Author Posts

လျှပ်စစ်ရရှိရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကိုသာရည်ရွယ်သည်ဆိုလျှင်

(၁) “အစိုးရကလုပ်ချင်တာတစ်ခုတည်းပဲရှိတယ်။ သူတို့ကကျောက်မီးသွေးကောင်းကြောင်းပဲပြောသွားပါတယ်။ လျှပ်စစ်ထုတ်ရင် အကုန်အကျသက်သာမယ်ပေါ့။ မီးအားလည်းအပြည့်အဝရရှိမယ်လို့ ပြောသွားတယ်။ ကျောက်မီးသွေးရဲ့ဆိုးကျိုးကိုတစ်ခွန်းမှမပြောဘူး။ လူထုကကျောက်မီးသွေးမကောင်းမှန်းသိထားပါတယ်။ တစ်ခုခုဖြစ်ရင် ချက်ခြင်းစက်ရုံပိတ်ပေးနိုင်ပါ့မလား။ ဒေသခံတွေရဲ့နစ်နာမှုအတွက် ကရင်ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့အနေနဲ့လည်း ကြားဝင်ဖြေရှင်းပေးတာမရှိပါဘူး။ သူတို့နဲ့ တစ်ခါပဲတွေ့ဆုံရသေးပါတယ်။စီမံကိန်းနဲ့ပက်သက်ပြီးသူတို့ကမရမကလုပ်မယ်ဆိုရင် ကျွန်တော်တို့ကလည်းမရရတဲ့နည်းနဲ့ကန့်ကွက်ပါမယ်။ နောက်ဆုံးမရဘူးဆိုရင် ကျွန်တော်တို့ ဆန္ဒထုတ်ဖော်ဖို့ အစီအစဉ်ရှိပါတယ်” ကရင်ပြည်နယ် ဘားအံမြို့ ဇွဲကပင်ခန်းမမှာကျင်းပခဲ့တဲ့ မြန်မာအစိမ်းရောင်ကွန်ရက်ရဲ့ (၆) ကြိမ်မြောက် တွေ့ဆုံပွဲမှာစာရေးသူကြားသိခဲ့ရတဲ့ ဒေသခံတစ်ဦးရဲ့ စကားသံဖြစ်ပါတယ်။ သူကဒီစကားတွေကိုဒေါသနဲ့ ပြောနေတာမဟုတ်ပါဘူး။ စိုးရိမ်ဝမ်းနည်းစိတ်တွေနဲ့ ပြောနေတယ်ဆိုတာ သူ့မျက်ဝန်း၊ သူ့အမူအယာ၊ သူ့စကားသံတွေကသက်သေပြနေပါတယ်။စာရေးသူလည်းသူ့စကားသံကိုနားထောင်ရင်းတစ်စုံတစ်ရာကိုလက်လွတ် ဆုံးရှုံးရတော့မယ့် စိတ်မျိုးနဲ့ ကြေကွဲမိတယ်။ တကယ်တော့ အစိုးရကကျောက်မီးသွေးသုံးဓာတ်အားပေးစက်ရုံစီမံကိန်းကိုမရမကလုပ်မယ်ဆိုရင် သူတို့ဘယ်လိုမှ တားဆီးနိုင်မှာမဟုတ်ဘူးလို့ စာရေးသူတွေးမိတိုင်းအလွန် စိတ်မကောင်း ဖြစ်မိပါတယ်။ ဒီလိုနဲ့ပဲဒေသခံတွေဟာနာမည်နဲ့လိုက်အောင် ဒေသမှာ ဖြစ်ပျက်သမျှ အားလုံးကိုလည်စင်းခံကြရဦးမယ်လေ။ (၂) မြန်မာပြည်မှာကျောက်မီးသွေးသုံး လျှပ်စစ်ဓာတ်အားပေးစက်ရုံစီမံကိန်းတွေ တည်ဆောက်ဖို့ရှိတယ်လို့ […]

