Author Posts

ဇွန်ဘီ ရေခဲတွေ ကြောင့် ကမ္ဘာ့ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် ၁၀လက်မခွဲမြင့်တက်

တစ်ကမ္ဘာလုံး မှာ ရုပ်ကျွင်းလောင်စာသုံးစွဲမှု ဒီကနေ့ ချက်ခြင်းကို ရပ်ပစ်လိုက်တာတောင်မှ လက်ရှိ ကမ္ဘာကြီး ပူနွေးမှု အရှိန်ကြောင့် ဂရင်းလန်ကျွန်းပေါ်မှာ ရေခဲတန်ချိန် ၁၁၀ ကွာဒလီယံ ဆုံးရှုံး နေဦးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကနေ့ လတ်တလောဖြစ်နေတဲ့ ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုကိုပြောပါဆိုရင် တရုတ်ပြည်မှာ စံချိန်တင် မိုးခေါင်မှုဖြစ်နေတာရယ် ၊ အိန္ဒိယက ပြည်နယ်အချိုု့နဲ့ ပါကစ္စတန်မှာ ရေကြီးပြီး ရေလွှမ်းမိုးမှုဖြစ်နေတာပါပဲ ၊၊သူတို့ထက်ဆိုတာက ဂရင်းလန်ကျွန်းမှာ ရေခဲတွေ အရည်ပျော်ပြီး ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင် ၁၀လက်မခွဲ မြင့်တက်လာတာပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီရေခဲတွေ အရည်ပျော်မှုကို သိပ္ပံပညာရှင်တွေက နဂိုရ် ကတည်းကတွက်ချက်ထားတာပါ။ ဒါပေမဲ့ သူတို့ မခန့်မှန်းမိတာက ဇွန်ဘီရေခဲတွေကိုပါပဲ ၊ ဇွန်ဘီရေခဲတွေအရည်ပျော်မှုကြောင့် သူတို့ခန့်မှန်းတာထက် ၂ ဆကျော်ပင်လယ်ရေမြင်တက်ခဲ့တာပါ။ ဇွန်ဘီရေခဲ ကို ရေခဲအသေတွေလို့လည်းခေါ်ပါတယ်။ အဲ့ဒိရေခဲတွေက […]

မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသ ရေအောက်ရောက်ရတော့မှာလား

သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာအလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲတွင် ရွှေလက် ဆွေးနွေးမည့်Power Point ကို ပြင်ဆင် နေသည်။ ထိုစဉ် Asia Calling က Kannikar Petch-kaew ရေးသည့် Vietnam’s sinking rice bowl ကို အမှတ်မထင် ဖတ်လိုက်မိသည်။ ပင်လယ်ထဲနစ်မြုပ်ပျောက်ကွယ်သွားတော့မည့် ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ မြစ်ဝကျွန်း ပေါ်ဒေသအကြောင်း ဖြစ်သည်။ မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသသည် ဆန် စပါး အဓိက ထုတ်လုပ်သည့်အတွက် ဆန်အိုး ကြီးဟု တင်စားခေါ်ဝေါ်ကြသည်။ ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ ဆန်အိုးကြီး ပင်လယ်အောက် ရောက်တော့မည်ကို စာရေး သူက အသိပေးလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ မဲခေါင်မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဒေသသည် မြေဆီဩဇာကောင်းပြီး ဗီယက်နမ်နိုင်ငံအတွက် ဆန်အိုးကြီးဖြစ် သည်။ မြစ်ညာတွင် ဆည်များ တည်ဆောက်ခဲ့ကြသည်။ စီမံကိန်းစချိန်တွင် “ဘာမှမဖြစ်နိုင်ဘူး၊ လျှပ်စစ်ဓာတ် အားတွေ ဖောဖောသီသီရပြီး လောကနိဗ္ဗာန်ခံစားရမယ်” […]

