Author Posts

ဂဏန်းကျရေတံခွန်သို့သွားကြမယ်

#တည်နေရာ– ရွာငံမြို့နယ်၊ မြိုင်ကျေးရွာ မြိုင်စံပြကျေးရွာ ဆိုင်းဘုတ်ကျော်ကျော် မြိုင်စျေးနားမရောက်ခင်မှာ လမ်းညာဘက်ကို ချိုးတဲ့ လမ်းတစ်ခုရှိပါတယ်။အဲ့လမ်းအတိုင်းသာဝင်သွားပါ။ ခန့်မှန်းချိန် ၁၅ မိနစ်ခန့် ဝင်ရပါတယ်။ ကားအနိမ့်များကတော့ ရေကျော်လေးတစ်ခုနားထိ သွားလို့ရပါတယ်။ ကားထားပြီး ရေတံခွန်ရေစီးဆင်းရာ စမ်းချောင်းနားထိ လမ်းလျောက်ချိန် ၁၀ မိနစ်ခန့် မြေပြန့်သွားရပါမယ်။ light truck ခွေးဘီလူးများ ကားအမြင့်များ ရေတံခွန်ရေစီးဆင်းရာ စမ်းချောင်းနားထိသွားလို့ရပါတယ်။ ကား၊ ဆိုင်ကယ်များ ထားခဲ့ပြီး ရေတံခွန်ရှိရာသို့ ၁၅ မိနစ်ခန့်ဆင်း​ြးြရင် ရောက်ပါပြီ။ အဆင်းလမ်းအနည်းငယ်ချော်ပါတယ်။ လမ်းဘေးဝဲယာမှာ ဖက်ယားဆိုတဲ့ အပင်တွေရှိပါတယ်။အရွက်အကြီးကြီးတွေနဲ့ ကိုင်မိလိုက်ရင် ဆူးစူးပါတယ်။ သတိပြုပါ။ အဆိပ်တော့မတက်ပေမယ့် ဆူးစူးခံရတာ တစ်မျိုးတော့ နေရခက်ပါတယ်။ ရေတံခွန်က ရေကျနည်းပါတယ်။ ရေချိုးဖို့ ရေအိုင်များမရှိပါ။ ဂဏန်းကျရေတံခွန်တစ်ခုထဲသွားမယ်ဆို သွားရတဲ့ခရီးမတန်ပါဘူး။ ဂဏန်းကျကို ဝင်ပြီး […]

သတ္တုတွင်းတွေမှာဖြစ်တဲ့ ယာဉ်မတော်တဆမှုက မြို့တွေမှာထက် ၁၀ ဆပိုများနေ

သတ္တုတွင်းတွေက လူသားတွေဆီကို အန္တရာယ်တွေ အများအပြာ ပေးနေပါတယ်။ သတ္တုတွင်းတွေက လုပ်သားတွေအပြင် အနီးပတ်ဝန်းကျင်ဒေသခံတွေမှာ ကင်ဆာရောဂါ ၊ အဆိပ်သင့်မှု ၊ နလုံးရောဂါ နဲ့ အသက်ရှုလမ်းကြောင်း ဆိုင်ရာရောဂါတွေကို ဖြစ်စေတတ်ပါတယ်။ အဲ့ဒိဒေသတွေမှာ နေထိုင်သူတွေမှာ အထက်ဖော်ပြပါရောဂါတွေအပြင် ယာဉ်မတော်တဆမှုတွေကလည်း သာမန်မြို့တစ်မြို့ ထက် ၁၀ ပိုပြီးဖြစ်တယ်လို့ လေ့လာမှုတစ်ရပ်ကဆိုပါတယ်။ PLOS global public Health မဂ္ဂဇင်းက တန်ဇနီးယား နိုင်ငံက ရွှေတွင်းတွေကို သွားရောက်လေ့လာပြီး အလုပ်သမားတွေနဲ့ ဒေသခံတွေရဲ့ ကျန်းမာရေး စစ်တမ်းကို ပြုစုရင်း နောက်ဆက်တွဲ ရလဒ် အဖြစ်တွေ့ရှိခဲ့တာပါ။ ရွှေတွင်းတွေက သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ဘယ်လောက်ပျက်စီးစေတယ်ဆိုတာနဲ့ ဒေသခံတွေရဲ့ ကျန်းမာရေး ကို ဘယ်လောက်ထိ ထိခိုက်တယ်ဆိုတာကို မှတ်တမ်းပြုရန် အတွက် ဆေးရုံတွေနဲ့ ဆေးခန်းတွေမှာ […]

သိပ္ပံပညာရှင်တွေ ဝိုင်းဝေဖန်တဲ့အထိဖြစ်သွားတဲ့ နေလို့မရတော့မယ့်ကမ္ဘာကြီး စာအုပ်နဲ့ ဂျာနယ်လစ်

