Author Posts

ကျားမြူးတောင်

နေပြည်တော်ကနေရန်ကုန်ကိုသွားတိုင်းလမ်း ညာဘက်မှာ ကျားမြူးတောင် ပီယသိဒ္ဓိစေတီတော် ဆိုတဲ့ လမ်းညွှန်ဆိုင်းဘုတ်ကို တွေ့နေခဲ့တာ ကြာပါပြီ။ ထူးဆန်းတဲ့ နာမည်ကြောင့် ဒီတောင်ပေါ်ကို တက်ကြည့်မယ်လို့ စိတ်ကူးပေမယ့် အကောင်အထည်မဖော်ဖြစ်ဘူး။ ဒါ့ကြောင့် ဒီတစ်ခေါက် နေပြည်တော် – ရန်ကုန်ခရီးစဉ်မှာ ဝင် ဖြစ်အောင်ဝင်ခဲ့တယ်။ ကျားမြူးတောင်ရှိတဲ့နေရာက အမြန်လမ်း မိုင်တိုင် ၁၂၂ / ၅ မှာဖြစ်ပါတယ်။ နေပြည်တော်ဘက်က လာရင်ညာဘက်အခြမ်းမှာရှိပါတယ်။ ကားလမ်းပေါ်က လှမ်းကြည့်ရင် မုခ်ဦးနဲ့ စောင်းတန်းအမိုးကို လှမ်းမြင်ရတယ်၊သစ်တောဖုံးနေတဲ့အတွက်စေတီကိုမမြင်ရဘူး။တောင်ပေါ်မှာ ဘယ်လို အဆောက် အအုံတွေရှိတယ်ဆိုတာလည်း မသိနိုင်ဘူး။ အဝင်လမ်းက ကားတစ်စီးစာ ကွန်ကရစ်လမ်းဖြစ်ပါတယ်။ တောင်ခြေနားရောက်တော့ နောက် ထပ် မုခ်ဦးတစ်ခုတွေ့တယ်။ မုခ်ဦးအကျော်မှာ တောင်ပေါ်တက်တဲ့စောင်းတန်းရှိတယ်။ တောင်ခြေမှာ ကားရပ်ထားပြီး တောင်ပေါ်ကို စောင်းတန်းအတိုင်းတက်ရမယ်လို့ထင်ထား ပေမယ့် မဟုတ်ဘူး။ စောင်းတန်းဘယ်ဘက်မှာ […]

HEC Solar ကို တည်ထောင်သူ CEO ဗလာဒီမာတာဘူတော့ဗ်နှင့် စကားစမြည်

အောက်တိုဘာ ၁၁ ရက်နဲ့ ၁၂ ရက်တွေမှာ ရိုမေးနီးယားနိုင်ငံ ဘူခါရက်မြို့မှာကျင်းပမယ့် ၁၃ ကြိမ်မြောက် ဘောလကန်ဒေသ ပြန်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲစွမ်းအင်ကွန်ဖရင့် မတိုင်မီ အကြိုအင်တာဗျူးအနေနဲ့ ဘူဂေးရီးယား နိုင်ငံက Renewable Energy ၊ Photovoltaics ၊ Power Generation ၊ Climate Change ၊ Power Plants ၊ Energy Project Finance ၊ Solar Energy ၊ Sustainability နဲ့ Alternative Energy လုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင်နေတဲ့ CEO ဗလာဒီမာ တာဘူတော့ဗ် နှင့် Renewables Now မဂ္ဂဇင်းတို့ တွေ့ဆုံစကားပြော ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ HEC Solar သည် photovoltaic […]

