Author Posts

၂၀၅၀ မှာ ရေအောက်ရောက်သွားနိုင်တဲ့ နယူယောက်ခ်မြို့ အတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုတွေလုပ်နေ

အမေရိကားက လူဦးရေ အထူးထပ်ဆုံး ဆိုတဲ့ မြို့တွေထဲက တစ်မြို့ ဖြစ်တဲ့ နယူယောက်မြို့က မြေမျက်နှာအသွင်အပြင် အခြေအနေအရ ၂၀ ၅၀ ခုနှစ်ဆိုရင် မြို့ရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတော်တော်များများ ရေအောက်ကို ရောက်သွားနိုင်တဲ့အတွက်ကြောင့် မြို့ စည်ပင်က ဒေါ်လာ သန်းထောင်းပေါင်းများစွာ သုံးပြီး ပြင်ဆင်မှုတွေကို လုပ်နေရပါတယ်။ ကမ်းခြေအရှည် ၈၃၆ ကီလိုမီတာရှိတဲ့ နယူယောက်မြို့က ၂၀၅၀ ကိုရောက်လျှင် အနည်းဆုံး ၈ လက်မကနေ အများဆုံး ၂ပေခွဲကျော်အထိ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် မြှင့်တက်မှု ကို တွေ့ကြုံရမယ်လို့ ပညာရှင်တွေက ခန့်မှန်း တွက်ချက်ပြထားပါတယ်။ သေချာတာက နယူယောက်မြို့ က သဘာဝဘေးအန္တရာယ် ကို ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ မြို့ ထဲက တစ်မြို့ဖြစ်နေတာပါပဲ။ သိပ္ပံပညာရှင်တွေရဲ့ တွက်ချက်မှုအရ ကမ္ဘာကြီး ပူနွေးလာမှုကို […]

ကိုမိုဒို ဒရဂွန်တွေပေါက်လို့ တိရစ္ဆာန်ဝန်ထမ်းတွေပျော်နေ

နယူးယောက်ခ် က ဘရွန့်စ် တိရစ္ဆာန်ဥယှာဉ်မှာ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ဖွတ်မျိုးဖြစ်တဲ့ ကိုမိုဒို ဒရဂွန် ၆ကောင် ဥပေါက်လို့ တိရစ္ဆာန်ရုံ ဝန်ထမ်းတွေ ဝမ်းသာအားရ ပွဲခံကြပါတယ်။ နှစ်ပေါင်း ၁၀၀ ကျော်ပြီးဖြစ်တဲ့ အဲ့ဒိတိရိစ္ဆာန် ဥယျာဉ်မှာ ပထမဆုံး ကိုမိုဒိုဒရဂွန်တွေကို သားဖောက်နိုင်ပြီး ဖြစ်လို့ အထိမ်းအမှတ် ပွဲလုပ်ခဲ့ကြတာပါ။ ကမ္ဘာပေါ်မှာ မှတ်တမ်းတင်ထားတဲ့ ကိုမိုဒို ဒရဂွန် အကောင်ရေ က ၂၅၀၀ ပဲ ရှိတော့တာပါ။ အဲ့ဒိအထဲမှာ အမကောင်ရေက ၃၅၀ ပဲ ရှိပါတယ်။ အခုလို သားဖောက်နိုင်ပြီးဆိုရင် မျိုးတုံးတော့မယ့် အဲ့ဒိဖွတ်ကြီး မျိုးတွေ ကို ထိန်းသိမ်းနိုင်တော့မှာ ဖြစ်လို့ ဝမ်းသာနေကြတာပါ။ ကိုမိုဒိုတွေက အင်ဒိုနီးရှား မျိုးရင်းတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ တစ်ကောင်နဲ့ တစ်ကောင်ရန်လိုတဲ့ အကောင်တွေဖြစ်ပြီး […]

