Author Posts

မြန်မာ့ရေအရင်းအမြစ်

မိုးလေဝသပညာရှင် ဆရာနိုင်ရွှေမိုးရဲ့ ၂၀၀၅ ခုနှစ် စာပေဗိမာန်စာမူဆု၊ သုတပဒေသာ(သိပ္ပံနှင့် အသုံးချသိပ္ပံ)စာမု ပထမဆုရ စာအုပ်ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာ့ရေအရင်းအမြစ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး တော်တော်လေး အသေးစိတ်ရေးထားတာ တွေ့ရပါတယ်။ ရေရဲ့ ပေါင်းစပ်ဖွဲ့စည်းပုံနဲ့ ဖွဲ့တည်မှု၏ မူလအစ၊ သီးခြားတည်ရှိရာနေရာတွေ၊ ရေရဲ့ ထူးကဲတဲ့ဂုဏ်ရည်နဲ့ နှိုင်းမရတဲ့ အားမာန်တွေ၊ အဆုံးအစမဲ့ ဇလသံသရာ၊ ဇီဝလောကအတွက် အကျိုးပြုဆုံး ဒြပ်ပစ္စည်း၊ ဇလဒေါမာန်နဲ့ ဇလပေးတဲ့အန္တရာယ်၊ မြစ်ရေ ခန့်မှန် မြစ်ရေထိန်းကျောင်းမှု၊ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကမ္ဘာ့ရေအကိပ်အတည်း စသဖြင့် အကြောင်းအရာအစုံအလင်ကို ဖတ်ရှုရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ လေ့လာလိုသူတွေအတွက် အတော်လေး အဆင်ပြေမယ့် စာအုပ်‌တစ်အုပ်လို့ ဆိုရပါမယ်။ စာအုပ်က ၂၀၀၇ ခုနှစ်က ထုတ်ဝေခဲ့တာဆိုတော့ စာအုပ်ဆိုင်တွေမှာ ရှာရဖို့တော့ မလွယ်တော့ပါဘူး။ စာအုပ်အဟောင်းဆိုင်တွေမှာတော့ တခါတလေ တွေ့ရတတ်ပါတယ်။

ဂါဇာကမ်းမြှောင်နားက အစ္စရေးလယ်သမားတွေ ရေရှည်မှာ တိုင်ပတ်သွားနိုင်ဖွယ်ရာရှိနေ

လက်ရှိဖြစ်ပွားနေတဲ့ အစ္စရေး -ဟားမတ်စစ်ကြောင့် ဂါဇာကမ်းမြှောင်နားက အစ္စရေးလယ်သမားတွေအတွက် ရေရှည်မှာ တိုင်းပတ်သွားနိုင်ပါတယ်။ စစ်ပွဲကြောင့်ဖြစ်တဲ့ စိုက်ခင်းတွေပျက်စီးမှုကို ပြန်ပြီးတော့ ပြင်လို့ရပေမဲ့ နိုင်ငံခြားသားအလုပ်သမားတွေပေါ်မှီခိုနေရတဲ့ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေက အခုလိုမျိုး စစ်တွေဆက်ဖြစ်နေမယ် ဆိုရင် သူတို့တွေ အလုပ်လာလုပ်ဖို့အတွက် အခက်အခဲရှိလာလို့ လုပ်သားအင်အားရှားပါးလာပြီး စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းတစ်ခုလုံး ပျက်စီးသွားနိုင်ပါတယ် ဆိုပြီး ကျွမ်းကျင်ပညာရှင်တွေကသုံးသပ်နေကြပါတယ်။ အစ္စရေးနဲ့ ဂါဇာဒေသ နယ်နမိတ်နားမှာရှိတဲ့ Kibbutz ဒေသက ကြက်ခြံတစ်ခြံ မနေ့က ဒုံးကျည်တစ်လုံး ထိမှန်သွားခဲ့ပါတယ်။ သေနေတဲ့ ကြက်တွေက ပလဲနေပြီး အဲ့ဒိကြက်တွေကို အခြားငှက်တွေက လာစားနေ ကြပါတယ်။ နောက်ပြီးလွတ်သွားတဲ့ကြက်တွေကိုလည်း အလုပ်သမားတွေက ကြောက်ကြောက်လန့်လန့်နဲ့ လိုက်ဖမ်းနေခဲ့ရပါတယ်။ ဒီကနေ့ထုတ် Times of Israel သတင်းဌာနက သတင်းထောက်တစ်ယောက်က အဲ့ဒိမြင်ကွင်းကို ဓာတ်ပုံရိုက်ယူခဲ့ပြီး သတင်းစာထဲမှာ တစ်ချီန်က […]

