လွန်ခဲ့တဲ့ အနှစ် ၄၀ ၊ ၅၀ လောက်က တရုတ်ကွန်မြူနစ်အစိုးရက မြို့ပြထွန်းကားရေး နဲ့ ခေတ်မီဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ရေးကိုဇောင်းပေးပြီး ဆိပ်ကမ်းမြို့တွေ နဲ့ စီးပွားရေး ဇုံတွေကို တိုးချဲ့က ပြည်တွင်း အခြေခံ အဆောက်အအုံ တွေကိုတိုးမြှင့်ခဲ့ပါတယ်။   မြို့ပြစနစ်တွေ ထွန်းကားလာပြီးနောက် မြို့ပြ ယဉ်ကျေးမှုစနစ်နဲ့ လူတွေက စက်ရုပ်တွေ သဖွယ် အလုပ်တွေကို လုပ်ကိုင်လာရပါတယ်။ မြို့ပြတွေမှာ လုပ်သားအင်အားတွေ တိုးအောင်လို့ ရွှေ့ပြောင်း တွေကို မြို့ပြမှာအခြေစိုက်ခွင့်ပေးလိုက်တဲ့အတွက် လုပ်သားတွေက အလုပ်အတွက် ယှဉ်ပြိုင်မှုတွေများလာရပါတယ်။   ခေတ်မီလူ့အဖွဲ့အစည်းကြီး တွေတစ်ခုပြီး တစ်ခုဖြစ်လာပြီးနောက်မှာ အလုပ်လုပ်ရတဲ့ အချိန်တွေ တိုးလာသလို ရတဲ့ လုပ်အားခနဲ့ မြို့ပြ အသုံးစရိတ်တွေက ပိုပိုလျှံလျှံ မဖြစ်တော့ပါဘူး ။ အဲ့ဒိတော့ မြို့ပြက […]

သစ်တောပြုန်တီးမှုဖြစ်ရတဲ့အဓိက လက်သည်က လူသားတွေရဲ့ နေထိုင်ရေးအတွက် ပြုလုပ်ရတဲ့ သစ်ထုတ်လုပ်ငန်းနဲ့ စားရေးအတွက် ပြုလုပ်ရတဲ့ စိုက်ခင်းတွေ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် စားသောက်ကုန် လုပ်ငန်းတွေမှာ သစ်တောပြုန်းတီးခြင်းမရှိတဲ့ စားသောက်ကုန်တွေ ဖြစ်ကြောင်း ကုန်အမှတ်တံဆိပ်မှာ ဖော်ပြရမယ်လို့ ဥရောပ သမဂ္ဂကောင်စီက ဥပဒေကြမ်းတစ်ခု ကိုရေးဆွဲနေပါတယ်။ မိမိတိုင်းပြည်ရဲ့ ဥပဒေကို မချိုးဖောက်ဘဲ စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်း ၊ မွေးမြူရေး လုပ်ငန်းနဲ့ သစ်ထုတ်လုပ်ငန်းတွေ ကနေထွက်ရှိလာတဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတွေ နဲ့စားသောက်ကုန်တွေမှာ သစ်တောပြုန်းတီးမှု ကင်းစင်းပါတယ် ဆိုတဲ့ အာမခံ တံဆိပ်ကပ်ရမှာပါ။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ အမဲသားထုတ်လုပ်ဖို့အတွက် တောတွေရှင်းပြီး စာကျက်မြေ လုပ်တာတွေ ၊ ရာဘာ ၊ ဆီအုန်း ပဲပိစပ် ၊ကော်ဖီနဲ့ လက်ဖက်တို့လို စီးပွားဖြစ်သီးနှံ တွေ ကို တောတွေရှင်းပြီး ဧကများစွာ […]