တရုတ်ရေပြင်မှာ ရေနွားတွေမျိုးတုန်းသွားပြီ

ပင်လယ်ထဲမှာ အငြိမ်းချမ်းဆုံး သတ္တဝါ တစ်ကောင်ပြပါဆိုရင် ဒူဂေါင်း လို့ခေါ်တဲ့ ရေနွားတွေပါပဲ ။ အဲ့ဒိအကောင်တွေက ရေသူမပုံပြင်တွေမှာ မပါမဖြစ်အကောင်တွေဖြစ်ပါတယ်။ ရေချို ရေငန် ၂မျိုးလုံးမှာတွေ့ရတယ်ဆိုပေမဲ့ အခုတော့ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ရေပိုင်နက်တွေထဲမှာ မျိုးတုန်းသွားပြီလို့ သိရပါတယ်။ ရေနွားတွေက သမုဒ္ဒရာ ရေတိမ်ပိုင်းမှာ နေတဲ့ အပင်စား နို့တိုက်သတ္တဝါတစ်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ အများဆုံး တွေ့ရတာက ပစ္စိဖိတ်သမုဒ္ဒရာရဲ့ အာရှဇုံပိုင်းမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ရေနွားတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တရုတ်နိုင်ငံသား ၃ဦးက သီးခြား သုတေသန လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ စာတန်းမှာဆိုထားတာက ရေနွားတွေကို နောက်ဆုံး တွေ့လိုက်ရတာက လွန်ခဲ့တဲ့ ၅ နှစ်ကလို့ ကမ်ခြေနေ ဒေသခံတွေ ကပြောတယ်လို့ ပါရှိပါတယ်။ တကယ်လို့ တရုတ်ရေပြင်မှာ ရေနွားတွေမျိုးတုန်း ကုန်တယ်ဆိုရင် အဲ့ဒါက ပထမဆုံး […]

လူ့အဖွဲ့ အစည်း ကို အပြတ်ဖြုတ်မည့်သေမင်းတမန် (သို့) Climate Change (Part 1) Credit : MASES

အတိတ်ကိုလည်ပြန်ကြည့်ခြင်း လူ့အဖွဲ့အစည်း တစ်ခုဟာ အသက်ဘယ်လောက်ရှည်ရှည်များနေနိုင်ပါ့မလဲ လို့ ဆိုရိုးရှိပါတယ် ။ မည်သည့်အရာမှ မတည်မြဲပါ ။ ဒါပေမဲ့ တကယ်မေးရမယ့် မေးခွန်းဟာ မတည်မြဲခြင်း တရား ထဲမွာ ကျွန်တော်တို့ ဘယ်လောက်ကြာကြာတည်မြဲအောင်နေနိုင်ကြပါ့မလဲ? ဟိုးရှေးရှေးတုန်းကပေါ့ .. အင်မတန်ကြီးကျယ်ခမ်းနားပြီး ဘုန်းတန်ခိုးကြီးမားခဲ့တဲ့ အာခက်ဒီယန် အင်ပါယာ (Akkadian Empire) ကြီး ရှိခဲ့တယ် ။ အန်ဟက်ဒူအားနား (Enheduanna) ဆိုတဲ့ လူသားသမိုင်းရဲ့ ပထမဆုံး ဂန္တဝင်စာရေးဆရာတွေထဲမှာတစ်ယောက်ပါ တဲ့ မင်းသမီး ရဲ့ တိုင်းပြည်ပေါ့ ။ ယနေ့ အချိန်မှာတော့ အဲဒီ အင်ပါယာ ကြီး ဟာ မြေကြီး ပေါ်မှာ ပြိုပျက်ပြီး ဖုန်မှုန့်တွေအလိမ်းလိမ်းတက်နေတဲ့ မြို့ပြတစ်ခုအဖြစ်သာ ကျန်ရှိခဲ့ပါတော့တယ် ။ ဘာများဖြစ်သွားပါလိမ့် ? […]

