Author Posts

သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ဆယ်လီ အလိုရှိသည်

ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေ ထွန်းကားလာပြီး နောက်ပိုင်း celebrity လို့ ခေါ်တဲ့ လူသိများထင်ရှားသူတွေလည်း မှိုလိုပေါက်လာခဲ့ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့နိုင်ငံမှာလည်း ဆယ်လီတွေများစွာရှိကြပါတယ်။ ဂီတ၊ ရုပ်ရှင်ဘက်တွင်သာမက Tik Tok ဆယ်လီတွေလည်း အများကြီးရှိနေပါတယ်။ သူ့နေရာနယ်ပယ်လိုက် ဆယ်လီတွေ အားလုံးကိုပင် မသိနိုင်အောင်ထိ များပြားတယ်လို့ဆိုရမှာပါ။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ဆီမှာ မရှိတာက သဘာပတ်ဝန်းကျင်နှင့်ပတ်သက်တဲ့ ဆယ်လီ ဖြစ်ပါတယ်။ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု တိုက်ဖျက်ရေးကို စွမ်းစွမ်းတမံ လှုံဆော် ဆောင်ရွက်မယ့် ဆယ်လီဖြစ်ပါတယ်။ ကိုရီးယားနိုင်ငံမှာတော့ ဒေယွန်းလီဆိုတဲ့အမျိုးသမီးဟာ သဘာပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးနှင့် ရာသီဥတုပြောင်းလဲ မှုတိုက်ဖျက်ရေးမှာ ဦးဆောင်သူပါ။ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ဆယ်လီတစ်ဦးပါ။သူမဟာ ကမ္ဘာတလွှားက K pop ဖန်တွေကိုစုစည်းထားတဲ့ K pop 4 planet ဆိုတဲ့ အဖွဲ့အစည်းကို ဦးဆောင်ပြီး သဘာပတ်ဝန်းကျင် အသိပညာပေးမှုတွေလုပ်ဆောင်နေသူဖြစ်ပါတယ်။ […]

ရန်ကုန်ဆောင်း

ညတုန်းက လျှော်ပြီး လှမ်းထားတဲ့ အဝတ်ဟာ မနက်ကျတော့ ခြောက်နေပြီ။ မနက်ခင်းကိုယ်တိုင်က အိုက်လွန်းလို့ဆိုပြီး ကိုယ်တုံးလုံးကြီး ချွတ်လို့။ နှင်းကို မမြင်ဖူးတဲ့ မုန်ညင်းပင်လေးတွေဟာ စျေးကနေ အိမ်ရောက်ရင် ညှုိးဖို့ပဲ သိတယ်။ ဆောင်းအကြောင်း စာစီစာကုံး ရေးတတ်ဖို့ သားကို ရေခဲသေတ္တာထဲ ဝင်ထိုင်ခိုင်းရမလို ဖြစ်နေပြီ။ အရင်တုန်းက နှင်းပဲ ပျောက်တာ အခုတော့ ဆောင်းပါ ပျောက်သွားပြီ။ ။ စိုးနောင်(မုံရွာ)