ကမ္ဘာကြီး ပူနွေးလာမှုကြောင့် အာတိတ်စက်ဝိုင်း နဲ့ အန္တာတိကတိုက်က ရေခဲတွေ အရည်ပျော်မှုဖြစ်စဉ် တိုးလာပြီး ပင်လယ်ရေမြင့်တက်မှုများဖြစ်ပေါ်နေပါတယ်။ လက်ရှိအနေအထားအရ အာတိတ်စက်ဝိုင်းမှာ ရေခဲတောင်တွေ ပြိုကျနေသလို အာတိတ်စက်ဝိုင်းအတွင်း က ဂရင်းလန်းကျွန်မှာလည်း ကုန်းမြေမျာ းပေါ်လာ တဲ့ အထိဖြစ်ပေါ်နေပါတယ်။ ဥရောပက အကျယ်ဆုံး ရေဝပ်မြေဖြစ်တဲ့ ပြင်သစ်နိုင်ငံက ကာမာဂူးဒေသမှာ ရေမျက်နှာပြင် မြင့်တက်လာမှု ကြောင့် ကြိုးကြာ ငှက်တွေအပါအဝင် ရေဝပ်ဒေသ နဲ့ စိမ့်မြေဒေသမှာ နေထိုင် ကျက်စားတဲ့ တိရစ္ဆာန်တွေ ၊ သဘာဝပေါက်ပင် နဲ့ ဂေဟစနစ်တွေ ထိခိုက်လာနေပါပြီ။ ပြင်သစ်နိုင်ငံတောင်ပိုင်းမှာ စတုရန်း ကီလိုမီတာ ၁၀၀၀ လောက်ရှိတဲ့ ဒေသတစ်ခုကို ယူနက်စကိုက သဘာ၀ တောရိုင်းသုခဘုံ အဖြစ်နဲ့ သက်မှတ်ပေးပြီး ကမ္ဘာအမွေအနှစ်စာရင်းထဲထည့်ထားပါတယ်။ အဲ့ဒိဒေသ ကို […]

စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေ နဲ့ နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြုတ်နှံမှု တွေကြောင့် ဆင်းရဲသားတွေက မြေယာ ပိုင်ဆိုင်မှု မညီမမျှဖြစ်ကာ စိုက်စားဖို့အတွက် အခက်အခဲတွေဖြစ်လာပါတယ်။ နိုင်ငံတကာမြေယာ ညွှန့်ပေါင်းအဖွဲ့ ( ILC ) နဲ့ အောက်စ်ဖမ်းအဖွဲ့ တို ပူးပေါင်း ပြုလုပ်တဲ့ စာရင်းဇယားများ အရ လယ်ယာစိုက်ပျိုးနေရဲ့ လူဦးရေ သန်း၂၅၀၀ က မြေယာပိုင်ဆိုင်မှု မညီမမျှဖြစ်ပြီး လက်တစ်ဆုတ်စာ လူနည်းစုတွေက သာ မြေယာတွေကိုစီမံခန့်ခွဲ နေကြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အဲ့ဒိပြဿနာက ဌာနေတိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ ဒေသခံ စိုက်ပျိုးရေး လူ့အဖွဲ့အစည်းကို တိုက်ရိုက် သက်ရောက် လာပါတယ်။ ‘ ဆင်းရဲတဲ့နိုင်ငံတွေမှာဆိုရင် မြေယာပိုင်ဆိုင်မှု မညီမမျှဖြစ်တဲ့ ပြဿနာတွေက အများကြီး တက်နေပါတယ်။ ဆင်းရဲရပါတယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းတရားတွေမှာ အဲ့ဒိအချက်ကလည်း တစ်ချက်ဖြစ်နေပါတယ်။ ဂွာတီမာလာလို နိုင်ငံမျိုးမှာ […]

