Author Posts

ကမ္ဘာ့အလှပဆုံးမြစ်များ (ဓနုမြစ်-Danube River)

ဓနုမြစ်ဟာ ဗော်လဂါမြစ်ပြီးရင် ဥရောပရဲ့အရှည်လျားဆုံး မြစ်တစ်စင်းဖြစ်ပါတယ်။ ဂ်ာမဏီ၊ ဟန်ဂေရီ၊ ရိုမေးနီးယား၊ သြစတေးရီးယား၊ ဆာဘီးယား၊ ဘူဂေးရီးယား၊ ယူကရိန်း၊ စလိုဗက်ကီးယားနဲ့ ခရိုအေးရှားနိုင်ငံတွေ ဖြတ်သန်းစီးဆင်းနေတဲ့ ဓနုမြစ်ဟာ ကမ်ဘာ့အလှဆုံးမြစ်တွေထဲက မြစ်စင်းဆိုတာ အငြင်းပွားစရာမရှိပါဘူး။ ဂျာမဏီနိုင်ငံအတွင်းကနေ မြစ်ဖျားခံစီးဆင်းပြီး ပင်လယ်နက်ထဲ ပူးပေါင်းသွားတဲ့ အဆိုပါမြစ်ဟာ မိုင်ပေါင်း ၁၇၇၇ မိုင် ရှည်လျားပါတယ်။ Photo:Worls Atlas

ဗွတ်ကလုံ

သစ်ပင်ပေါ်က တေးသံစုံ ပါးနီလေးနှင့် ဗွတ္ကလုံ ဟိုခုန်သည်ခုန် သစ်ခက်ကြား ကောင်းနိုးရာရာ သူရှာစား တို့အိမ်နားက ခြံထဲမှာ သူ့အသိုက်ကို တွေ့ရပါ အသိုက်ထဲမှာ စုတရုံး ပန်းရောင်နီပြောက် ဥေလးလုံး ဥေလးလုံးက ပေါက်သောခါ သူတို့ တေးသံ ကြားရမှာ ပေါက်ပါကြီးပါ ငှက်ငယ်များ ငါတို့တစ်တွေ မျှော်စောင့်စား #မင်းသုဝဏ် Photo:#Kothant(MDY)

ကျွန်မတို့ အားလုံး မသိလိုက်ဘဲ ပလတ်စတစ်တွေ စားနေကြတယ်

ကျွန်မတို့ အားလုံး လူ့သက်တမ်းတွေ တဖြည်းဖြည်းတိုတောင်းလာကြတယ် ။ရောဂါအဆန်းအပြားတွေ ပေါလာတယ် ။နာတာရှည်ရောဂါတွေ ခံစားလာရတယ် ။ဆေးရုံဆေးခန်းတွေ ဟာ စည်ကားလာတယ် ။ကျွန်မတို့ဝင်ငွေရဲ့ တစ်ဝက်နီးပါးဟာ ကျန်းမာရေးအတွက် အသုံးပြုနေရတယ် ဆိုတာကိုတော့ အားလုံးသတိထားမိမယ်ထင်ပါတယ် ။ အဲ့လိုဖြစ်စေတဲ့ တစ်ချို့သော အကြောင်းအရာလေးကို မျှဝေပေးချင်ပါတယ် ။ ကျွန်မတို့အားလုံးနေ့စဉ်တိုင်းမှာ ဘာပဲဝယ်ဝယ် ဘာပဲစားစား ပလတ်စတစ်ကို အသုံးပြုကြပါတယ် ။ရေသောက်လည်း တစ်ခါသုံးရေသန့်ဘူးမှသောက်ကြပါတယ် ။ ကျွန်မတို့မြန်မာနိုင်ငံမှာ တစ်ခါသုံးပလတ်စတစ်ကို သုံးစွဲလာတာနှစ်ပေါင်း၃၀ကျော်လာခဲ့တာကြောင့် ပလတ်စတစ်ပေါ်မှာ မှိီခိုမှုနှုန်း များလာပါတယ်။ ဒါ့အပြင့် ကျွန်မတို့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ပညာရေးစနစ်ကြောင့် အမှိုက်ကိုအမှိုက်ပုံးထဲ ပစ်တတ်အောင် ဘာကြောင့် အမှိုက်ပုံးထဲ ပစ်ရသလဲ ဆိုတဲ့ အကြောင်းပြချက်ကို ငယ်စဉ်ကတည်းကမသင်ရခဲ့တာကြောင့် စည်းမဲ့ ကမ်းမဲ့ အမှိုက်စွန့်ပစ်ခြင်းတွေများလာပါတယ် ။ အဲ့တာရဲ့ အကျိုးဆက်ကတော့ […]