ကျောက်မီးသွေးအသုံး သုံညဖြစ်ရေး

တောမီးနှင့် ကိုဗစ်အကြားက သြစတြေးလျ သက္ကရာဇ် ၂၀၂ဝကို ပြဿနာကြီးလှသောနှစ်ဟု ကျွန်ုပ်တို့ အမှတ်တရ ဖြစ်နေလိမ့်မည်။ ပြီးခဲ့သော နွေရာသီကာလအတွင်းတောမီးများနှင့် မီးခိုးများအကြောင်းနားလည်သဘောပေါက်စပြုခါရှိသေးကိုဗစ်-၁၉က သြစတြေးလျကိုတိုက်ခိုက်လာသည်။ ကမ္ဘာ့ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၏ ခြိမ်းခြောက်မှု ပုံစံအတိုင်း ဖြစ်သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ သတင်းမီဒီယာစာမျက်နှာများက ကိုဗစ်-၁၉ကို ဗဟိုချက်ပြု သတင်းပို့ကြသည်။ ပြည် သူလူထုအပေါ် ကိုဗစ်ရောဂါသက်ရောက်မှုကလည်း ထပ်၍ထပ်၍တိုးနေသည်၊ ကျဆင်းသည်မရှိ၊ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုဒဏ် သတင်းများက မှေးမှိန်သွားသည်။ သို့ဖြင့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုအကြောင်း သြစတြေးလျ ပြည်သူများ မေ့ပျောက်သွားကြပြီလား။ မမေ့ကြပါ။ လောလောဆယ် ကောက်ယူခဲ့သော ပြည်သူ့သဘောထား စစ်တမ်းအရ သြဇီတို့သည် ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုနှင့် ယင်း၏အန္တရာယ်များအတွက် အစိုးရိမ် မပျက်ရှိကြသည်။ ကိုဗစ်-၁၉ကြောင့်ဖြစ်သည့် လူမှုဘဝဒုက္ခများနှင့် မရေရာမှုများအကြားမှပင် ထိုသို့ စိုးရိမ်နေကြဆဲ ဖြစ်သည်။ The Australian Institute […]

ဒူဘိုင်းက ၂၀၃၀မှာ ကာဗွန်ထုတ်မှု ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ လျှော့ချနိုင်ရေး စီစဉ်နေ

ဒူဘိုင်းသည် ကာဗွန်ထုတ်လွှတ်မှုကို ၂၀၃ဝ ခုနှစ်တွင် ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းထိ လျှော့ချရန် စီစဉ်နေကြောင်း United Arab Emirate အစိုးရမီဒီယာရုံးမှ ၎င်းတို့၏ ဝက်ဘ်ဆိုဒ်တွင် ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့သည်။ အဆိုပါ အစီအစဉ်သည် net-zero 2050 ၏ ခြေလှမ်းတစ်ခုဖြစ်ကြောင်းလည်း ယင်းထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ ယူအေအီး၏ ဒေသတွင်း စီးပွားရေး၊ ဘဏ်ဏ္႑ာရေးနှင့် ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေး အဓိကအချက်အချာဖြစ်သည့် ဒူဘိုင်းသည် ဒူဘိုင်းတွင် စီစဉ်ထားသော ဒေါ်လာ ၃.၄ ဘီလီယံ ကျောက်မီးသွေးသုံး ဓာတ်အားပေးစက်ရုံကို သဘာဝဓာတ်ငွေ့အဖြစ် ပြောင်းလဲအသုံးပြုမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ပြီးခဲ့သော ဖေဖော်ဝါရီ ၃ ရက်က ကြေညာခဲ့သည်။ #phoophoo photo-AP

ရေဇလာသင်ဖျာခင်းရင်ပေါ့ (၅)

