လွန်ခဲ့တဲ့ ၅နှစ်လောက်က လယ်သမား အုပ်စုလေးတစ်စုက သူတို့ ထွန်ယက်စိုက်ပျိုးနေတဲ့ နယ်မြေတွေမှာ ကုမ္ပဏီတွေက ရွှေတွင်းတွေလာတူးဖို့ ကြိုးစားခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒိလူနည်းစုကလေးက ရွှေတွင်းတွေလာ မတူးအောင် သပိတ်မှောက်ဆန္ဒပြမှုတွေ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ သူတို့ အောင်မြင်ခဲ့ပါတယ်။ အင်ဂလိုဂိုးလ်အာရှန်တီ ဆိုတဲ့ နိုင်ငံခြား ရွှေတူးဖော်ရေး ကုမ္ပဏီက တောင်အမေရိက အင်ဒီးစ်တောင်တန်းကြီး ပေါ်က ကာဂျာမာကာ ဒေသမှာ ရွှေတူးဖို့အတွက် စီမံကိန်းလုပ်ခဲ့ပြီး လေ့လာမှုတွေလုပ်ခဲ့တာပါ။ အဲ့ဒိစီမံကိန်းကို လယ်သမာေးတွ အင်နဲ့ အားနဲ့ ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။ လယ်သမားတွေက ဒေးဗစ်အန်ဂိုလစ် လှုတ်ရှားမှုဆိုပြီး သူတို့ရဲ့ သပိတ်ကို အရှိန်မြှင့်ခဲ့လို့ အစိုးရ က အလျှော့ပေးပြီး သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်စောင့်ရှောက်ရေးကို သဘောတူခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီနှစ် နှစ်ဦးပိုင်းလောက်ကနေ စပြီး ရွှေတွင်းကုမ္ပဏီတွေက မြေပြင်စစ်ဆေးမှုတွေ ဖောက်ခွဲမှုတွေ တစ်စတစ်စ လုပ်လာကြပါတယ်။ […]

၂၀၂၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာအစောပိုင်းကာလတွင် လေ့လာတွေ့ရှိခဲ့သော သုတေသနစစ်တမ်းတွင် ရေအားလျပ်စစ်အတွက် ရေကာတာနှင့်ဆည်များ တည်ဆောက်ချဲ့ထွင်ခြင်းများကြောင့် သားရဲမ်ား၏ ကျက်စားနေထိုင်ရာဒေသများကို ပျက်စီးစေပြီး သားရဲမ်ားကို မျိုးသုဉ်းမည့်အန္တရာယ်ဆီ တွန်းပို့နေသည်ဟု ဆိုသည်။ အထူးသဖြင့် အာရှတွင် ရေကာတာတည်ဆောက်မှုများကြောင့် ကမ်ဘာ့လက်ကျန် ကျားကောင်ရေ၏ ငါးပုံတစ်ပုံကျော်ကို ထိခိုက်ခဲ့ကြောင်း သုတေသီများက တွေ့ရှိခဲ့သည်။ အချို့သော ဒေသ သစ်တောဧရိယာများတွင် ရေကာတာနှင့် ဆည်များကြောင့် ၎င်းတို့၏ ကျက်စားနေထိုင်ရာနေရာများ ရေလွှမ်းကာ က်ားမ်ား မျိုးသုဉ်းသွားသည်ဟု ဆိုသည်။ ကျားသစ်များသည်လည်း ၎င်းတို့၏ အကြာအေဝး လေးပုံတစ်ပုံအထိ တိုးလာသော ရေကာတာများ၏ ခြိမ်းခြောက်မှု ရင်ဆိုင်နေရသည်။ ၎င်းတို့၏ အထင်ကရနှင့် ကြောက်စရာကောင်းသော ဂုဏ်သတင်းရှိသော ကျားများသည် လွန်ခဲ့သည့်ရာစုနှစ်များအတွင်း မူလဘူတအကြာအေဝး၏ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်း ကျော်မှ ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့သည်။ မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း […]

အင်္ဂလန်ကျွန်းစုမှာ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသဖြစ်တဲ့ ဝေလနယ်မှာ အစိုးရက ရာသီဥတုထိန်းသိမ်းရေး လုပ်ငန်း တစ်ရပ် အနေနဲ့ အိမ်တစ်အိမ်မှာ သစ်ပင်တစ်ပင်စိုက်ရမယ်ဆိုတဲ့ စီမံကိန်းကို လမယ့်နှစ် မတ်လကနေ စတင်မယ်လို့ မနေ့ က ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ ဒေသတွင်း ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက် ပမာဏ လျှော့ချနိုင်ဖို့အတွက် အိမ်တစ်အိမ်ကို ကိုယ့်အစီအစဉ်နဲ့ ကိုယ် သစ်ပင်တစ်ပင်စိုက်ရပါမယ်။ ပထမဆုံး တစ်ပင်ကို သက်ဆိုင်ရာဒေသအတွင်းမှာရှိတဲ့ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေက ထောက်ပံ့ပေးသွားမှာ ဖြစ်ပြီး သစ်ပင် ပြုစုစောင့်ရှောက်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေကို အဲ့ဒိအိမ်တွေက တာဝန်ယူရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၂၂ အောက်တိုဘာလကိုနောက်ဆုံး ထားပြီး ဒေသတွင်းအိမ်တိုင်း အနည်းဆုံး သစ်ပင်တစ်ပင်စိုက်ပျိုးထားရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ပထမဆုံး စိုက်ပျိုးထားတဲ့ သစ်ပင်ကို အစိုးရက စာရင်းသွင်းမှတ်တမ်းတင်ထားပြီး သီးပင်စားပင်ဆိုရင် အစိုးရပိုင်အနေနဲ့ သက်မှတ်ထားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အပင်ထွက်ပစ္စည်းတွေကို အစိုးရက စီမံခန့်ခွဲမှာဖြစ်ပြီး […]