သဘာဝမလွန်ပါစေနဲ့ဆောင်းရယ်

ဒီဇင်ဘာဆောင်းဆိုတော့ အေးစိမ့်လာတတ်တဲ့ ညတွေကို ဘယ်လိုမှ ငြင်းလို့မရဘူး။ရေနွေးပူပူ တစ်ခွက်ပြီးတစ်ခွက် သောက်ရင်းသာ အအေးဒဏ်ကို ရနိုင်သမျှ တွန်းလှန်နေခဲ့မိတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း ခဏပဲ နွေးသလို ခံစားလိုက်ရတယ်။ အေးစိမ့်လာတဲ့ ညအစိုင်အခဲကိုတော့ ဖျော်ချမပစ်နိုင်ခဲ့ဘူး။ ညဦးပိုင်းလောက်ကတည်းက အေးလာတဲ့ အအေးဓာတ်က ညနက်လာလေလေ အေးလာလေလေဆိုတော့ နှစ်ခြိုက်စွာ အိပ်ပျော်ဖို့အတွက် မလွယ်ကူတော့။ဖျာကလည်း အေးစက်။ကိုယ့်ခန္ဓာက အသားတွေကလည်း အေးစက်။ဖတ်လက်စစာအုပ် ကိုင်ကြည့်တော့လည်း အေးစက်လို့နေတယ်။ဒီလိုနဲ့ပဲ အိပ်စက်ခြင်းဆိုတာထက် စာဖတ်ခြင်းဆီကိုသာ စိတ်က အမြဲ ရောက်နေခဲ့တယ်။စာအုပ်ရဲ့ မျက်နှာဖုံးနဲ့ နောက်ကျောဖုံး အေးစက်နေတာကိုတော့ သည်းခံနိုင်ပါတယ်။စာအုပ်ကိုင်ထားရင်းနဲ့ တစ်ခါတစ်ရံမှာ လက်တွေအေးစက်ထုံကျင်လာသလား ထင်မှတ်ရတယ်။စာအုပ်ကို ရင်ဘတ်ပေါ် ခဏတင်ပြီး လက်ဖဝါးနှစ်ဖက်ကို ဆုပ်လိုက်ဖြန့်လိုက်နဲ့ လက်ပူတိုက်ရပြန်တယ်။ဒါပဲ တက်နိုင်တယ်လေ။အတော်လေး နွေးလာတယ်ထင်တော့မှ စာအုပ်ကို ပြန်ကိုင်ဖတ်ဖြစ်တော့တယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ နွေရာသီတုန်းက ပူလောင်အိုက်စပ်ခဲ့တဲ့ ညတွေကို […]

ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးလုပ်ရင်း သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းပါ

တောင်ကိုရီးယားသည် တောင်ကုန်းတောင်တန်း ပေါများသည့် နိုင်ငံဖြစ်ကာမြေပြန့်လွင်ပြင် ရှားပါး သည်။ ဆိုးလ်မြို့အတွင်း၌ပင် အတော်အတန်မြင့်သည့် တောင်များကိုတွေ့ရသည်။ သစ်တောသစ်ပင် ပေါက်ရောက် ရန် ခက်ခဲသောကျောက်တောင်များလည်းပါဝင်သည်။ သို့သော် ရောက်ရှိခဲ့သည့်နေရာတော်တော်များများတွင် သစ်တောသစ်ပင်များကိုအလေးပေးထိန်းသိမ်းထားကြောင်းတွေ့ခဲ့ရသည်။ တည်းခိုခဲ့ရသည့် ဟိုတယ် ပေါ်မှ ကြည့်ပါကနေရာတိုင်းတွင် သစ်ပင်များဖြင့် စိမ်းစိုနေသောမြင်ကွင်းများကိုသာ မြင်ခဲ့ရသည်။ လူသွားလမ်းများပေါ်၌ပင် ပေါက်ရောက်နေသောသစ်ပင်များကိုပင် အလေးပေးထိန်းသိမ်းထားကြောင်းတွေ့ရသည်။ အဝေးပြေးလမ်းများတွင်သာမက မြို့တွင်းလမ်းများဖောက်လုပ်ရာတွင်လည်းတောင်များကို ဖြိုချခြင်းမျိုးမလုပ် ဘဲတောင်အောက်မှ လိုဏ်ခေါင်းတည်ဆောက်ပြီးဖောက်လုပ်ထားသည်။ ပြန်လည်ရရှိရန်မလွယ်ကူသောသဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကိုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု၏ တောင်းဆိုမှုကြောင့် မပျက်စီးအောင် နည်းလမ်းရှာဖြေရှင်းခြင်းဟုဆိုရမည် ထင်သည်။ လူနေအိမ်များတည်ဆောက်ရာတွင်လည်းတောင်များကိုမဖြိုဘဲတောင်စောင်းများတွင် အဆင်ပြေအောင် ဆောက်လုပ်ထားကြသည်။ နေရာအချို့ဆိုလျှင် တောင်စောင်းအတိုင်းကားဖြင့်တက်သွားရပြီးလမ်းကိုလည်းအုတ်ကြွပ်များဖြင့် ခင်းထားသည်ကိုတွေ့ရသည်။ ဥရောပမြို့တစ်မြို့သို့ ရောက်သွားသည့်အလားခံစားခဲ့ရသည်။ တက်ရောက်ခဲ့ရသည့်မီဒီယာဖိုရမ်သို့ လာရောက်ဟောပြောခဲ့သည့် ဆိုးလ်မြို့ရှိတက္ကသိုလ်မှ ပါမောက္ခတစ်ဦးကတောင်ကိုရီးယား၏ ဦးစားပေးရည်မှန်းချက်များထဲတွင် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးနှင့်ကာဗွန်ထုတ်လွှတ်မှုလျော့ကျရေးများပါဝင်ကြောင်းပြောပြသည်။ သစ်ပင်ပေါက်ရန် ခက်ခဲသောကျောက်တောင်များ၌ပင် မြေဆီလွှာဖြစ်ပေါ်လာအောင် ဖန်တီးကာသစ်ပင်စိုက်ကြကြောင်းရှင်းပြသည်။ ၄င်းက […]

ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကို တိုက်ဖျက်ဖို့ဂျာမနီအစိုးရသစ် ယူရို၆၀ ဘီလီယံကို သုံးမယ်

ဂျာမနီအစိုးရသည် ရာသီဥတုဆိုင်ရာအကျပ်အတည်းကို တိုက်ဖျက်ရန် ယူရိုဘီလီယံ ၆၀ အား တိုင်ပြည် ရဲ့ သီးခြားဘတ်ဂျတ် အဖြစ်နဲ့ ထည့်လိုက်တာပါ။ အဆိုပါ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုသည် နိုင်ငံ၏ ရာသီဥတုနှင့် အသွင်ကူးပြောင်းရေး ရန်ပုံငွေကို ပိုမိုအားဖြည့်ရန်နှင့် စိမ်းလန်းသော စီးပွားရေးသို့ ကူးပြောင်းရန် အားပေးသည့် နောက်ဆက်တွဲ ဘတ်ဂျက်အသစ်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်ကြောင်း တာဝန်ရှိသူများက ပြောကြားခဲ့သည်။ ဂျာမဏီ အဓိပတိသစ် အိုလက်ဖ်ရှိုးဇ် ၏ အစိုးရအဖွဲ့မှ တညီတညွတ်တည်း အတည်ပြုလိုက်သော ဘတ်ဂျက်သည် ယခုနှစ် ပြည်ထောင်စုဘတ်ဂျက်တွင် အသုံးမပြုရသေးသော အကြွေး ယူရို ဘီလီယံပေါင်းများစွာကို အနာဂတ် အစိမ်းရောင် အသုံးစရိတ် အဖြစ်သို့ လွှဲပြောင်းပေးလိုက်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။ အကြွေးငွေ ယူရို ၆၀ဘီလီယံအပြင် အစိုးရသည် ဂေဟစနစ်အခွန်အခများနှင့် CO2 ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်မှုဆိုင်ရာ ကုန်သွယ်မှုအစီအစဉ်မှ အဓိကအားထားရသော […]

ဆိုလာပြားတွေကို အိမ်မှတ်နေတဲ့ ဝတ်ရည်စုပ်ကောင်တွေ

ယူကေ လန်ကတ်စတာတက္ကသိုလ်က သုတေသီတွေ စုစည်းပြီး နေရာင်ခြည်စွမ်းအင်သုံး လျှတ်စစ်ထုတ်လုပ်ငန်းတွေနဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိခိုက်မှုကိုလေ့လာကြရာ ဆိုလာပြားတွေမှပျားတွေနဲ့အခြား ဝတ်မှုံကူးတတ်တဲ့ အကောင်လေးတွေ အိမ်ရာလာဖွဲ့ပြီး နေထိုင်နေကြတာကို တွေ့ လာကြပါတယ်။ ပန်းခင်းတွေ ဘေးနားမှာရှိတဲ့ ဆိုလာခင်းတွေက ပျားတွေနဲ့အခြား ဝတ်မှုံကူးတတ်တဲ့ အကောင်လေးတွေအတွက် နတ်ဘုံ နတ်နန်းလိုဖြစ်နေပါတယ်။ အင်္ဂလန် အပါအဝင် ဥရောပနိုင်ငံအချို့မှာ ၂၀ ရာစု ဝင်လာကတည်းက ပျားတွေလို ဝတ်မှုံကူးပေးတဲ့ အကောင်တွေ ရှာပါးလာနေပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၁၀ နှစ်အတွင်းမှာတောင် မရှိပါဘူး ဆိုတဲ့အထဲက နောက်ထပ် ၁၇ % လျှော့ကျသွားပါတယ်။ သုတေသီ ဟိုလီဘလေဒက်စ် က “ ကျနော်တို့ ဆိုလာပြားတွေကို စစ်နေစဉ်မှာ တိုင်ထောင့်တွေမှာ အိမ်သေးသေးလေးတွေကို တွေ့လို့ ဝမ်းသာသွားတယ်။ အချို့အိမ်လေးတွေက ပျားအုံလေးတွေ […]

