ငယ်ဘဝအပျော်ဆုံးအချိန်တွေသည် ကျောင်းဆင်းချိန်နှင့် တောပြန်ချိန်များဖြစ်သည်။ အဖိုးအဖွားတွေက တောင်သူတွေမို့ ဆယ်နှစ်ဝန်းကျင်ကတည်းက တောအလုပ်တွေနိုင်သလောက်ကူရသည်။ အခင်းထဲမှာ ပေါင်းထိုးရသည်။ ပေါင်းပစ်ရသည်။ နွားကျောင်းရသည်။ တောအသွားဆိုရင် နှေးကွေးသလောက် တောကအပြန်ဆိုလျှင် လူတွေရော၊ ကျွဲ နွားတွေရော သွက်လက်နေပါသည်။ တောအသွားရော၊အပြန်ပါ ခြေလျှင်သွားရ၊ပြန်ရသည်။ လမ်းဘေးတလျှောက် ငေးချိန်ရသည်။ တောလမ်းကိုလျှောက်တိုင်း ဖိနပ်မပါတာက များသည်။ မြေပြင်ပေါ်မှာ ခြေပြောင်ပြောင်နဲ့လမ်းလျှောက်ပြီး ကျန်းမာရေးကောင်းမွန်ခဲ့သည်။ ဘာစားစား အစာကျေသည်။ အစားအစာတွေကလည်း ခုခေတ်လို ထွေလီကာလီတွေမရှိ။ တောသဘာဝ အော်ဂင်းနစ်စစ်စစ်တွေစားရသည်။ ခုခေတ်ကတော့ တောသွားတောပြန်တွေလည်းမြန်နေပါပြီ။ ဆိုင်ကယ်နဲ့ အိမ်ကနေတော ဆယ်မိနစ်ဝန်းကျင်ဆိုရောက်ပြီ။ သွားလာရေးယာဥ်တွေပေါလာတော့ ခုခေတ်ကလေးတွေ ကျွန်တော်တို့တုန်းကလို လမ်းမလျှောက်ချင်တော့။ တစ်တိုင်ခရီးလောက်ကိုပင် ဝေးသည်ဟု သူတို့လေးတွေက ထင်နေသည်။ ကျွန်တော်တို့ငယ်ငယ်ကတော့ တောထဲတောင်ထဲ လျှောက်သွားရတာကို သဘောကျသည်။ မှိုရှာ၊ မြစ်ချိုး၊ မှန်လာဖူးချိုးသွားရတာကိုက […]

မတ်လ ၂၂ ရက်နေ့ကို ကမ္ဘာ့သောက်သုံးရေနေ့အဖြစ် သက်မှတ်ပြီး ၁၉၉၃ ခုနှစ်ကတည်းက နှစ်စဉ် ကျင်းပလာခဲ့ကြပါတယ်။ ရည်ရွယ်ချက်ကတော့ ကမာ္ဘကြီးပေါ်မှာတဖြည်းဖြည်းနဲ့ ရေချိုရှားပါးလာတာကို လူသားတွေ အခုတ်တရ ရှိစေဖို့နဲ့ ကမာ္ဘကြီးရဲ့ စိမ်ခေါ်မှုတစ်ရပ်ကို ဝိုင်းဝန်ဖြေရှင်းပေးစေလိုတဲ့ သဘောပါပဲ ။ ဒီနှစ်အတွက် ကမာ္ဘ့သောက်သုံးရေနေ့ အထိမ်းအမှတ် နဲ့ပတ်သက်ပြီး ကုလသမဂ္ဂရဲ့ ဆောင်းပုဒ်ကတော့ “ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ရေ” ( water for peace ) ပါပဲ ။ သောက်သုံးရေတွေ ရှားပါးလာပြီး ညစ်ညမ်းမှုတွေ ဖြစ်လာရင် လူသားတွေမှာ မညီမျှမှုတွေ ပိုပြီး တိုးလာ တော့မှာပါ ။ တိုင်းပြည်တစ်ပြည်နဲ့ တစ်ပြည်ကြား ၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းတွေ တစ်ခုနဲ့ တစ်ခုကြား တင်းမာမှုတွေ ပြင်းထန်လာပြီး ရေကြောင့် […]

ဂေဟစနစ်(Ecosystem)ဆိုသည်မှာ သက်ရှိစက်ဝန်းတစ်ခုဖြစ်ပေါ်လာစေရန် အပင်၊ တိရစ္ဆာန်နှင့် တခြားဇီဝရုပ်များအပြင် မိုးလေဝသနှင့် မြေမျက်နှာသွင်ပြင်တို့ပါ အတူတကွ ပူးပေါင်း လုပ်ဆောင်နေကြသော ပထဝီဝင်ဒေသတစ်ခုကို ဆိုလိုပါသည်။ဂေဟစနစ်များတွင် biotic ဟုခေါ် သော သက်ရှိများ အပြင် abiotic ဆိုသည့် သက်မဲ့အစိတ်အပိုင်းများလည်း ပါဝင်နေပါသည်။ သက်ရှိအပိုင်း(Biotic factors)တွင် အပင်၊တိရစ္ဆာန်နှင့် တခြားဇီဝရုပ်များ ပါဝင်ပါသည်။ သက်မဲ့အပိုင်း(Abiotic factors)တွင် ကျောက်တုံးများ၊အပူချိန်နှင့် စိုထိုင်းခြင်း စသည်တို့ ပါဝင်နေပါ သည်။ဂေဟစနစ်အတွင်း ပါဝင်သော အပိုင်းများသည် တစ်ခုနှင့်တစ်ခု တိုက်ရိုက်ဖြစ်စေ၊ သွယ်ဝိုက် ၍ဖြစ်စေ အပြန်အလှန် မှီခိုနေကြပါသည်။ဥပမာ-ဂေဟစနစ်တစ်ခု၏ အပူချိန်ပြောင်းလဲမှုသည် ယင်းဒေသတွင် မည်သို့သောအပင်များ ပေါက်မည်ဆိုသည့် အချက်အပေါ် သက်ရောက်မှုရှိပါသည်။ ထိုအပင်များအပေါ် နေစရာ၊စားစရာအဖြစ် မှီခိုနေရသော တိရစ္ဆာန်များ အနေနှင့်လည်း ပြောင်းလဲမှု အပေါ်မူတည်ပြီး ညှိယူ […]