ တင့်တင့် တယ်တယ် ပြည့်ပြည့်စုံစုံနဲ့ တစ်ကယ့်ကို ရင်သပ်ရှုမောအလှတရားကို ပိုင်ဆိုင်ထားလို့ပါပဲ။ အင်္ဂလန်နိုင်ငံ လီဗာပူးမြို့မှာ သူမကို ၁၉၅၄ ခုနှစ်မှာ မွေးဖွားခဲ့ပါတယ်။ ကမ္ဘာပတ်နိုင်တဲ့ အရည်အသွေးတွေ အပြည့်နဲ့မို့လို့ အရပ်ရပ်အပြည်ပြည်ကို ကူးသန်းသွားလာနေခဲ့တာပေါ့။ သူမရဲ့ အမည်က MV-United Vanguard လို့ ခေါ်ကြ ပါတယ်။ သူမရဲ့ ခရီးစဉ်တွေက ၂၅ နှစ် သက်တမ်းမှာ ကမ္ဘာရဲ့ ရေလမ်းကြောင်းရှိတဲ့ သူမဝင်ထွက်လို့ရမယ့် လမ်းတွေအပေါ်မှာ ကုန်အပြည့်တင်ဆောင်ပြီး ကူးသန်းသွားလာနေခဲ့တာပေါ့။ အသက် ၂၅ နှစ်အရွယ် သန်စွမ်း ခို်င်ခံ့ဆုံးမှာ အာရပ်စော်ဘွားတွေရဲ့ ဒူဘိုင်းမြို့တော်ကြီးကို ရောက်ရှိခဲ့ပါတယ်။ ကုန်တွေပို့စရာရှိတာပို့၊ ပြန်ပြီး သယ်ယူစရာရှိတာကို တင်ဆောင်လာပြီးတဲ့အခါမှာ အရှေ့တောင်အာရှရဲ့ […]

သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ဖြည်းဖြည်းချင်း သတ်ဖြတ်နေသော လူသားတို့၏ နေ့စဉ်အလေ့အထများ (၁)

လူသားတို့၏ နေ့စဉ်အလေ့အထများတွင် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ဖြည်ဖြည်းချင်းသတ်ဖြတ်နေသော အလေ့အထများရှိသည်။ အချို့အလေ့အထများသည် အပြစ်ကင်းသည်ဟု ထင်ရသော်လည်း ပတ်ဝန်းကျင်ကို ယိုယွင်း ပျက်စီးစေကာ ဖြည်းဖြည်းချင်း သတ်ဖြတ်သည့်အဆင့်ကို ရောက်သွားသည်။ နေ့စဉ် ကားမောင်းခြင်းမှသည် သွားတိုက်ခြင်းအထိ ပတ်ဝန်းကျင်ကို သတ်ဖြတ်နေကြောင်း Conserve Energy Future က ဖော်ပြထားသည်။ ပတ်ဝန်းကျင်ကို ဘယ်လိုအလေ့အထတွေက သတ်ဖြတ်နေကြတာလဲ၊ လေ့လာကြည့်ပါစို့ ။ ၁။ ကားမောင်းခြင်း ကားမောင်းခြင်းဟုဆိုထားသော်လည်း အင်ဂျင်ဖြင့်မောင်းနှင်ရသော လူများ နေ့စဉ်အသုံးပြုနေသော ယာဉ်များအားလုံး မောင်းနှင်ခြင်းကို ဆိုလိုသည်။ ကားမောင်းခြင်းသည် လူသားတို့ သွားရေးလာရေးနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအတွက် မဖြစ်မနေ အသုံးပြုနေရသော အရာတစ်ခုဖြစ်သလို ထိုသို့ မောင်းနှင်ရသည်ကို နှစ်သက်သောကြောင့် အပျော်သဘော မောင်းနှင်ခြင်းများလည်း ရှိသည်။ အမေရိကန် တစ်နိုင်ငံတည်းတွင် ယာဉ်အစီးရေ သန်းရာကျော်ရှိသည်။ […]