သဘာဝ၏ အစဉ်အလာတစ်ရပ်ဖြစ်သော နေ့၊ည၊ရာသီများ လည်ပတ်ခြင်း စက်ဝန်းကလေးအတွင်းဝယ် ကမ္ဘာ့ဆွဲငင်အားကြောင့် ဒီရေများကား တရိပ်ရိပ်​ဖြင့် ကျဆင်းလျက်ရှိနေဆဲပင်။ချောင်းမကြီးအတွင်း ရေစစ်စပြုနေချိန်မို့ ရိုးကလေးအတွင်း၌မှုကား ရေမရှိသလောက် အနေအထားသို့ပင် ဆိုက်ရောက်နေပါပြီ။ ခြောက်လက်မ မရှိတရှိ ရေစီးကြောင်းငယ်ကလေးတစ်ခုသာ ရိုးကျန်ရေထုထည်အဖြစ် ရွေ့လျားစီးဆင်းလျက်ပင်ရှိပါ၏။ နုန်းပြင်လတာထုကြီးတစ်ခုလုံးသာ ရိုးတလျှောက်လုံး ကြွင်းကျန်ရစ်လျှက်ပင်ရှိပါသည်။ ရိုးကလေးဘေးတွင်တည်ရှိသော လယ်ကွင်းများထံတွင်မှု ထွက်ပြုကာစ စပါးနှံစိမ်းစိမ်းများကား ဝဿန်မိုး၏ထွေးပွေ့လန်းရှင်​​စေလိုမှု အမှတ်လက္ခဏာအား ဆောင်ယူပြသလျက်ပင်ရှိပါသည်။ လူကြီးတစ်ယောက်၏ ဒူးအမြင့်အထိရှိနေပြီဖြစ်သော စပါးပင်များသည် လေအလာခိုက်ဝယ််နွဲ့ယိမ်းလှုပ်ရှားကခုန်နေလျက်ပင်။ စပါးပင်ပျိုတို့ကား ညွှတ်ကိုင်းဝင့်ချီလို့ ရွှေရည်သောက်ဆင်းကာ ရွှေလိုဝင်းဝါလာမယ့်နေ့များဆီသို့ အလုအယက်တိုးဝင်လို့နေပါတယ်။ ” တော် ကိုသာအေး။ မိုးဦးကောင်းလွန်းလို့ မိုးနှောင်းနဲ့မိုးလယ် အဆင်ပြေပါ့မလားထင်နေတာ။ အခု မိုးလယ်ရောက်နေပေမယ့် စားဖို့အတွက်တော့ မပူရသေးတော့ လောကပါလနတ်မင်းတွေကို ကျေးဇူးတင်ရမယ် တော်ရေ။ ” ” စားဖို့အတွက်တော့ ဒီလိုပဲ […]

ရေပြင်ပြာပြာအလယ်မှာ အုန်းပင်တွေကြားထဲနစ်နေတဲ့မြို့

ကိုကိုးကျွန်းမြို့ကို လေယာဉ်ဆင်းသက် ပါတော့မယ်လို့ စပီကာက ထွက်ပေါ်လာတဲ့ အသံချိုချိုလေးကြောင့် လေယာဉ်ပြတင်းပေါက်ကနေ အောက်ကိုကြည့်လိုက်မိတယ်။ အုန်းပင်တွေအများကြီး ပေါက်နေတဲ့ ကုန်းမြေလေးတစ်ခု။ သူ့ဘေးပတ်လည်မှာ ပြာလဲ့လဲ့ ရေပြင်ကျယ်ကြီး။ အဲဒီ ရေပြင်ကျယ်ကြီးပေါ်မှာ စစ်သင်္ဘောတွေ အစီအရီ။ မြင်ကွင်းက ဆန်းပြားပြီး လှပလို့နေတယ်။ ညနေ ၄ နာရီ ၅၅ မိနစ်မှာ ကျွန်တော်တို့တွေ ကိုကိုးကျွန်းပေါ်ကို ခြေချနိုင်ခဲ့ပါပြီ။ ကျွန်တော်တို့အဖွဲ့တွေ တည်းခိုမယ့်နေရာကို ပို့ပေးမယ့် စစ်ကားကြီးပေါ်မှာ တော်တော်ကြာကြာ ထိုင်နေရတယ်။ မသိရင်တော့ ကျွန်တော်တို့က တပ်သားသစ်တွေလိုလို။ တည်းရတဲ့နေရာကလည်း စစ်တန်းလျားလို့ခေါ်မလား၊ ဘားတိုက်လို့ခေါ်မလား။ အဲဒီမှာ အထုပ်အပိုးတွေချ ခဏနားပြီး စစ်ကားကြီးနဲ့လာခေါ်လို့ အားလုံးထလိုက်သွားကြတယ်။ ကားက ကျွန်းပတ်လမ်းကနေ ဖုန်တထောင်းထောင်းနဲ့ ပြေးနေတယ်။ လက်ဝဲဘက်မှာ ပင်လယ်ပြင်ပြာပြာကြီး၊ လက်ယာဘက်မှာ အုန်းတောစိမ်းစိမ်းကြီး။ တရိပ်ရိပ်ပြေးနေတဲ့ […]