တောင်ထိပ်ပေါ်က လက်ဆေးကန်

ကန်နာမည်က လက်ဆေးကန်တဲ့။ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကလေးမြို့နယ်ထဲမှာရှိတာပါ။ ကလေးခရိုင်နှင့် မောလိုက်ခရိုင် နယ်နိမိတ်အစပ်မှာ တည်ရှိပါတယ်။ ကလေး – တမူး ကားလမ်းမကြီးကနေ ချိုးသွားပြီး ဆယ်မိုင်ကျော်က အမြင့်ပေ သုံးထောင်ကျော် တောင်ထိပ်က ရေကန်တစ်ခု။ လက်ဆေးကန်တဲ့။ မြတ်စွာဘုရားရှင်သက် တော်ထင်ရှားကြွလာစဥ်က ဆွမ်းဘုန်းပေးပြီး လက်ဆေးခဲ့တဲ့ ကန်မို့ လက်ဆေးကန်တဲ့။ မြတ်စွာဘုရား မြန်မာနိုင်ငံကို ကြွဖူးတဲ့ ကျမ်းဂန်အထောက်အထားမရှိဘူးလို့ ဆရာတော်ကြီးတွေ မိန့်ကြားဖူးပေမယ့် ဒေသခံတွေက ဒီလိုယုံကြည်ကြပါတယ်။ မြတ်စွာ ဘုရားတကယ် ကြွခဲ့၊ မကြွခဲ့ ပြောဖို့ခက် တာမို့ ရှေးအတိတ်ကိုထားပြီး လွန်ခဲ့တဲ့ ဆယ်နှစ်က လက်ဆေးကန်ကိုပဲ သွားကြပါစို့။ လက်ဆေးကန်ကိုရောက်ဖို့ တောင်ပေါ်ကိုတက်ရတယ်။ ကျနော်တို့တွေ လက်ဆေးကန်ကိုသွားတုန်းက ကားလမ်းဟာ မြေသားလမ်းဖြစ်ပါတယ်။ မြေသားကားလမ်းအတိုင်း ကျနော်တို့ဟာ အဖွဲ့လိုက် ခြေလျင်တက်ကြပါတယ်။ လမ်းတလျောက်မှာ […]

နတ်သမီးပုံပြင်ထဲက ရေညှိအိုင် ( သို့မဟုတ်) ရိုမေးနီးယားက ရတနာတစ်ပါး

ရိုမေးနီးယားနိုင်ငံက ရေညှိအိုင် လို့ခေါ်တဲ့ တောအုပ်ထဲကိုရောက်သွားရင် ထူးဆန်းပြီးလှို့ဝှက်ဆန်းကျယ်တဲ့ နေရာကို ရောက်သွားသလိုခံစားလိုက်ရပါမယ် ။ စိမ့်တောထဲမှာ ရှိတဲ့ ရေအိုင်တွေက အချို့ဆိုရင် ပေ ၃၀ ကျော်နက်တဲ့အထိ ရှိနေပါတယ် ။ အပင်တွေသိပ်သည်းစွာပေါက်ရောက်နေပါတယ် ။ တောထဲကမြေပြင်တွေ ကျောက်ဆောက်တွေ အားလုံးနီးပါး ရေညှိပင်တွေ ထူထူထဲထဲ ပေါက်ရောက်နေတယ်။ အဲ့လိုပဲ သစ်ပင်ကြီးတွေ အားလုံးလည်းရေညှိပင်တွေ ပေါက်ပြီး တစ်တောလုံး စိမ်းနေပါတယ် ။ အဲ့လို စိမ်းနေတာကိုက ထူးဆန်း အံ့အားသင့်စရာတွေ ဖြစ်လာပါတယ် ။ နတ်သမီးပုံပြင်တွေထဲက တောတွေနဲ့သွားတူနေပါတယ်။ သဘာဝက ဖန်တီးပေးထားတဲ့ လှို့ဝှက်ဆန်ကြယ်မှုဖြစ်နေပါတယ် ။ ရေချိုစိမ့်တောတွေက တစ်နှစ်ပတ်လုံး ရေချိုတွေပြည့်နေတဲ့ ရတနာတစ်ပါးပါပဲ ။ အဲ့ဒိ သစ်တောများကို အဓိကအားဖြင့် ရာသီဥတုအမျိုးအစားအလိုက် ကျယ်ပြန့်သော ဒေသများစွာရှိ […]

“”အယ်လ်နီညိုရာသီဥတုဖြစ်ပေါ်မှုကြောင့် ငါး/ပုစွန်မွေးမြူရေးကဏ္ဍများအပေါ် သက်ရောက်နိုင်မှုများကို ကြိုတင်ကာကွယ်ခြင်း”