စားရဲရင်စားကြ ၊ အင်းဆက်တွေက အသားတွေထက်ပို အားရှိတယ်

ပုရစ်ကိုကြိုက်လား ။ အဲ့လိုမေးရင်ကိုယ့်ကို လူထူးလူဆန်းလို ကြည့်ကြမယ်။ အဲ့တာထက်ပိုဆိုးတာက အင်းဆက်တွေ ကို စားရတာကြိုက်လားလို့ မေးရင် ပိုပြီး အံ့အားတကြီးနဲ့ ကြည့်ဦးမယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒေါက်တာချက်တဂျီကတော့ လူတွေစားတဲ့ အစားအစာထဲကို အင်ဆက်တွေ ပိုထည့်ပြီး စားသင့်တယ်လို့ ပြောလာတယ်။ သူကိုယ်တိုင်ကလည်း အင်းဆက်တွေကို စားလားတာ ၇ နှစ်ကျော်လာပြီလို့ ဆိုပါတယ်။ အောက်စ်ဖို့ဒ်က ကုန်သွယ်မှုနဲ့ စားသုံးသူစိတ်ပညာ ဆိုင်ရာ ဒေါက်တာဘွဲ့ရ ချက်တဂျီ အင်းဆက်တွေ ကို အရသာရှိအောင် လုပ်ပြီး စားရင် ပိုအားရှိတာပေါ့ဗျာ လို့ ဆိုလိုက်ပါတယ်။ အင်ဆက်ပညာရှင်တွေကတော့ ကမ္ဘာပေါ်မှာ အင်ဆက်စားတဲ့ လူဦးရေက သန်း ၂၀၀၀ နီးပါးလောက်ရှိပါတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ အင်းဆက်ကိုအဓိက အစာအဖြစ်ပဲ စားစား ၊ မုန့်ပဲသရေစာအဖြစ် စားစား […]

အိမ်သာသုံးတဲ့ ရေတစ်ဝက်လောက်နဲ့ ကိုယ့်အိမ်ကို တစ်နေကုန် မီးပေးလို့ ရနေပါပြီ

ဂျာမဏီအခြေစိုက် အီနပ်တာ ( Enapter ) ဆိုတဲ့ ဟိုက်ဒရိုဂျင်စွမ်းအင်သုံး ဓာတ်အားပေးစက်တွေကို တီထွင်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့တဲ့ သူက ပစ္စိဖိတ်တောင်ပိုင်းက ကျွန်းလေးတစ်ခုမှာ မွေးဖွားခဲ့တဲ့ ဗိုက်တီယာကိုဝမ် ဆိုတဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ဦးပါ။ သူမက ဘေးဖြစ်စေတတ်တဲ့ ဓာတ်ငွေ့တွေကို ထုတ်လုပ်တဲ့ ( ဓာတ်ဆီ ၊ ဒီဇယ် ၊ကျောက်မီးသွေး တို့လို ) ရုပ်ကြွင်းလောင်စာသုံး ဓာတ်အားပေး စက်တွေနေရာမှာ အစားထိုးဖို့ သက်ရှိတွေကို ဘေးမဖြစ်စေတတ်တဲ့ ဟိုက်ဒရိုဂျင် ဓာတ်ငွေ့သုံး ဓာတ်အားပေးစက်တွေကို ထုတ်လုပ် နေတာပါ။ ပြီးခဲ့တဲ့ လက ဗြိတိန်နန်းမွေခံမင်းသား ဝီလျှံ က သူမရဲ့ လုပ်ငန်းအတွက် Earthshot ဆု ကို “ၤFix our planet” အစီအစဉ် နဲ့ ဒေါ်လာသန်းချီ […]

သဘာဝအရင်းအမြစ်ဖွံ့ရေးဆိုင်ရာစီမံခန့်ခွဲမှုကျင့်ဝတ်စည်းကမ်းများ

ပြီးခဲ့သည့်ရက်ပိုင်းက လက်ပံတောင်းတောင် ကြေးနီစီမံကိန်းအတွင်းမှ ရေဆိုးများစွန့်ထုတ်မှုကြောင့် ဆည်တည်းရွာဟောင်းနှင့် ကျောက်ဖြူတိုင်ကျေးရွာရှိ ချောင်းအတွင်း ငါးကောင်ရေများစွာ သေဆုံးခဲ့ကြောင်း သတင်းတစ်ပုဒ် ဖတ်လိုက်ရသည်။ ထိုရက်ပိုင်းက မိုးများလွန်းခဲ့ပြီး လက်ပံတောင်းကြေးနီစီမံကိန်းမှ ဒုတ္ထာနှင့် အက်စစ်ကန်ထဲမှရေများကို ပြွန်ပေါက်မှတစ်ဆင့် ဆည်တည်းရွာဟောင်းနှင့် ကျောက်ဖြူတိုင်ရွာတွင် စီးဆင်း နေသည့်ချောင်းထဲကို စွန့်ထုတ်ခဲ့သည်ဟု ယူဆကြောင်း၊ ထိုရေများကြောင့် ငါးများသေဆုံးခဲ့ရသည့်အပြင် ရေကိုသောက်သုံးမည့် အခြားသောသတ္တဝါများကိုပါ ထိခိုက်သေဆုံးစေနိုင်ကြောင်း ဒေသခံများက ပြောကြားခဲ့ သည်။ ထိုပြဿနာသည် လက်ပံတောင်းတွင် ယခုမှဖြစ်ပေါ်ခြင်း မဟုတ်ပေ။ ပြီးခဲ့သည့် ဇူလိုင်နှင့် သြဂုတ်လ အတွင်းကလည်း ယင်းကြေးနီစီမံကိန်းအတွင်းမှ အက်စစ်ဓာတ်များ ပါဝင်သည့် ရေဆိုးများ စွန့်ထုတ်လုပ်သည့် အတွက် စီမံကိန်း၏အရှေ့ဘက် ရွှေတံတားအနီးတွင် ငါးကြီးငါးသေးပါမကျန် သေဆုံးမှုမကြာခဏ ဖြစ်ပွားခဲ့ သည်ဟု ဒေသခံများ၏ ပြောကြားချက်အရ သိရကြောင်းသတင်းများတွင် ဖော်ပြထားသည်။ […]