ရေဇလာသင်ဖျာခင်းရင်ပေါ့ (၄)

ကွင်းပိုင်ကြီး ကြည့်ရူ့မှိုင်းမ​လေပြီလား။ နတ်ကောင်းဒေဝတာများကပဲ သနားဂရုဏာအပြည့်ဖြင့် လူကပ်ပါးတံငါသမားကို စောင့်မခဲ့ပြီထင်ပါရဲ့။ အကြောင်းကတော့ ကိုသာအေး အမျှော်ကြီးမျှော်နေရရှာတဲ့ တံငါလရာသီတစ်ခုကို ရောက်ရှိလာခဲ့လို့ပါပဲ။ ဟုတ်ပါတယ်။ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်းလိုလိုပါပဲ။ ဒီအချိန်ကာလရောက်ရှိဖို့အရေး အမြဲတွေးမျှော်နေရသော နေ့ရက်တွေဆိုတာများ နည်းမှမနည်းတာ။ ရက်ရှည်လများစွာ ကြာခဲ့ရပါတယ်။ မရှိဘူးဆိုရင်တောင် ရက်ပေါင်း(၃၀၀) အသာလေးပေါ့။ ကိုသာအေး စောင့်မျှော်နေရတဲ့လက ဗမာလိုဆိုတော်သလင်းလပါပဲ။ ဘာကြောင့် တော်သလင်းလကို စောင့်မျှော်နေရလဲဆိုတော့….။ `တော်သလင်းနေ ပုစွန်သေ၊ တော်သလင်းမိုး ကန်သင်ကျိုး တဲ့။ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်အရပ်မှာ ဆိုရိုးစကားလေးရှိခဲ့ပါတယ်။ တော်သလင်းလဆိုတာ နေပူပြီဆိုရင်လဲ ရက်ဆက်နီးပါး မခံမရပ်ဖြစ်လောက်အောင် အလွန်အကျွံကိုပူတာပါ။ မိုးရွာပြီဟေ့ဆိုရင်လည်း ရှိသမျှမိုးသားမိုးတိမ်တွေကုန်ခမ်းသွားလောက်အောင် အဆက်မပြတ်ကိုရွာချတော့တာပါပဲ။ တော်သလင်းမိုး၏ စွေဖြိုးမှုအောက်ဝယ် ရွာအရှေ့၊အနောက်လယ်ပြင်တစ်ခွင်လုံးကား ရေအတိ​ဖြင့်ပြည့်ဖုံးခဲ့ပါပြီ။ အောင်ရေရလာပြီဖြစ်သော စပါးခင်းတွေဖို့ ပိုလျှံနေသောရေများကို တဖန်ပြန်လည်ဖောက်ချပေးရပါတော့မယ်။ ဒီလို ရေပြန်လည်လို့ဖောက်ချချိန်က ကိုသာအေးရဲ့ တံငါရာသီလုပ်ငန်းခွင်တစ်ခုပါပဲ။ […]