လျှပ်စစ်ဓာတ်အားရရှိခြင်းဖြင့် ပိုမိုရေရှည်တည်တံ့သော အနာဂတ်ကို တည်ဆောက်ကြမယ်

လျှပ်စစ်ဓာတ်အားရရှိမှုက စွမ်းအင်ထိရောက်မှုမှသည် ရေရှည်တည်တံ့သောအလေ့အကျင့်များအထိ၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးမှ ကုန်ထုတ်လုပ်မှုအထိ၊ လူနေအိမ်၊ စီးပွားရေး နှင့် စက်မှုလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ အဆောက်အအုံများအတွက် အဓိကမောင်းနှင်အားတစ်ခုဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် ဝန်ထမ်းပေါင်း ၁၅၀၀ကျော်ရှိသည့် အီတလီတွင် ရုံးချုပ်အခြေစိုက်သည့် ZAPI GROUP သည် လျှပ်စစ်အားလုံး၏ အနာဂတ်သို့ ကူးပြောင်းမှုကို အင်ဂျင်နီယာအဖြစ် ကူညီပေးနေသည့် ကုမ္ပဏီတစ်ခုဖြစ်သည်။ ကုမ္ပဏီသည် လှုပ်ရှားမှုထိန်းချုပ်ရေးကိရိယာများ၊ လျှပ်စစ်မော်တာများ၊ ကြိမ်နှုန်းမြင့်ဘက်ထရီအားသွင်း ကိရိယာများ နှင့် အလိုအလျောက်သွားလာနိုင်သော ဆော့ဖ်ဝဲများပါဝင်သည့် ထုတ်ကုန်လုပ်ငန်းများကိုတီထွင် လုပ်ကိုင်နေသော အဖွဲ့ ဖြစ်သည် ။ ZAPI GROUP မှ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ Claes Avasj သည် POWER မဂ္ဂဇင်း နှင့် မေးခွန်း-အဖြေကဏ္ဍတွင် လျှပ်စစ်ဓာတ်အားရရှိရေးဆိုင်ရာ ကဏ္ဍပေါင်းစုံနှင့် ၎င်း၏ကဏ္ဍအသီးသီးအပေါ် အကျိုးသက်ရောက်မှုများကို ဆွေးနွေးခဲ့သည်။ Avasj […]

CLASS XI ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ ပညာရေး အခန်း : ၁၊ ၂ ဆိုင်ရာအမေးအဖြေများ

( အခန်း ၁) မေးခွန်းတိုများ- ၁။ပတ်ဝန်းကျင် ဟူသော အသုံးအနှုန်းကို သတ်မှတ်ပါ ။ Environment ဆိုသည်မှာ သတ်မှတ်ထားသော အချိန်တစ်ခု နှင့် နေရာတစ်ခုတွင် လူကို ဝန်းရံထားသည့် အခြေအနေစုစုပေါင်းကို ရည်ညွှန်းသည်။ ၂။ပတ်ဝန်းကျင်၏ အဓိက ပုံစံမှာ အဘယ်နည်း။ ပတ်ဝန်းကျင်၏ အဓိက ပုံစံများမှာ- (က) ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပုံစံ (ခ) ဇီဝဗေဒ ပုံစံ (ဂ) ယဉ်ကျေးမှု သို့မဟုတ် လူမှုရေး ပုံစံ တို့ဖြစ်ပါသည်။ ၃။ ပတ်ဝန်းကျင်၏ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပုံစံတွင် မည့်သည့် အရာများ ပါဝင်သနည်း။ ပတ်ဝန်းကျင်၏ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာပုံစံတွင် ( ၁) Lithospheric (အစိုင်အခဲ) ပတ်ဝန်းကျင် ( ၂ ) […]