ကမ္ဘာ့အလှပဆုံးကျွန်းများ- Ambergris Caye Island(အမ်းဘာဂရစ္စကိန်းကျွန်း)

———————————————— Ambergris Caye(အမ်းဘာဂရစ္စကိန်း) သည် Belize (ဘေလိဇ်)ဒေသ၏ အကြီးဆုံးကျွန်းဖြစ်သည်။ အနောက်ကာရစ်ဘီယံနိုင်များ၏ ခရီးသွားလုပ်ငန်း အချက်အချာနေရာလည်း ဖြစ်သလို ကျွန်းရှိ တစ်ခုတည်းသော မြို့တော်ဖြစ်သော San Pedro မြို့သည် ပင်လယ်ရေအောက်နေ ဇီဝမျိုးစိတ်များ၊ သန္တာကျောက်တန်းများ၊ ကျွန်း၏ သဘာဝရင်းမြစ်များ၊ ဒေသခံတို့၏ သမိုင်းဆိုင်ရာအချက်အလက်များကို လေ့လာလိုသူ ခရီးသွားများနှင့် ကမ်းခြေ၊ တောတောင်ရေမြေတို့၏ အလှတရားကို မြင်တွေ့ခံစားလိုသူများ၊ ရွက်လွှင့်ခြင်း၊ ရေငုပ်ခြင်းစသည်တို့ကို ဝါသနာထံသူများအတွက် ဝင်ပေါက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ Ambergris Caye သည် ရာစုနှစ်များစွာကြာအောင် ပင်လယ်ရေကြောင်းကုန်သွယ်မှု၏ အချက်အချာနေရာဖြစ်ခဲ့သည်။ ယခင်က ဒေသခံ ကျွန်းသားများသည် စားဝတ်နေရေးအတွက် တံငါလုပ်ငန်း၊ အုန်းသီးနှင့် chicle(ဇာပိုတာသီး၊ မက်ဆီကို၊ အမေရိကအလယ်ပိုင်းနှင့် ကာရစ်ဘီယံကမ်းရိုးတန်းဒေသရှိ အသီးတစ်မျိုး)တို့ကိုသာ မှီခိုခဲ့ရသော်လည်း လွန်ခဲ့သော အနှစ် သုံးဆယ်ခန့်ကစတင်ကာ […]

အစိုးရကို အားမကိုးတော့ဘဲ ကိုယ့်ဒေသကို ကိုယ်ကာကွယ်လိုက်တဲ့ ကာဘိုပယ်မို ဒေသခံတွေ

ကာဘိုပယ်မို ဆိုတာ မြောက်အမေရိကားတိုက်ရဲ့ ပစ္စိဖိတ်ဖက်အခြမ်းမှာ လက်ချောင်ပုံအတက်ကလေးရဲ့ ထိပ်ဆုံးပိုင်းဒေသဖြစ်ပြီး မက္ကဆီကိုနိုင်ငံရဲ့အပိုင်ဖြစ်ပါတယ်။ ဘာဂျာကယ်လီဖိုးနီးယားကျွန်းဆွယ်ရဲ့ အရှေ့ဖက်ခြမ်း မှာရှိပြီး ၆၂မိုင်ရှည်တဲ့ ကမ်းခြေ လှလှလေး တစ်ခုရှိပါတယ်။ အဲ့ဒိကမ်းခြေရဲ့ သက်တမ်းက နှစ် ၂သောင်းကျော် ကြာပြီဖြစ်ပေမဲ့ လူသိများတာမကြာသေးပါဘူး ။ အရှေ့ပစ္စိဖိတ် မြောက်ပိုင်းက တစ်ခုတည်းသော သန္တာကျောက်တန်းကြီး ရှိတဲ့ နေရာလည်းဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒိကမ်းခြေနဲ့ အပြိုင် လက်ချောင်းပုံသန္တာကျောက်တန်းတွေ က ကမ်းလွန်ရေနက်ပိုင်းမှာ ရေသတ္တဝါတွေအတွက် အကောင်းဆုံး အိမ်ရာတစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၉၅မှာ မက္ကဆီကို အစိုးရက အမျိုးသား အဏ္ဏဝါ ဥယျာဉ်အဖြစ်ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၀၅ ခုနှစ်မှာ ယူနက်စကိုက ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်စာရင်းထဲကို ထည့်သွင်းပြီးချိန်မှာ အဲ့ဒိနေရာကို ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသည်တွေ အရောက်အပေါက် များလာခဲ့ပါတယ်။ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်ငန်းတွေ လုပ်ဖို့ အတွက် အစိုးရကို […]

Page 13 of 20
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20