Author Posts

၂၀၂၄ က ဆိုလာပါဝါနှစ် ဖြစ်များ ဖြစ်လာမလား

အမေရိကန် လာဗီဂတ်စ်မြို့မှာ စားသုံးသူလျှပ်စစ်ပစ္စည်းပြပွဲ ( CES ) ကိုပြုလုပ်နေပါတယ် ။ အဲ့ဒိပြပွဲမှာ ဆိုလာစွမ်းအင်သုံး လျှပ်စစ်ပစ္စည်းတွေကို အဓိကပြသနေတာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဆိုလာအမိုးတွေ ကနေစပြီး အိမ်သုံးလျှပ်စစ်ပစ္စည်း သေးသေးလေးတွေအထိ နေရောင်ချည်စွမ်းအင်သုံး လျှပ်စစ်ပစ္စည်းတွေကို ခင်းကျင်းပြသထားတာပါ ။ ဆိုလာစွမ်းအင်သုံးလို့ ဆိုတဲ့ နေရာမှာ အလင်းများများရတဲ့ အိမ်ပြင်မှာသွားလာနေရတဲ့ လျှပ်စစ်ကား (အီးဗွီ) တွေမှာသုံးတဲ့ဘတ်ထရီတွေ ရော အိမ်တွင်းမှာ အလင်းနည်းနည်းလေးရတာနဲ့ အားသွင်းလို့ရတဲ့ ဘတ်ထရီဆဲလ်လေးတွေကိုလည်း ပြထားပါတယ်။ Ambient Photonics ကုမ္ပဏီက ၎င်းရဲ့ အိမ်တွင်းနှင့် ပတ်ဝန်းကျင် ပြင်ပအလင်းရောင်များမှ အဆက်မပြတ် ပါဝါပေးနိုင်သည့် ဆိုလာဆဲလ်အသစ်ကို ပြသခဲ့ပြီး ကုမ္ပဏီက လက်ရှိနည်းပညာများထက် ပါဝါသုံးဆပိုမို ထုတ်ပေးနိုင်တယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ် ။ TV အဝေးထိန်းခလုတ်များနှင့် ကြိုးမဲ့ကီးဘုတ်များကဲ့သို့သော အိမ်သုံးပစ္စည်းများရှိ […]

ဝါးတောတွေ ထိန်းသိမ်းကြဖို့

ကျနော်ဟာ ဝါးတောကြီးတစ်ခုလုံး ပျောက်ဆုံးသွားတာကို ကိုယ်တွေ့ကြုံဖူးသူဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ငယ်ငယ်က မျှစ်ချိုး၊ မာလာဖူးချိူး၊ ကပြင်းရွက်ခူး၊ မှိုရှာရတဲ့ ဝါးတောဟာ ရွာအရှေ့ဘက်မှာရှိတာပါ။ ရွာကနေ ဆယ်မိနှစ်လောက် လမ်းလျှောက်ရင် ဝါးတောကိုရောက်ပါတယ်။ ဝါးတောဟာ လျှိုမြောင်သုံးခုရှိတဲ့နေရာမှာ နေရာအနှံ့ဝါးရုံတောတွေ ပေါက်ရောက်နေတာပါ။ ဝါးရုံပင်တွေပေါ်မှာ ရှဥ့်ကလေးတွေဟာ ဟိုခုန်သည်ကူးနဲ့ အကောင်ပေါင်းများစွာပါ။ ရှဥ်ကလေးတွေ ခုန်ကူးတာကို အတိုင်းသား မြင်နေကြရတာ သိပ်လှပါတယ်။ အိမ်အတွက် ဝါးလိုရင်လည်း အဲ့ဒီဝါးရုံတောကနေ ခုတ်ပြီး သယ်ခဲ့ရပါတယ်။ ကျနော်တို့ငယ်ငယ်က ဒီဝါးရုံတောကနေ ကစားစရာတွေရခဲ့တာကိုလည်း မမေ့နိုင်ပါ။ ပထမကစားစရာက ဝါးလှေပါ။ အလုံးကြီးတဲ့ ဝါးကိုခုတ်၊ အဆစ်နှစ်ခုပါအောင်ဖြတ်ပြီး ဝါးလှေကလေးလုပ်ကာ မြောင်းမချောင်းထဲမှာ ဆွဲခဲ့ရပါတယ်။ နောက်တစ်ခုက ” သစ်စေးဖောင်” လို့ ခေါ်တဲ့အရာပြုလုပ်ပြီး ပစ်ရတာဖြစ်ပါတယ်။ တစ်ကျပ်လုံးလောက်ရှိတဲ့ ဝါးကိုခုတ်ပြီး ဟိုဘက်ဒီဘက် ဒိုးယိုခေါင်းပေါင်ပါအောင် […]