COP 28 က လာတော့မယ် ဘာတွေ လုပ်ကြမှာလဲ

နောက်လဆိုရင် ရေနံရောင်းစားနေတဲ့ နိုင်ငံဖြစ်တဲ့ UAE နိုင်ငံမြို့တော် ဒူဘိုင်းမှာ ကုသမဂ္ဂရာသီဥတုဆိုင်ရာ ကမာ္ဘ့ညီလာခံကြီးကို ကျင်းပတော့မှာပါ ။ ရုပ်ကြွင်းလောင်စာတွေဖြစ်တဲ့ ရေနံ ၊ ကျောက်မီးသွေးနဲ့ သဘာဝဓာတ်ငွေ့တွေကြောင့် ကမ္ဘာကြီးက ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက်တွေနဲ့ မွန်းကြပ်ပြီး ကမာ္ဘ့လေထု ပူနွေးလာကာ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဖြစ်နေပါတယ်။ ဒီကနေ့ ( အောက်တိုဘာလ ၁၆ ရက်နေ့ ) မနက်ပိုင်းမှာ COP 28 ပွဲကျင်းပဖို့အတွက် ဥရောပ သမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံတွေရဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ ဝန်းကြီးများအစည်းအဝေးလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ စွမ်းအင်ရရှိဖို့အတွက် ရုပ်ကြွင်းလောင်စာတွေအသုံးပြုနေရတာကို ဖယ်ရှားဖို့အတွက် ကမာ္ဘ့ဘုံသဘောတူညီချက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဒီနေ့အစည်းအဝေးမှာလည်း သဘောထားကွဲလွဲမှုတွေ ဆက်ရှိနေခဲ့ပါတယ်။ ကမာ္ဘ့နိုင်ငံပေါင်း ၂၀၀ လောက်ပါတဲ့ COP ညီလာခံပွဲတွေမှာ ဥရောပသမဂ္ဂနိုင်ငံတွေက စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရေးမှာ အမြဲပါဝင်နေခဲ့တာပါ ။ ဒါပေမဲ့ ကမာ္ဘကြီးက […]

ရေမျောသီးတွေကြွေတဲ့ည

ည၏လရောင်သည် ပါးပါးဝပ်ဝပ်ကလေးဖြင့်သာ ရိုးချောင်းကလေး၏ ရေလွှာအပေါ်သို့ ဖြန့်ကျက်အုံ့ဆိုင်း လွှမ်းခြုံလျက်ပင်ရှိပါသည်။ ဓနိတောများဆီသို့ တိုးဝှေ့လာခဲ့သော ညလေပြည်ကလေးများ၏ တဖျပ်ဖျပ်တချပ်ချပ်လက်ခတ်သံများသည် အနုစိပ်မှုန်းခြယ်တီးခတ်ထားသော နဒီဂီတတစ်ရပ်နှယ်ပင် အလှဆင်လျက်ရှိပါသည်။ လရောင်ညတစ်ည၏ ဆွဲအားထံ၌ ဒီရေများသည် လျင်မြန်သောအဟုန်ဖြင့် လှိုင်းပွက်ရိုက်ခတ်သံများဖန်တီးကာ ရွေ့လျားစီးဆင်းလျက်ပင်ရှိပါသည်။ သာမောဖွယ်ရာ လအဆင်းသည် နဒီသားလွှာ၏ ခုံးကြွလှိုင်းဖန်သားနှင့် အလင်းခတ်မိလေသောအခါ ငွေလဲ့ရောင်ပုလဲတန်းကလေးများသည် ရေလွှာပေါ်ဝယ် ပြေးလွှားဆော့ကစားနေသကဲ့သို့ပင်။ ညဥ့်နက်ပျိုကလေးတစ်ခု၏နရီသည် စည်းချက်ကျနစွာဖြင့် ရွာရိုးကလေးအား အုံ့သိုင်းလွှမ်းပတ်ထားလျက်ပင်ရှိပါသည်။ ဒီရိုးကလေးထံ မှေးတင်လျက်ရှိသော ရေဆင်းတံတားကလေးသည် လရောင်ကြဲကြဲအောက်ဝယ် ငြိမ်သက်တိတ်ဆိတ်လို့နေဆဲ။ မလင်းတလင်း ဆိုလာမီးရောင်များအောက်တွင်မူ ရွာရိုးကလေး၏ ငြိမ်ဆိတ်ခြင်း အနုရသများသည် လရောင်ညတစ်ခုကိုရေးဆွဲထားသော သက်ငြိမ်ပန်းချီတစ်ချပ်နှယ်ပင်ဖြစ်ပါသည်။ လေနရီသည် ညင်းပြေရာမှတစ်ဆင့် ညင်းထန်မှုအဆင့်သို့ ကူးပြောင်းဝင်ရောက်စပြုလာခဲ့ပါပြီ။ ညင်းထန်စပြုလာခဲ့သော လေနရီသည် ညတစ်ည၏ သင်းရနံ့တချို့ကို ဆွတ်ယူဆောင်လာခဲ့ပါသည်။ ဖြည်းဖြည်းညင်းညင်းကလေးဖြင့် အဆုပ်ထဲသို့ ရှိုက်သွင်းလိုက်မိတော့ […]

