Author Posts

အီဂျစ် COP27 အေပါ် သက်‌ရောက်မှု အတိုင်းအတာတစ်ခု ရှိနေတဲ့ တရုတ်-အမေရိကန် ဆက်ဆံရေးအပေါ် ပညာရှင်များ၏ သုံးသပ်ချက်များ

—————————-(ရာသီဥတုဆိုင်ရာ အင်တာဗျူး)………………….. ပြီးခဲ့တဲ့သြဂုတ်လ စောပိုင်းက အမေရိကန်အောက်လွတ်တော် ဥက္ကဌ နန်စီပလိုစီက တရုတ်နိုင်ငံက ကန့်ကွက်နေတဲ့ ကြားကေန ထိုင်ဝမ်ကျွန်းကို အလည်အပတ်သွားခဲ့ပါတယ် ။ အဲ့ဒိကိစ္စရဲ့နောက်ဆက်တွဲမှာ တရုတ်အစိုးရနဲ့ အမေရိကန် အစိုးရကြား ပြုလုပ်ထားတဲ့ ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှု ထိန်းသိမ်းရေး ပူပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဆိုင်ရာ အစည်အဝေးတွေ အကုန်လုံး ရပ်သွားပါတယ် ။ ပါရီသေဘာတူညီချက်နှင့် COP26 ရာသီဥတုဆိုင်ရာ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများကို မြှင့်တင်ရာတွင် အဓိက ကျသောနှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံရေးသည် အခုချိန်မှာ အနိမ့်ဆုံးအဆင့်ကို ကျရောက်သွားပါပြီ ။ အဲ့ဒါနဲ့ ပတ်သက်ပြီး နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံ‌ရေးကျွမ်းကျင်သူတွေရဲ့ ပြောပြချက်ကို ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။ လီရှူး (Greenpeace East Asia ၏ ကမ္ဘာ့မူဝါဒရေးရာ အကြီးတန်းအကြံပေး) ကမ္ဘာ့ကာဗွန်ထုတ်လွတ်မှု အများဆုံး နှစ်နိုင်ငံရဲ့ ရာသီဥတုဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးပွဲတွေ ရပ်ဆိုင်းလိုက်တယ်ဆိုတာ […]

ရေအောက်ရောက်နိုင်သည့် မြန်မာ့ကမ်းရိုးတန်းဒေသကြီးများ

မင်းချစ်နိုင်ရေးသားသည်—-၊ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် မြင့်တက်မှုကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံ ကမ်းရိုးတန်းဒေသတချို့ အပါအဝင် အာရှတိုက်ရှိ ဒေသများ ရေအောက်ရောက်သွားနိုင်သည့် အခြေအနေသည် ယခင်ခန့်မှန်းထားသည်ထက် သုံးဆပို၍ ထိခိုက် နိုင်ကြောင်း နယူးဂျာစီပြည်နယ်အခြေစိုက် သိပ္ပံအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည့် Climate Centralက သတိပေး ထုတ်ပြန်ထားသည်။ Climate Central က ထုတ်ပြန်သည့် ထိုလေ့လာမှုအသစ်တစ်ရပ်ကို ၂၀၁၉ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ ၂၉ ရက်တွင် ထုတ်ပြန်ဖော်ပြခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ထိုလေ့လာမှုကို မထုတ်ပြန်ခင် လွန်ခဲ့သော နှစ်များအတွင်းကလည်း ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၊ ကမ္ဘာကြီး ပူနွေးမှုကြောင့် ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်များ မြင့်တက်လာပြီး ဧရာဝတီမြစ်ဝကျွန်းပေါ် အစိတ်အပိုင်းအချို့ နှင့် အာရှဒေသရှိ ကမ်းရိုးတန်း အစိတ်အပိုင်းအချို့ ရေအောက် ရောက်သွားနိုင်ကြောင်း ပညာရှင်များက သုံးသပ် ပြောဆိုခဲ့ဖူးပါသည်။ တွေးကြည့်ရုံနှင့် ထိတ်လန့် ကြောက်ရွံ့စရာ […]

ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုအတွက် နယူးယောက်ခ် ကျောင်းသားတွေ လမ်းပေါ်တက်ဆန္ဒပြ