ရဝမ်ဒါလို နိုင်ငံမျိုးတောင် အစိမ်းရောင်တော်လှန်ရေးကို စနေပြီ

ရဝမ်ဒါရဲ့ ပြည်သူ့ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးရဲ့ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်က မော်တော်ဆိုင်ကယ်များကို မှီခိုနေရတာပါ။ အရှေ့-အာဖရိက နိုင်ငံဖြစ်တဲ့ ရဝမ်ဒါက အာဖရိကတိုက်ကို ဂေဟစနစ်နှင့် လိုက်လျောညီထွေရှိအောင် ကြိုးပမ်းမှုတစ်ရပ်ကို စပြီးလုပ်နေပါတယ်။ အဲ့ဒိအသွင်ကူးပြောင်းမှုအတွက် Rwandan startup Ampersand ကုမ္ပဏီ က ငွေကုန်ကြေးကျခံပြီး လုပ်နေတာပါ ။ ကုမ္ပဏီသည် Kigali တွင် လျှပ်စစ်မော်တော်ဆိုင်ကယ် အစီးရေ ၆သိန်း ဖြန့်ချီရန် အစီအစဉ်ရှိကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒိမြို့အပြင် နိုင်ရိုဘီ၊ ကင်ညာနှင့် ကမ်ပါလာ၊ ယူဂန်ဒါတို့ကိုလည်း နောက်ပိုင်းမှာ ဆက်ပို့သွားဦးမယ်လို့ လည်း ပြောပါတယ်။ “လမ်းပေါ်မှာ ဓာတ်ဆီဆိုင်ကယ်တွေ သန်းချီရှိနေပြီ၊ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်က နှစ်အနည်းငယ်အတွင်းမှာ လမ်းမပေါ်မှာ လျှပ်စစ်စက်ဘီးတွေပဲ ရှိတော့မှာ သေချာစေဖို့အတွက်ပါ ။ အဲ့ဒိလိုဖြစ်ဖို့အတွက် ကျနော်တို့ […]

မြန်မာ့မုတ်သုံ

ဒီစာအုပ်ကတော့ ဆရာ နိုင်ရွှေမိုးရေးသားထားတဲ့ ပင်လယ်လေညင်း၊ ကုန်းလေညင်း ၊ နွေမုတ်သုံဖြစ်စဥ် ၊ ဆောင်းမုတ်သုံဖြစ်စဥ်၊ ရုရှားသုတေသီ သတ်မှတ်ထားသော မုတ်သုံရပ်ဝန်းတွေအကြောင်း ၊ ပါမောက္ခရာမေ့ချ်ရဲ့ သတ်မှတ်ချက်နဲ့ ကိုညီသော မုတ်သုံရပ်ဝန်းများ ၊ အီကွေတာအောက် ကမ်းရိုးတန်းအောက် ရေလှန်မှု ဖြစ်စဥ်တွေနဲ့ အခြား ဗဟုသုတ များစွာရရှိစေမယ့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နဲ့ ရာသီဥတု၊ မိုးလေဝသဆိုင်ရာ စိတ်ဝင်စားသူတွေအနေနဲ့ ဖတ်ရှု သင့်တဲ့ စာအုပ်ကောင်းတစ်အုပ်ပါ။ ၂၀၀၃ ခုနှစ်မှာ ပထမအကြိမ် အဖြစ် အုပ်ရေ ၃၅၀၀ ထုတ်ဝေခဲ့ပါတယ်။ စာအုပ်က ဆိုဒ်ကြီးဖြစ်ပြီး စာမျက်နှာ ၁၅၁ ပါဝင်ပါတယ်။