သဘာ၀အခြေပြု ဖြေရှင်းချက် ( Nature Base Solution) ဆိုတာ ဘာလဲ

(ဒီ Nature Base Solution ဆိုတာ ကမ္ဘာမှာတော့ လူပြောသူပြောများနေတဲ့ကိစ္စပါ။ မြန်မာနိုင်ငံမှာတော့ သိပ်ပြီး ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် မရှိသေးပါဘူး။ ဒါဟာ သိထားသင့်တဲ့ ကိစ္စရပ်တစ်ခုဖြစ်သလို ဆက်ပြီး လေ့လာဆောင်ရွက်ရမယ့်ကိစ္စတစ်ခုဖြစ်လို့ ဗဟုသုတအနေနဲ့ ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်) သဘာဝအခြေပြုဖြေရှင်းချက်ဆိုတဲ့ဝေါ်ဟာရ ဆိုတာ လူအဖွဲ့အစည်းနဲ့သက်ဆိုင်တဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုတွေကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းဖို့ ရေရှည်တည်တံ့တဲ့ စီမံခန့်ခွဲမှုနဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို မပျက်စီးစေတဲ့ အသွင်အပြင်တွေနဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို အသုံးပြုခြင်းပါပဲ။ အဲ့ဒိစိန်ခေါ်မှုတွေမှာ ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှု ၊ သောက်သုံးရေလုံခြုံမှု ၊ရေထုညစ်ညမ်းမှု ၊ အစားအစာလုံခြုံမှု ၊ လူသားကျန်းမာရေး ၊ ဇီဝမျိုးကွဲဆုံးရှုံးမှု ၊ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်ကာကွယ်ရေးစီမံမှု အစရှိသည်တို့ ပါဝင်ပါတယ်။ သဘာဝအခြေပြုဖြေရှင်းချက် ( NBS) နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဥရောပကော်မရှင်ရဲ့ ဖွင့်ဆိုချက်မှာ၎င်းဖြေရှင်းချက်က ကုန်ကျစရိတ်သက်သာစွာနဲ့ အလိုအလျောက်ဖြေရှင်းပြီးသားဖြစ်တဲ့ […]

ရာသီဥတုပြင်းထန်လာမှုကြောင့် ကလေးသူငယ် သန်းပေါင်းများစွာ ရွှေ့ပြောင်းပေးနေရ

ယူနီဆက်ရဲ့ ဒီကနေ့အစီရင်ခံစာမှာ မုန်တိုင်းများ၊ ရေကြီးမှု၊ မီးလောင်ကျွမ်းမှုနှင့် အခြားသော ပြင်းထန်သော ရာသီဥတု ဖြစ်ရပ်များကြောင့် ၂၀၁၆ မှ ၂၀၂၁ ခုနှစ်အတွင်း ကလေးငယ်များ ပါ၀င်သည့် နေရာပေါင်း ၄၃ သန်းကျော်ကို ရွှေ့ပြောင်းပေးခဲ့ရကြောင်း ဖော်ပြပါရှိပါတယ်။ လာမယ့် နှစ် ၃၀ အတွင်း မြစ်ရေကြီးခြင်း၊ ဆိုင်ကလုန်းလေပြင်းနှင့် မုန်တိုင်းနောက်ဆက်တွဲ ရေကြီးခြင်း အန္တရာယ်များကြောင့် ကလေးသူငယ် ၁၁၃ သန်းကျော် အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးရဖွယ်ရှိကြောင်း ကိုလည်း အစီရင်ခံစာမှာ ခန့်မှန်းဖော်ပြထားပါတယ်။ မိုးခေါင်းခြင်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကလေးသူငယ်များ အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ခြင်းမှာ အကြိမ်ရေ ၁.၃ သန်းရှိနိုင်တယ်လို့ ခန့်မှန်းထားပါသေးတယ်။ ဆိုမာလီးယာ လိုနိုင်ငံမျိုးမှာအဖြစ် များနိုင်ပြီး မိုးခေါင်မှုကြောင့် အိုအိမ်စွန့်ခွာမှုကိုတော့ အတိအကျ စာရင်းမပြုစုသေးရဘူးလို့လည်း ဆိုပါတယ်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် […]