AP သတင်း၏အဆိုအရ သဘာဝဘေးဒဏ်သင့်နိုင်ငံများမှ ခေါင်းဆောင်များသည် ၎င်းတို့၏ပြဿနာများကို ကုလသမဂ္ဂထံ တင်ပြကာ အကူအညီတောင်းခံခဲ့ပါတယ်။ နယူးယောက်မှာ ထောင်နဲ့ချီတဲ့ ကျောင်းသူ ကျောင်းသားတွေက စာသင်ခန်းကိုစွန့်ပြီး သူတို့ကို ထောက်ခံဖို့ လမ်းတွေပေါ်တက်ကာ ချီတက်ဆန္ဒကြမှုတွေ လုပ်နေကြပါတယ် ။ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ လူငယ်များက ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှု၏ သက်ရောက်မှုများကို နိုင်ငံတကာက အာရုံစိုက်လာ စေရန် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ရာသီဥတုသပိတ်ကို စီစဉ်ခဲ့ကြပါတယ် ။ ဆန္ဒပြသူများက ဆိုးရွားသော ရာသီဥတု ဒဏ်ခံရသော ဆင်းရဲသောနိုင်ငံများအတွက် အကူအညီပိုမိုပေးဖို့အတွက် တောင်း ဆိုခဲ့ကြပါတယ် ။ ၂၀၁၅ ပါရီ ရာသီဥတုဆိုင်ရာ သဘောတူညီချက်များကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် နိုင်ငံများက လုံလုံလောက် လောက် မလုပ်ကြဘူးလို့ သိပ္ပံပညာရှင်များက သတိပေးထားပါတယ်။ ဒါကြောင့် မျိုးဆက်သစ်များသည် မျှော်လင့်ချက်ကို ယူဆောင်လာပြီး အပြောင်းအလဲတစ်ခုပြုလုပ်ရန် […]

ရာသီဥတု​ပြောင်းလဲခြင်းဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂမှုဘောင်ညီလာခံ အမှုဆောင်အတွင်းရေးမှူးနှင့်တွေ့ဆုံခြင်း

  ဩစတြေးယား၊ ဂျာမနီ ၊ ဆလိုဗေးနီးယားနဲ့ ဆလိုဗက်ကီးနီးယား နိုင်ငံဆိုင်ရာ မက္ကဆီကို သံအမတ်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး သမ္မတဖီလစ်ပီကယ်ဒါ ရွန်ရဲ့ ဝန်ကြီးများအဖွဲ့မှ နိုင် ငံခြားဝန်ကြီးအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့တဲ့ မစ္စစ်ပက်ထရိရှာအက်စပင်နိုဆာကန်တယ်လာနိုကို ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူး ချုပ် ဘန်ကီမွန်းက ၂၀၁၆ မေလမှာ ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းဆိုင် ရာ ကုလသမဂ္ဂမှုဘောင်ညီလာခံ UNFCC ရဲ့အမှုဆောင် အတွင်းရေးမှူးရာထူးခန့် အပ်ခဲ့ပါ တယ်။သူဟာကမ္ဘာကြီးပူနွေး လာမှု ကိုတိုက် ဖျက်ရာမှာ အမြော် အမြင် ကြီးတဲ့ ပါရီသဘောတူညီမှုကို အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ အကြီးမားဆုံး စိန်ခေါ်မှုတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။သူရင်ဆိုင်နေရတဲ့စိန်ခေါ်မှုတွေနဲ့ ပတ်သတ်လို့ ယူရိုနယူးစ်သတင်းဌာနက တွေ့ဆုံမေးမြန်း ထားပါတယ်။ ​မေး ။ ။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကို တိုက်ဖျက်ရတာဟာ အချိန်လုပြီးလုပ်ရတဲ့အလုပ်လား။ ဖြေ ။ ။ […]

