Knowledge

၂၀၅၀ မှာ သန်း၁သောင်း ဖြစ်လာမယ့် ကမ္ဘာ့လူဦးရေအတွက် စားစရာပြဿနာ

ကမ္ဘာ့သိပ္ပံပညာရှင်အများစုရဲ့ တွက်ချက်မှုအရ ၂၀၅၀ မှာ ကမ္ဘာ့လူဦးရေက သန်းပေါင်း၁သောင်းအထိ ဖြစ်လာမှာရယ် ၊ ရာသီဥတုပြောင်းလဲ လာမှုကြောင့် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းများ ထိခိုက်မှု ရှိလာတာရယ်တို့ကြောင့် စားနတ်ရိက္ခာ ရှားပါးမှုကြုံတွေ့လာနိုင်ဖွယ်ရာရှိနေပါတယ်။ အဲ့ဒိကိစ္စကိုဖြေရှင်းဖို့ ဂရင်းဝှစ်တက္ကသိုလ်က အဏ္ဏဝါဗေဒပညာရှင် ပါမောက္ခ ပက်ထရစ်ရှာ ဟာဗေးတို့ အုပ်စုက ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာတွေ အောက်က အဏ္ဏဝါသဘာဝပေါက်ပင်တွေကိုလေ့လာမှု လုပ်နေပါတယ်။ ရေနေသဘာဝပေါက်ပင်တွေရဲ့ ဇီဝဖွဲ့စည်းပုံကို အဆင်မြင့်နည်းပညာသုံး သုတေသနလုပ်ငန်းတွေ လုပ်နေပါတယ်။ ပထမအဆင့်အနေနဲ့ ရေတိမ်ပိုင်း ပင်လယ်အောက် ရေညှိရေမှော်တွေရဲ့ အာဟာရတန်ဖိုး ကို တွက်ချက် နေပါတယ်။ သူမတို့ရဲ့ သုတေသနလုပ်ငန်းက ကမ္ဘာပထမဆုံး လုပ်ငန်းဖြစ်ပြီး လုပ်ငန်း အောင်မြင်နိုင်ချေ က ၈၀% လောက်ရှိနေပါတယ်။ ကမ္ဘာကြီးရဲ့ ၃ ပုံ ၂ပုံက ရေဖုံးလွှမ်းနေတဲ့ အတွက်ကြောင့်ရေအောက်က သဘာဝပေါက်ပင်တွေကို […]

ဥရောပက မြို့ကြီးတွေမှာ မော်တော်ကားကင်းမဲ့ဇုံဖန်တီးဖို့ကြိုးစားနေ

ပြင်သစ်နိုင်ငံပါရီမြို့ က လစဉ်လတိုင်း ရဲ့ပထမ တနင်္ဂနွေနေ့ ကို ကားကင်းစင်နေ့ အဖြစ် သက်မှတ်ပြီး အဲ့ဒိနေ့ မနက် ၈ နာရီကနေ ည ၈ နာရီအထိ သက်မှတ်နေရာတွေကို ကားတွေဝင်ရောက်မောင်းနှင်ခြင်း မလုပ်ခဲ့ပါဘူး ။ ဥရောပက မြို့ကြီးတော်တော်များ များ မှာ အဲ့ဒိအလေ့အထကို ပုံတူပွားဖို့ အတွက် ကြိုး စားနေကြပါပြီ ။ အစိမ်းရောင်မြို့တွေကို ဖန်တီးနိုင်ဖို့အတွက် သစ်ပင်တွေ စိုက်ရုံတင်မကပါဘူး ။ မြို့တွင်းသယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အတွက် အသုံးပြုနေတဲ့ ရုပ်ကြွင်းလောင်စာသုံး ယာဉ်တွေရဲ့ အသွားအလာကိုလည်း ခြုံ့ဖို့ လိုပါတယ်။ အဲ့ဒိအတွက် ပါရီက မော်တော်ကား ကင်းမဲ့ဇုံတွေ၊ မော်တော်ကားမစီးရေးနေ့ တွေကို သက်မှတ်ပြီး လှုတ်ရှားမှုတွေ ကို စတင်ခဲ့ပါတယ်။ ကိုဗစ်ကူးစက်မှုကြောင့် ရောဂါပြန့်နှံ့မှု […]