ကမ္ဘာကြီးကို နှစ်ခြမ်းခွဲပြီး တစ်ဖက်ခြမ်းမှာ လူတွေမနေရ ဆိုတဲ့ စာအုပ်

Half-Earth: Our Planets Fight for Life ( Edward O. Wilson) အီးအိုဝယ်ဆင် ဆိုတဲ့ စာရေးဆရာက တကယ့်သဘာဝဓမ္မ ဝါဒီသမားတစ်ယောက်ဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ အကျော်ကြားဆုံး သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးအတွက် စာပေရေးသားနေတဲ့ စာရေးဆရာတွေထဲက တစ်ဦးဖြစ်ပါတယ်။ ပူလစ်ဇာဆု ၂ကြိမ်ရထားပြီး ဓမ္မဓိဌာန်ကျတဲ့ သဘောတရားတွေ အယူအဆတွေကို တင်ပြတဲ့ သူတစ်ဦးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဇီဝစက်ဝန်းပျက်နေတဲ့ ကမ္ဘာရယ် ၊ လူသားတွေရဲ့ အခြေခံလိုအပ်ချက်ရယ် ၊ စက်မှုနိုင်ငံတွေရဲ့ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးမှုရယ် ၊ နိုင်ငံရေးဩဇာတည်ဆောက်မှုရယ် ဆိုတဲ့ ညှိမရတဲ့ ပြောင်းလဲမှုဖြစ်စဉ်တွေပေါ်မှာ အခြေခံကျကျ သုံးသပ်ချက်တွေ၊ ကျိုးကြောင်းဆီလျှော်တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ရေးသားဖော်ပြ နေတဲ့သူပဲဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ကိုယ်တိုင် ဇီဝမျိုးကွဲတွေကို အစုလိုက်အပြုံလိုက် မျိုးသုဉ်းပစ်နေတာကို ရှောင်ရှားဖို့ နည်းလမ်းတွေ ၊ […]

သစ်ပင် (ဝတ္ထုတို)

၁။ ဖိုးထူးအဖို့ ဒီလိုအဖြစ်အပျက်မျိုးက ရိုးတောင်ရိုးနေပါပြီ။ အိမ်ကလည်း တစ်ခုခုခိုင်းစရာရှိတိုင်း ဖိုးထူးတစ်ယောက် ခေါ်မကြားအော်မကြားပျောက်နေတယ်ဆို အပင်တစ်ပင်ပင်ပေါ် ရောက်နေလောက်ပြီဆိုတာကို အတပ်သိသလို အိမ်မွာတော့ ဖိုးထူးကိုရှာချင်လျှင်ခေါင်းကို မော့ထားရသည်ဟု ပြောတတ်ကြသည်။ ဖိုးထူးအဖို့ကလည်း အပင်ပေါ်တက်နေရတာကို ပျော်လည်းပျော်သည်။ စိတ်လည်းလှုပ်ရှားသည်။ တီဗီမှာလာတတ်သည့် ကာတွန်းကားတွေထဲက လူစွမ်းကောင်းတွေလုပ်လေ့ရှိသလို စွန့်စားတဲ့အရာတစ်ခုခုလုပ်ခွင့်ရသည်ဟုသာ ဖိုးထူးထင်သည်။ ဖိုးထူးတို့အရွယ်တွေအတွက် အိမ်ပတ်ဝန်းကျင်မွာ စွန့်စွန့်စားစားလုပ်လို့ရတာကလည်း သစ်ပင်ပေါ်တက်သည့်အလုပ်လောက်သာ လောက်လောက်လားလားရှိသည် မဟုတ်လား။ အိမ်ကသူ့ကိုတစ်ခုခုခိုင်းဖို့လိုက်ရွာနေပြီဆိုတာနဲ့ အိမ်နောက်ဖေးက သရက်ပင်ပေါ် ဖိုးထူးတက်ပုန်းနေတတ်တော့တာပါပဲ။ ဖိုးထူးတို့ အိမ်နောက်ဖေးဝင်းထဲမွာ သရက်ပင် မာလကာပင် မရမ်းပင်စသည့် တက်စရာအပင်တွေ ခပ်များများရှိပါသည်။ အပင်အားလုံးကလည်း နယ်ကထုံးစံအတိုင်းနှစ်ရှည်မခုတ်ပဲ ဒီအတိုင်းပစ်ထား၍ရသည့်အတွက် အကိုင်းအခတ်တွေ အုပ်အုပ်ဆိုင်းဆိုင်းရွိသည်။ နောက်ပြီး ဖိုးထူးတို့ခြံက နောက်ဘက်မွာအတော်ကျယ်သလို ဘေးပတ်ဝန်းကျင်ကခြံတွေကလည်း ဖိုးထူးတို့ခြံလိုပဲ အတန်အသင့်ကျယ်ဝန်းပြီး ဖိုးထူးတို့ခြံလိုပဲ အပင်တွေရှိသည်။ အပင်တက်တာကိုသိပ်ကြိုက်သည့် […]