ကျွန်ူပ်တို့အတွက် လေနှင့်ရေ

  ဒီစာအုပ်ကတော့ စာရေးဆရာ ဒေါက်တာအာလောက ရဲ့ ၁၉၈၄ ခုနှစ်တွင် အုပ်ရေ ၂၁၀၀၀ ထွက်ရှိခဲ့ပြီး ၁၉၈၂ ခုနှစ်၊ စာပေဗိမာန် စာမှုဆု ဘာသာပြန်စာပေ၊ ပထမဆုရရှိထားတဲ့စာအုပ်ကောင်းတစ်အုပ်ပါ။ ဒီစာအုပ်ထဲတွင်သဘာ၀ပတ်ဝန်း ကျင်ဆိုင်ရာ အကြောင်းအရာအမျိုးစုံ ၊ ညစ်ညမ်းမှုထိန်းချုပ်ရေးနဲ့အနာဂါတ် ၊ သောက်သုံးရေများအကြောင်း ၊ လေထဲမှ ရေဒီယိုသတ္တိကြွ နှင့် အခြားညစ်ညမ်းပစ္စည်းတွေအကြောင်း ၊ မီးခိုးနှင့် မော်တော်ယဉ်တွေအကြောင်း ၊ကျောက်မီးသွေး သုံးမီးဖိုများမှ မီးခိုးများကြောင့် အနီးပတ်ဝန်းကျင်ရှိ ဒေသခံများ ဘေးတွေ့ကြ ရပုံ စတဲ့သဘာ၀ပတ်ဝန်းကျင် ဆိုင်ရာ စိတ်ဝင်စား ဖွယ်အကြောင်း အရာတွေကို ဖတ်ရှု့ရမယ့် စာအုပ်ကောင်း တစ်အုပ်ပါ။ CAKE #greenness

ဟီရိုရှီးမားနဲ့ အစိမ်းရောင်သမုဒ္ဒရာ စီမံကိန်း

လူသားမျိုးနွယ် သမိုင်းမှာ ကမ္ဘာ့ ပထမဆုံး အဏုမြူဗုံးဒဏ်ကို ခံလိုက်ရပြီးနောက် ဟီရိုရှီးမားက ငြိမ်းချမ်းရေး သရုပ် ၊ အဏုမြူဘေးအန္တရာယ်ကနေ ပြန်လည်ထူထောင်မှု နဲ့ ဖွံဖြိုးတိုးတက်စေနိုင်မှုတို့ကို စံနမူနာအဖြစ် ရပ်တည်သွားနိုင်အောင် ကြိုးစားခဲ့ပါတယ်။ ကမ္ဘာကြီးပေါ်မှာ ပျက်စီးနေတဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်တွေကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ဖို့အတွက် တွန်းအားတစ်ရပ်အနေနဲ့လည်း ဟီရိုရှီးမားက ရပ်တည်ပြတာပါ။ အဲ့ဒိအတွက် အန်ဂျီအိုတွေ ၊ အတတ်ပညာရှင်တွေ နဲ့ အစိုးရအဖွဲ့ တွေက အင်တိုက်အားတိုက်ကြိုးစာခ ဲ့ကြ သလို အရပ်သားတွေကလည်း ပူပေါင်းပါဝင်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဟီရိုရှီးမားကို ပြန်လည်တည်ဆောက်တဲ့ နေရာမှာ စီမံကိန်းတွေ အများကြီးရေးဆွဲခဲ့ရပါတယ်။ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်မြို့ တစ်မြို့ ဖြစ်တဲ့ ဟီရိုရှီးမာမှာအစိမ်းရောင်သမုဒ္ဒရာ စီမံကိန်းကလည်း အရေးပါတဲ့ စီမံကိန်းတစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။   ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲ မယ့် လူ့အဖွဲ့ အစည်းတစ်ခုဖြစ်ဖို့ ဈေးကွက်သစ်တစ်ခု လိုအပ်ပါတယ်။ […]