အထူးသတိထားဖွယ် မုန်တိုင်းအန္တရာယ်

တကယ်တမ်းပြောရရင် မုန်တိုင်းဆိုတာ မြန်မာပြည်သူတွေနဲ့ စိမ်းတဲ့အရာတစ်ခုတော့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ဟိုးအရင်က မုန်တိုင်းဖြစ်ပြီဆိုရင် မုန်တိုင်းတွေဟာ ရခိုင်ကို ဝင်ရင်ဝင်၊ မဝင်ရင် အိန္ဒိယနဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်ကို ဝင်နေကျဖြစ်တဲ့အပြင် မြန်မာပြည်မှာ တိုက်ခတ်ခဲ့သမျှ မုန်တိုင်းတွေဟာ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှု အလွန်အကျွံ မဖြစ်ခဲ့တာကြောင့် မုန်တိုင်းကို ဘယ်သူကမှ ကြောက်စရာကောင်းတဲ့ အရာလို့ မထင်ခဲ့ကြဘူး။ အဲဒီအချိန်မှာပဲ ၂၀၀၈ ခုနှစ်မှာ မြန်မာပြည်ကို ဝင်ရောက် ရမ်းကားခဲ့တဲ့ အတွက် လူပေါင်း တစ်သိန်းခွဲနီးပါး သေဆုံးမှုနဲ့အတူ ဘဝပေါင်းများစွာ၊ နေအိမ်၊ အဆောက်အအုံ ပေါင်းများစွာ ပျက်စီး ဆုံးရှုံးခဲ့ရတယ်။ နိုင်ငံတော်ဘဏ္ဍာငွေများစွာ ဆုံးရှုံးနစ်နာခဲ့ရတယ်။ အဲဒီတော့မှ ပြည်သူတွေဟာ မုန်တိုင်းကို သတိထားရကောင်းမှန်း သိလာကြတယ်။ မုန်တိုင်းဆိုတာကို ကြောက် တတ်လာခဲ့ကြတယ်။ မိုးဦးလေဦးရောက်လို့ မိုးကလေးတစ်အုံ့အုံ့၊ လေကလေးတစ်လှုပ်လှုပ်၊ […]

ရေကို စုဆောင်း သိုလှောင် ချွေတာကြမှသာလျှင်

(မတ်လ ၂၂ ရက်၊ ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် ကျရောက်သော ကမ္ဘာ့ရေနေ့ အထိမ်းအမှတ် ပြန်လည် ဖော်ပြခြင်းဖြစ်ပါသည်။ (၁) ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ပုသိမ်၊ သာပေါင်း၊ ငပုတော၊ ရေကြည်၊ ဖျာပုံ၊ ဘိုကလေး၊ လပွတ္တာနှင့် မော်လမြိုင်ကျွန်းမြို့နယ်များရှိ ကျေးရွာပေါင်း ၉၀ ကျော်၌ ရေရှားပါးမှု ဖြစ်ပေါ်နိုင်ကြောင်း ဧပြီ ၁၀ ရက်က သတင်းတစ်ပုဒ် ဖတ်လိုက်ရသည်။ ယင်းဒေသများသည် ကန်ရေကို အဓိထား သုံးစွဲနေရသည့် ဒေသများ ဖြစ် သည်။ ထိုဒေသများတွင် ယခင်နှစ်မိုးရာသီက မိုးရေချိန်နည်းပါးခဲ့ခြင်းနှင့် ယခုနှစ်တွင် နေပူချိန်မြင့်တက်ခြင်းတို့ ကြောင့် ရေခန်းခြောက်မှု ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်ဟု သက်ဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူတို့က အသိပေး ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ် သည်။ ဧရာဝတိတိုင်းဒေသကြီးအတွင်း ကျေးရွာပေါင်း ၃၉၇ ရွာ၌ တွင်းတိမ် […]

ရေဇလာသင်ဖျာခင်းရင်ပေါ့ (၄)