The Uninhabitable Earth by David Wallace-Wells ဒေဗစ်ဝေါ်လေ့စ်ဝဲလ် ဆိုတဲ့ နယူယောက်တိုင်းက လက်ထောက် အယ်ဒီတာက ၂၀၁၇ မှာ The Uninhabitable Earth ဆိုတဲ့ စာအုပ်ကို ထုတ်တယ်။ ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုနဲ့ လူတွေခံစားနေရတဲ့ ဒုက္ခတွေကို တုတ်ထိုးအိုးပေါက်ရေးတယ်။ နောက်ဆိုရင် ဘာတွေဖြစ်လာမယ်ဆိုတာကို ပြောတယ်။ စာအုပ်ထွက်ပြီး မကြာမီမှာပဲ သူ့ရဲ့ ကြိုတင်ဟောပြောချက်တွေကို သိပ္ပံပညာရှင်တွေ က ဝိုင်းဝေဖန်တော့တာပါပဲ။ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး နဲ့ ပတ်သက်ပြီး နီးစပ်တဲ့ စာတွေ မရေးခဲ့တဲ့ ဂျာနယ်လစ်တစ်ယောက် ၊ နောက်ပြီး တော့ တက္ကသိုလ်က သမိုင်း နဲ့ ဘွဲ့ရလာတဲ့ သူတစ်ယောက်က ကမ္ဘာ့ရာသီပြောင်းလဲမှု နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ရေးတယ်ဆိုတော့ လူပြောသူပြော များခဲ့တာလည်း ဖြစ်မှာပါ။ […]

သဘာဝပတ်ဝန်ကျင်ထိန်းသိမ်းတဲ့ အဖွဲ့၅ဖွဲ့ကို ဗြိတိန်မင်းသားက ဆုချီးမြှင့်

ကမ္ဘာရာသီပြောင်းလဲမှုနဲ့အခြားသဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ဆိုင်ရာကိစ္စတွေကို လှုံ့ဆော်ပေးတဲ့ ၊ အဖြေရှာပေးတဲ့ အစိုးရတွေ ၊ အဖွဲ့အစည်းတွေ ကို ဗြိတိန်နန်းမွေခံ မင်းသားဝီလျှံ က သူ့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင်ဆုဖြစ်တဲ့ Earthshot ဆု ၅ဆုကို ချီးမြှင့်တယ်လို့ ​အောက်တိုဘာ ၁၇ ရက်ညက အခမ်းအနားလုပ်ပြီးကြေညာခဲ့ပါတယ်။ မင်းသားက အခမ်းအနားကို နာမည်ကျော် ဆယ်လီတွေ ၊ အခမ်းအနားမှူးတွေ နဲ့ နယ်ပယ်အသီးသီး က နာမည်ကြီးတွေကို ဖိတ်ခေါ်ပြီး Coldplayတီးဝိုင်း နဲ့ ဧည့်ခံခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒိပွဲမှာ သူက ဆုချီးမြှင့်ခံရတဲ့ အဖွဲ့တွေကို အလုပ်ဆက်လုပ်လို့ ရအောင် တစ်ဖွဲ့ ကို ကန်ဒေါ်လာ ၁.၄သန်းစီ ချီးမြှင့်မယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဆုရတဲ့ အဖွဲ့တွေကတော့ ကော်စတာရီကာအစိုးရ ၊ အီတလီနိုင်ငံက မီလန်မြို့ အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ […]

မြန်မာ့တောင်တန်းများ (လွိုင်လန်းတောင်)

လွိုင်လန်းတောင် သည် ရှမ်းတောင်တန်းတွင် အမြင့်ဆုံး တောင်ဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၊ ရှမ်းပြည်နယ်၊ တန့်ယန်းမြို့နယ်တွင် တည်ရှိကာ လားရှိုးမြို့၏ အရှေ့တောင်ဘက် ၄၅ ကီလိုမီတာအကွာတွင် တည်ရှိသည်။ အရှေ့ဘက်တွင် ကောင်းဝိန်းရွာသည် ၁၁ ကီလိုမီတာအကွာတွင် တည်ရှိပြီး မြောက်ဘက်တွင် မိုင်းပတ်ရွာ ၏ ၁၀ ကီလိုမီတာအကွာတွင် တည်ရှိသည်။ အမြင့်သည် ၂၆၅၁ မီတာ ရှိပြီး ချွန်ထွက်နေသည့် တောင်ထိပ်သည် ၁၈၂၃ မီတာ ရှိသည်။ အရှေ့တောင်အာရှဒေသ၏ ချွန်ထွက်နေသည့်တောင်များတွင် ပါဝင်သည့် တောင်တစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ #Greeness Ref:internet