ချီလီက ဒေသတစ်ခုမှာ ကန္တာရပန်းတွေထူးထူးခြားခြား ပွင့်လို့ အမျိုးသားဥယျာဉ်သတ်မှတ်

                 ကမ္ဘာကြီးပေါ်မှာ နေအပူဆုံးနဲ့ အခြောက်သွေ့ဆုံး ကန္တရကိုပြောပါဆိုရင် ချီလီနိုင်ငံက အတ္တာကာမာ ကန္တရကိုပြောရမှာပါ။ ဒါပေမဲ့ ဒီလအစောပိုင်းမှာ အတ္တာကာမာမှာ ထူးထူးခြားခြားကို ပန်းတွေ အခင်းလိုက်ကြီး ပွင့်နေတဲ့အတွက် ချီလီအစိုးရက ထူးဆန်းတဲ့ သဘာဝဖြစ်စဉ်ကို ကာကွယ်ဖို့အတွက် အဲ့ဒိဒေတစ်ခုလုံးကို တိုင်းပြည်ရဲ့ ၄၄ ခုမြှောက် အမျိုးသားဥယျာဉ်အဖြစ် ကြေညာခဲ့ပါတယ် ။ ချီလီသမ္မတ ဂါဘရီရယ် ဘောရစ်က အဆိုပါဧရိယာပန်းပွင့်သောသဲကန္တာရကို ကာကွယ်ရန်အတွက် အမျိုးသား ဥယျာဉ်အဖြစ်အောက်တိုဘာ ၂ ရက်တွင် ကြေညာခဲ့သည်။အမျိုးသားဥယျာဉ်ကို အုပ်ချုပ်မည့် ဧရိယာအတိအကျ ကို မသတ်မှတ်ရသေးသော်လည်း ကာပီယာပေါင် မြို့တောင်ဘက်နှင့် ဗော်လန်နာမြို့မြောက်ဘက်ကြားတွင် ရှိမည်ဟု ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။Atacama သဲကန္တာရတွင် ပန်းများပွင့်တယ်ဆိုတာ ရှားတောင့် […]

ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းနဲ့ ဆက်စပ်နေတဲ့ရေ

ဆရာမ ဂျူး – ရေးသည်၊                  ကျွန်မ အခု ရန်ကုန်မြို့မှာ နေထိုင်နေပေမယ့် ကျွန်မကို ဧရာဝတီမြစ်အရှေ့ဘက်ကမ်းကရေနံချောင်းမြို့ မြို့မတောင်ရပ်မှာ မွေးဖွားခဲ့ပါတယ်။ ဧရာဝတီမြစ်နဲ့အတူ ကြီးပြင်းခဲ့ရတာမို့မြစ်ကို ရင်းနှီးခဲ့တယ်။ မိုးရာသီတိုင်း ရေနံချောင်းမြို့ထဲမှာဖြတ်စီးသွားတဲ့ သဲချောင်းတွေနဲ့လည်း ရင်းနှီးခဲ့ပါတယ်။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းဆိုင်ရာ မြင်သာတဲ့ညွှန်းကိန်းလို့ တိုက်ရိုက်ပြောလို့ မရပေမဲ့ မြစ်ချောင်းတွေရဲ့ အလွန်သိသာတဲ့ပြောင်းလဲမှုက ဆိုးရွားလာတဲ့ ရာသီဥတုနဲ့အတူ တွဲနေတယ်လို့ ကျွန်မ ခံစားမိပါတယ်။ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထရှိတဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုမဟုတ်ဘဲ ဆိုးသည်ထက်ဆိုးလာတဲ့ တသမတ်တည်းပြောင်းလဲမှုလို့ ကျွန်မယူဆမိတယ်။ ဆောင်းရာသီတွေ မအေးတော့ဘူး။ ရေနံချောင်းမှာ ငယ်စဉ်က မီးလင်းဖိုနဲ့ စာကျက်ခဲ့ရတဲ့ ဆောင်းရာသီနံနက်ခင်းတွေအကြောင်းက အခုကလေးတွေအတွက် ညအိပ်ရာ၀င်ပုံပြင်တွေ ဖြစ်ကုန်ရော့မယ်။အပူလှိုင်းတွေ အအေးလှိုင်းတွေ ဖြစ်ပေါ်မှပိုပြီးစိတ်လာတာ တွေ့ရပါတယ်။ […]

