နိုဝင်ဘာ ၃၀ကနေ ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ရက်နေ့အထိ ၂ပတ်နီးပါးကြာအောင် ဒူဘိုင်းမြို့မှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ ကမာ္ဘလုံးဆိုင်ရာ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု ညီလာခံဖြစ်တဲ့ COP 28 က တကယ်တမ်းတော့ ရာသီဥတုအရေး လှုတ်ရှားနေသူတွေကို နောက်ကျောကနေ ဓားနဲ့ထိုးလိုက်တာပဲလို့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အရေး လှုံ့ဆော်သူ ဆွီဒင်ကျောင်းသူလေး ဂရီတာသွန်းဘာဂ်က စွတ်စွဲ ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။ “ဒူဘိုင်း COP28 ညီလာခံက ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးအတွက် အထောက်အကူမဖြစ်ခဲ့ပါဘူး ။ လိမ်လည် လှည့်ဖျားမှုတွေ ပြည့်နှပ်နေတဲ့ အစည်းအဝေးကြီးပါ” လို့ သူမက ပွဲအပြီး ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ရက်နေ့က ပြောသွားပါတယ်။ COPညီလာခံတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ သူမက ၂၀၂၁ ဂလက်စကို COP 26 ၊ ၂၀၂၂ ရှမ်အယ်ရှိတ် COP 27 ကတည်းက […]

ကင်ညာနိုင်ငံ​မြောက်ပိုင်းမှာ မှစ် ၁၀၀ အတွင်း အဆိုးရွားဆုံး မိုးရွာသွန်းမှု ဖြစ်ပွားခဲ့လို့ ရာ​ပေါင်းများစွာ​သောပြည်သူ​တွေကိုစစ်တပ်က ​ရွှေ့​ပြောင်း​ပေးခဲ့ရပါတယ်။ ​အောက်တိုဘာလကုန်​လောက်ကတည်းက ရွာတဲ့မိုးက မဆဲနိုင်ဘဲ ​ရေလွှမ်းမိုးမှု ဖြစ်ပွားကာ လူအ​သေအ​ပျောက်များ ဖြစ်​ပေါ်ခဲ့ရပါတယ်။ မိုး​လေဝသ ပညာရှင်များရဲ့ ခန့်မှန်းချက်အရ မိုးက ​နောက်နှစ် အစပိုင်းထိ ရွာသွန်းနိုင်တယ်လို့သိရပါတယ်။ ​ရေလွှမိးမိုးမှုက ​ဒေသခံ​တွေကို ဝမ်း​ရောဂါ ဖြစ်ပွားမှုနှုန်း တိုးမြင့်လာ​စေခဲ့ပါတယ်။ ​မြေနိမ့်ပိုင်း​ဒေသက ပြည်သူ​တွေကို ​ရွှေ့​ပြောင်း​ပေးဖို့အတွက်လည်း မိုး​လေဝသဌာနက ​တောင်းဆိုထားပါတယ်။ ပညာရှင်​တွေရဲ့ အဆိုအရ အခုရွာ​နေတဲ့မိုးက ပုံမှန်ရွာသွန်းတဲ့မိုးမဟုတ်ဘဲ ရာသီဥတု​ဖောက်ပြန်မှု​ကြောင့်ဖြစ်တဲ့မိုးလို့ သိရပါတယ်။ မိုးက ကင်ညာနိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံတည်းမှာ ကွက်ပြီးကြီး​နေတာမဟုတ်ပါဘူး။ အိမ်နီးချင်း ဆိုမားလီးယာမှာလညိး မိုးကြီးလို့ လူ​ပေါင်း ၁၀၀ ​ကျော်​သေဆုံးခဲ့ပြီး သန်းနဲ့ချီ ​ရွှေ့​ပြောင်း​ပေး​နေရပါတယ်။ အဲ့ဒီအပြင် အီသီယိုပီးယားမှာလည်း မိုးကြီး ​ရေလွှမ်းလို့ […]