စီးကရက်ဖင်စီခံနဲ့ လမ်းခင်းဖို့ စလိုဗက်ကီးယားသားတွေ ကြိုးစား

ကမ္ဘာပေါ်က လူတွေရဲ့ တစ်ရက် စီးကရက်သောက်နှုန်းက အလိပ်ရေ ၁၈ ဘီလီယံ နီးပါးရှိပါတယ်။ သောက်လို့ ကုန်သွားတဲ့ အဲ့ဒိစီးကရက်ဖင်စီခံတွေ ထဲက ၃ ပုံ ၁ပုံက အမှိုက်အဖြစ်နဲ့ ကမ္ဘာကြီးပေါ်ကို ကျရောက်နေပါတယ် ။ ဒါတွေကို ရီဆိုက်ကယ်လုပ်ဖို့အတွက် မစဉ်းစားဘူးဆိုရင်တော့ ဒီရာစုအကုန်မှာ ကမ္ဘာမြေကြီးကို စီးကရက်ဖင်စီခံတွေ ဖုံးလွှမ်းသွားဖို့ရာရှိနေပါတယ်။ စလိုဗက်ကီးယား မြို့တော်ဝန်က စီးကရက်တွေကို ရီဆိုက်ကယ်ပြန်သုံးရမယ်ဆိုပြီး အမိန့်တစ်ခုကို ဒီအပတ်ထဲမှာပဲ ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ်။ မြူနီစပါယ်တွေက စီးကရက် ဖင်စီခံတွေကို နည်းစနစ်တစ်ခုနဲ့ ပြန်လည်သိမ်းဆည်ရမယ်လို့လည်း အမိန့်ထုတ်ထားပါတယ်။ မြို့တော် ဘရာတစ်လာဗာမှာ စီးကရက်ဖင်စီခံတွေသီးခြား သိမ်းဆည်နိုင်ဖို့အတွက် ထည့်စရာတွေကို တီထွင်နေပါတယ်။ ပြီးတော့ သိမ်းဆည်းရတဲ့ဖင်စီခံတွေကို လမ်းခင်းဖို့အတွက် ကတ္တရာအဖြစ် ပြောင်းမယ်လို့လည်း သိရပါတယ် ။ “ပွဲတော်၊ ပြိုင်ပွဲ ၊ […]

ဇီဝမျိုးစုံ မျိုးကွဲများ ပျောက်ကွယ်သွားခဲ့ရင်

ကမ္ဘာမြေသာယာဖို့ နောင်မျိုးဆက်တွေ အသက်ရှင် ရပ်တည်ဖို့ ဇီ၀မျိုးစိတ်မျိုးကွဲ စုံလင်ကြပါစေ.. မြေကြီးကို၀ယ်လိုက်တာနဲ့ ပိုင်ဆိုင်တာ ကိုယ်တယောက်ထဲလို့ ထင်နေကြတာက လူတွေ တကယ်တော့ အဲ့ဒီမြေကြီးပေါ်မှာ မှီတင်းနေထိုင်တဲ့ သက်ရှိဇီ၀မျိုးစိတ်အရေအတွက်က မြေဧကပေါ်မူတည်ပြီး ရာချီ ထောင်ချီ သောင်းချီရှိနေနိုင်တယ်။ အရေအတွက်ဆိုတာ တခုချင်းကို ပြောတမဟုတ်ဘူးနော်။ တူရာမျိုးစိတ် အရေအတွက်ကိုပြောတာ။ အဆိုပါဇီ၀မျိုးစိတ်တွေထဲမှာ ယေဘုယျအားဖြင့် ကြွက်၊ ပွေး၊ ရှဉ့်၊ ယုန်၊ မြွေ၊ ငှက်၊ ဖား၊ တောက်တဲ့ စတာတွေအပြင် အင်းဆက်တွေ တီကောင်တွေ စတဲ့သက်ရှိတွေအပြင် အဏုဇီ၀ပိုးတွေ မှိုတွေ ဘက်တီးရီယားတွေ စတဲ့ ဇီ၀မျိုးစိတ်တွေက အမြောက်အများရှိနေတယ်။ အဆိုပါ ဇီ၀မျိုးစိတ် မျိုးကွဲစုံတွေက တခုနဲ့ တခု အစာကွင်းဆက်အရရော မျိုးပွားမှုဖြစ်စဉ်အရရော တခုနဲ့တခု အပြန်အလှန် အမှီသဟဲ နေထိုင်နေကြတယ်။ […]