ရထားစီးခြင်း

(၁) Greta Thunberg (ဂရီတာ သွန်းဘာ့ဂ်) က ကာဗွန်ထုတ်လုပ် မှုလျှော့ချဖို့အတွက် လူအများကို ရထားစီးကြရန် မတိုက်တွန်းခင် အချိန်ကတည်းက ကျွန်တော် ရထားစစီးခဲ့တာ။ ဆရာလှသန်းရဲ့ ညရထားကဗျာကို ကျွန်တော် မဖတ်ဖူးခင်အချိန်ကတည်းက ရထားစစီးခဲ့တာ။ ဒါပေမဲ့အဆို တော်ကိုင်ဇာရဲ့ ကိုယ်လေရထား လေးနဲ့ မွေးဌာနီသွားတဲ့ခရီးဝယ်၊ စိုပြည်စိမ်းလန်းလို့ သာယာတဲ့ မြေ၊ တောအထပ်ထပ် တောင်အ သွယ်သွယ်ကွေ့ဝိုက်လို့ရယ် ဖြတ် ကျော်ရင်းတွေ့ခဲ့ရတယ်ကွယ် စတဲ့ ရထားစီးတဲ့အကြောင်း သီ ချင်းစာသားပါတဲ့ သီချင်းလေးကို တော့ ကျွန်တော်နားထောင်လို့ပြီး ပြီပဲဖြစ်တယ်။ (၂) ကျွန်တော် ရထားစစီးတော့ အသက်က (၁၈) နှစ်။ အထက် တန်းစာမေးပွဲ ဖြေပြီးတဲ့အချိန်။ ဘယ်အရာကိုမဆို ပြုလုပ်ဖို့အ တွက် စိတ်ဓာတ်တက်ကြွနေတဲ့အ ချိန်။ အပူအပင်တွေ […]

ပျောက်ဆုံးဖို့အန္တရာယ်ကြုံတွေ့လာနိုင်တဲ့ နိုင်ငံတော်ရဲ့သဘာဝအမွေတစ်ခု

ပြက္ခဒိန်တစ်ခုမှစခဲ့တဲ့ သမိုင်းကြောင်းတစ်ခု ၁၉၈၃ ခုနှစ်တွင် ပန်းရိုးမနှင့်ရွှေမင်းဝံပြက္ခဒိန်တွင် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ဘုတလင်မြို့နယ်ရှိ တွင်းတောင် အင်းရဲ့ဓာတ်ပုံပါရှိခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီဓာတ်ပုံကို ထိုအချိန်က မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ် အဏ္ဏဝါသိပ္ပံဌာနမှ ကထိက ဒေါက်တာမင်းသိန်း တွေ့မြင်ခဲ့ပါတယ်။ ဓာတ်ပုံမှာ မြင်တွေ့ရတဲ့အနေအထားအရ တွင်းတောင်အင်းတွင် စပီရူလိုင်းနား စိမ်းပြာရေညှိများရရှိနိုင်ကြောင်း သုံးသပ်မိခဲ့ကြပါတယ်။ အဲဒီနောက်မှာတော့ ဒေါက်တာမင်းသိန်း ဦးဆောင်ပြီး မော်လမြိုင်တက္ကသိုလ်အဏ္ဏဝါသိပ္ပံဌာနမှ ကျောင်းသူကျောင်းသားတွေဟာ သုတေသနလုပ်ငန်း များ စတင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။ တစ်ဆက်တည်းမှာပဲ ထုတ်လုပ်မှုနဲ့ အသုံးချမှုလုပ်ငန်းတွေကို သုတေသန ပြုလုပ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြပါတော့တယ်။ ၁၉၈၅ ခုနှစ် ဝန၃်ကြီးဌာနကိုယ်စားလှယ်များပါဝင်ပြီး ထပ်မံ သုတေသနလုပ်ငန်းများ ထပ်မံ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် လေ့လာစီစစ်ရေးအဖွဲ့များ ဖွဲ့စည်းဆောင်ရွက်ခဲ့ပြန်ပါတယ်။ ဒီနောက် ၁၉၈၈ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁၁ ရက်နေ့မှာ စက်မှုဝန်ကြီးဌာန မြန်မာနိုင်ငံဆေးဝါးလုပ်ငန်းစက်ရုံ(BPI)မှာပဲ စပီရူလိုင်းနားဌာနခွဲတစ်ခုအဖြစ် စတင် ထူထောင်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ […]