ငလျင် သို့မဟုတ် အနီးအနားက အကြီးမားဆုံး သဘာဝဘေးအန္တရာယ်

ဒီစာအုပ်ကတော့ ငလျင်စတင်ဖြစ်ပေါ်လာပုံ ၊ ငလျင်လှိုင်းများ ၊ ငလျင်ဗဟိုချက် ၊ နောက်ဆက်တွဲငလျင် ၊ ​ဆူနာမီငလျင်လှိုင်းများ ငလျင်အလင်းရောင်၊ ငလျင်လှုပ်ရတဲ့ အကြေင်းအရင်းအပေါ် ဗုဒ္ဓနဲ့ သိပ္ပံ တို့ရဲ့ အမြင်များ ၊ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ငလျင်ကြီးများအကြောင်း ၊ မြန်မာနိုင်ငံ ငလျင်များ ၊ မြန်မာ့ဝေဒပညာနဲ့ မြေငလျင်ကို လေ့လာခြင်းနဲ့ ငလျင် အန္တရာယ် ကြိုတင်ကာကွယ်ရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အကြောင်းအရာများစွာကို ဖတ်ရှုရမယ့်စာအုပ်ကောင်းတစ်အုပ်ပါ။ ၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင် ပထမအကြိမ်အဖြစ် အုပ်ရေ ၁၀၀၀ ထုတ်ဝေခဲ့ပါတယ်။ ဝယ်လို့ရမယ်ဆိုရင် ဖတ်သင့်တဲ့စာအုပ်တစ်အုပ်ပါ၊ လေ့လာစရာ ဗဟုသုတဖြစ်စရာတွေ အများကြီးပါပါတယ်။

ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့် မဲဇာမြစ်နှင့်အတူ တိမ်ကောလာသည့် ဓလေ့များ

မဲဇာမြစ်ဖျားသည် ဗန်းမောက်၊လအင်းတော်၊ ပင်လယ်ဘူး၊ ဝန်းသို၊ ထီးချိုင့် မြိုနယ်များနှင့် ထိစပ်နေသည်။ မြောက်ဘက်ပိုင်းတွင် ကချင်ပြည်နယ်အတွင်းမှ စီးဝင်သည့် ချောင်းများလည်း ပါဝင်သည်။ ဧရာဝတီမြစ်အတွင်းသို့ ထီးချိုင့်မြို့အောက်ဘက် ညောင်ပင်သာ ကျေးရွာအနီးတွင် စီးဝင်သည်။ ကတူး၊ ကနန်း၊ ရှမ်း၊ ဗမာ စသည့် တိုင်းရင်းသားတို့ မီခိုလာခဲ့သည့် မြစ်ဖြစ်သည်။ ကုန်းဘောင်ခေတ် မှတ်တမ်းများတွင် ရွှေခွန် ဆက်ရသည့် အတွက်ကြောင့် အခြားအခွန်များ ကင်းလွှတ်ခွင့်ရသည်။ရေးစီးကောင်းမွန်သည့်အတွက် မင်းနေပြည်ကို လှေဖြင့် အခွန်ဆက်ခြင်း၊ ကုန်ရောင်းကုန်ဝယ်များပြုလုပ်ခြင်း မှတ်တမ်းများကျန်ရစ်သည်။ ယခုထက်တိုင် မန်လည်တိုက်နယ် ၊တံခွန်တိုင်ကျေးရွာတွင် စေတီဟု ခေါ်တွင်သည့် အလျား ၅၇ ပေ၊အနံ ၆ပေ ၅ လက်မရှိ ကျွန်းသားသစ်လုံးထွင်း လှေကြီးကို တွေ့မြင့်နိုင်သေးသည် ။ ထိုထက်ကြီးမားသည့် မင်းကျော် အမည်ရသည့် […]

