ကင်းဘရစ်ချ်တက္ကသိုလ် ပထဝီဌာနပါမောက္ခ Ulf Buntgen ———————————————————— ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့် ယူကေတွင် ပန်းများ အချိန်မကျခင် စောပွင့်၊ လျင်မြန်စွာ လိုက်လျောညီထွေမှုမဖြစ်ခဲ့ပါက ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲများ ဆုံးရှုံးနိုင် ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုကြောင့် ယူကေရှိ အပင်များသည် ပျမ်းမျှအားဖြင့် တစ်လစောပြီး ပန်းပွင့်စေကာ တောရိုင်းတိရစ်ဆာန်များ၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် ဥယျာဉ်စိုက်ပျိုးသူများအတွက်လည်း လေးနက်သော အကျိုးဆက်များ ရှိနိုင်သည်ဟု အင်္ဂလန်ရှိ ကင်းဘရစ်ချ်တက္ကသိုလ်က ပြောကြားခဲ့ပြီး ကိန်းဘရစ်ချ်တက္ကသိုလ်မှ ဦးဆောင်သော သုတေသနအဖွဲ့သည် မှတ်တမ်းတင်ထားသော နိုင်ငံသားသိပ္ပံ ဒေတာဘေ့စ်တစ်ခုကို ၁၈ ရာစုအလယ်ပိုင်းထိ နောက်ကြောင်းပြန် လေ့လာမှုပြုလုပ်ရာတွင် လက်ရှိ ကမ်ဘာကြီးပူနွေးမှုနှင့် ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုကြောင့် ဗြိတိန်ရှိ သစ်ပင်ပန်းပင်များမှာ ပုံမှန်ပွင့်ချိန်ထက် တစ္လစော၍ အပွင့်ပွင့်သည်ကို တွေ့ရှိရသည်ဟု ဆိုသည်။ သုတေသီများသည် Woodland Trust မှထိန်းသိမ်းထားသော Nature’s Calendar […]

နှင်းတောစီး ဆိုင်ကယ်တွေက ဆောင်းဝင်လာပြီဆိုရင် ဥရောပမှာ မရှိမဖြစ် အသုံးလိုတဲ့ ယာဉ်တွေပါပဲ။ အခုတော့ မွန်းဘိုက်ကုမ္ပဏီက နှင်းတောစီးတဲ့ ရုပ်ကြွင်းလောင်စာသုံး ယာဉ်တွေအစား အီးဘိုက်ကို ပထမဆုံးတီထွင်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ပြင်သစ်နိုင်ငံအဲလ်ပတ်တောင်တန်းကြီးပေါ်မှာ နေတဲ့ မိဘတွေဆီကို ၂၀၁၅ တုန်းက အလည်သွား မွန်ဘိုက်စီအီးအို နိကိုလက်မူရွန်က နှင်တောထဲမှာ ဖြတ်သန်းသွားရတဲ့ အခက်အခဲကို သိမြင်ခဲ့လို့ သက်တောင့်သက်သာနဲ့ သွာလို့ရအောင် အီးဘိုက်တစ်မျိုး တီထွင်မယ်ဆိုပြီး လုပ်ခဲ့တာပါ။ ဒီနှစ်ခရစ္စမတ်မှာ သူက နှင်းတောစီး အီးဘိုက်ကို တီထွင်ပြီး မိဘတွေရှိရာ နှင်းတောင်ပေါ်က အိမ်ကို သွားရောက် လည်ပတ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ နှင်းတောစီးယာဉ်တွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ အားလုံးက ရုပ်ကြွင်းလောင်စာသုံးပြီး သွားနေကြတာပါ။ ကျနော်က အဲ့ဒိထဲမှာ သဘာ၀ ပတ်ဝန်းကျင်ကို အကျိုးပြုမယ့် အီဘိုက်ကိုတီထွင်လိုက်တာပါလို့ သူက ဆိုပါတယ်။ “ […]

အင်္ဂလန်က ပြည်သူ့ဆက်ဆံရေး ဌာနရဲ့ အချက်အလက်ကောက်ယူမှု စစ်တမ်းအရ လူအများစုက ကမ္ဘာ့ အချမ်းသာဆုံး သူဌေးတွေ အနေနဲ့ သူတို့ပိုက်ဆံတွေ ကိုဖြုန်းဖို့အတွက် အာကာသထဲကို ခရီသွားဖို့ ကြိုးစားနေမယ့်အစား ကမ္ဘာ့သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး လုပ်ငန်းတွေမှာ ရင်းနှီးမြုပ်နှံဖို့ ကောင်းတယ်လို့ ဝေဖန်ချက်တွေ ပေးတယ်လို့ သိရပါတယ်။ မနှစ်က အမေဇုံသူဌေး ဂျက်ဖ် ဘီးဇော့ ၊ ဗာဂျင်သူဌေး ရစ်ချက်ဘရန်ဆန် တို့ ကတော့ ကန်ဒေါ်လာ သန်းနဲ့ချီအကုန်ခံပြီး အာကာသထဲကို မနှစ်က ခရီးထွက်ခဲ့ပါတယ်။ နာရီပိုင်း ရက်ပိုင်း အာကာသပြန်ဆိုတဲ့ ဘွဲ့တစ်လုံးရဖို့အတွက် ဒေါ်လာသန်းပေါင်းများစွာ သုံးခဲ့ကြပါတယ်။ အဲ့လိုပဲ အခြားသော ကမ္ဘာ့ဘီလီယံနာတွေကလည်း ဂုဏ်တုဂုဏ်ပြိုင်လုပ်ပြီး အာကာသထဲကိုထွက်ဖို့အတွက် ပိုက်ဆံတွေ ဖြုန်းဖို့ကြိုးစားနေပါတယ်။ ကမ္ဘာ့အချမ်းသားဆုံး သူဌေး ၂၀၀ မှာ ၄ပုံ […]