ဆေးခြောက်ပင်တွေက ကာဗွန်စုပ်သမားတွေအဖြစ်နဲ့ ကမ္ဘာသစ်မှာ ရှိမှာလား

ဆေးခြောက်ပင် ၁ ဟတ်တာ ( ပေ ၄၀၀ ပတ်လည်ဝန်းကျင်)က ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက် ၉ တန်ကနေ ၁၅ တန်အထိ စုပ်ယူတယ်ဆိုရင် အံအားသင့်သွားမလား ။ ဒီဆေးခြောက်စိုက်ခင်း ၁ ဟတ်တာ ကို သာမန်သစ်တော ၁ဟတ်တာ နှိုင်းယှဉ်ကြည့်လိုက်ရင် ဆေးခြောက်စိုက်ခင်း က သစ်တောတွေထက် ၂ဆကျော် ကာဗွန်တွေကို စုပ်ယူနေတယ်ဆိုရင် ပိုပြီးတော့တောင် အံ့အားသင်သွားပါမယ်။ အခုလို ကမ္ဘာကြီးက ကာဗွန်ကြောင့် အပူချိန်တွေ တိုးလာချိန်မှာ ကမ္ဘာကြီးကို အပူချိန်ကျသွားအောင် ကာဗွန်တွေကို ဖယ်ရှားပေးဖို့ ဆေးခြောက်ပင်တွေ စိုက်ပျိုးတာက အနာဂတ်ကမ္ဘာသစ်အတွက် မရှိမဖြစ်အပင်တွေ ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေက ပြောလာပါပြီ။ ဆေးခြောက်ပင်တွေက ကာဗွန်တွေကို ပိုစုပ်ယူနိုင်တယ်ဆိုတာကို သက်သေပြဖို့အတွက် အင်္ဂလန် ကိန်းဘရစ် တက္ကသိုလ်က သုတေသီတွေ နှစ်နဲ့ချီပြီ […]

လူကိုခိုက်စေတဲ့အပင် တကယ်ရှိသလား

ဇွဲဝဏ္ဏ(ကျုံပျော်) – ရေးသည် ဒီကမ္ဘာမှာ လူကိုခိုက်‌စေတဲ့ အပင်ဆိုတာ ရှိသလား၊ မစိုက်သင့်တဲ့နေရာဆိုတာရော ရှိသလား၊ မြန်မာလူမျိုး အများစုဟာ အပင်တွေပေါ်မှာ သံသယတွေ ကြီးထွားနေကြတယ်။ ကျွန်တော့်အိမ်ကို သူငယ်ချင်း အမျိုးသမီးတစ်ယောက် ရောက်လာတယ်၊ အိမ်ရှေ့မှာ စိုက်ထားတဲ့ ငြုပ်ပင် ကို တွေ့ပြီး “ဟယ်…အိမ်ရှေ့မှာ ငြုပ်ပင်စိုက်ထားတယ်” ဆိုပြီး တအံ့တဩပုံစံနဲ့ပြောတယ်။ ကျွန်တော် ကလည်း “အေးလေ…ဧည့်ခန်းမှာ ထိုင်ရင်မြင်နေရတယ်၊ အသီးတွေ ခဲခဲလှုပ်နေတာမြင်ရတော့ စိတ်ချမ်းသာစရာပေါ့” လို့ ပြန်ပြောလိုက်တယ်။ ဒီတော့သူက “အိမ်ရှေ့မှာ ငြုပ်ပင် မစိုက်ကောင်းဘူးလေ”တဲ့။ ထပ်ပြော သေးတယ်” အိမ်ပူတယ်”တဲ့။သူထပ် ပြောတဲ့ စကားက ကျွန်တော်ကို ပြုံးစေတယ်၊ ပြုံးရင်းနဲ့ပဲ “ငြုပ်သီးက အိမ်ကို ပူစေတာ ဟုတ်လို့လား၊ တခြားနေရာ မဟုတ်ဘူးလား” ပြန်မေးတော့ […]

ကမ္ဘာ့အညစ်ညမ်းဆုံးမြစ်များ(၅)