စပိန်မှာ ရေဘယ်လောက်တောင်ခမ်းလည်းဆိုတော့ ရေမြုပ်နေတဲ့ ဘုရားကျောင်းတောင် ပေါ်

စပိန်မှာမိုးခေါင်ရေရှားဖြစ်ရပ် ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တဲ့အတွက်ကြောင့် လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်၆၀ က ရေကာတာတစ်ခုထဲမှာ မြုပ်သွားတဲ့ ၁၁ ရာစုနှစ်က တည်ဆောက်ခဲ့တဲ့ ဘုရားရှိခိုးကျောင်းတစ်ကျောင်းက ကုန်ပေါ်မှာ အထင်အရှားကို တွေ့လာရလို့ ခရီးသွားတွေအတွက် ဆွဲဆောင်မှု တစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်၆၀က ဘာစီလိုနာမြို့ကို သောက်သုံးရေထောက်ပံ့ရန် အတွက် Sant Romà de Sau ရွာနားမှာ Sau ရေကာတာ တစ်ခုကိုတည်ဆောက်ခဲ့ပါတယ် ။ ရေလှောင်ကန်ကြောင့် အထပ် ၃ ထပ်နဲ့ မျှော်စင်တစ်ခုပါတဲ့ ဘုရားကျောင်း တစ်ခုက ရေအောက်ကို နှစ်မြုပ်သွားပါတယ် ။ ဆည်ထဲမှာ ရေအပြည့်ရှိတဲ့အချိန်မှာ အဲ့ဒိ ဘုရားကျောင်းရဲ့ မျှော်စင်ထိပ်ကိုတောင် မမြင်ရပါဘူး ။ အခုတော့ ဘုရားကျောင်းက ခြောက်သွေ့နေတဲ့ မြေပြင်ပေါ်မှာ အခိုင်အမာရပ်တည်နေပြီး ခရီးသွားတွေ လာလည်လို့ရအောင် […]

ဥတုရာသီတည်ငြိမ်ရေး

ဒီစာအုပ်ကတော့ တက္ကသိုလ် တင်လကျာ် ရေးသားထားတဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်း ခြင်းဆိုင်ရာ အကြောင်းအရာတွေကို ကြိုက်နှစ်သက်သူတွေအနေနဲ့ ဖတ်ရှုသင့်ပြီး ဗဟုသုတများစွာ ရရှိစေမှာဖြစ်ပါတယ်။ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကျင်ကို ထိန်းသိမ်း ကာကွယ်ချင်တယ်ဆိုရင် မိမိကိုယ်တိုင်လည်း ပါဝင် ဆောင်ရွက် ဖို့လိုကြောင်း အသိပေးထားပါတယ်။ သစ်တောပညာရှင် ကမ္ဘာမြေချစ်သူ ဦးအုန်းအပါအဝင် သစ်တောပညာရှင်တွေက အမှာစာ ရေးပေးထားပါတယ်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ်တွင် ပထမအကြိမ်အဖြစ် အုပ်ရေ ၁၀၀၀ ထုတ်ဝေခဲ့ပြီး စာမျက်နှာ ၁၄၈ ပါဝင်ပါတယ်။ စာအုပ်ကတော့ စာအုပ်အဟောင်းဆိုင်တွေမှာ တခါတရံတွေ့ရတတ်ပါသေးတယ်။

