အင်းလေး စျေးမနက်ခင်း
Artist U Min Maw
Artist U Min Maw
ကာတွန်း-ဏဲယောင်
ပုဂ္ဂလိကသစ်တောစိုက်ခင်းများစိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်နေသူ မိတ်ဆွေတစ်ယောက်၏ ဖိတ်ခေါ်မှုဖြင့် ကျွန်တော် ပဲခူးရိုးမဖြတ်လမ်းပေါ်ရှိပုဂ္ဂလိကကျွန်းစိုက်ခင်းတွေဆီကို အလည်အပါတ်သွားရောက်ခဲ့ပါသည်။တောင်ငူအုတ်တွင်း ဘက်မှ တက်ရောက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး ခပေါင်းကြိုးပြင်ကာကွယ်တောကို ယခင်ကရောက်ခ့ဲဘူးသည်မှာ အနှစ်၂၀ ကျော်ကြာသွားပြီလည်းဖြစ် ပါသည်။ ပဲခူးရိုးမသည် မြန်မာ့ကျွန်းသစ်ရတနာ၏မှုရင်းဒေသလည်းဖြစ် တောင်ကုန်းတောင်စောင်းထူထပ်ပေါများ သော်လည်း အတန်အသင့် ပြေပြစ်မှုရှိပြီး အရှေ့ဘက်နှင့်အနောက်ဘက်တို့တွင် အလြယ္တကူဆက္သြယ္သြားလာ နိုင်သော မြို့ရွာများ ရှိနေခြင်းကြောင့်လည်း သစ်ထုတ်လုပ်ငန်းအတွက် အထင်ကရနေရာများဖြစ်ခဲ့ဘူးပါသည်။ ကျွန်တော် လူငယ္ဘဝ တောခေါင်းဖြစ်စမှာတော့ ပဲခူးရိုးမက စိတ်ဝင်စားစရာ စိတ်ကူးယဉ်စရာများနှင့် ထူးခြားစွဲမက်နေခဲ့ဘူးသည်။ အစိမ်းရင့်ရင့်ညို့မှိုင်းမှိုင်း နိမ့်မြင့်တက်ဆင်းများနှင့်မျက်စေ့တစ်ဆုံးတောအုပ်ကြီးရဲ့အပေါ်က ခရမ်းနုရောင်သန်းနေသည့်မြူပြာပြာများ၊ သွယ်လျရစ်ခွေပြေပြေငြိမ့်ငြိမ့်လေးစီးဆင်းနေသည့် ခပေါင်းချောင်း၊ဘုတ လင်ချောင်း အခေါက်ဖြူဖြူ ရွက်စိမ်းရင့်ရင့်ဖားဖားနှင့် ကျွန်းပင်မြင့်ကြီးများကြား သတ်ပင်၊ချန်ပင်တိုင်းရင်း ဆင်းလိုက်တက်လိုက် အော်လိုက်ဟစ်လိုက် စနောက်လိုက်နှင့်သူငယ်ချင်းတောအုပ်တောခေါင်းများ အမြင်အာရုံတွေက ကိုယ့်ရှေ့မှောက်တကယ်ပဲပြန်ရောက်လာသလို ကြားယောင် မြင်ယောင်နေမိပြန်သည်။ အဲဒီအချိန်တုန်းက ကျွန်းပင်ကို ရင်စို့လုံးပါတ် ၇ ပေ […]
ဝိတိုရိယအိုင်သည် အာဖရိကတိုက်တွင် အကြီးဆုံး အိုင်ဖြစ်၍ မြောက်အမေရိကတိုက်ရှိ ဆူပီးရီးယာအိုင်မှလွဲလျှင် ကမ္ဘာပေါ်၌ အကြီးဆုံး ရေချိုအိုင် ဖြစ်သည်။ ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်း မှ ဝိတိုရိယဘုရင်မ၏အမည်ကို အစွဲပြု၍ ဝိတိုရိယနီယန်ဇာ သို့မဟုတ် ဝိတိုရိယအိုင်ဟု ခေါ်တွင်လေသည်။ ထိုအိုင်ကြီးသည် ယူဂန်းဒါးနိုင်ငံ၊ တန်ဂန်ယီးကနိုင်ငံနှင့် ကင်ညာနိုင်ငံ အသီးအသီးအတွင်း၌ တစ်စိတ်တစ်ဒေသစီ ကျရောက်လျက်ရှိသည်။ အလျား ၂၅၅ မိုင်ကျော်၊ အနံ ၁၅၅ မိုင်ခန့်ရှိ၍ အကျယ်အဝန်းအားဖြင့် စတုရန်းမိုင်၂၆,၆ဝဝ ခန့်ရှိသည်။ အာဖရိကရှိ ဧရိယာ အကျယ်ဆုံးသော ရေကန် ဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာပေါ်တွင် အပူပိုင်းဒေသ ရေကန်များတွင် အကြီးဆုံး ဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ဒုတိယမြောက် အကြီးဆုံးသော ရေချိုရေကန် ဖြစ်သည်။ ရေထုထည်အားဖြင့် ကြည့်မည် ဆိုပါက ဝိတိုရိယရေကန်သည် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ […]
ထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ အရှေ့ပိုင်းမှာ ချန်ထပူရီဆိုတဲ့ပြည်နယ်လေးတခုရှိတယ်။ အဲ့ဒီပြည်နယ်က စိုက်ပျိုးရေးကိုသာ အဓိကလုပ်ကိုင်ကြပြီး အမ်ားဆုံးစိုက္တာကေတာ့ စပါးပေါ့။ သူစိုက်တဲ့စပါးက ထိုင်းနိုင်ငံ တနိုင်ငံလုံးစာနီးပါး ဖူလုံစေသတဲ့။ နောက်တော့ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ စပါး အထွက်နှုန်းတွေလျော့ကျလာပီး နောက်ဆုံး လုံး၀ မထွက်နိုင်တော့တဲ့အထိ ဖြစ်သွားခဲ့လို့ တရွာလုံးက ယောက်ျားလေးတွေ သင်္ဘောလိုက် မြို့တက်အလုပ်လုပ်၊ မိန်းကလေးတွေကျတော့လည်း ကာရာအိုကေဆိုင်တွေရောက် မကောင်းတာတွေလုပ်စား စသဖြင့်ပေါ့ဗျာ။ ဒီလိုနဲ့ နိုင်ငံ့အတွက် ဆန်စပါးရိက္ခာဟာ အစပိုင်းမှာ ဖူလုံနေခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းကျ နိုင်ငံခြားက ဆန်စပါးတွေကို တင်သွင်းလာရတော့ ဝန်ကြီးတွေက သိပ်မကြည်ကြတော့ဘူး။ နောက်ပိုင်း လုံးလုံးလ်ားလ်ား တင်သွင်းလာရတော့ တိုင်းပြည်ရဲ့ ဘဏ္႑ာရိက္ခာငွေတွေ ထိခိုက်လာတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ဝန်ကြီးတွေဟာ အစည်းဝေးခေါ်ပီး အစီအစဉ်တခုကို ဆွဲခဲ့ကြတယ်။ ထိုင်းပြည်သူတွေက ဘုရင်ကို အရမ်းချစ်ကြတော့ ဘုရင်ကို ခေါ်ပြီး […]
နယ်သာလန်နိုင်ငံ အိုင်ဒိုဗန်တက္ကသိုလ်က ကျောင်းသားအချို့ စုပြီး နေရာင်ခြည်စွမ်းအင်သုံး ရွှေ့လျှား အိမ်ကား ( ဆိုလာမိုဘိုင်ကား) ထွင်ပြီး မိုင်၆၀၀ ကျော်မောင်ပြခဲ့ပါတယ်။ နယ်သာလန်နိုင်ငံကနေ စပိန်နိုင်ငံအထိ မောင်းခဲ့တာပါ။ ဥရောပမှာနေသာတဲ့ နေ့မျိုးဆိုရင် အားလပ်ရက် ဖြစ်လို့ကတော့ ခရီးတွေ ထွက်ကြပါတယ်။ လူခြေတိတ်ပြီး ရှု့ခင်းကောင်းတဲ့နေရာမျိုး ဆိုရင် စခန်းချပြီး နားနေကြပါတယ်။ ပျော်ရွှင်စရာကောင်းတဲ့ မိသားစု ခရီးအတွက် ချက်ပြုတ်ကြော်လှော်စရာတွေ အတွက် စားအိုးစားခွက်နဲ့ လောင်စာတွေကို ပါသယ်ဆောင်လာကြရပါတယ်။ အခုတော့ အဲ့လိုခရီးအတွက် လောင်စာစွမ်းအင်တွေ အပိုသယ်စရာမလိုတဲ့ ဆိုလာမိုဘိုင်းကားကို ထွင်ပြီးခရီးသွားခဲ့ကြပါတယ်။ခရီးကိုတော့ စတယ်လာဗီလာလို့ အမည်ပေးခဲ့ကြပါတယ်။ အသင်းခေါင်ဆောင်ဖြစ်သူ ကေဂျယ်ရီဗန်ကေ်ကတော့ ကျနော်တို့က အနာဂတ်မှာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ကို ရေရှည်ထိန်းသိမ်းလို့ ရမယ့် နည်းပညာတစ်ခုကို အရှိန်ရအောင် လှုံ့ဆော်ပြလိုက်တာပါ။ ထုတ်လုပ်ရောင်းချဖို့အမဟုတ်ပါဘူး ၊ နည်းပညာကို […]