EL Nino- Southern Oscillation(ENSO)အယ်လ်နီညိုဆိုသည်မှာ ပုံမှန်ထက် ထူးကဲစွာ ပူနွေးလာသည့် အီကွေတာရပ်ဝန်း ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာရှိပင်လယ်ရေပြင်အပူရှိန်ကြောင့် သမုဒ္ဒရာရေစီးကြောင်းများ၊ယင်းနှင့် ဆက်စပ်နေသော လေထုနှင့် ရေစီးကြောင်းများ ပြောင်းလဲကာ ပစိဖိတ်သမုဒ္ဒရာဝန်းကျင် ဒေသများအပြင် ယင်းဒေသများနှင့် ထိတွေ့ဆက်စပ်နေသော ဒေသများ၏ မိုးလေဝသအခြေအနေ သက်ရောက်သည့်ဖြစ်စဥ်ကို ခေါ်သည်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ် နွေရာသီကို အပူဆုံးနှစ်အဖြစ် နာဆာမှ ရာသီဥတုဆိုင်ရာ သိပ္ပံပညာရှင်များက မှတ်တမ်းတင်ထားကြောင်း သိရသည်။နာဆာအဖွဲ့မှ လာမည့်နွေရာသီတွင် အခြားသောနှစ်များထက် ၀.၄၁° F ထက် ပိုပူမည်ဖြစ် ကြောင်းနှင့် ၁၉၅၁ ခုနှစ်၊ ၁၉၈၀ ခုနှစ် နွေရာသီ ပျှမ်းမျှအပူချိန်ထက် ၂.၁ °F ပိုပူမည်ဖြစ်ကြောင်း ခန့်မှန်းထားကြသည်။လက်ရှိတွင် ကနေဒါနှင့် ဟာဝိုင်ရီ တို့၌ ပြင်းထန်သည့် တောမီးလောင်ကျွမ်းမှုနှင့် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းအပူချိန်မြင့်မားမှုတို့ ဖြစ်ပေါ်နေသည့်အပေါ်မူတည်၍ […]

ရေကြီးရေလျှံမှုကြုံရာကနေ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုတိုက်ဖျက်ရေးဆောင်ရွက်သူ အာရှသူနှစ်ဦး

  ဒီကနေ့မှာတော့ ရာသီဥတုဆိုင်ရာ ပြောင်းလဲမှုတိုက်ဖျက်ရေး ဆောင်ရွက်နေတဲ့ အာရှသူနှစ်ဦးအကြောင်းကို မိတ်ဆက်ပေးမှာဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့နှစ်ဦးလုံးဟာ BBC ရဲ့ ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွက် ထူးချွန်ထင်ရှားအမျိုးသမီး ၁၀၀ ထဲမှာပါဝင်ပြီး ရေကြီးရေလျှံမှုကြုံတွေ့ရချိန်နှင့်ကြုံတွေ့ပြီးနောက်မှာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး၊ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုတိုက်ဖျက်ရေးတွေကို ဆောင်ရွက်နေသူနှစ်ဦးဖြစ်ပါတယ်။ နီဟာ မန်ခါနီဟာ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံက သားဖွားဆရာမတစ်ဦးပါ။ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် ပါကစ္စတန်ရေကြီးရေလျှံမှုဖြစ်တော့ သူဟာ ရေဘေးသင့်တဲ့ဒေသတွေကို ကိုယ်တိုင်သွားရောက်ပြီး သားဖွားမှုနှင့် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ စောင့်လျောက်မှုတွေပြုလုပ်ပေးခဲ့သူဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၂၃ ခုနှစ်ပါကစ္စတန်ရေကြီးမှုဟာ ကြောက်စရာကောင်းလောက်အောင်ဖြစ်ပွားခဲ့တာပါ။ ရေကြီးမှုကြောင့် နိုင်ငံရဲ့သုံးပုံတစ်ပုံထိ ရေလွှမ်းခံရပြီး အိမ်ပေါင်း နှစ်သန်းကျော်ပျက်စီး ၊ လူသန်းသုံးဆယ်ကျော် ဒုက္ခရောက်ခဲ့ကြရတာဖြစ်ပါတယ်။ ရေဘေးသင့်နေရာတွေကို နီဟာ မန်ခါနီရဲ့ Mama Baby Fund ကနေ အသက်ကယ်ပစ္စည်းတွေနှင့် သားဖွားစောင့်ရှောက်မှုဆိုင်ရာပစ္စည်း ၁၅၀၀၀ ကိုပေးအပ်နိုင်ခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်။ ခုချိန်မှာတော့ […]