ဆယ်စုနှစ်များစွာအတွင်း မ​မျှော်လင့်ထာတဲ့ နှင်းကျဆင်းမှုကြောင့် ရုရှားနိုင်ငံမြို့​တော် ​မော်စကိုမှာ နှင်း​တွေ​ကြောင့် လမ်းပိတ်ဆို့မှုဖြစ်ခဲ့ပြီး တစ်မြို့လုံး က​သောင်းကနင်း ဖြစ်ခဲ့ရပါတယ်။ မိုး​လေဝသပညာရှင်​တွေက​တော့ ဒီက​နေ့ကျဆင်းခဲ့တဲ့ နှင်းမုန်တိုင်းက နှစ် ၆၀ အတွင်းမှာ အပြင်းထန်ဆုံးလို့ ဆိုပါတယ်။ ၁​ပေနီးပါး​လောက် ထူတဲ့နှင်း​တွေက ထရပ်ကား ဒရိုင်ဘာ​တွေအတွက် အခက်အခဲအများကြီးဖြစ်​စေပြီး ယာဥ်​ကျောပိတ်ဆို့မှု​တွေလည်းဖြစ်​နေပါတယ်။ မိုး​လေဝသပညာရှင်​တွေက ဒီနှစ်ဒီဇင်ဘာက ​နောက်ထပ်နှင်းကျဆင်းမှု​တွေ ကျ​ရောက်လာနိုင်စရာရှိ​နေတဲ့အပြင် ပြီးခဲ့တဲ့ ရာစုနှစ်​တွေထက်​တောင် ကျဆင်းဖွယ်ရာရှိ​နေတယ်လို့ဆိုပါတယ်။သူတို့ရဲ့ ခန့်မှန်းလျက်အရဆိုရင် နှင်းကျ​ရောက်မှုက ၂​ ပေ ​တောင်​ကျော်သွားနိုင်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ နှင်းကျဆင်းမှုများလွန်းလို့ စာသင်​ကျောင်း​တွေပိတ်ထားဖို့ ရုပ်မြင်သံကြားက​နေ ​ကြေညာထားပါတယ်။ ​မော်စကိုမြို့ရဲ့အဓိက လမ်း​တွေ အားလုံးပိတ်ဆို့မှု​တွေဖြစ်​နေလို့ ရှင်းလင်း​ရေးကိုအမြန်လုပ်​နေရပါတယ်။ မောင်ယဏ Ref….euronews

ဇင်ဘာဘွေနိုင်ငံက အကြီးဆုံး အမျိုးသားဥယျာဉ်ကြီးဖြစ်တဲ့ Hwange မှာ မိုးခေါင်ရေရှားဖြစ်ပြီး တောဆင်ရိုင်း အနည်းဆုံး ၁၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့တယ်လို့ သတင်းရရှိပါတယ် ။ နိုင်ငံတကာ တောရိုင်းထိန်းသိမ်းရေးအဖွဲ့ ကတော့ အယ်နီညိုကြောင့် ဖြစ်ရတာလို့ ဆိုပါတယ် ။ အယ်နီညိုကြောင့် ဇင်ဘာဘွေမှာ မိုးအဝင်နောက်ကျပြီး နွေရာသီက ၁လခွဲ နီးပါးလောက် ပိုပြီး ကြာသွားပါတယ်။ အမျိုးဥယျာဉ်ထဲမှာ ဆင်ကောင်ရေ ၄ သောင်းခွဲလောက်ရှိနေရာ သောက်သုံးရေ ကောင်းကောင်းမရလိုက်တဲ့ ဆင်ကောင်ရေ ရာနဲ့ချီပြီ သေဆုံးခဲ့ရတာပါ ။ အဲ့ဒိဥယျာဉ်ထဲမှာ ဆိုလာစွမ်းအင်သုံး ရေပန့် ၁၀၄ ခု ရှိပေမဲ့ အဲ့နေရာတွေကို မလာနိုင်တဲ့ ဆင်တွေ သေကြရတာပဲဖြစ်ပါတယ် ။ ဒီနေ့အထိ မိုးက မရွာသေးလို့ ရေကြိုက်တဲ့ တောရိုင်းတွေ အားလုံးနီးပါး […]