မောင်ယဿ-ဘာသာပြန်သည် ကမ္ဘာမှာ ဒီကနေ့ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ညစ်ညမ်းမှုတွေထဲမှာ ပလက်စတစ်ညစ်ညမ်းမှုကလည်း တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်ပါတယ်။ ရီဆိုက်ကယ် ( ပြန်သုံး )တွေနဲ့ အစားထိုးဖို့ ပညာရှင်တွေ ကြိုးစားနေပေမဲ့ ထုတ်လုပ်မှုပမာဏရဲ့ ၁၀ % လောက်ကိုပဲ စားထိုးနိုင်ပါသေးတယ်။ ၉၀% ကတော့ ကမ္ဘာမြေပေါ်မှာ အမှိုက်အဖြစ်နဲ့ အဆုံးသက်သွားကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ပလက်စတစ်တွေကို ကျနော်တို့ရဲ့ နေ့စဉ်ဘဝကနေ တဖြည်းဖြည်းချင်း ဖယ်ထုတ်လို့ရတဲ့ အလွယ်နည်းတွေ ရှိပါတယ်။ ကျနော်တို့ အမှတ်တမဲ့ဖြစ်နေလို့ပါ။ #ဈေးဝယ်ထွက်ရင်ချည်အိတ်တွေကိုသုံးပါ ကျနော်တို့က တစ်နှစ်ကို ဈေးဝယ်ထွက်ဖို့ ပလက်စတစ်အိတ် ကုဋေ ၁သိန်းလောက်ကို သုံးနေပါတယ်။ အဲ့ဒိထဲက ၅% ကိုပဲ ရီဆိုက်ကယ် အဖြစ်ပြန်သုံးဖြစ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ က အပြင်ထွက်လို့ရှိရင် ပြန်သုံးလို့ ရမယ့် အိတ်ကလေးကို ဆောင်သွားခြင်းအားဖြင့် […]
ပုဂံမှာရေတွေကြီးနေတာတွေ့ရတော့ ပထမဆုံး အံသြမိတယ်၊ နောက် ဝမ်းနည်းမိတယ်။ အဖြေရှာကြည့်တော့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုတွေ၊ လူတွေရဲ့ စည်းကမ်းမဲ့မှုတွေ၊ လောဘကြီးမှုတွေကြောင့်ဆိုတာ တွေ့ရတယ်။ အဲဒါနဲ့ပတ်သက်ပြီး ရှေးဟောင်းသုတေသန ပညာရှင်တစ်ဦး ရေးထားတဲ့စာစုလေး ဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။ #Greenness ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုကိုကြိုတင်စီမံပြင်ဆင်ထားခြင်းမရှိလို့ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်တွေဆုံးရှူံးမှုများနေတဲ့ပုဂံ ……….. ၂၀၁၃ ပုဂံကိုကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်တင်ရန်စတင်လုပ်ဆောင်စဥ်ကတည်းက ယူနက်စကိုမှအမွေအနှစ်များစီမံခန့်ခွဲရေးကျွမ်းကျင်သူများ၊ထိန်းသိမ်းရေးပညာရှင်များက သက်ဆိုင်သူများကို အကြိမ်ပေါင်းများစွာဆွေးနွေးအကြံပြုခဲ့ပါတယ်။ ၁) ဖွံ့ဖြိုးရေးစီမံကိန်းများ လမ်းဖောက်၊အဆောက်အအုံဆောက်လုပ်ခြင်းများကြောင့် ပျက်စီးပိတ်ဆို့သွားသောမူလရေဆင်းလမ်းကြောင်းများပြန်လည်ဖော်ထုတ်ထိန်းသိမ်းရန်။ ၂) အမွေအနှစ်ပတ်ဝန်းကျင်ရှိသစ်ပင်ကြီးများအား အမွေအနှစ်အပေါ်အန္တရာယ်ရှိနိုင်လျှင်ရှင်းလင်းရန်။ ၃) ရှေးဟောင်းအဆောက်အအုံထိန်းသိမ်းခြင်းဆိုသည်မှာဘတ်ဂျက်များစွာဖြင့်ဆောင်ရွက်ရသောပရောဂျက်ကြီးများမလိုပဲ စဥ်ဆက်မပြတ်စောင့်ကြည့်၍ ညောင်ပင်သတ်ခြင်း၊ မိုးယိုလျှင်ပြင်ဆင်ခြင်း စသဖြင့် ထိန်းသိမ်းရေးပုံမှန်လုပ်ဆောင်နေရန်။ ၄) ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားလုပ်ငန်းမှာ ကပ်ရောဂါ၊ နိုင်ငံရေးစသည်တို့ကြောင့်ထိခိုက်မှုဖြစ်လွယ်သောကြောင့် ဒေသခံများ၏နဂိုမူလ စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းကို ဒုတိယဝင်ငွေရလမ်းအဖြစ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် ပုဂံcultural landscape မထိခိုက်စေပဲ စီစဥ်ဆောင်ရွက်ရန်။ စသည်တို့ကိုပေါ့။ ဝမ်းနည်းဖွယ်ကောင်းသည်မှာ မည်သူမျှစိတ်ဝင်စားပါ။ရလာဒ်က အမွေအနှစ်များဆုံးရှုံးခြင်း၊ […]
#ရွှေကြာဖူး #တဇောင်းဖူး #ကုန်းကြာဖူး #ပဒုမ္မာဖူး အမည်လေးမျိုးနှင့် အညာဒေသရဲ့ သဘာဝပေါက်ပင် ။ သုံးတတ်ရင် သဘာဝ ဟင်းစာလည်းရ ဆေးဖက်လည်းဝင် ခြံစည်းရိုးလည်း ကာပေးတဲ့ အပင်ပါ။ #ချက်နည်း ရွှေကြာဖူး တဇောင်းဖူး အဖူးနုနုလေးတွေကိုရအောင် ရွာထိပ်ကိုသွား . စွပ်ကနဲနေအောင် လက်ကိုမြှောက်ပီး ချိုးယူရတာလေ.. သူ့ကိုဘယ်လိုချက်ရလဲဆိုရင် အဖူးလေးကိုခွဲ ၊ အထဲက ၀တဆြံလေးတှဖယြေ ၊ ရေနွေးလေးဖျောပီး ဆီသတ်ပြီး ချဉ်ပေါင်ရွက် ၊ မကျီးရွက်တို့နဲ့ ရောချက်ရတာကိုး. #အညာမှိုဟင်း လို့လည်းခေါ်သလို ချဉ်ချဉ်ချွဲချွဲအရသာလေးက ထမင်းကိုသိပ်မြိန်စေတာပါ.. တဇောင်းဖူး ချဉ်ဟင်းအပြင် ၊ အသားကြော်လေးတခွက် ၊ အညာငရုတ်သီး ကြက်သွန်ဖြူလေးနိုင်နိုင်နဲ့ အညာထောင်းလေးတခွက်ရယ်ဆိုရင် အရမ်းမိုက်ပေါ့ကွယ်။ ရွှေကြာသီးကလည်း နဂါးမောက်သီး သကြားသီးလို အရမ်းစားကောင်း ဆေးဖက်ဝင်ပါသည်။ #ဆေးဖက်ဝင်ပုံ […]
သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် အကြီးအကျယ် ပျက်စီးဒုက္ခရောက်နေရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အသုံးချ ကုစားစရာ အများပါဝင် ဆောင်ရွက်နိုင်မဲ့ နည်းလမ်းကောင်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ ဗက်တီဗာခေါ် မြစ်ရှည်မြက် သို့မဟုတ် မြေထိန်းမြစ်ရှည်မြက် စိုက်ပျိုးအသုံးချခြင်း နည်းလမ်းကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် အသိပေးနိုင်ရန် တင်ပြရင်း တတ်နိုင်သလောက် စိုက်ပျိုးကြဖို့ အကြံပေးတိုက်တွန်းအပ်ပါတယ်။ သစ်ပင်တွေခုတ်ကြလို့ မိုးရွာတိုင်း မြေကြီးမြေဆီတွေ တိုက်စားခံရပါတယ်။ တိုက်စားခံရသမျှ သဲမြေများဟာ တားဆီးမဲ့ သစ်ပင်တွေမရှိတော့လို့ မိုးရေနဲ့အတူ တောင်စောင်း ချောင်းမြောင်းများတစ်လျောက် မျောပါစီးဆင်းရင်း မြစ်ချောင်းများအတွင်း ဝင်ရောက်လာခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ တောင်ပေါ်နဲ့ မြင့်ရာနေရာတွေကနေ နိမ့်ရာကို၊ ရေစီးနဲ့အတူ သဲမြေတွေ တောက်လျှောက် စီးဆင်းသွားကြတော့ ရေစီးသန်တဲ့ တောင်ကျချောင်းတွေဖြစ်လာတာကြောင့် လူ တိရိစ္ဆာန်တွေ ဒုက္ခရောက်ကြရသလို၊ မိုးရေတွေအတွက်လည်း မြန်မြန်စီးရင်း မြေကြီးထဲကို စိမ့်ဝင်နိုင်ဖို့ အချိန်မရကြတော့ပါဘူး။ ဒီအကြောင်းကြောင့် မြေကြီးထဲဝင်ရောက်ခိုအောင်းနေတဲ့ […]