ဘူရင်ဂန်းဂါမြစ်(Buringanga River) ————————————– ဤမြစ်သည် သန်းနှင့်ချီသော ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ပြည်သူများ အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းအတွက် မှီခိုနေထိုင်ရသော ရင်းမြစ်တစ်ခုဖြစ်သလို ဘင်္ဂလားဒေ့ချ်နိုင်ငံ၏ အကြီးဆုံးသော မြစ်တစ်စင်းလည်းဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ဘင်္ဂလားဒေ့ချ်နိုင်ငံ၏ အချက်အချာကျသော အဓိက စီးပွားရေးရင်းမြစ်တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ မြစ်ရေ ညစ်ညမ်းရခြင်းသည် အဓိကအားဖြင့် မြစ်နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေသော ညစ်ညမ်းသော ရေသန့်စက်ရုံများကြောင့် ဖြစ်သလို မြစ်ထဲတွင် လူ့စွန့်ပစ်ပစ္စည်း အမ်ားအျပား ရှိနေပြီး ပလတ်စတစ်နှင့် တိရစ်ဆာန်သေများကဲ့သို့သော မြစ်အတွင်း မျောပါစွန့်ပစ်ပစ္စည်းများ အများအပြားလည်းရှိသည်။ ယင်းက ရေကိုညစ်ညမ်းစေပြီး စွန့်ပစ်မှုအလွန်ပြင်းထန်ကာ မြစ်ရေသည် မည်းနောက်သွားကာ ရေနေသတ္တဝါများ သေဆုံးရပြီး မြစ်ကို မှီခိုနေထိုင်ရသူများအတွက်လည်း ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး အများအပြားဖြစ်ပေါ်စေသည်။ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) ၏ အဆိုအရ Buriganga သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် လေထုညစ်ညမ်းဆုံးမြစ်များထဲမှ […]

ကမ္ဘာ့အညစ်ညမ်းဆုံးမြစ်များ(၄)

ဆာနိုမြစ်(Sarno River) ဆာနိုမြစ်သည် အီတလီတွင်ရှိသော မြစ်တစ်စင်းဖြစ်ကာ မြစ်၏အရင်းအမြစ်သည် သန့်ရှင်းလတ်ဆတ်ကာ သောက်သုံးရန်သင့်တော်သော်လည်း မြစ်ကြောင်းတစ်လျှောက် စက်ရုံများတိုးပွားလာပြီးနောက် စက်ရုံများမှ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများကြောင့် မြစ်ကို မွီခိုနေသူများအား အဆိပ်သင့်မှုများ ဖြစ်ပေါ်စေလျက်ရှိသည်။ ထို့ကြောင့် ဆာနိုမြစ်ကို ဥရောပတိုက်၏ အညစ်ညမ်းဆုံးသော မြစ်အဖြစ် သတ်မှတ်မှုများရှိနေသည်။ မြစ်ကြောင်းတစ်လျှောက် ပေါ်ပေါက်လာသော စက်ရုံများကြောင့် မြစ်အောက်ပိုင်းတွင် ပိုမိုညစ်ညမ်းကာ မြစ်၏အဆိပ်သင့်မှုကြောင့် မြစ်နှင့် အနီးတစ်ဝိုက်မှ ဒေသခံများတွင် အသည်းကင်ဆာဖြစ်မှု တိုးမြင့်လာကာ စက်မှုစိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းနှင့် စက်ရုံများက သူတို့၏ အညစ်အကြေးများကို မြစ်အတွင်းသို့ စွန့်ပစ်နေသည့်အတွက် လေထုညစ်ညမ်းမှုလည်း တိုးပွားလျက်ရှိသည်။ ထို့အပြင် ဆာနိုမြစ် ဧရိယာသည် ရေကြီးရေလျှံမှုနှင့် ရွှံမြေပြိုကျမှုများ မကြာခဏ ဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိပြီး တစ်နှစ်လျင် သုံးကြိမ်ခန့်ဖြစ်တတ်သည်။ ယင်းသို့ ရေကြီးရေလျှံခြင်း၊ ရွှံညွံမြေများပြိုကြခြင်းကြောင့် ညစ်ညမ်းသော မြစ်ရေသည် […]