ဟိုက်ဒရိုဂျင်စွမ်းအင်သုံးရင် အခွန် တစ်ဝက်လျှော့ပေးမယ်လို့ အီဂျစ်ပါလီမန် ဆုံးဖြတ်

သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းမှုအစီအစဉ်တစ်ရပ်အနေနဲ့ မနေ့ ( အင်္ဂါနေ့ )က အီဂျစ်ပါလီမန်မှာ လွှတ်တော် အမတ်တွေက သန့်စင်တဲ့ အစိမ်းရောင်စွမ်အင်တစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ ဟိုက်ဒရိုဂျင်စွမ်အင်ကိုသုံးတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေကို အခွန် တစ်ဝက်ကျော် လျှော့ပေါ့ကောက်ခံမယ့် ဥပဒေကြမ်းတစ်ရပ်ကို ရေးဆွဲပြီး သဘောတူ ထောက်ခံလိုက်ကြ ပါတယ်။ အဲ့ဒိဥပဒေကြမ်းကို သမ္မတ ကနေ သဘောတူလက်မှတ်ထိုးပေးလိုက်ပါက အတည်ဖြစ်သွားမှာပါ ။ ကုန်ထုတ်လုပ်တဲ့ ကုမ္ပဏီများအနေနဲ့ ရုပ်ကြွင်းလောင်စာအစား ဟိုက်ဒရိုဂျင်စွမ်းအင်ပြောင်းလဲသုံးနိုင်ရန်အတွက် နောက်ထပ်ရင်းနှီးမြုတ်နှံမှုများ ပြုလုပ်ရန် လိုသည့်အတွက် အစိုးရအနေနဲ့ အခွန်လျှော့ပေါ့ကောက်ခံပြီး လုပ်ငန်းများကို အကာအကွယ်ပေးတာပဲ ဖြစ်ပါတယ် ။ ပြီးခဲ့သည့်မေလကတည်းက ကဲဘိနတ်က အဲ့ဒိဥပဒေကြမ်းကို အတည်ပြုပေးခဲ့ပါတယ်။ အောက်လွှတ်တော်မှာ ထပ်မံစီစစ်ပြီး အတည်ပြုလိုက်တာပါ ။ ကုမ္ပဏီတွေအနေနဲ့ စီမံကိန်း တစ်ခုချင်းစီအလိုက် ဟိုက်ဒရိုဂျင် စွမ်းအင်သုံးစွဲပါက ၃၅ % […]

ဖေဖော်ဝါရီနဲ့ မတ်လမှာ အားအကောင်းဆုံးဖြစ်လာနိုင်တဲ့ ၂၀၂၄ အယ်လ်နီညို

၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလအတွင်း အယ်လ်နီညိုသည် အားအကောင်းဆုံးအခြေအနေသို့ရောက်ရှိနေကြောင်း၊ အယ်လ်နီညိုဖြစ်ပေါ်မှုအားဆန့်ကျင်သည့် အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာမှ အိုင်အိုဒီဖြစ်စဉ်သည် အားလျော့လာနေပြီး ဖေဖော်ဝါရီလအတွင်း ပုံမှန်အခြေအနေသို့ပြန်လည်ရောက်ရှိနိုင်မည်လို့ ကြိုတင်ခန့်မှန်းရေး model များ၊ အမေရိကန်အခြေစိုက်-အမျိုးသားမိုးလေဝသဌာန(NOAA – National Weather Service)နဲ့ ဩစတေးလျမိုးလေဝသဌာနထုတ်ပြန်ချက်တွေမှာ တွေ့ရပါတယ်။ အယ်လ်နီညိုက ဘယ်အချိန်ကာလအထိ ဆက်ဖြစ်နိုင်မလဲ? လက်ရှိအချိန်မှာ Madden -Jullian Oscillation(MJO)က ဆက်လက်အသက်ဝင်နေကာ၊ အိန္ဒိယသမုဒ္ဒရာရဲ့ အိုင်အိုဒီ(Positive Indian Ocean Dipole) ကလည်း ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေတာကြောင့် ကမ္ဘာ့မြောက်ဘက်ခြမ်းရဲ့ အထက်လေထုလွှာများအတွင်း အနောက်လေစီးကြောင်းတိုက်ခတ်တဲ့ ဧရိယာသည် ကျယ်ပြန့်အားကောင်းနေပါတယ်။ ကမ္ဘာ့တောင်ဘက်ခြမ်းမှာတော့ အထက်လေထုလွှာများအတွင်းက အရှေ့လေစီးကြောင်းအားကောင်းလာပြီး ကမ္ဘာ့တောင်ဘက်ခြမ်းရဲ့ မုတ်သုံကာလ-မုန်တိုင်းရာသီစတင်ဖြစ်ပေါ်လာနေပြီဖြစ်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့မြောက်ဘက်ခြမ်းမှာတော့ နောက်လာမဲ့ ရက်ပေါင်း ၄၀ ကျော်(ဖေဖော်ဝါရီလအကုန်-မတ်လအတွင်း)နေ့အပူချိန်များတဖြည်းဖြည်းမြင့်တက်လာတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ်အယ်လ်နီညိုက ဖေဖော်ဝါရီလနဲ့ မတ်လတွေမှာ […]