မြစ် ချောင်းများ အသက်ရှည် ကျန်းမာကြပါစေ

အခုတလော ကျွန်တော့် ခေါင်းထဲ မြစ် ချောင်းများအကြောင်းက မင်းမူနေခဲ့သည်။ မြစ် ချောင်းများ အကြောင်း တွေးနေမိသည်။ “မြစ် ချောင်းများ ကျန်းမာပါစေ” ဟုလည်း မကြာခဏ ဆုတောင်းနေမိသည်။ ကျွန်တော် ထိုသို့ ခံစားနေရသည်မှာ ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်ပင် ကြာမြင့်ခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ အဘယ့်ကြောင့် ထိုသို့ ခံစားနေရသလဲဆိုလျှင် ကျွန်တော့် ဖေ့စ်ဘွတ်ခ် မက်ဆင်ဂျာထဲသို့ ရောက်လာသော ဓာတ်ပုံတစ်ပုံ ကြောင့်ပင် ဖြစ်သည်။ ယင်းဓာတ်ပုံမှာ အခြားမဟုတ်။ ကျွန်တော့် မွေးရပ်မြေမှ ချောင်းကလေး၏ ဓာတ်ပုံ ဖြစ်သည်။ ထိုချောင်းကလေးသည် ကျေးရွာ အုပ်စုကြီးနှစ်ခု၊ ကျေးရွာ ၁၀ ရွာကျော်၏ အသက်သွေးကြော ဖြစ် သည်။ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး၊ သွားလာရေးအတွက် အချက်အချာ ဖြစ်ခဲ့သည်။ ဟိုးအရင်က အကျယ်ပေ ၃၀၀၊ […]

ရေနံ သဘာဝဓာတ်ငွေ့နဲ့ ချမ်းသာနေတဲ့ အာရပ်နိုင်ငံတွေမှာ အစိမ်းရောင်စွမ်းအင်သုံးဖို့ ပြင်ဆင်လာပြီ

ရုပ်ကြွင်လောင်စာဖြစ်တဲ့ ရေနံနဲ့ သဘာဝဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လုပ်ပြီး ပိုက်ဆံရှာနေတဲ့ အာရပ်နိုင်ငံတွေ နဲ့ အာဖရိကမြောက်ပိုင်း နိုင်ငံတွေကို အာရပ်ဖိုရမ်က အစိမ်းရောင်စွမ်းအင်တွေဖြစ်တဲ့ လျှပ်စစ်စွမ်းအင် နဲ့ ဟိုက်ဒရိုဂျင် စွမ်းအင်တွေကို ဒေသတွင်းမှာ တွင်တွင်ကျယ်ကျယ်သုံးနိုင်အောင်လို့ ပြင်ဆင်ကြပါဆိုပြီး စွမ်းအင်သစ်လှုတ်ရှားမှုအတွက် ဆော်သြထားပါတယ်။ ဂျော်ဒန်နိုင်ငံမှာကျင်းပတဲ့ ၈ ကြိမ်မြောက် အာရပ်ဖိုရမ်မှာ ဒေသတွင်း နိုင်ငံတွေမှာ လျှပ်စစ်ကားထုတ်လုပ်မှု အရှိန်မြှင့်လုပ်ဆောင်ရန်အတွက် တိုက်တွန်းထားပြီး ဟိုက်ဒရိုဂျင်စွမ်းအင်နဲ့ပတ်သက်ပြီး လုပ်လို့ရနိုင်သလောက် လုပ်ကိုင်ဖို့ ကိုလည်း တိုက်တွန်းထားပါတယ် ။ နောက်ပြီး ဒေသတွင်းက တက္ကသိုလ်တွေမှာ ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင် ၊ စွမ်းအင်ထိရောက်စွာ ထုတ်လုပ် ရရှိနိုင်တဲ့ နည်းလမ်း နဲ့ စမတ်စီတီးမြို့များ ဖန်တီးနိုင်မယ့်ဒီဇိုင်းတွေ ကို သုတေသနလုပ်ဖို့ ၊ စမ်းသက်မှုတွေ လုပ်ဖို့အတွက် ဖိအားပေး တောင်းဆိုမှုတွေကို လုပ်နေပါတယ်။ […]