စီမံကိန်းလုပ်ခွင့်ရရုံ ဟန်ပြလုပ်ထားသည့် EIA/SIAများ သတိထား

ဒီအကြောင်းရေးဖို့ တေးထားတော့ ကြာပါပြီ။ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် မရေးဖြစ်ခဲ့။ အခုတော့ မရေးမဖြစ်လို့ ရေးရပါတော့မည်။ မရေးခင်တော့ ကျွန်တော် ဒီဆောင်းပါးကို ရေးတာဟာ မည်သည့်လူပုဂ္ဂိုလ်၊ အဖွဲ့အစည်းကိုမှ ထိခိုက်စေရန် မရည်ရွယ်ကြောင်း၊ တိုင်းပြည်နှင့် လူမျိုးကောင်းဖို့အတွက်ကိုသာ ရည်ရွယ် ကြောင်း ပြောကြားလိုပါသည်။ တိုင်းပြည်တစ်ပြည် ဘက်စုံဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် သစ်တောလုပ်ငန်း၊ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်း၊ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်း၊ ရေလုပ်ငန်း၊ စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်း၊ မြို့ပြတည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်း၊ လမ်းပန်းဆက်သွယ် ရေးလုပ်ငန်း စသဖြင့် လုပ်ငန်းအမျိုးမျိုးကို လုပ်ဆောင်ကြရသည်။ ထိုကဲ့သို့ တိုင်းပြည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အတွက် လုပ်ဆောင်ရာတွင် သဘာဝအရင်းအမြစ်များကို ထုတ်ယူသုံးစွဲခြင်း၊ ဖယ်ရှားရှင်းလင်းတို့ကို ပြုလုပ်ကြ ရသဖြင့် သဘာဝအရင်းမြစ်များပျက်စီး ပျောက်ကွယ်ပြီး သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အနေအထားများ ပျက်စီးခဲ့ကြရ သည်။ တိုင်းပြည်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုလုပ်ဆောင်တိုင်း သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ပျက်စီးမှုများဖြစ်ပေါ်နေသဖြင့် ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်မှုနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်တို့သည် ၀ိရောဓိအသွင် ဆောင်နေခဲ့ပါသည်။ […]

ကမ္ဘာ့အညစ်ညမ်းဆုံမြစ်များ (၃)

မြစ်ဝါမြစ်(Yellow River) ————————— မြစ်ဝါမြစ်သည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ ဒုတိယအကြီးဆုံး မြစ်တစ်စင်းဖြစ်ကာ တရုတ်နိုင်ငံအတွက်လည်း အရေးပါသော မြစ်တစ်စင်းဖြစ်သည်။ တရုတ်ပြည်သည် စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု အမြန်ဆုံးသော နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်သည်နှင့်အမျှ မြစ်ဝါမြစ်တစ်လျှောက် စက်ရုံမျိုးစုံပေါ်ပေါက်လာသည်။ ထိုစက်ရုံများကြောင့်ပင် မြစ်သည် ကမ္ဘာ့တတိယ အညစ်ညမ်းဆုံးနေရာတွင် တည်ရှိနေသည်။ စက်ရုံများသည် သူတို့၏စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများကို မြစ်အတွင်းသို့ နေ့စဉ်စွန့်ပစ်နေသောကြောင့် မြစ်ဝါမြစ်၏ ရေသည် စိုက်ပျိုးရန်အတွက် အသုံးပြုရန်ပင် မသင့်တော့သော အနေအထားသို့ရောက်ရှိနေသည်။ ကျောက်မီးသွေးလုပ်ငန်းများသည် လုပ်ငန်းလည်ပတ်ရေးအတွက် မြစ်ရေကိုအသုံးပြုသလို အညစ်အကြေးများကိုလည်း မြစ်အတွင်းသို့ပင် ပြန်လည်စွန့်ပစ်နေသည်က မြစ်ရေညစ်ညမ်းမှုကို သိသိသာသာတိုးစေသည်။ မြစ်ရေသည် သောက်သုံးရန်မသင့်သော အနေအထားသို့ရောက်နေသော်လည်း အချို့ပြည်သူများမှာ မြစ်ရေကိုသာ မွီခိုနေရဆဲဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် မြစ်ရိုးတစ်လျှောက်နှင့် မြစ်ဝှမ်းဒေသတွင် ရေကြောင့်ဖြစ်သောရောဂါများ၊ ကင်ဆာနှင့် အခြားသော မွေးရာပါ ချို့ယွင်းချက်များ တိုးပွားလျက်ရှိသည်။ Greenness