လူနှင့် မိုးလေဝသ

(ပတ်ဝန်းကျင် စာအုပ်မိတ်ဆက်) ဒီစာအုပ်ကတော့ ဆရာမောင်ယဥ်လှိုင်း ရေးသားထားတဲ့ မိုးလေဝသနဲ့ ပတ်သကပြီး လူတိုင်းသိသင့်တဲ့ အကြောင်းအရာတွေ၊ လေ အကြောင်း ၊ မိုးလေဝသရဲ့ အရေးပါမှု ၊ စစ်မှု ရေးရာ နဲ့မိုးလေဝသအကြောင်း ၊ မိုးလေဝသနဲ့ အပျက်အစီးများ ၊ ပညာရှင်တွေအကြောင်း ၊ ထိန်းချုပ်ရေးအကြောင်း ၊ လူ့ပယောဂနဲ့ မိုးလေဝသအကြောင်းတွေအပြင် လူသားတွေနဲ့ မိုးလေဝသ ဆက်နွယ်ပုံတွေကို ဖတ်ရှု ရမှာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ မိုးလေဝသသည် လူကို ကောင်းကျိုးပြုသလို ဆိုးကျိုးကိုလည်း ပေးပုံ ၊ မိုးလေဝသကြောင့် လူသားတို့၏ အသက်အိုးအိမ် စည်းစိမ်ဆုံးရှုံး ရသလို လူ့ပယောဂကြောင့်လဲ မိုးလေဝပျက်စီးရပုံတွေကို ဖတ်ရှုရမယ့်စာအုပ်ကောင်းတစ်အုပ်ပါ။ ၁၉၈၆ ခုနှစ် တွင် ပထမအကြိမ်ထုတ်ဝေခဲ့ပြီး အဖုံးပန်းချီကို လွယ်လွယ် ကရေးဆွဲထားပါတယ်။ […]

ဆွစ်ဇာလန်မှာ နှစ်နှစ်အတွင်း ရေခဲပြင် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း လျော့နည်းသွားပြီ

ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ တောင်ပိုင်းနဲ့ အရှေ့ပိုင်းရှိ ရေခဲမြစ်များသည် ၂၀၂၂ နှစ်မှစတင်ပြီး စံချိန်တင် ရေခဲအရည် ပျော်မှုများဖြစ်ကာ ရေခဲမြစ်များ ထိခိုက်ပျက်စီးမှုများ ဖြစ်ပေါ်နေပါတယ်။ Swiss Academy of Sciences (SCNAT) နှင့် Glacier Monitoring Switzerland (GLAMOS) တို့ပြုလုပ်ထားတဲ့ သုတေသန ရလဒ်အရ ပြင်းထန်တဲ့ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုကြောင့် လက်ရှိ ၂ နှစ်တာကာလအတွင်း ရေခဲမြစ်တွေရဲ့ ၁၀ရာခိုင်နှုန်း ပျက်စီးသွားပြီလို့ သိရပါတယ်။ “ဆွစ်ဇာလန် ရေခဲမြစ်တွေ အရည်ပျော်တာ ပိုမြန်တယ်” ဟု SCNAT က ဆိုပါတယ်။ “အရှိန်အဟုန်က သိသိသာသာကြီးပါပဲ၊ ၁၉၆၀ နဲ့ ၁၉၉၀ ခုနှစ်တွေကြားမှာ ရေခဲတွေဆုံးရှုံးခဲ့ရဖူးပါတယ်။ အဲ့ဒိပမာဏလောက်ကို ဒီ နှစ်နှစ်အတွင်းမှာဖြစ်သွားတာပါ “ စံချိန်တင် အပူချိန်မြင့်တက်မှု ၊ […]