စီဒါပင်တွေဆိုတာက ထင်ရူးမျိုးတွေပါ ၊ လက်ဘနွန်မှာကတော့ အဲ့ဒိအပင်တွေကို ခရစ္စယာန်တွေရဲ့ အထွဋ်အမြတ် ထားတဲ့အပင်တွေအဖြစ် သက်မှတ်ထားကြပါတယ်။ ဟိမဝန္တာတောင်တန်းရဲ့ အနောက်ဖက် အခြမ်းမှာ ပင်လယ်ရေ မျက်နှာပြင် အထက်ပေ ၁၀၀၀ ကျော်မှာ ပေါက်ရောက်ကြပေမဲ့ မြေထဲပင်လယ် ဒေသမှာတော့ ပင်လယ်ရေမျက်နှာ အထက်ပေ ၁၅၀၀ ကျော်မှာပဲ ပေါက်ရောက်ပါတယ်။ လက်ဘနွန်နိုင်ငံမှာ စီဒါပင်တွေကို ဘယ်လောက်တောင် အလေးအမြတ်ထားလဲဆိုရင် နိုင်ငံအလံမှာတောင် ထည့်သွင်းထားပါတယ်။ သမ္မာကျမ်းစာထဲမှာ စီဒါပင်နာမည်ကို ၁၀၃ ကြိမ် ဖော်ပြထားပါတယ်။ နိုင်ငံ မြောက်ဘက်ရှိ အဆိုပါ အထင်ကရသစ်ပင်များသည် မကြာသေးမီ ရက်သတ္တပတ်များအတွင်း အစ္စရေး-ဟားမတ်စ်စစ်ပွဲကြားထဲကို ညပ်သွားပါတယ်။ ဒါ့အပြင် လက်ဘနွန်-အစ္စရေးနယ်စပ်တစ်လျှောက် ရှိ ဟစ်ဇ်ဘိုလာစစ်သွေးကြွများနှင့် အစ္စရေးတပ်ဖွဲ့များကြား ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံမှုများကြောင့် စီဒါပင်တွေက အတုန်းအရုန်းလဲ ကုန်ပါတယ်။ အစ္စရေး၏ ဖော့စဖရပ်ဖြူနှင့် […]

အင်္ဂလန်ကျန်းမာရေးလုံခြုံမှု အေဂျင်စီရဲ့ အဆိုအရ အင်္ဂလိပ် အမျိုးသားတစ်ယောက် အဖျားကြီးလို့ ဆေးရုံလာတင်ရာက သွေးစစ်ကြည့်တဲ့နေရာမှာ လူကိုကူးနိုင်တဲ့ ဝက်တုတ်ကွေး အမျိုးသစ်တစ်ခုကို တွေ့ခဲ့ရပါတယ်လို့ သိလိုက်ရပါတယ်။ Influenza A (H1N2)v သည် UK ရှိ ဝက်များတွင် လက်ရှိပျံ့နှံ့နေသော ဗိုင်းရပ်စ်များနှင့် ဆင်တူသော်လည်း မကြာသေးမီက ဖြစ်ပွားခဲ့သော ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးနှင့် ကွဲပြားနေပါတယ်။ ဒီတုပ်ကွေးရောဂါရှိသူဟာ အပျော့စားဖျားနာမှုကို ခံစားရပြီးနောက်မှာတော့ အပြည့်အဝ ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာခဲ့ကြောင်း UK Health Security Agency (UKHSA) မှ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒိအမှုပတ်သက်ပြီး ပုံမှန်တုပ်ကွေးစောင့်ကြည့်ခြင်းရဲ့ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် တွေ့ရှိခဲ့ရပေမဲ့ ကူးစက်မှု၏ ရင်းမြစ်ကို စုံစမ်းစစ်ဆေးနေဆဲဖြစ်ပါတယ် ။ Influenza အမျိုးအစား A ဗိုင်းရပ်စ်များသည် တိရစ္ဆာန် မျိုးစိတ် များစွာတွင် တွေ့ရှိရသလို […]