နမ့်ပန်မြစ်နဲ့ ကွန်အော်ရေတံခွန်

ငြင်သာစွာစီးဆင်းနေတဲ့ နမ့်ပန်မြစ်ထဲက လှပလွန်းတဲ့ ကွန်အော်ရေတံခွန်။ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်းရဲ့ နိုဝင်ဘာလပိုင်းကတော့ ကွန်အော်ရေတံခွန်ရဲ့ အလွဆုံး၊ အသာယာဆုံးအချိန်တွေဖြစ်ပါတယ်။ ကွန်ဟိန်းမြို့အနီး၊ ကွန်ဟိန်းမြို့နယ် ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်းမှာ တည်ရှိပါတယ်။ Credit:Sai Swan ဓာတ်ပုံ၊ စိုင်းစွမ်

တောင်များကို ကာကွယ်ကြရအောင်

ပြီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင်ဘာ ၁၁ ရက်နေ့ဟာ နိုင်ငံတကာ တောင်တန်းနေ့ (International Mountain Day) ဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာမှာ အထိမ်းအမှတ်နေ့တွေ အများကြီးရှိတဲ့အထဲက နိုင်ငံတကာ တောင်တန်းများနေ့ကတော့ ယိုယွင်းနေတဲ့ ကမ္ဘာမြေကြီးနဲ့ ပျက်စီးနေတဲ့ သဘာဝရင်းမြစ်တွေကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ဖို့အတွက် မဖြစ်မနေရှိနေသင့်တဲ့ ကျွန်တော်တို့အားလုံး အလေးထားသင့်တဲ့ နေ့တစ်နေ့ဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံတကာတောင်တန်းနေ့ကို ကမ္ဘာတဝှမ်းမှာရှိတဲ့ တောင်တန်းတွေကို မှီခိုနေရတဲ့ ကမ္ဘာ့လူသားအသိုင်းအဝိုင်းအတွက် အသိပညာမြှင့်တင်နိုင်ရေး ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ နှစ်စဉ်ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။ ဒီလို ကျင်းပရာမှာလည်း တစ်နှစ်မှာ အဓိကခေါင်းစဉ်တစ်ခုနဲ့ ကျင်းပခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနှစ် ၂၀၂၁ မှာ Biodiversity ဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ်နဲ့ ကမ္ဘာ့တောင်တန်များနေ့ကို ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၀၂ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလမှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေညီလာခံ ဆုံးဖြတ်ချက် ၅၇/၂၄၅ မွ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ […]

ကင်ညာမှာ ဆိုးဝါးတဲ့မိုးခေါင်မှုတွေဖြစ်လို့ တောရိုင်တွေသေဆုံး

ဖော်ပြပါ ဓာတ်ပုံက ကင်ညာနိုင်ငံမှာ ဆိုးဝါးစွာ မိုးခေါင်မှုဖြစ်နေလို့ ဆာဘူလီ တောရိုင်းတိရိစ္ဆာန်ထိန်းသိမ်းရေး နယ်မြေအတွင်းမှာ သစ်ကုလားအုတ်ခြောက်ကောင် သေဆုံးနေတာကို တွေ့ရမှာပါ။ အနီးနားရှိ ရေလှောင်ကန်တစ်ခုမှ ခြောက်သွေ့လုနီးပါးရှိသော ရေလှောင်ကန်မှ ရေကို သောက်သုံးရန် ကြိုးပမ်းစဉ် ရွှံ့နွံထဲတွင် နစ်မြုပ်ပြီး သစ်ကုလားအုတ်များ သေဆုံးခဲ့ရတာဖြစ်ပါတယ်။ ရေလှောင်ကန်၏ ရေညစ်ညမ်းမှု မဖြစ်အောင် အဲ့ဒိအသေကောင်တွေကို အခြားတစ်နေရာသို့ ရွှေ့ပြောင်းခဲ့ရပါတယ်။ Extreme drought kills wildlife in Kenya The photo shows six camels dying inside the Sabuli Wildlife Sanctuary due to severe drought in Kenya.The camels drowned in the […]

ဝက်သစ်ချပင်လေး

မင်းအချစ်ကိုကွေ့ချမိတော့ နှင်းများ သစ်တော်ပင်ထိပ် ခြံဝကစံပယ်ပင်ရိပ်မှာ ဘာပန်းကဘုရားလိုပွင့်နေလဲ။ တစ်လမ်းခြား ဝက်သစ်ချပင်ရွက်တွေ ဆွေးမြေ့နေတာ အခေါင်းပေါက်ထဲက ပန်ဒါဝက်ဝံလေးထွက်လာတယ်။ မင်းတို့မြို့လေးနှင်းကျပလား ငါ့နှလုံးသားနှင်းကျတာ အမွဲ။ လမ်းမှာ အလွမ်းက ဝက်သစ်ချပင်ရွက်ကနှင်းတွေ။ တိုးနှောင်မိုး ၁၄.၁၂.၂၀၂၁ ဓာတ်ပုံ- မူလပိုင်ရှင်ကို ခရက်ဒစ်ပေးပါတယ်၊