သစ်တောပြန်လည်ထူထောင်ရေးနှင့် မြေယာပြန်လည်ထူထောင်ရေး အမြင် တိုနီရင်နူဒို နဲ့ အမေးအဖြေ

သဘာဝပြန်လည်ပျိုးထောင်ရေး စီမံထိန်းသိမ်းမှု လယ်သမားများဘ၀ ( FMNR) ရဲ့ အမှုဆောင် အရာရှိ နဲ့ အကြံပေး ဖြစ်သူ တိုနီရင်နူဒို က သြစတေးလျှ စိုက်ပျိုးရေးပညာရှင်တစ်ဦးပါ။ သူက ခြောက်သွေ့တဲ့ ကုန်းမြေတွေကို ကုန်ကျစရိတ် နည်းနည်း နဲ့ ပြန်လည်စိမ်းလန်းလာအောင် သရုပ်ပြနိုင်ခဲ့တဲ့အတွက် သြစတေးလျှအစိုးရရဲ့ မှန်ကန်သော အသက်မွေးမှု ၂၀၁၈ ဆုကိုရရှိထားတဲ့သူပါ။ သူက ပျားရည် ထုတ်လုပ်ခြင်းနဲ့ သစ်တောကြားညပ်စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းတွေ တိုးတက်အောင် လုပ်နိုင်ပေးခဲ့ပါတယ်။ အာဖရိကတိုက်က နိုက်ဂျာနိုင်ငံမှာ နှစ်ပေါင်းများစွာကြာအောင် သစ်တောပြန်လည်ပျိုးထောင်ရေး လုပ်ငန်းတွေကို လုပ်ကိုင်ပေးခဲ့ပါတယ်။ သူ့ကို မွန်ဂါဘေး သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး ဝက်ဘ်ဆိုက်က အင်တာဗျူးခဲ့ပါတယ်။ မွန်ဂါဘေး ။။ ခင်ဗျားက ကုန်းပြောင်တွေပါ်မှာ အပင်တွေရှင်သန်လာအောင် လုပ်နိုင်တဲ့နည်းပညာရှိတယ်ဆိုပြီး လူသိများပါတယ်။ အဲ့ဒါကို […]

အပူချိန်မြင့်မားလာတာနဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲလာတာတွေက ငါး ပုစွန်နဲ့ ရေသယံဇာတတွေကို တိုက်ရိုက် ထိခိုက်ပျက်စီးစေပါတယ်

ဖျာပုံမြို့ ငါးလုပ်ငန်းသင်တန်းကျောင်း ကျောင်းအုပ်ကြီး(ငြိမ်း) ဦးစန်းအောင်နှင့် တွေ့ဆုံခြင်း ————————– မြန်မာနိုင်ငံဟာ မြစ် ချောင်း အင်းအိုင်နဲ့ပင်လယ်တွေ တည်ရှိတာကြောင့် ရေသယံဇာတ ပေါကြွယ်ဝတဲ့ နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံဖြစ်ပါတယ်။ ရေသယံဇာတနဲ့ ပြည်ပဝင်ငွေတွေရရှိသလို ပြည်တွင်းမှာလည်း စာနပ်ရိက္ခာ ဖူလုံမှုကို အထောက်အပံ့ ပေးပါတယ်။ ဒေသခံပြည်သူတွေရဲ့ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းအတွက်လည်း အဆင် ပြေပါတယ်။ အခုတော့ ကမ္ဘာကြီးပူနွေးမှုနဲ့ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုကြောင့် ရေသယံဇာတတွေ ထိခိုက်ပျက်စီး ဆုံးရှုံးနေပြီး အရေးပေါ် ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်မှုတွေ လုပ်ဆောင်ဖို့ လိုအပ်နေပါပြီ။ ဒါကြောင့် ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး ရေသယံဇာတတွေ ဘယ်လောက်ထိခိုက်ပျက်စီးနေလဲ၊ ဘယ်လိုကာကွယ်ဖို့ လိုအပ် နေလဲဆိုတာတွေကို ဖျာပုံမြို့ ငါးလုပ်ငန်းသင်တန်းကျောင်း ကျောင်းအုပ်ကြီး(ငြိမ်း) ဦးစန်းအောင်နဲ့ တွေ့ဆုံ မေးမြန်း ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ မေး– ကမ္ဘာကြီးပူနွေးမှုနဲ့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကို […]