ကမ္ဘာပေါ်က မိုးပျံ ငှက်မျိုးစိတ်တွေထဲမှာ ကယ်လီဖိုးနီးယားက လင်းတတွေက အကြီးဆုံးပဲလို့ ပြောရမှာပါ။ ဒါပေမဲ့ လူသားတွေရဲ့ အဆိပ်ချ တာတွေ ၊ အမဲလိုက်တာတွေ နဲ့ အသိုက်ဖျက်ခံရတာ တွေကြောင့် ၁၉၈၀ ဝန်းကျင်မှာ ကယ်လီဖိုးနီးယားမှာ လင်တတွေ ပျောက်ကွယ်သွားသလိုဖြစ်သွားပါတယ်။ ဒေသတွင်းနေထိုင်တဲ့ ဇီ၀ မျိုးစိတ်တစ်ခုပျောက်ကွယ် တော့မယ့် အရေးကို အဲ့ဒိတုန်းက ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်း သိမ်းရေး သမားတွေနဲ့ အုပ်ချုပ်ရေး အာဏါပိုင်တွေကြားမှာ အခြေအတင်ဖြစ်ခဲ့ရပါတယ်။ လင်းတ မျိုးစိတ် တွေ မပျောက်ဖို့ ထိန်းသိမ်းဖို့ လိုတဲ့အကြောင်း ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးသမားတွေ ကတိုက်တွန်းပေမဲ့ အာဏါပိုင်တွေကတော့ သက်သက်အကြောင်းရှာတယ်လို့ ပဲ မြင်ခဲ့ကြပါတယ်။ နောက်ဆုံးတော့ ကယ်လီဖိုး နီးယားမှာ ရှိတဲ့ လက်ကျန် လင်းတတွေကို အကုန်ဖမ်းပြီး ယူတက်ပြည်နယ်က ဇီးယွန်အမျိုးသား ဥယျာဉ်ထဲမှာ […]

အမဲသားထုတ်လုပ်ဖို့အတွက် မွေးမြူရေးခြံ တွေတည်ဆောက် ရပါတယ်။ အဲ့ဒိခြံတွေကနေ ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ ဖြစ်တဲ့ မီသိန်း တွေက အမြောက်အများကိုပဲ ကမ္ဘာ့လေထုထဲကိုရောက်လာပါတယ်။ ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက် လိုပဲ အပူကိုစုတ်နိုင်စွမ်းရှိတဲ့အတွက်ကြောင့် ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုကို အားကောင်စေတဲ့ ထိတ်တန်းဓာတ်ငွေ့ ထဲမှာ ပါလာပါတယ်။ ကျနော်တို့ ရဲ့ စားသောက်ကုန်ဖြစ်တဲ့ မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းတွေက ကျနော်တို့ကမ္ဘာကြီးကို ထိခိုက်စေတဲ့ ဖန်လုံအိမ် ဓာတ်ငွေ့ တွေကို ထုတ်နေပါတယ်။ အဲ့ဒိပြဿနာကို သိပ္ပံပညာရှင်တွေ က အဖြေရှာကြရာမှာ နည်းလမ်း တစ်ခုကိုတွေ့ခဲ့ပါတယ်။ နွားတွေရဲ့ ဆဲလ်တွေ ကို ဓာတ်ခွဲခန်းမှာ မွေးမြူပြီး အသားတွေကို စမ်းသက်ထုတ်လုပ်ကြည့်ရာမှာတော့ အောင်မြင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ စီးပွားရေး အရ တွက် ခြေကိုက်နိုင် မကိုက်နိုင် ကို ထည့်ပြီး စဉ်းစားတဲ့နေရာမှာ မကိုက်ဘူး ဖြစ်နေပါတယ်။ […]

ရိုးမေးနီးယားနိုင်ငံ ကာပါသီယံ တောင်တန်းတွေပေါ်မှာ မြင်ဖူးနေကျမဟုတ်တဲ့ ခွာရာတွေ သစ်ခေါက်တွေ ပေါ်က ဂျို ရာတွေကို တွေ့ ရလို့ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးသမားတွေ တော်တေ်ာ စိတ်ဝင်သွားခဲ့ကြပါတယ်။ ပညာရှင်တွေရဲ့ သုံးသပ်ချက်အရ အဲ့ဒါက သားမင်း ဆိုတဲ့ အကောင်တွေဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ဆိုလို့ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးသမားတွေ ဝမ်းသာသွားကြပါတယ်။ ရိုမေးနီးယားမှာ သားမင်းကို နောက်ဆုံး တွေ့ခဲ့ လိုက်တာက ၁၉၂၇ ခုနှစ်ကပါ။ သားမင်းတွေ မျိုးတုံး သွားပြီးလို့ ပြောလို့ ရအောင်ကို ပဲ ရိုးမေးနီးယားမှာ ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့ပါတယ်။ ကာပါသီယံကို ဘေးမဲ့တော ဖြစ်အောင် ပတ်ဝန်ကျင်ထိန်းသိမ်းရေသမားတွေ နှစ်အတော်ကြာအောင် ကြိုးစားခဲ့ပြီးနောက် မှာတော့ ရလဒ်အနေနဲ့ သားမင်းတွေက သူတို့ ရဲ့ နေရင်းဒေသကို ပြန်လာခဲ့ကြပါတယ်။ ကာပါသီယံတောင်တန်း ထိန်းသိမ်းရေး အဖွဲ့ ဝင်တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ […]