Biodiversity Forest

ကြောင် ( သို့) စိုးရိမ်စရာကောင်းတဲ့ သတ်ဖြတ်ရေးသမား

ကြောင်တွေက လူသားအဖော်များကို ချစ်ခင်နှစ်သက်ကြသော်လည်း ၎င်းတို့သည် အလွန်ထိရောက်သော သတ်ဖြတ်ရေး သမားများဖြစ်ကြကြောင်း လေ့လာမှုတစ်ခုအရ သိရပါတယ်။ ၎င်းတို့သည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် မျိုးစိတ်ပေါင်း ၂၀၀၀ ကျော်ကို စားသုံးကြတဲ့ နေရာမှာ မျိုးသုဉ်းသွားမှာကို စိုးရိမ်ပြီး ထိန်းသိမ်းနေရတဲ့ အကောင် ရာနဲ့ချီပြီး ပါနေပါတယ် ။ ကြောင်တွေကို လူတွေ မွေးလာတာ နှစ်ပေါင်း ၉ ထောင်ကျော်သွားပါပြီ ၊ အန္တာတိကတိုက်ကလွဲပြီး ကြောင်မရှိတဲ့ နိုင်ငံက မရှိသလောက်ပါပဲ ။ Nature Communications တွင် ထုတ်ဝေသည့် စာတမ်းတွင် သုတေသီများက ၎င်းတို့အား “ကမ္ဘာပေါ်တွင် ပြဿနာအများဆုံး ပျံ့နှံ့နေသော မျိုးစိတ်များထဲမှ တစ်မျိုး ” အဖြစ် ဖော်ပြထားပါတယ်။ အမေရိကား အူဘန် တက္ကသိုလ်မှ Christopher Lepczyk […]

ဘူမိသမိုင်းဖြစ်ရပ်များထဲက ဒီရေတောများ

ဒီရေတောများသည် ပူနွေးသောအရပ်ဒေသတွင် ပင်လယ်ဒီရေမှတ် အမြင့်ဆုံးနှင့် အနိမ့်ဆုံးအမှတ်၂ခု၏ ကြားဇုန်များအတွင်း ပေါက်ရောက်သော ဆားငန်ဒဏ်ကိုခံနိုင်သည့် သစ်မျိုးနွယ်အပင်များဖြစ်သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ယင်းတို့သည် ပင်လယ်နှင့် ကုန်းမြေနယ်နိမိတ်များကြားရှိ အကူးအပြောင်းဇုန်တစ်ခုဖြစ်သည့် မြေနိမ့်အရပ်များ (ဒီရေမှတ် အမြင့်ဆုံးနှင့် အနိမ့်ဆုံးအမှတ်၂ခုကြား) တွင် အကန့်အသတ်ဖြင့် ပေါက်ရောက်ကြရသည်။ ပေါက်ချင်သည့်အရပ်တွင် ပေါက်၍မရ။ ပျော့ပျောင်းသောမြေသား (ရွှံ့နှင့် နုန်းမြေများ) ကို နှစ်သက်ကြပြီး လှိုင်းကွယ်သည့်ကမ်းရိုးတန်းပိုင်းများတွင် ပိုမိုတွေ့ရသည်။ အချို့အပင်များမှာမူ မြေသားနည်းနည်းနှင့် ကျောက်ခဲစိုင်များပေါများရာတွင် တမူထူးခြားစွာ ကပ်ရပ်ပေါက်ရောက်ရှင်သန်ကြသည်။ ယင်းတို့လိုအပ်သော ဒီရေငန်နှုန်း၊ မြေငန်နှုန်းနှင့် မြေသားလေဝင်လေထွက်တို့အပေါ် မူတည်ကာ ဒီရေတောမျိုးစိတ်တခုချင်းစီ၏ပေါက်ရောက်ရာ ဇုန်များကိုခွဲခြားထားသည်။ ဒီရေတောပင်များ၏ ရေပေါ်တွင်ပေါ်နိုင်သည့် အသီးတောင့်များသည် ပင်လယ်ရေစီးကြောင်းများ၊ လှိုင်းလေများ၊ ဒီရေနှင့် ကမ္ဘာ့သမုဒ္ဒရာကြီးများလည်ပတ်မှုတို့တွင် မျောပါနေကြကာ အပူပိုင်းဇုန်တလျှောက်ရှိ ပင်လယ်ဒီရေမှတ် အမြင့်ဆုံးနှင့် အနိမ့်ဆုံးအမှတ်တို့၏ ကြားဇုန်များအတွင်း […]

ဂျပန်ကမ်းခြေကို ငါးအသေ သောင်းနဲ့ချီပြီး သောင်တင်တာ နျူအဆိပ်သင့်ရေတွေကြောင့်လား

ဂျပန်နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းက ကမ်းခြေတစ်ခုကို ငါးအသေပေါင်း မြောက်များစွာ လှိုင်ပုတ်ခံရပြီး သောင်တင်လာတဲ့ ဗီဒီယိုဖိုင်တစ်ခုက အိတ်စ် ဆိုရှယ်မီဒီယာ ( ယခင် တွစ်တာ ) မှာ ပေါ်ထွက်လာခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒိဗီဒီယိုဖိုင်က အခြားဆိုရှယ်မီဒီယာတွေမှာလည်း ပျံ့နှံ့သွားပါတယ် ။ ရေလှိုင်းက ပုတ်လို့ ငါးအသေပေါင်း သောင်းနဲ့ချီကမ်းတင်လာတာပါ ။ လိုင်းသုံးတဲ့ သူတွေကတော့ ငါးတွေသေကုန်ပါပြီ ဆိုပြီး ရေးတင်ကြတာပါ ။ အဲ့လို ငါးအသေတွေ ကမ်းတင်လာတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး စိုးရိမ်မှုမြင့်တက်နေရတဲ့ အကြောင်းက မကြာသေးခင်လအတွင်းမှာ ဂျပန်အစိုးရက နျူ့အဆိပ်သင့်ရေတွေကို သမုဒ္ဒရာထဲကို ဖောက်ချခဲ့တာနဲ့ သက်ဆိုင်နေပါတယ်။ လက်ရှိကတော့ အဲ့ဒိကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်မှုရှိမရှိကို စုံးစမ်းစစ်ဆေးနေပါတယ်။ အခြားသောသူတွေကတော့ အဲ့ဒိကိစ္စက ရေအောက် ငလျင်လှုတ်တာနဲ့ သက်ဆိုင်နေတယ်လို့ ပြောကြပါတယ် ။ ဒါပေမဲ့ ဘယ်သူမှ အတိအကျ […]

“သစ်တောပြုန်းတီးခြင်းအတွက် အလားအလာကောင်း(သို့မဟုတ်) ရေရှည်ထိန်းသိမ်းနိုင်တဲ့ သစ်ပင်တွေဆီမှ သစ်သား”

တစ်နှစ်မှာ ၁၅ ဘီလီယံသော အပင်တွေက ခုတ်လှဲခံနေရပါတယ်။ ကမ္ဘာ အနှံ့အပြားမှာ သစ်တော ပမာဏ နည်းလာပြီး သစ်တောပြုန်းတီးမှုဟာ ဂေဟစနစ်ကို ထိခိုက်စေ နိုင်တာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။မိုးသစ်တော၊မုတ်သုံတောလို သစ်တောတွေ သာမက ဒီရေတော ပြုန်းတီးမှု ကလည်း အာရုံစိုက်သင့်တဲ့ ပြဿနာတစ်ခု ဖြစ်လို့ နေပါတယ်။ လူ့အသုံးအဆောင် ပစ္စည်းတွေဖြစ်တဲ့ စားပွဲ၊ထိုင်ခုံ၊ ကုတင် ၊မှန်တင်ခုံ စတာတွေသာမက ဂျပန်နိုင်ငံမှာဆိုရင် ရိုးရာ အိမ်တွေကို သစ်သားနဲ့ ဆောက်လုပ် ကြတာကြောင့် သစ်ထုတ်လုပ်မှု ပမာဏတွေ မြင့်တက်ခဲ့သလို သစ်ဈေးကွက် ကလည်း တန်ဖိုးကြီးမြင့်တဲ့ အခြေအနေတစ်ခုမှာ ရှိနေခဲ့ပါတယ်။ သစ်ပင်တွေ ပြန်လည်စိုက်ပျိုးဖို့ကိုပဲ ပညာရှင်အားလုံးက အကြံပြုခဲ့ပါတယ်။ ဒီလိုပဲ ခေတ်စနစ်ရဲ့ သုတေသနတွေနဲ့ အားလုံးရဲ့ အလိုရမ္မက်တွေကို ဖြည့်ဆည်းပေး နိုင်မယ့် […]

အိမ်မွေးကြက်ဥတွေ မစားဖို့အတွက် ပြင်သစ်အစိုးရ သတိပေးပြီ

ပြင်သစ်နိုင်ငံမှာ လူနေထူထပ်တဲ့ ဒေသကြီး ၁၈ ခုရှိပါတယ်။ အဲ့ဒိဒေသကလူတွေကို အိမ်မွေးကြက်ဥတွေ မစားဖို့ အတွက် ပြင်သစ်အစိုးရ ကျန်းမာရေးအာဏါပိုင်တွေက သတိပေးချက်ထုတ်ပြန်ထားပါတယ် ။ အကြောင်းကတော့ အဲ့ဒိဒေသတွေက မြေကြီးတွေမှာ ထာဝရဓာတုပစ္စည်းတွေ အများကြီးဖြစ်နေတဲ့အတွက်ကြောင့်ပါပဲ ။ ထာဝရဓာတုပစ္စည်းဆိုတာ အစာချေလမ်းကြောင်းမှာ မကျေပျက်ဘဲ သွေးကြောထဲအထိရောက်သွားနိုင်တဲ့ ဓာတုပစ္စည်တွေလို့ အကြမ်းဖျဉ်း ခေါ်ကြတာပါ ။ လေ့လာမှုအသစ်တစ်ခုက မြေကြီးများနဲ့ကြက်ဥ ၊ဘဲဥ များတွင် ထာဝရဓာတုပစ္စည်းများနှင့် အဆိပ် အတောက် များ ညစ်ညမ်းနေကြောင်း အတည်ပြုပြီးနောက် အဲ့ဒိသတိပေးချက်ထွက်ပေါ်လာခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒေသအချို့ အတွက် ကြိုတင်ကာကွယ်မှုသတိပေးချက်ကို ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ပထမဆုံးထွက်ပေါ် လာခဲ့သည်။ ပဏာမစုံစမ်းစစ်ဆေးပြီးနောက် ၎င်းကို ၂၀၂၃ မေလတွင် ဒေသတစ်ခုလုံးသို့ တိုးချဲ့ပြီးသတိပေချက်ထုတ်ပြန် ခဲ့ပါတယ်။အဆိုပါလေ့လာမှု၏ရလဒ်များကို အတည်ပြုပြီး […]

မျိုးသုဥ်းလုအန္တရာယ်ရှိ ကြိုးကြာခေါင်းနီများကို ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းကြပါစို့

ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံမှာ ငှက်မျိုးစိတ်အများအပြားရှိ ပါတယ်။သိရသလောက်တော့ ၁၁၃၀ လောက်ရှိတယ်လို့သိရပါတယ်။ဒေသရင်းငှက်တွေရှိသလို ဆောင်းခိုငှက်တွေလည်းလာရောက်လေ့ရှိတယ်။ယခုရာသီကလည်းမိုးကုန်လုဖြစ်နေပြီ။ မကြာခင်ဆောင်းဝင်လာတော့မှာမို့ ဆောင်းခိုငှက်တွေရောက်လာတော့မှာပါ။ တချို့ဒေသတွေဆို ဝင်ရောက်စပြုလာပြီလို့လည်း သိရတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာတချို့ငှက်မျိုးစိတ်တွေပျောက်ကွယ်လုဖြစ်လာနေတယ်။ ဆောင်းခိုငှက်မျိုး စိတ်ပေါင်း ၅၀ လောက်မျိုးသုဥ်းလုအန္တရာယ်နဲ့ရင်ဆိုင်နေရတယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဥပမာ-ငှက်ကြီးဝန် ပိုကဲ့သို့ငှက်မျိုးပေါ့။ငှက်ကြီးဝန်ပိုငှက်အကြောင်းကိုတော့ ကျွန်တော်ဆောင်းပါးရေးခဲ့ဖူးပါတယ်။ ယခုလည်းငှက်ကြီးဝန်ပိုတွေလိုပဲ ကြိုးကြာခေါင်းနီငှက်မျိုးစိတ်တ်မျိုးလည်း မျိုးသုဥ်းလုအန္တ ရာယ်နဲ့ရင်ဆိုင်နေရတယ်လို့ သိရတယ်။ ကြိုးကြာငှက်က ကျွန်တော်တို့မြန်မာလူမျိုးတွေနဲ့ မစိမ်းပါဘူး။ ရှင်မောဂ္ဂလာန်နုစဥ်ဘဝက လယ်ထွန်နေရင်းကြိုးကြာဥနှစ်လုံးကိုယူလာပြီး ဇနီးသည်ကို ပြုတ်စေတယ်။ ပြီးတော့ဇနီးသည်တစ်လုံး အမေတစ်လုံး ကျွေးစေရာ ဇနီးဖြစ်သူက သူချည်း အကုန်စားပြီး မျက်မမြင်ယောက္ခမဖြစ်သူကို သံပရာသီးကို ကြိုးကြာဥဆိုပြီး လိမ်ကျွေးတယ်။ ဒီအချိန်မှာပဲ ကောင်းကင်ကကြိုးကြာအော်သံကြားတော့ ယောက္ခမဖြစ်သူက”အော် ရွှေကြိုးကြာရယ် နင်အသံသာပေမယ့်၊ နင့်ဥကချဥ်လိုက်တာ”လို့ ညည်းတွားခဲ့တယ်။ ဒီဖြစ်စဥ်လေးကြောင့် ကြိုးကြာငှက်ဟာ မြန်မာလူမျိုးတို့နဲ့ဆက်စပ်မှုရှိနေတယ်။ ကြိုးကြာဥကိုလည်း အစားကောင်းဟုယုံကြည်ကြသည်။ ကြိုးကြာငှက်သည် […]

ဘယ်တော့မှ လက်လျှော့လို့မရတဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး

ကမ္ဘာ့အပူအချိန် တဖြည်းဖြည်းမြင့်တက်နေသည်။ ကမ္ဘာ့လေထုလည်း ညစ်ညမ်းနေသည်။ သစ်တောတွေလည်း ပြုန်းတီးနေဆဲဖြစ်သည်။ ပင်လယ်ရေ မျက်နှာပြင် မြင့်တက်လာနေသည်။ စိုက်ပျိုးရေးတွေမှာ မြေဆီလွှာနှင့် ကျန်းမာရေးကို ဒုက္ခပေးသည့် ပိုးသတ်ဆေး၊ မြေသြဇာတွေ သုံးနေကြဆဲဖြစ်သည်။ ပလစ်စတစ်ကိုလည်း လွယ်လွယ်သုံးလွယ်လွင့်ပစ်နေကြသည်။ မြစ်တွေချောင်းတွေ ညစ်ညမ်းပြီး ကောကုန်သည်။ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ပျက်စီးမှုတွေက ပြောလို့ပင်ကုန်နိုင်ဖွယ်မရှိပါ။ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ပျက်စီးမှုတွေကိုကြည့်ပြီး ထိန်းသိမ်းနိုင်ပါ့မလား ဟု တွေးထင်စရာဖြစ်ပါသည်။ ထို့နောက် ငါတစ်ယောက်ထဲ ထိန်းသိမ်းနေရုံနဲ့ရော ထူးပါ့မလားဟု နောက်ဆက်တွဲ အတွေးဝင်နိုင်ပါသည်။ ထိုကဲ့သို့အတွေး ဝင်လာလျှင် ဖျောက်ဖျက်ပစ်လိုက်ပြီး ကိုယ်တတ်နိုင်သလောက် ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းကြပါလို့ တိုက်တွန်းလိုပါသည်။ မိုးရေတစ်ပေါက်ခြင်းစုဆောင်းရာကနေ ရေကန်တွေဖြစ်လာသလို ၊ မြက်ပင်တစ်ပင်ခြင်းစုပေါင်းရာကနေ မြက်ခင်းတွေဖြစ်လာသလို သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကိုလည်း တစ်ဦးချင်းထိန်းသိမ်းသူတွေများလာလျှင် မုချအောင်မြင်ရမည်ဖြစ်သည်။ မအောင်မြင်လို့လည်းမရ။ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် လုံးဝပျက်စီးသွားလျှင် လူအပါအဝင် သတ္တဝါတွေ အသက်မရှင်နိုင်ပါ။ […]

ပုပ္ပါးမျောက်မြီးရှည် ထိန်းသိမ်းရေးနေ့ (၁၁.၁၁.၂၀၂၃) Popa Langur’s Day 2023 (11.11.2023)

ပုပ္ပါးလူငယ်စာကြည့်တိုက်မှ ဒေသခံလူငယ်များနဲ့ မဟာဂီရီ တောင်တက်အဖွဲ့တို့ ပူးပေါင်းပြီး ယခင်နှစ် (၁၁.၁၁.၂၀၂၂) မှစတင်ကာ နှစ်စဉ် နိုဝင်ဘာလ (၁၁) ရက်နေ့တိုင်းကို ပုပ္ပါးမျောက်မြီးရှည် ထိန်းသိမ်းရေးနေ့ အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ကြပါတယ်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်ရဲ့ နိုဝင်ဘာလ (၁၁) ရက်နေ့ဖြစ်တဲ့ ယနေ့ကလည်း ပုပ္ပါးမျောက်မြီးရှည်ထိန်းသိမ်းရေးနေ့ ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာပေါ်မှာဆိုရင် မြန်မာနိုင်ငံမှာပဲ တွေ့ရှိရနိုင်တဲ့ ဌာနေရင်းမျိုးစိတ်ဖြစ်တဲ့ ပုပ္ပါးမျောက်မြီးရှည်လေး တွေဟာ မျိုးသုဉ်းလုနီးပါးအဆင့်ရှိမျိုးစိတ် (Critically Endangered Species) အဖြစ်သတ်မှတ်ခံထားရပြီး လက်ရှိစစ်တမ်းကောက်ယူမှုတွေအရ အကောင်ရေ (၃၀၀) ဝန်းကျင်သာကျန်ရှိတော့တယ်လို့ သိရှိရပါတယ်။ လက်ရှိမှာတော့ “ပုပ္ပါးတောင်ဥယျာဉ်၊ ပဲခူးရိုးမ၊ ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း၊ ရွာငံမြို့နယ်အတွင်းရှိ ပန်းလောင်နှင့် ပြဒါးလင်းဂူ တောရိုင်းတိရစ္ဆာန် ဘေးမဲ့တောနှင့် ကရင်ပြည်နယ် ရသေ့ပျံဂူ”တို့မှာ တွေ့ရှိထားပြီး လူသားတွေကြောင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ပျက်စီးတာ၊ စားသုံးဖို့နဲ့ […]

အင်းလေးကန်

အင်းလေးကန်သည် မြန်မာနိုင်ငံ ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း၊ တောင်ကြီးမြို့နယ်၊ ညောင်ရွှေမြို့အနီးတွင် တည်ရှိသည်။ မိုးညှင်းခရိုင်ရှိ အင်းတော်ကြီးမှလွဲလျှင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယမြောက် အကြီးဆုံးကန်ဖြစ်သည်။ တောင်နှင့်မြောက်တန်းလျက်ရှိသော တောင်တန်းကြီး(၂)ခုကြားတွင် ခွက်ဝင်နေသော ညောင်ရွှေချိုင့်ဝှမ်းကြီး၏ အလယ် အနက်ရှိုင်းဆုံးအပိုင်း၌ တည်ရှိသည်။ လောပိတတွင် ရှိသော (တစ်ချိန်က အရှေ့တောင်အာရှတွင် အကြီးဆုံးဖြစ်ခဲ့ဖူးသည့်) ရေအားလျှပ်စစ်ဓာတ် ထုတ်လုပ်ရေးစက်ရုံ အတွက် အဓိကကျသော ရေအရင်းအမြစ် သဘာဝလှောင်ကန်လည်းဖြစ်သည်။ အင်းလေးရေပြင်ပေါ်တွင် ရွာကြီး၊ ရွာငယ်များ တည်ဆောက်ထားသည်။ တစ်နေရာမှ တစ်နေရာသို့ လှေများ၊ စက်လှေများဖြင့် သွားလာကြသည်။ လှေကို ခြေဖြင့်လှော်ခတ်သည်။ အင်းလေးဒေသ နန်ဟူးရွာရှိ ဖောင်တော်ဦးဘုရားသည် တန်ခိုးကြီးဘုရားအဖြစ် ထင်ရှားကျော်ကြားသည်။ ပထဝီဝင်ဆိုင်ရာအခြင်းအရာ ***************************** အကျယ်အဝန်းအားဖြင့် ခန့်မှန်းခြေ ၄၄.၉ စတုရန်းမိုင် (၁၁၆ စတုရန်း ကီလိုမီတာ) ခန့်ရှိပြီး […]

သံလွင်ဆီတွေ စျေးကောင်းတော့ သူခိုးတွေကြောင့် သက်တမ်းရင့်အပင်တွေ အန္တရာယ်နဲ့ရင်ဆိုင်နေရပြီ

၂၀၁၉ လောက်ကနေ စပြီး တရိပ်ရိပ် တက်လာတဲ့ သံလွင်ဆီစျေးက အခုဆိုရင် အရင်စျေးနှုန်းထက် ၃ ဆ ကျော်သွားပါပြီ ။ နောက်ဆက်တွဲကတော့ မြေထဲပင်လယ်ဒေသမှာ ရှိတဲ့ သံလွင်ပင်တွေ ရဲ့ အသီးတွေ အကိုင်းတွေ နဲ့ အပင်လိုက်ပါ သူခိုးတွေရဲ့ လက်ချက်စာမိနေတာပါပဲ ။ အဲ့ဒိအခိုးခံရတဲ့ အပင်တွေထဲမှာ အချို့အပင်တွေဆိုရင် သက်တမ်း ရာနဲ့ချီနေပါပြီ ။ သံလွင်ပင်တွေကို အဓိကစိုက်ပျိုးတဲ့ နိုင်ငံငံတွေထဲမှာ ဂရိ ၊ စပိန်နဲ့ အီတလီ နိုင်ငံတို့ပါဝင်ပါတယ်။ အဲ့ဒိနိုင်ငံတွေ မှာ သူခိုးတွေက စိုက်ပျိုးခြံတွေ ဖောက်ဝင်တာတွေ ၊ ခြံလုပ်ငန်းက စာရင်းကိုင်တွေ စာရင်းဖျောက်တာတွေ နဲ့ သံလွင်ဆီခိုးယူမှုကိစ္စတွေက အများကြီးကိုဖြစ်ပေါ်နေပါတယ်။ အချို့ခြံတွေဆိုရင် အစောင့်မရှိလို့ လူမိုက်ဂိုဏ်းတွေက ခြံထဲကိုဝင်ပြီး လွှစက်တွေနဲ့ […]

Page 3 of 19
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19