ပြင်သစ် စိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်းတွေ ပြန်စနိုင်ဖို့ ယူရို သန်းထောင်ပေါင်းများစွာလို

              ပြင်သစ်မှာ မိုးခေါင်ရေရှား ပြဿနာကြီးဖြစ်ခဲ့တဲ့အတွက်ကြောင့် အဲ့ဒိသဘာဝဘေးအန္တရာယ်နဲ့ စပ်ဆက်ပြီး ကြီးမားတဲ့ ထုတ်လုပ်မှု ကျဆင်းသွားလို့ စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းရှင်တွေကို ကရုဏာကြေးပေးဖို့ ယူရိုငွေ သန်းထောင်ပေါင်း များစွာလိုအပ်နေပါတယ်လို့ ပြင်သစ်စိုက်ပျိုးရေး အဖွဲ့ချုပ်တွေက မနေ့က ပြောလိုက်ပါတယ်။ စိုက်ပျိုးရေးနဲ့ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းသမားတွေ ပူပေါင်းပြီးထုတ်ပြန်တဲ့ ကြေညာချက်မှာ ရာသီဥတုဆိုးဝါးမှုကြောင့် ဖြစ်သွားတဲ့ စိုက်ပျိုးရေး နဲ့ မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းတွေ ပျက်စီးဆုံးရှုံး မှုကို ပြန်လည်ကုစားရန်အတွက် ပြင်သစ်အစိုးရ အနေနဲ့ သူတို့ရဲ့ ခန့်မှန်တွက်ချက်ငွေ ယူရို သန်း ၂ ထောင်ကနေ သန်း၄ထောင်အတွင်း ထုတ်ပေးသင့်တယ်ဆိုပြီး တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။               […]

ဧရာ၀တီ ပြည်ထောင်စု သမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ အမျိုးသားမြစ်ကြီး

မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြေကြော၊ ရေကြော                    ပြည်ထောင်စုသမ္မတ မြန်မာနိုင်ငံသည် မြစ်ချောင်း အလွန်ပေါများကြွယ်၀သော နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဖြစ်ပါသည်။ ဧရာ၀တီမြစ်၊ ချင်းတွင်းမြစ်၊ စစ်တောင်းမြစ်၊ သံလွင်မြစ် အဓိကမြစ်ကြီး လေးစင်းနှင့် မြစ်လက်တက် ကြီးငယ်များ၊ ချောင်းကြီး၊ ချောင်းငယ်များ၊ မြစ်ခွဲများ စသည်ဖြင့် မြစ်ဝှမ်း ချောင်းဝှမ်းပေါင်း မြောက်မြားစွာ ပါဝင်ဖွဲ့စည်း တည်ဆောက်ထားပါသည်။ နိုင်ငံအတွင်း မြောက်မှတောင်သို့ သွယ်တန်းနေသော တောင်တန်းများ (ဝါ) ဘူမိရုပ်သွင်ယူနစ်များ (morphotectonic units) က မြစ်များ စီးဆင်းသည့် လားရာအရပ် (Direction /Alignment) ကို စိုးမိုး ချယ်လှယ်နေပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရေဆင်းအဆင်ပုံစံ (Drainage […]