COP28 ကုလသမဂ္ဂ ရာသီဥတုဆွေးနွေးပွဲကြီးက မကြာခင်ရက်ပိုင်အတွင်းမှာ ဒူဘိုင်းမှာကျင်းပတော့မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒိမတိုင်မီ ကမ္ဘာရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုတွေကိုလက်တွေ့သိမြင်နိုင်ဖို့ ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ် အန်တိုနီယို ဂူတာရေ့က ရေခဲတွေ အရည်ပျော်နေတဲ့ ကမ္ဘာ့တောင်ဘက်ပိုင်းက အန္တာတိကတိုက်ကို အလည်အပတ်ရောက်နေပါတယ်။ ] သူက “ ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုအတွက် တာဝန်ရှိတဲ့ ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့လျှော့ချရေး ကို ညီလာခံ လာတက်တဲ့ နိုင်ငံအသီးသီးက ကိုယ်စားလှယ် အရေးပေါ်ဆွေးနွေးမှုတွေကို လုပ်ဖို့လိုနေပါပြီ ။ တကယ်ကို ဆိုးရွားတဲ့ အရှိန်အဟုန်ကို ကျွန်တော်တို့ မြင်တွေ့နေရပါတယ်။ ရေခဲတွေ အရည်ပျော်နေတာကိုကြည့်ပြီး ကျနော် ခင်ဗျားတို့ကိုပြောချင်တာက အိပ်ပျော်နေတဲ့ ဘီလူးကြီး ကို မနိုးကြပါနဲ့ လို့ပဲဆိုချင်ပါတယ်။ အန္တတိကသာ အရည်ပျော်သွားမယ်ဆိုရင် ကမ္ဘာကြီးက ဆိုးဝါးတဲ့ ဒဏ်ရာတွေပြည့်နှပ်သွားပါလိမ့်မယ်” လို့ ပြောသွားပါတယ်။ ဂူတာရက်စ်သည် အန္တာတိကတိုက်သို့ သုံးရက်ကြာ […]

ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုက သိသိသာသာ တိုးတက်နေတာကို လူတိုင်း ခံစားသိနိုင်နေပါပြီ ။ ဒါပေမဲ့ ကမ္ဘာကြီး ပူနွေးလာမှုကို လျော့ကျအောင်လုပ်ဖို့အတွက် ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုကိုတော့ ဘယ်သူမှ လျှော့ချဖို့ မကြိုးစားကြပါဘူး ။ ကမာ္ဘကြီးပေါ်မှာ ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့လျှော့ချဖို့ရာအတွက် ကိုယ့်ရဲ့ လူနေမှုဘဝပုံစံကို ပြောင်းလဲဖို့ကြိုးစားနေတဲ့အရည်အတွက်က အနည်းငယ်ပဲ ရှိပါတယ် ။ အဲ့လိုပဲ ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လွှတ်မှုအကြောင်းကို ပြောတဲ့အခါတိုင်း စစ်တပ်တွေထုတ်လွှတ်တဲ့ ပမာဏက အမြဲကျော်ကျော်သွားကြပါတယ်။ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးသမားတွေ ၊ သိပ္ပံပညာရှင်တွေက ကုလသမဂ္ဂကို စစ်တပ်တွေ ထုတ်လွှတ်နေတဲ့ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ပမာဏနဲ့ ပတ်သတ်ပြီး ထိန်းချန်မထားဖို့အတွက် နဲ့ ပွင့်လင်းမြင်သာမှု ရှိဖို့အတွက် တိုက်တွန်ပေးရန် တောင်းဆိုထားပါတယ်။ ၂၀၂၂ နိုင်ငံတကာကျွမ်းကျင်သူများ အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ရဲ့ တိုင်းတာတွက်ချက်မှုအရ ရုပ်ကြွင်းလောင်စာသုံး စစ်တပ်တွေရဲ့ ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လွှတ်မှုက တစ်ကမာ္ဘလုံးအတိုင်းအတာနဲ့ကြည့်မယ်ဆိုရင် ၅.၅ ရာခိုင်နှုန်း ရှိတယ်လို့ […]