“အပင်နှင့် သစ်တော ထိန်းသိမ်းပါ ဂေဟစနစ်တည်မြဲဖို့ရာ “

“ပဒေသာပင်‌မြေမှ ပေါက်သကဲ့သို့” ဟု ဆိုရလောက်သော ကမ္ဘာမြေသည် ရှေးယခင်က လူသားတို့ လိုအင်မှန်သမျှကို ပေးစွမ်းဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ခဲ့သည်။ အပင်မျိုး‌ ပေါင်း ထောင်ကျော် အပါအဝင် ဇီဝမျိုးကွဲများဖြင့် တင့်တယ်ခဲ့သည်။ ခုနှစ်၊ သက္ကရာဇ်တို့ တစ်နှစ်ပြီး တစ်နှစ်ပွားများလာရာ လူဦးရေများကလည်း တစ်နေ့ထက် ‌တစ်နေ့ တိုးပွားလာ ကြသည်။ တီထွင်ကြံဆမှုများနှင့် နည်းစနစ်များ ပြောင်းလဲဖြစ်ပေါ်ပြီးနောက် ၂၁ရာစုတွင် လူသားတို့၏ အတောမသတ်လိုသော လောဘနှင့် တိုးတက်လိုစိတ်တို့က ဂေဟစနစ် ယိုယွင်းမှု အန္တရာယ်ကို လက်ယက် ဖိတ်ခေါ်နေတော့သည်။ ဆီဆည်ရွာသား ဦး‌အောင်ကြီးက “တောင်လည်းသာမော၊ တောလည်းသာထွေ၊ ရေလည်း သာလှ ဖြူလွှ သောင်ပြင်၊ငှက်ပေါင်းယှဉ်လျက်”ဟု သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် အလှကို ဖွဲ့ဆိုခဲ့သည်။ မှန်ပါသည်။သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် အလှတွင် တော၊တောင် သဘာဝ သာမက အပင်များ ၊ကျေးငှက် […]

မြစ်တွေကို လူတွေလို သဘောထားပြီး ကာကွယ်စောင့်ရှောက်ကြပါ

“ မြစ်တွေမှာ အသက်ရှိတယ်။ ဒီရေအတက်အကျ လုပ်ရင်း သူတို့ အသက်ရှူနေကြရတယ်။ သူတို့ဟာ ပုံမှန်အတိုင်း ကျန်းကျန်းမာမာ စီးဆင်းရင်း လူတွေကို ပျော်ပျော်ရွှင်ရွှင် အထောက်အကူ ပြုနေကြတယ်။ အခုနောက်ပိုင်း လူတွေက မြစ်တွေ ညစ်ညမ်းအောင်၊ ရေစီးရေလာ ပျက်စီးအောင် လုပ်ကြတော့ မြစ်တွေ ခမျာ အသက်ကို ပုံမှန် မရှူနိုင်ကြတော့ဘူး။ အသက်ရှူကျပ်နေကြရတယ်။ ရှေ့ဆက် ရှင်သန်ဖို့ ခက်ခဲနေကြရတယ်။ အဲဒါကို အသိဉာဏ် ရှိသူတိုင်း စာနာနားလည်ဖို့ လိုပါတယ်” အတိအကျမဟုတ်ပေမယ့် အဲဒါနဲ့ အဓိပ္ပာယ် တူညီတဲ့ စကားတွေကို စာရေးသူ သတင်းထောက်ဘဝက သစ်တောပညာရှင် ဦးအုန်းဆီက ကြားခဲ့ရတာပါ။ အခု သစ်တောပညာရှင် ဦးအုန်း (စာရေးသူကတော့ အဘ တစ်ယောက်လို ချစ်ခင်လို့ အဘလို့ ခေါ်ပါတယ်) […]

လျှပ်စစ်ကား ဘတ်ထရီတွေကို ရီဆိုက်ကယ်ပြန်လုပ်လို့ ရနိုင်တယ်လို့ ပြောပြီ

ဆွီဒင်သုတေသနပညာရှင် တစ်စုက လျှပ်စစ်ကားဘတ်ထရီတွေကို ရီဆိုက်ကယ်ပြန်သုံးလို့ရမယ့် နည်းလမ်း တွေကို တွေ့ရှိထားပြီလို့ဆိုပါတယ်။ သူတို့အဆိုအရ ဘတ်ထရီထဲက အလူမီနီယံတွေကို ၁၀၀ ရာခိုင်နှုန်း ပြန်သုံးနိုင်ပြီး လစ်သီယံတွေကိုတော့ ၉၈ ရာခိုင်နှုန်း အထိပြန်သုံးလို့ ရတယ်လို့ သိရပါတယ်။ သူတို့တွေ့ထားတဲ့နည်းလမ်းက EV ဘက်ထရီများတွင် တွေ့ရှိရသည့် အဖိုးတန်သတ္တုများကို ပြန်လည်ရယူနိုင်ပြီး အဲ့ဒိလုပ်ငန်းစဉ်မှာ ဈေးကြီးသော သို့မဟုတ် အန္တရာယ်ရှိသော ဓာတုပစ္စည်းများကို အသုံးပြုရန် မလိုအပ်ကြောင်း သိပ္ပံပညာရှင်များက ပြောခဲ့ပါတယ် ။ “နည်းလမ်းကို ချဲ့ထွင်နိုင်သည်နှင့်အမျှ ၊ ၎င်းကို နောင်နှစ်များတွင် စက်မှုလုပ်ငန်းတွင် အသုံးပြုနိုင်မည်ဟု ကျွန်ုပ်တို့ မျှော်လင့်ပါသည်” ဟု သုတေသနခေါင်းဆောင် Martina Petranikova က ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ လက်ရှိ ရေကိုအခြေခံသော ပြန်လည်အသုံးပြုနည်းကို Hydrometallurgy လို့ခေါ်ပါတယ်။ […]