အိန္ဒိယက ဟိုက်ဒရိုဂျင်သုံး ပြည်တွင်းဖြစ် ဘတ်စ်ကားကိုထွင်နိုင်ပြီ

                       အိန္ဒိယနိုင်ငံ ပူနီပြည်နယ်က KPIT လီမိတက် ပုဂ္ဂိလ ကုမဏီနဲ့ သိပ္ပံစက်မှုသုတေသနကောင်စီတို့ ပူးပေါင်းပြီး ဟိုက်ဒရိုဂျင်စွမ်းအင်သုံး ဘတ်စကား ထုတ်လုပ်ကာ မနေ့က အများပြည်သူကို ပြသနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ပြည်နယ်ဝန်ကြီး ဂျီတန်ဒရာဆင်းဂ် အဲ့ဒိကားပြပွဲ အခမ်းအနားကို ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့ပါတယ်။                     ဟိုက်ဒရိုဂျင်ကား တစ်စီးရဲ့ စွမ်းအင်သုံးစွဲ မှု ကုန်ကျစရိတ် က ဒီဇယ်ကား တွေထက် အများကြီး သက်သာပါတယ်။ ပြီးတော့ ဟိုက်ဒရိုဂျင်ကားတွေရဲ့ အိတ်ဇောပိုက်က ရေပဲထွက်လာမှာ ဖြစ်လို့ […]

ရန်ကုန်မြို့အနီးနားက ပန်းတစ်ပွင့်တောင်

ရန်ကုန်မြို့အနီးမှာလည်း တောင်တက်လို့ရပါတယ် အမြင့်ကြီး တော့ မဟုတ် ဘူးပေါ့ ဒါပေမဲ့လည်း ခရီး အဝေးလဲ မသွားနိုင် တောင်တက်ပြီး ခဏတာ စိတ်အပန်းဖြေချင်သူတွေ စိမ်းစိုနေတဲ့ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် မြင်ကွင်းတွေနဲ့အတူ လှပနဲ့ ကောင်းကင် ကြီးကို ခံစားချင်သူတွေအတွက်တော့ သွားလို့ အဆင်ပြေတဲ့တေနေရာလေးပါ။ ပန်းတစ်ပွင့်တောင် ပန်းတစ်ပွင့်တောင်ဘုရားကိုဖူး​မျှော်ပြီးသူတိုင်းဟာတဒင်ဂစိတ်အေးချမ်းမှုတွေကိုခံစားရပြီး ရင်ပြင်ပေါ်ကနေလှမ်းမျှော်ကြည့်ရင်မြင်ရတဲ့ရှုခင်းအလှအပတွေကြောင့် စိတ်အေးချမ်းမူရရှိစေမှာအမှန်ပါ လေကောင်လေသန့်လေတွေရှူရှိုက်ရင်းတောင်တန်းအလှအပများစွာကိုကြည့်ရူခံစားရင်းနဲ့အမောပြေစေမှာပါ။ ပန်းတစ်ပွင့်တောင် တောင်ပေါ်ရောက်ပြီဆိုတာနဲ့ ရှမ်းပြည်ရောက်သလိုမျိုးခံစားရတဲ့ ခံစားချက်လေးကဘာနဲ့မှလဲလို့မရတဲ့ခံစားမူမျိုးရမှာအသေချာပါ။ တောင်ပေါ်ဘုရားမှာအေးအေးဆေးဆေး လေငြင်းခံစားကြမယ် အခုလိုမိုးရာသီဆို အရင်ကထက်ပိုပြီစိမ်းလန်းစိုပြေတယ် တောင်တန်းကြီးအလှအပကိုတဝကြီးခံစားကြမယ် ပန်းတစ်ပွင့်တောင်ကျောင်းတိုက် (မှော်ဘီမြို့နယ်) လေထီး၁၆ မှတ်တိုင် ရောက်ရင် ညာဘက်ချိုး၍ 30 မိနစ်လောက်သွားရပါမယ် လမ်းနှစ်ခွတွေ့လျှင် ဘယ်ဘက်အတိုင်းသွားပါ။ နောက် ၁၅ မိနစ်ခန့်သွားလျှင် လမ်းခွဲ ထပ်တွေ့ပါမယ်။ ညာဘက်သွားရပါမယ်။ ဘယ်ဘက် ကသွားရင် ဖူးဂျီဆည် […]