ကမ္ဘာ့အမှိုက်ကောက်ပြိုင်ပွဲမှာ အင်္ဂလန်သားတွေ အနိုင်ရရှိ

နိုဝင်ဘာလ ၂၉ ရက်နေ့က ဂျပန်နိုင်ငံ တိုကျိုမြို့မှာ ကျင်းပတဲ့ ကမ္ဘာ့အမှိုက်ကောက်ပြိုင်ပွဲမှာ အင်္ဂလန်သားတွေ အနိုင်ရရှိသွားတယ်လို့ သတင်းရပါတယ်။ ဂျပန်၊ အမေရိကန်၊ သြစတြေးလျနဲ့ ပြင်သစ်စတဲ့ နိုင်ငံပေါင်း ၂၁ နိုင်ငံမှ ပါဝင်သူများက မိနစ် ၉၀ အတွင်း အမှိုက်အများဆုံး ကောက်ယူခြင်းဖြင့် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကြပါတယ် ။ ‘Spogomi World Cup’ ပြိုင်ပွဲ ရည်ရွယ်ချက်ကတော့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ အသိပညာများ မြှင့်တင်ရန်နဲ့ အထူးသဖြင့် သမုဒ္ဒရာထဲသို့ ပလတ်စတစ် စွန့်ပစ်ပစ္စည်းများကို လျှော့ချရန် ဖြစ်ပါတယ် ။ ကမ္ဘာကြီးက ၁၉၅၀ လောက်ကတည်းက ပလတ်စတစ်တန်ချိန် ၈.၃ ဘီလီယံကျော်ကို ထုတ်လုပ်ခဲ့ပြီး အများစုမှာ မိုက်ခရို နဲ့ နာနို ပလက်စတစ် များအဖြစ်သိုပြောင်းသွားကာ ရေစီးကြောင်းများ၊ […]

အစ္စရေး- ဟားမတ်စစ်ပွဲ နဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ပျက်စီးမှု

အောက်တိုဘာလထဲမှာ အစ္စရေးစစ်တပ်က ဂါဇာရှိ Jabaliya ဒုက္ခသည်စခန်းကို ပေါင် ၂၀၀၀ ဗုံး တွေနဲ့ နှစ်ကြိမ်တိုင်တိုင် တိုက်ခိုက်လိုက်ပါတယ် ။ The New York Times ၏ စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုအရ အဲ့ဒိဗုံးတွေက အစ္စရေးနိုင်ငံရဲ့ လက်နက်တိုက်ထဲမှာ ဒုတိယအကြီးဆုံးနဲ့ ဖျက်ဆီးမှု အပြင်းဆုံး ဗုံးများဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ဗုံးတစ်လုံးကျတိုင်း ပေ ၄၀လောက်ကျယ်သော ဂလိုဏ်တွေ ဖြစ်ပြီး မြေပြင်ပေါ်မှာ ကျောက်ပေါက်ရာတွေလို အပေါက်တွေ ထားခဲ့ကာ ရာနှင့်ချီတဲ့ အပျက်အစီးများအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွားခဲ့ပါတယ် ။ အစ္စရေး-ဟားမတ်စ် ပဋိပက္ခ စတင်ပြီး နှစ်လနီးပါးအတွင်း အစ္စရေးက ဒုံးကျည်များသာမက အဖြူရောင် ဖော့စဖရပ်စ်ကို အသုံးပြုကာ ဂါဇာကမ်းမြောင်ဒေသကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြောင်း Human Rights Watch က ဆိုပါတယ် ။ […]

ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုအရေး ဆောင်ရွက်နေတဲ့ အမျိုးသမီးတွေ