စပိန်က ဘာစီလိုနာမြို့ ဆိုတာ နှစ်ပေါင်းများစွာကတည်းက သူတို့ရဲ့ ခေါင်မိုးပေါ်ကနေ လောကကြီးကို ကြည့်တဲ့အရသာကို ကြိုက်နှစ်သက်ခဲ့ကြတဲ့ သူတွေပါ ။ သူတို့ ရဲ့ ခေါင်မိုးကို ဒီဇိုင်မျိုးစုံဆင်ထားကြပြီး ခေါင်မိုးပေါ်က ညရဲ့ ဟင်းလင်းပြင်ရဲ့ အရသာကို ခံစားလေ့ရှိပါတယ်။ ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုကို သိသိသာသာ ခံစားလာရတဲ့ ဥရောပမှာ အပူလှိုင်းကျရောက်မှု တွေ မကြာခဏ ဖြစ်ပေါ်နေပါတယ်။ အပူလှိုင်းရဲ့ ဆိုးဝါးမှုကို ကာကွယ်ဖို့အတွက် ကာတာလန်သားတွေက သူတို့ရဲ့ ခေါင်မိုး တွေကို ဆေးဖြူတွေသုတ်နေကြပါတယ်။ ဘာစီလိုနာမြို့လယ်ဆိုတာ သာမန်အချိန်ဆိုရင်တောင် မြို့စွန် အိမ်ခြေနည်းတဲ့ ဒေသနဲ့ ယှဉ်ကြည့်လိုက်ရင် ၈ ဒီကရီ ဆဲစီယက်လောက် အမြဲပို နေလေ့ရှိပါတယ်။ အပူလှိုင်း ကျပြီဆိုရင် ဘာစီလိုနာမြို့လယ်က နေလို့မရ အောင်ကို အပူကြီးပါတယ်။ ဘာစီလိုနာတက္ကသိုလ်က ပညာရှင်တွေ […]

သြစတြီးရီးယားနိုင်ငံ အဲလ်ပတ် တောင်တန်းကြီးပေါ်မှာရှိတဲ့ ကမ္ဘာအကြီးဆုံး နှင်းလျှောစီး စခန်းကြီး ၂ ခုဖြစ်တဲ့ ပစ်ဇတယ် နဲ့ အော့ဇတယ် တို့မှာ နှင်းတွေအရည်ပျော်လို့ နှင်းလျှောစီးတဲ့ အားကစားလုပ်ငန်းတွေ ရပ်ထား ရပါတယ်။ အခုဆိုရင် ကမ္ဘာကြီး ပူနွေးလာမှု က သိသိသာသာကို ရိုက်ခတ်လာတယ်လို့ မြင်လာရပါပြီ ။ နှင်းပြင်တွေ ပါးလျားလာလို့ နှင်းလျှောစီးတဲ့ အားကစား မလုပ်ရတာလောက်နဲ့ မဟုတ်ရပါဘူး ။ ဒီနှင်းပြင်ကြီးကို မှီတင်း နေတဲ့ဇီဝမျိုးကွဲတွေကလည်း ကျက်စားရာဒေသ ပျက်စီးမှု ပြုလာတယ်လို့ လည်းပြောရမှာပါ။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် ပေ ၂၈၀၀ ကျော်မှာ ရှိတဲ့ အဲ့ဒိနှင်းလျှောစီး စခန်း ၂ခုက ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသည်တွေကို ဆွဲဆောင်မှု တအားကောင်းတဲ့အပြင် အဲ့ဒိနေရာတွေမှာ ကောင်းကင်ရထားတွေ ၊ ဘားတွေ […]

ဘယ်လ်ဂျီယံ ညွှန့်ပေါင်းအစိုးရက တိုင်းပြည်တွင်းမှာရှိတဲ့ နျူကလိယ ဓာတ်ပေါင်းဖိုတွေ ၇ ခုလုံးကို ၂၀၂၅ မှာ အပြီး ပိတ်လိုက်ဖို့အတွက် စီစဉ်နေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ သူတို့က နျူကလိယနည်းပညာနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ လေ့လာမှုတွေ တော့ ဆက်လုပ်ဦးမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ညွှန့်ပေါင်းအစိုးရ ရဲ့ သဘောတူညီချက်မှာတော့ လက်ရှိ တိုင်းပြည်အတွက်လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေးနေတဲ့ ဓာတ်ပေါင်းဖိုကြီး တွေကို ဖျက်သိမ်းဖို့လုပ်တာဖြစ်ပေမဲ့ အသေးစားဓာတ်ပေါင်းဖိုတွေ အတွက် ယူရိုသန်း ၁၀၀ ရင်းနှီးမြုတ်နှံမှုတွေ ဆက်လုပ်သွားမယ်လို့ သိရပါတယ်။ ဘယ်လ်ဂျီယံမှာ ၂၀၀၃ ခုနှစ်က ပြဌန်းထားတဲ့ နျူကလီယဆိုင်ရာ ဥပဒေမှာတော့ နျူကလိယလုပ်ငန်းတွေကို နှစ်စဉ် တဖြည်းဖြည်း လျှော့ချရမယ်လို့ ဆိုထားပေးမဲ့ ဒီနှစ်ပိုင်းတွေရောက်မှ ဥပဒေက စတင်အသက်ဝင် တယ်လို့ပဲ ဆိုရမှာပါ။ ၂၀၂၀ အောက်တိုဘာလမှ စတင်ရုံးထိုင်တဲ့ […]