ကမ္ဘာ့အညစ်ညမ်းဆုံမြစ်များ (၁)

#ဂင်္ဂါမြစ် ဂင်္ဂါမြစ်သည် အိန္ဒိယတွင် ဘာသာရေးအရ အမြင့်မြတ်ဆုံးမြစ်ဖြစ်သည်။ မြစ်သည် လူတို့ကို ၎င်းတို့၏ အျပစ္မ်ားမွ သန့်စင်ပေးသည်ဟု ဟိန္ဒူဘာသာဝင်များက ယုံကြည်ကြသည်။ ဂင်္ဂါမြစ်သည် ကမ်ဘာ့တတိယမြောက် အကြီးဆုံး မြစ်တစ်စင်းဖြစ်ကြီး လူဦးရေ နှစ်ဘီလီယံကျော်သည် အဆိုပါမြစ်အား မှီခိုနေကြရသည်။ ယခင်က သန့်ရှင်းလတ်ဆတ်ခဲ့သော အိန္ဒိယ၏ အမြင့်မြတ်ဆုံးမြစ်သည် ယခုအခါ မြစ်ကြောင်းတစ်လျှောက် လူနေမှုထူထပ်လာသည်နှင့်အမျှ မိလ္လာအညစ်အကြေးများ၊ ပလပ်စတစ်မှိုက်များ၊ ဓာတုစွန့်ပစ်ပစ္စည်းများနှင့် အျခားသော စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများကြောင့် ကမ္ဘာ့အညစ်ညမ်းဆုံးမြစ်များတွင် နံပါတ် ၁ နေရာ၌ ရှိနေသည်။ ထို့အပြင် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ပြဲတော်များကလည်း မြစ်ကို ပိုမိုညစ်ပတ်စေပါသည်။ #Greenness Ref: internet

ကမ္ဘာ့အညစ်ညမ်းဆုံးမြစ်များ (၂)

စီတာရမ်မြစ်(Citarum River) ================== စီတာရမ် Citarum သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အညစ်ညမ်းဆုံးမြစ်များထဲတွင် နံပါတ် ၂ ​နေရာတွင်ရှိ​ကြောင်း ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင်ပြုလုပ်သည့် စစ်တမ်းတစ်ရပ်တွင် ​ဖော်ပြထားသည်။ ဂင်္ဂါမြစ်ကဲ့သို့ပင် မြစ်​ကြောင်းတစ်​လျှောက် လူ​နေမှု ထူထပ်သည်။ စီတာရမ်မြစ်တည်ရှိရာ အင်ဒိုနီးရှားသည် အိန္ဒိယနှင့် တရုတ်ကဲ့သို့ နိုင်ငံကြီးမဟုတ်သော်လည်း လူဦးရေ ထူထပ်သည့် ထိပ်တန်းနိုင်ငံများတွင် ပါဝင်သည်။ မြစ်​ကြောင်းဝန်းကျင်ရှိ စက်ရုံပေါင်း ၂၀၀၀ မှ စက်မှုစွန့်ပစ်ပစ္စည်းများသည် ရေ၏ ပြဒါးအဆင့်ကို အဆပေါင်းများစွာ တိုးမြင့်လာစေခဲ့ပြီး မြစ်သည် ညစ်ညမ်းပြီး အရင်းအမြစ်များမှ ထွက်ပေါက်များ၊ ​ရေ​ဝေ​​ဒေများအထိ ညစ်ညမ်းလျက်ရှိသည်။ ကံမကောင်းစွာပင် စက်ရုံများနှင့် လူများသည် စီတာရမ်မြစ်ကို အမှိုက်ပစ်သည့်နေရာအဖြစ် အသုံးပြု​နေကြသည်။ လူဦး​ရေများပြားထူထပ်​သော​ကြောင့် ​ဒေသခံများသည် မြစ်​ရေအား မဖြစ်မ​နေ သုံးစွဲ​နေရပြီး ယင်းအကျိုးဆက်​ကြောင့် […]

Page 12 of 19
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19