ကမ္ဘာ့ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုအရေး နှင့်ပတ်သက်ပြီး ဆောင်ရွက်နေကြတဲ့ အမျိုးသမီးတွေ မနည်းပါလားဆိုတာ ၂၀၂၃ ခုနစ်အတွက် BBC ကထုတ်ပြန်တဲ့ ထူးချွန်ထင်ရှားအမျိုးသမီး ၁၀၀ စာရင်းကိုကြည့်မိတော့ သိရတယ်။ ထူးချွန်ထင်ရှား အမျိုးသမီးတရာထဲမှာ ရာသီဥတိုပြောင်းလဲမှု တိုက်ဖျက်ရေးကို ဆောင်ရွက်နေတဲ့ အမျိုးသမီး ၂၈ ဦးတောင်ပါဝင်တာတွေ့ရတယ်။ ဒီဆောင်းပါးမှာတော့ သူတို့ထဲက သုံးဦးအကြောင်းကို ဖောက်သယ်ချသွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဝမ်ဂျီရာ မက်သိုင်း ဝန်ဂျီရာမက်သိုင်းဟာ ကင်ညာနိုင်ငံက ၂၀၀၄ ခုနှစ် နိုဗယ် ငြိမ်းချမ်းရေးဆုရှင် ဝမ်ဂါရီမက်သိုင်းရဲ့ သမီးဖြစ်ပါတယ်။ သူ့အမေဟာ သဘာပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေးလှုပ်ရှားမှုနဲ့ နိုဗယ်ဆုရခဲ့တာပါ။ ဝန်ဂျီရာ မက်သိုင်းဟာလည်း သူ့အမေခြေရာနင်းပြီး သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး၊ အမျိုးသမီးတွေ သစ်ပင်စိုက်ပျိုးမှု မြှင့်တင်ရေးတွေကို ဦးဆောင်နေသူပါ။ သူ့အမေတည်ထောင်ခဲ့တဲ့ Green Belt လှုပ်ရှားမှုကို ဆက်လက်ဦးဆောင်နေပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ကမ္ဘာ့ရင်းမြစ်များ […]

ကမ္ဘာကျော်ပေမယ့် မြန်မာ မကျော်တဲ့ မြန်မာ့သိပ္ပံပညာရှင် ဆရာကြီး ဦးဘမော်

ဆရာဦးဘမော်ဟာ မန္တလေးတက္ကသိုလ်၊ ဘူမိဗေဒဌာနမှာ တာ၀န်ထမ်းဆောင်ခဲ့သူ ဖြစ်ပြီး ပုံတောင်ဂျီဟားလို့ ခေါ်တဲ့ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်းသန်း၄၀က လူသားရဲ့ ကျောက်ဖြစ် ရုပ်ကြွင်း မေးရိုးကို စတင် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သူ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီရှာဖွေတွေ့ရှိမှု အပါအ၀င် ဆရာ့ရဲ့ အခြားသော ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုတွေကလည်း အနောက်တိုင်းသား ပညာရှင်များရဲ့ သီအိုရီအချို့မှာ ပြတ်နေတဲ့ ကွင်းဆက်တွေကို ဖြည့်ပေးနိုင်ခဲ့တာကို ရှိသလို အချို့သီအိုရီတွေကိုတော့ ပြောင်းပြန် လှန်ပစ်နိုင်ခဲ့တာတွေလည်း ရှိခဲ့ပါတယ်။ ဆရာဦးဘမော် မုံရွာခရိုင်၊ ကြာပိုင်ရွာမှာ ကိုလိုနီ-ဂျပန်ခေတ်များအတွင်း လယ်သမားမိသားစုမှ မွေးဖွားကြီးပြင်းခဲ့ပြီး မုံရွာမြို့မှာ အထက်တန်းပညာ သင်ကြားပြီးဆုံးခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီနောက် မန္တလေးတက္ကသိုလ်မှာ နှစ်နှစ်ပညာသင်ပြီးတဲ့နောက် ဘူမိဗေဒပညာရပ်ကို သင်ကြားပေးမယ့်သူ မရှိတာမို့ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကို ပြောင်းရွှေ့ပညာသင်ကြားခဲ့ပါတယ်။ ၁၉၆၀ခုနှစ်မှာ B.Sc. ဘွဲ့ရခဲ့ပြီး ၁၉၆၈ခုနှစ်မှာ M.Sc. ဘွဲ့ […]