ကွင်းပိုင်ကြီး ကြည့်ရူ့မှိုင်းမ​လေပြီလား။ နတ်ကောင်းဒေဝတာများကပဲ သနားဂရုဏာအပြည့်ဖြင့် လူကပ်ပါးတံငါသမားကို စောင့်မခဲ့ပြီထင်ပါရဲ့။ အကြောင်းကတော့ ကိုသာအေး အမျှော်ကြီးမျှော်နေရရှာတဲ့ တံငါလရာသီတစ်ခုကို ရောက်ရှိလာခဲ့လို့ပါပဲ။ ဟုတ်ပါတယ်။ နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်းလိုလိုပါပဲ။ ဒီအချိန်ကာလရောက်ရှိဖို့အရေး အမြဲတွေးမျှော်နေရသော နေ့ရက်တွေဆိုတာများ နည်းမှမနည်းတာ။ ရက်ရှည်လများစွာ ကြာခဲ့ရပါတယ်။ မရှိဘူးဆိုရင်တောင် ရက်ပေါင်း(၃၀၀) အသာလေးပေါ့။ ကိုသာအေး စောင့်မျှော်နေရတဲ့လက ဗမာလိုဆိုတော်သလင်းလပါပဲ။ ဘာကြောင့် တော်သလင်းလကို စောင့်မျှော်နေရလဲဆိုတော့….။ `တော်သလင်းနေ ပုစွန်သေ၊ တော်သလင်းမိုး ကန်သင်ကျိုး တဲ့။ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်အရပ်မှာ ဆိုရိုးစကားလေးရှိခဲ့ပါတယ်။ တော်သလင်းလဆိုတာ နေပူပြီဆိုရင်လဲ ရက်ဆက်နီးပါး မခံမရပ်ဖြစ်လောက်အောင် အလွန်အကျွံကိုပူတာပါ။ မိုးရွာပြီဟေ့ဆိုရင်လည်း ရှိသမျှမိုးသားမိုးတိမ်တွေကုန်ခမ်းသွားလောက်အောင် အဆက်မပြတ်ကိုရွာချတော့တာပါပဲ။ တော်သလင်းမိုး၏ စွေဖြိုးမှုအောက်ဝယ် ရွာအရှေ့၊အနောက်လယ်ပြင်တစ်ခွင်လုံးကား ရေအတိ​ဖြင့်ပြည့်ဖုံးခဲ့ပါပြီ။ အောင်ရေရလာပြီဖြစ်သော စပါးခင်းတွေဖို့ ပိုလျှံနေသောရေများကို တဖန်ပြန်လည်ဖောက်ချပေးရပါတော့မယ်။ ဒီလို ရေပြန်လည်လို့ဖောက်ချချိန်က ကိုသာအေးရဲ့ တံငါရာသီလုပ်ငန်းခွင်တစ်ခုပါပဲ။ […]

Seville, Spain အပိုင်း(၃)

23 feb 22 ဒီနေ့အရင်သွားဖြစ်တာက Palacio de las Dueñas (Palace of the Dukes of Alba) ပါဘဲ။ မြန်မာအသုံးအနှုန်းနဲ့ဆို နန်းတော်ဟာ ဘုရင်နေတဲ့ အဆောက်အဦးပေမယ့် အနောက်နိုင်ငံတွေမှာတော့အဲလိုမဟုတ်ပါ။ ၁၅ရာစုအတွင်းက ဆောက်ခဲ့တဲ့ နှစ် ၅၀၀ကျော် အဆောက်အအုံမှာ သူကောင်းပြုခံထားရတဲ့ အထက်တန်းလွှာဝင်တွေ အဆက်ဆက်နေခဲ့တာမို့ US သမ္မတ Kennedyတို့လင်မယား တောင်တည်းခဲ့ကြသေးတယ်။ လက်ရှိ Dukes of Alba က သူ့နေအိမ်တစိတ်တဒေသကို အများပြည်သူ အခကြေးငွေနဲ့ ဝင်ကြည့်ဖို့ ပြတိုက်အဖြစ် ဖွင့်ပေးခဲ့တယ်။ စစချင်းမြင်လိုက်ရတဲ့ အသီးတွေခဲနေတဲ့ လိမ်မော်ပင်တွေ အဲဒီလိမ်မော်ပင်တန်းတွေရဲ့အောက်မှာ ရှင်သီဝလိဂမုန်း နဲ့ paradise bird လို့ခေါ်တဲ့ပန်းနဲ့ Cliviaလိမ်မော်ရောင် ပန်းပင်တွေရှိတယ်။ အဆောက်အဦးမျက်နှာပြင် […]