ဖလော်ရီဒါတေးသွား

အခန်းထဲကနေထွက်ကာ အိမ်နောက်ဖေးဝရံတာကနေမြင်နေရတဲ့မြင်ကွင်းကို စိတ်ထဲဆွဲထည့်နေမိတယ်။ ရှေ့တည့်တည့်ရှိဒန့်သလွန်ပင်အကိုင်းကိုကျော်ကာ ခပ်ဝေးဝေးက တောထန်းပင်လေးတွေကို ငေးကြည့်နေမိတယ်။ တိုက်ခတ်နေတဲ့လေတဖြူးဖြူးကြောင့် သစ်ကိုင်းတွေနဲ့သစ်ရွက်တွေတဖျပ်ဖျပ်လှုပ်ရမ်းနေပြီး သစ်ရိပ်တွေဟာလည်း မြေကြီးပေါ်ရမ်းခါကျနေလေရဲ့။ တစ်ပင်ပြီးတစ်ပင် ပြေးလွှားဆော့ကစားနေတဲ့ရှဥ့်ငယ်လေးတွေကတေ့ာ ရှုခင်းထဲထပ်ဖြည့်ပေးထားတဲ့ ဖြည့်စွက်အရသာဖြစ်မှာပေါ့။ သူတို့ဦးခေါင်းသေးသေးလေးတွေနဲ့အမြီးတွေကတေ့ာ မကြာခဏဆက်ခနဲလှုပ်ရှားနေတတ်ပြီး သူတို့အပြုအမူတိုင်းဟာ မနာလိုစရာကောင်းအောင် လျှင်မြန်ဖြတ်လက်လွန်းလှချည်ရဲ့။ စိမ်းနေတဲ့သစ်ရွက်တွေအပေါ် နေရောင်ခြည်ကျနေပုံက ခပ်ဖွဖွလေး။ သစ်ရွက်တွေနာကျင်သွားမှာစိုးရိမ်တဲ့ပုံနဲ့ အသာအယာဖြာကျနေပုံမျိုး။ အခုတလော မကြာခဏရွာတတ်တဲ့မိုးကြောင့် မြေသားဟာအနည်းငယ်စိုစွတ်နေပြီး သစ်ရွက်ကြွေများကတေ့ာ ဟိုတစဒီတစ ပြန့်ကျဲနေလေရဲ့။ ဆန့်ကျင်ဘက်အရပ်မှာရှိတဲ့ မျက်နှာချင်းဆိုင်ကခြံဝန်းထဲမှာတေ့ာ အမြဲတမ်းလိုလိုငြိမ်သက်တိတ်ဆိတ်နေတဲ့တိုက်အိမ်များသာမြင်ရလေ့ရှိပြီး လူမြင်ရလေ့မရှိတာကတေ့ာ နေ့စဉ်လိုလိုပါပဲ။ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ နေ့စဉ်သတင်းဆိုးတွေနဲ့ကမ္ဘာကြီးကို အဆက်အသွယ်ဖြတ်ချင်လာရင်တေ့ာ အိမ်နောက်ဖေးဝရံတာဘက်လာထိုင်လေ့ရှိပြီး ဒီမှာရနိုင်တာကတေ့ာ သစ်ပင်များ၊လေကောင်းလေသန့်၊တိတ်ဆိတ်မှုနဲ့ ကိုယ့်ကိုယ်ကိုပြန်လည်ရရှိမှုတွေပါပဲ။ ဖလော်ရီဒါပြည်နယ်ဟာ နေပူတဲ့နေရာဖြစ်ပြီး သစ်ပင်သစ်တောများလည်းပေါများတဲ့ဒေသပါ။ ကိုဗစ်ရောဂါမဖြစ်ခင် ဟိုအရင်အချိန်တွေတုန်းကတေ့ာ ကမ္ဘာအရပ်ရပ်ကခရီးသွားတွေဟာ ဖလော်ရီဒါကို နေ့စဉ်တဖွဲဖွဲလာနေကြပါ။ အခုတေ့ာ နိုင်ငံအတွင်းကအပန်းဖြေလိုသူအချို့သာ လာရောက်နေကြပေမယ့် မြို့ကတေ့ာ […]