မိုးလေဝသပညာရှင် ဒေါက်တာထွန်းလွင်နှင့် တွေ့ဆုံခြင်း

( ၂၀၁၄ ခုနှစ်က Yangon Media Group တွင် ဖော်ပြခဲ့သည့်အင်တာဗျူးကိုပြန်လည်ဖော်ပြခြင်းဖြစ်သည်) တိုတိုနဲ့လိုရင်းကိုပြောရင် ကျောက်မီးသွေးကိစ္စရယ်၊ သစ်ခိုးထုတ်တဲ့ကိစ္စရယ်ကို ဘယ်လိုအစားထိုးဖြေရှင်းမလဲဆိုတာစဉ်းစားသင့်တယ် =============================================== လွင်ပြင် – တွေ့မေးသည်။ ၂ဝ၁၄ခုနှစ်အတွင်း ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သော ရာသီဥတုဖောက်ပြန်ပြောင်းလဲမှုများနှင့် လာမည့် ၂ဝ၁၅အတွက် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ အခင်းအကျင်းများကို မိုးလေဝသ ပညာရှင်ဒေါက်တာထွန်းလွင်နှင့် တွေ့ဆုံမေးမြန်းထားပါသည်။ ယခုနှစ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံမှာဖြစ်ပေါ်ခဲ့တဲ့ ရာသီဥတုအခြေ အနေတွေကို ကနဦးအကျဉ်းချုပ်ပြောပြပေးပါ။ ၂ဝ၁၄ခုနှစ်မှာ ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှု၊ ပြောင်းလဲမှု အရှိန်အဟုန်တော့လျော့မသွားဘူး။ ဆက်လက်ပြီး ဖောက် ပြန်ဆဲ၊ ဆက်လက်ပြီးပြောင်းလဲနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။ လူသား တွေကလည်း ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကို ရပ်တန့်ဖို့ဆိုတာ ထက် တက်နေတဲ့အရှိန်အဟုန်ကို နှေးသွားအောင်လုပ်ဖို့ ဆိုတဲ့ ပထမအဆင့်ကိုတောင်မလုပ်နိုင်သေးဘူး။ ဆိုတော့ အခြေအနေက ဆိုးရွားဆဲပဲ။ ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက် ဓာတ်ငွေ့စုစည်းမှုကလည်း သမိုင်းမှာအမြင့်ဆုံးပဲ။ 400PPMV […]

ဟီရိုရှီးမားနဲ့ ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှု

ရင်ငြိမ်းနွေ ၁၉၄၅ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၆ ရက်နေ့မှာ ဂျပန်နိုင်ငံ ဟီရိုရှီးမားမြို့ပေါ်ကို အမေရိကန်က အဏုမြူဗုံးတစ်လုံးကျဲ ချလိုက်ပါတယ်။ မြို့တစ်ခုလုံးနီးပါး မီးလောင်ပြာကျသွားခဲ့ရပါတယ်။ သစ်ပင်တွေ အဆောက်အအုံတွေ မီးလောင်ကျွမ်းခဲ့တဲ့ မီလောင်ပြင်ကြီး ကို ဂျပန်အစိုးရက ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းရေး လုပ်ငန်းတွေ လုပ်နေတာ ဒီကနေ့ အထိတိုင်အောင်ပါပဲ။ ဒီနှစ် သြဂုတ်လဆိုရင် ၇၇ နှစ်တိုင်တိုင်ရှိခဲ့ပါပြီ။ ရုပ်ကြွင်းလောင်စာတွေဖြစ်တဲ့ ရေနံ ၊ သဘာဝဓာတ်ငွေ့နဲ့ ကျောက်မီးသွေးတွေဆီက စွမ်းအင်ရယူပြီး ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းတွေ အင်တိုက်အားတိုက်လုပ်နေစဉ်မှာ အဲ့ဒိရုပ်ကြွင်းလောင်စာတွေလောင်ကျွမ်းခြင်း ကနေထွက်လာတဲ့ ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက် အပါအဝင် အခြားသော ဖန်လုံအိမ် ဓာတ်ငွေ့တွေက ကမ္ဘာ့ လေထုထဲကို အုံလိုက်ကျင်းလိုက်ရောက်လာပြီး ၎င်းတို့ က နေကလာတဲ့ အပူကိုစုတ်ယူထားတဲ့အတွက် ကမ္ဘာကြီး က စက်မှုလုပ်ငန်း မဖွံ့ဖြိုး မီကာလကထက် အပူချိန်တိုး […]