ဒီနှစ်ပိုင်းတွေအတွင်းမှာ ရေကြီးမှု၊ မိုးခေါင်မှုနှင့် အပူလှိုင်းများ တိုးလာခြင်းကြောင့် ဥရောပနိုင်ငံတွေရဲ့ စိုက်ပျိုးရေးကို ထိခိုက်နေပါတယ် ။ ရာသီဥတု အကျပ်အတည်းက တောင်သူလယ်သမားတွေနဲ့ လယ်ယာ ကဏ္ဍအတွက် စီးပွားရေး ဆုံးရှုံးမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေပြီး အဲ့ဒိကိစ္စကို မကိုင်တွယ်ဘူးဆိုရင်တော့ ပိုမိုဆိုးရွားလာဖို့ပဲ ရှိနေပါတယ်။ Edinburgh တက္ကသိုလ်မှ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် အစားအစာစနစ်ဆိုင်ရာ အကြီးတန်းကထိက ဒေါက်တာ Peter Alexander က “ဥရောပနှင့် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ အစားအစာစနစ်၊ ဂေဟစနစ်များနှင့် လူသားကျန်းမာရေးအတွက် အန္တရာယ်တွေက ကမာ္ဘကြီး ပိုမိုပူနွေးလာခြင်းကြောင့် သိသိသာသာ မြင့်တက်နေပါတယ် ။ သိပ္ပံပညာနဲ့ ပတ်သက် ပြီးတော့ အခြားပြောစရာ မရှိပါဘူး ။ တိုးတက်နေတာမှန်ပေမဲ့ လက်ရှိဖြစ်နေတဲ့ ပြဿနာကို ပြေလည်အောင် ဖြေရှင်းဖို့က လက်လှမ်းမမီနိုင်သေးဘူး ”လို့ ပြောကြားခဲ့ပါတယ် […]

သဲနှင့် ဖုန်မုန်တိုင်းများကြောင့် ကမ္ဘာကြီးမှာ တစ်နှစ်လျှင် စိုက်ပျိုးမြေ စတုရန်းကီလိုမီတာ ၁ သန်းခန့် ဆုံးရှုံးနေရတယ်လို့ ကန္တာရတိုက်ဖျက်ရေး တာဝန်ခံ ကုလသမဂ္ဂ အဖွဲ့ကြီးက ယနေ့ သတိပေးလိုက်ပါတယ်။ သဲမုန်းတိုင်းတွေ မကြာခဏ သိသိသာသာ ဖြစ်နေရတာ ကမ္ဘာ့ နေရာအချို့ကလူသားတွေရဲ့ လုပ်ဆောင်မှု ကြောင့်လို့ အဲ့ဒိအစီရင်ခံစာမှာ ဆိုထားပါတယ်။ ကမ္ဘာ့လေထုထဲကို နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း သဲနှင့်ဖုန်မှုန့် တန်ချိန် ၂ ဘီလီယံခန့် ဝင်ရောက်လာနေပါတယ်။ အဲ့ဒိပမာဏက Giza ပိရမစ်ကြီး ၃၅၀ ရဲ့ အလေးချိန် နဲ့အတူတူပါပဲ။ ကုလသမဂ္ဂ သဲကန္တာရတိုက်ဖျက်ရေးဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂကွန်ဗင်းရှင်း (UNCCD) မှ ကျွမ်းကျင်သူများက “သဲမုန်တိုင်းဆိုတာ ကြိုတင်ခန့်မှန်းလို့မရတဲ့ အန္တရာယ်ပါ ၊ သက်‌ရောက်မှုက အဝေးကြီးကို ရောက်သွားနိုင်တယ်၊ အရွယ်အစားနဲ့ အရှည်အတက်အကျ ကပြင်းထန်လာနိုင်ပါတယ်” […]