ပိုးစုန်းကြူးလေးတွေ ပျောက်ကုန်ပြီလား

ကျွန်‌ဝောာ်တို့ပတ်၀န်းကျင်မှာ ပိုးစုန်းကြူးလေး တွေကို မတွေ့ရတော့ပါဘူး။ ဘာလို့လဲ? မျိုးတုန်းကုန်တာလား? ဒီနေ့ တနသ်ာရီဂျာနယ်မှာ ဒီအကြောင်းလေးရှင်းပြထားတာတွေ့လို့ စိတ်၀င်စားပြီး google မှာပါရှာဖတ်ကြည့်မိတယ်။ ပိုးစုန်းကြူးတွေက နွေဦးရာသီရဲ့ပိုးကောင်လေးတွေပါ။မကြာခင်ရောက်လာတော့မယ့် နွေဦးကစလို့ June လ လောက်ထိ ပိုးစုန်းကြူးတွေ ပေါ်လာတက်တဲ့ရာသီပါပဲ။ ပိုးစုန်းကြူးမျိုးစိတ်ပေါင်း ၂,၀၀၀ ၀န်းကျင်လောက်ရှိပါတယ်တဲ့ ။အကောင်အကြီးအသေးရှိတယ်။တချို့က ပန်း၀တ်ရည်ကိုစားတယ်။ဘက်တီးရီးယားစားတယ်။ တချို့ ပိုးစုန်းကြူးတွေက အချင်းချင်းပြန်စားကြပါတယ်။ ပိုးစုန်းကြူးတွေဟာ ဒိုင်နိုဆောတွေနဲ့ခေတ်ပြိုင်လို့တောင်ပညာရှင်တွေကဆိုပါတယ်။သူတို့ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ရှိခဲ့တာ နှစ်သန်းပေါင်း 100 ကျော်ပါပြီတဲ့။ ဒါပေမယ့် လူသားတွေအနေနဲ့ ဒီ‌သက်တမ်းရင့် ပိုးကောင်ငယ်တွေကို ထိန်းသိမ်းဖို့၊ကြင်နာဖို့ ပျက်ကွက်ခဲ့ကြပါတယ်။ သိပ္ပံပညာရှင်တွေကိုယ်တိုင်တောင် 2018 ခုနှစ်လောက်မှ ပိုးစုန်းကြူးတွေပျောက်ကွယ်လာတာကိုအရေးတကြီး အဖြစ် သုတေသနတွေပြုကြ။ထိန်းသိမ်းဖို့ စာတမ်းတွေဖတ်ကြ။အဖွဲ့တွေဖွဲ့ကြနဲ့ လှုပ်ရှားလာခဲ့တယ်လို့ The Guardian သတင်းစာက ဆိုပါတယ်။ ဒီသုတေသနတွေလုပ်ပြီးမှပဲ ပညာရှင်တွေဟာ […]

ကမ္ဘာကြီးပူနွေးစေတဲ့ မီသိန်းကို ရှင်းထုတ်နိုင်တော့မှာလား

ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက်ထက် ကမ္ဘာကြီးကို ပိုပူစေတဲ့ မီသိန်းကို ရှင်းနိုင်ဖို့နည်းလမ်းရှာ ယနေ့ ကမ္ဘာကို ခြိမ်းခြောက်နေတဲ့ ကမ္ဘာ့အပူချိန် မြှင့်တက်လာမှုပြဿနာက ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးရဲ့ ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက် ထုတ်လွှတ်မှု ကြောင့်လို့ အများကထင်မှတ်နေချိန်မှာ သိပ္ပံပညာရှင်တစ်စုက ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက်ထက် စွမ်းအားအဆ ၃၀ ကျော်ပိုများတဲ့ မီသိန်းဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လွှတ်မှုကလည်း အစိတ်အပိုင်းတစ်ရပ်အနေနဲ့ ပါဝင်တယ်လို့ ဇွန်လ ၁၅ ရက်ကထုတ်တဲ့ အမျိုးသားသိပ္ပံ အကယ်ဒမီဂျာနယ်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ လေထုထဲကို မီးတောင်ပေါက်ကွဲခြင်းလို ဖြစ်စဉ်ကနေ မီသိန်းဓာတ်ငွေ့တွေရောက်သွာတာထက် လူသားတွေရဲ့ နေ့စဉ​် လှုပ်ရှားမှုကနေ ရောက်သွားတာကပိုပါတယ်လို့ သူတို့ကဆိုပါတယ်။ သဘာဝမှာက ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာထဲက အဏုဇီဝကောင်တွေက အဲ့ဒိမီသိန်းတွေကို စားသောက်လိုက်ခြင်းဖြင့် လေထုထဲရှိ ကမ္ဘာကြီးကိုပူနွေးစေမယ့် မီသိန်းပြင်းအားကို လျှောချပေးနိုင်ပါတယ်။ အဲ့ဒိအချက်ကို ကိုင်ပြီး သိပ္ပံပညာရှင်တစ်စုက ပင်လယ်ရေအောက်ကြမ်းပြင်က အဏုဇီဝကောင်တွေကို လေ့လာရေးလုပ်တဲ့အခါမှာ […]