သရွတ်သွပ်ကိုကာကွယ်ကြ

(ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ဝါခယ်မမြို့ တစ်ဖက်ကမ်းရှိ သရွတ်သွပ်ချောင်းလေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကွယ်လွန်သူ ကဗျာဆရာမောင်သက်ငြိမ်က ရေးသားခဲ့တာကို အမှတ်တရအနေနဲ့ ပြန်လည်ဖော်ပြခြင်း ဖြစ်ပါတယ်) ကွယ်လွန်သွားပြီဖြစ်သောကဗျာဆရာနှစ်ယောက်၏ကဗျာနှစ်ပုဒ်မှ ကဗျာအပိုင်းအစအနည်းငယ်ကိုတင်ပြလိုသည်။ ပထမတပုဒ်မှာ ကဗျာဆရာ “မောင်ချောနွယ်”၏”ရေထဲမြို့”ကဗျာ… “ဟောဒီမှာ မြို့လေးတမြို့လေ ကဗျာဆရာ”မာလာမေ”မြင်မသွားခဲ့ဖူးတဲ့မြို့ မြို့လေးတမြို့လေ သူ့လယ်ကွင်းရင်ဘတ်ထဲက သော်ကဘုရားရယ် သူ့နှလုံးသားရင်ဘတ်ထဲ ဝင်ဝင်ခွေ့တတ်တဲ့မြောက်ပြန်လေရယ် အဲဒီမြောက်ပြန်လေကပွေ့ပွေ့လာတဲ့ စပါးပင်ပျိုမလေးရဲ့ကိုယ်နံ့လေးရယ် လမုပင်အုပ်ကလေးနဲ့ ချစ်ကြိုးသွယ်နေသူ သရွတ်သွပ်ချောင်းကလေးရယ်” ဒုတိယတပုဒ်မှာ ကဗျာဆရာ”ငွေယံဦး”၏”မွှေးတို့ရဲ့မြို့”ကဗျာ… “ခွေးပေါက်စတွေစုပြုံနို့စို့သလိုဆိပ်ကမ်းမှာ လှေတွေ ပဲ့ထောင်တွေရယ် ကူဘိုတာစက်တွေက နေ့နေ့ညညမြစ်ကို တဖူးဖူးမှုတ်တယ် ဝါးခယ်မကိုရောက်မှဖြစ်မယ်ပြောတဲ့ သရွတ်သွပ်ချောင်းကလေးရယ်” ကဗျာနှစ်ပုဒ်လုံးတွင် ချောင်းကလေးတချောင်းအမည်ပါဝင်နေသည်။ “သရွတ်သွပ်”တဲ့ မြို့ကိုမြှားတစင်းချိန်ထားသလို တဖက်ကမ်းမှလှမ်း၍ချိန်ရွယ်ထားသောချောင်းကလေး ဝါးခယ်မ-ကျွန်းကုန်း-အိမ်မဲ- ကျောင်းကုန်းလမ်း၏ အရေးပါသောချောင်းကလေး၊ ဘိုးဘွားဘီဘင်လက်ထက်ကစ၍ “ညောင်ဝိုင်း”ဒေသနှင့် “ရွာသစ်”ဒေသကို ပုခုံးတဖက်ဆီမှာ ထမ်းပိုးတာဝန်ကျေခဲ့သောချောင်းကလေး၊ လမုပင်အုပ်ဆိုင်းဆိုင်းတို့နှင့် စိမ်းလန်းခဲ့သောချောင်းကလေး၊ မဗေဒါတို့တသိုက် […]