သံပခြုပ်များသည်ရေအောက်ကြမ်းပြင်တွင်နေထိုင်ကြသော ဆူးချွန်များပါသော ကျောရိုးမဲ့ရေနေ သတ္တဝါ(Spiny Marine Invertabrate) အုပ်စုဝင်များ ဖြစ်ကြပါသည်။ သံပခြုပ်ကို အစိမ်းရောင် ကျောက်သွေးဟုလည်း ခေါ်ကြပါသည်။ အမဲရောင်လည်းရှိပြီး ထန်းသီးအသေးအရွယ်အစား နီးပါးရှိကြသည်။ တချို့သံပခြုပ်လေးများမှာ ကြက်မောက်သီးနှင့် ပုံစံရော၊ အရွယ်ပါဆင်တူကြပြီး ကျောက်တန်းများပေါ်နှင့် အဆင်ပြေရာကျောက်ခေါင်းများထဲတွင်လည်း ခိုအောင်းနေတတ်လေ့ ရှိကြပါသည်။ရေကျချိန်တွင် သံပခြုပ်ကောင်လေးများသည် ပင်လယ်အောက်ကကျောက်တုံးများတွင် ကပ်နေပြီး ကျောက်သွေးများကို စုပ်ယူကာ အသက်ရှင်နေထိုင်လေ့ရှိကြပါသည်။ သံပခြုပ်သည် ဒေသအခေါ်ဖြစ်ပြီး အဂ်လိပ်အမည်မှာ ‘Sea Urchin’ ဖြစ်သည်။မြန်မာနိုင်ငံတွင် သံပခြုပ်ကို ချောင်းသာ၊ငွေဆောင်နှင့် တောင်ပိုင်းမြိတ်ကျွန်းစုကမ်းခြေများတွင် တွေ့မြင်နိုင်ပါသည်။ မြိတ်ကျွန်းစု၊ ကော့သောင်းဒေသများတွင်လည်း သံပခြုပ်အမြောက်အမြားတွေ့ရတတ်သည်။အပူပိုင်း ဒေသတစ်လျှောက်တွင်ရှိသည့် သန္တာကျောက်တန်းများတွင်လည်း တွေ့ရတတ်သည်။ သံပခြုပ် (Sea urchins)များသည် Echinoderms အုပ်စုဝင်များဖြစ်ကြပြီး ဆူးချွန် (spine)များ ပါရှိကြပြီး ထုလုံးပုံ ကျောရိုးမဲ့ […]

ဟိုက်ဒရိုဂျင်လောင်စာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ နည်းပညာခေါင်းဆောင် ကုမ္ပဏီတစ်ခုဖြစ်တဲ့ Pall Corporation မှာ ဒေါက်တာ မာရီယာ အေနက်ဇ် လင်ဂါဖက် က ဓာတုအင်ဂျင်နီယာပါရဂူဘွဲ့ဖြင့် တာဝန် ထမ်းဆောင် နေပါတယ် ။ သူမက ဟိုက်ဒရိုဂျင်လောင်စာ နဲ့ပတ်သက်ပြီး ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ နည်းပညာပိုင်း ဆိုင်ရာ ဦးဆောင်သူတစ်ယောက် ဖြစ်ပါတယ် ။ အစိမ်းရောင်နှင့် အပြာရောင် ဟိုက်ဒရိုဂျင်ထုတ်လုပ်မှု၊ ဟိုက်ဒရိုဂျင်သိုလှောင်မှု၊ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနှင့် ဟိုက်ဒရိုဂျင်လောင်စာဆဲလ်များအပါအဝင် ဟိုက်ဒရိုဂျင်တန်ဖိုးကွင်းဆက်တစ်ခုလုံးအတွင်း စစ်ထုတ်ခြင်းနှင့် ခွဲထုတ်ခြင်းပြဿနာများအတွက် ဖြေရှင်းနည်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို သူမက ပံ့ပိုးပေးနေပါတယ်။အဲ့ဒါက ကျန်းမာရေး၊ ဘေးကင်းရေးနှင့် ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ တာဝန်ယူမှုရှိသော နည်းပညာများကို တိုးတက်လာစေနေပါတယ်။ မေး ။ ။ အစိုးရတွေက သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိန်းသိမ်းပေးတဲ့ အစိမ်းရောင် ဟိုက်ဒရိုဂျင်ကို ဘာကြောင့် […]

ဂေဟစနစ်ဆိုသည်မှာ သက်ရှိသတ္တဝါများအချင်းချင်း သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် လိုက်လျောညီထွေစွာ အပြန်အလှန်အကျိုးပြုနေထိုင်ခြင်း ဖြစ်တည်နေသော ကွန်ရက်ကြီးတစ်ခု ဖြစ်သည်။တိကျသေချာသော အကျယ်အဝန်းတစ်ခု သတ်သတ်မှတ်မှတ် ဖြစ်တည်မှု ရှိကြသည်။အချို့သော သိပ္ပံပညာရှင်များအနေဖြင့် ဂြိုဟ်တစ်ခုလုံးသည် ဂေဟစနစ်တစ်ခုဖြစ်သည်ဟု ဆိုကြပါသည်။ ဂေဟစနစ်ပတ်ဝန်းကျင်၏ ဥပမာများမှာ – ရေကန်ဂေဟစနစ် သန္တာကျောက်တန်းဂေဟစနစ် မြစ်ဝ ဂေဟစနစ် သစ်တော ဂေဟစနစ် မိုးသစ်တော ဂေဟစနစ် မြက်ခင်းပြင် ဂေဟစနစ် ပင်လယ်ရေနက်ပိုင်း ဂေဟစနစ် အစရှိသဖြင့် ရှိကြပါသည်။ အကယ်၍ ဂေဟစနစ်သည် ရေရှည်မတည်တံ့လျှင်- ဂေဟစနစ် ယိုယွင်းပျက်စီးသွားနိုင်ခြင်း၊ စွမ်းအင် ကောင်းစွာ မလည်ပတ်နိုင်တော့ခြင်း၊ သက်ရှိအုပ်စုများ၏ အမျိုးအစားကွဲပြားမှု ယိုယွင်းပျက်စီးခြင်း၊ နောက်ထပ် ဂေဟစနစ် မတည်ရှိတော့ခြင်းများ ဖြစ်ပေါ်လာပါမည်။ သန္တာကျောက်တန်း ဂေဟစနစ် သန္တာကျောက်တန်းဂေဟစနစ်ဆိုသည်မှာ သန္တာကောင်(Coral or Coral reef)များသည် […]