ဝေလငါးဆိုတဲ့ သတ္တဝါသည် ကျနော့်တို့ဂြိုဟ်ကမ္ဘာပေါ်တွင် သာမန်မဟုတ်ဆုံး သတ္တဝါဖြစ်တယ်ဆိုတာ သံသရဝင်စရာမရှိပါဘူး။ ဒါပေမယ့် သူတို့ဟာ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဝန်ထုပ်ကို လျှော့ချပေးနိုင်တယ်လို့ပြောရင် ခင်ဗျားတို့ အံ့အားသင့်သွားမှာပါ။ လေထုထဲက ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်တွေကို သစ်ပင်တွေက သဘာဝရဲ့နိယာမသဘောတရားအတိုင်း စုပ်ယူတယ်ဆိုတာ လူတိုင်းသိပြီးသားပါ။ သူတို့ရဲ့ ဇီဝကမ္မဖြစ်စဉ်က ကာဗွန်တွေကိုစုပ်ယူပြီး အောက်ဆီဂျင်ကိုထုတ်ပေးပါတယ်။ ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာထဲမှာတော့ ကာဗွန်စုပ်ယူဖို့ကို အဲ့ဒိတိုက်တန်ကြီးတွေက အလုပ်လုပ်ပေးနေပါတယ်။ ဝေလငါးကြီးတွေဟာ သူတို့ခန္တာကိုယ်ထဲမှာ ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်မြောက်အမြားကို သိုလှောင်ထားပါတယ်။ အဲ့ဒိကာဗွန်တွေကို သူတို့သေဆုံးတဲ့အခါမှာ သူတို့နဲ့အတူ သမုဒ္ဒရာကြမ်းပြင်ကိုယူဆောင်သွားပါတယ်။ အဲ့တာကို ဝေလငါးသင်္ချိုင်း( whale falls )လို့ ခေါ်ပါတယ်။ whale fallsတွေက အာဟာရကြွယ်ဝလို့ ရေနက်ပိုင်းနဲ့ ရေအောက်ကြမ်းပြင်မှာနေထိုင်တဲ့ သတ္တဝါတွေအတွက် အထူးအကျိုးရှိပါတယ်။ ပင်လယ်ရေအောက်ထဲမှာကာဗွန်တွေကို ဖမ်းပြီးသိမ်းထားတဲ့သဘောပါပဲ။ ဆန်ဖရန်စ္စကိုတက္ကသိုလ်က ပြုလုပ်တဲ့ အဏ္ဏဝါသုတေသနတစ်ခုမှာ whale fallsတွေက ကမ္ဘာ့ကာဗွန်ထုတ်လွှတ်မှု […]

ကမ္ဘာပေါ်မှာ ကြံ့ဖြူ အထီးဆိုတာ တစ်ကောင်မှ မရှိတော့ပါဘူး ။ အခုဖော်ပြထားတဲ့ ဓာတ်ပုံက ကမ္ဘာပေါ်မှာ နောက်ဆုံးကျန်ခဲ့တဲ့ ကြံ့ဖြူအမ ၂ကောင် ဖြစ်တဲ့ ဖာတူ နဲ့ နာဂျင်တို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့တွေမျိုးတုန်းတော့မယ်ဆိုတာကို သိသွားပြီးနောက်ပိုင်းမှာတော့ လက်နက်ကိုင် အစောင့်တွေက သူတို့ သွားတဲ့နေရာတိုင်းကိုလိုက်ပြီး စောင့်ရှောက်နေရပါတယ်။ ကင်ညာနိုင်ငံက အိုလ်ပီဂျီတာ ထိန်းသိမ်းရေးစခန်းကို မသက်ဆိုင်သူ ဘယ်လူမှ မဝင်ရဆိုပြီး လုပ်ထားပါတယ်။ လက်နက်ကိုင်အစောင့်တွေနဲ့ကိုချပြီး အဲ့ဒိကြံ့ဖြူမ ၂ကောင်ကို စောင့်ရှောက်ထားရပါတယ်။ ဖာတူ နဲ့ နာဂျင်က သားအမိတွေပါ။ ၂၀၀၉ လောက်ကတည်းက ကြံ့ဖြူအထီးတွေ အကုန်ကုန်သွားအောင် အသတ်ခံလိုက်ရတာရယ်၊ သဘာဝအတိုင်းသေဆုံးသွားတာရယ်ကြောင့် မျိုးပွားစရာ မကျန်တော့တာပါ။ အာဖရိကမှာ ကြံ့ဖြူတွေ မျိုးမတုန်းခင်တုန်းက ဥရောပ တိရစ္ဆာန်ရုံမှာ နာဂျင်ကို မွေးထားတာပါ။ နောက်တော့ ဖာတူကို […]