Author Posts

ဘူမိသမိုင်းဖြစ်ရပ်များထဲက ဒီရေတောများ

ဒီရေတောများသည် ပူနွေးသောအရပ်ဒေသတွင် ပင်လယ်ဒီရေမှတ် အမြင့်ဆုံးနှင့် အနိမ့်ဆုံးအမှတ်၂ခု၏ ကြားဇုန်များအတွင်း ပေါက်ရောက်သော ဆားငန်ဒဏ်ကိုခံနိုင်သည့် သစ်မျိုးနွယ်အပင်များဖြစ်သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ယင်းတို့သည် ပင်လယ်နှင့် ကုန်းမြေနယ်နိမိတ်များကြားရှိ အကူးအပြောင်းဇုန်တစ်ခုဖြစ်သည့် မြေနိမ့်အရပ်များ (ဒီရေမှတ် အမြင့်ဆုံးနှင့် အနိမ့်ဆုံးအမှတ်၂ခုကြား) တွင် အကန့်အသတ်ဖြင့် ပေါက်ရောက်ကြရသည်။ ပေါက်ချင်သည့်အရပ်တွင် ပေါက်၍မရ။ ပျော့ပျောင်းသောမြေသား (ရွှံ့နှင့် နုန်းမြေများ) ကို နှစ်သက်ကြပြီး လှိုင်းကွယ်သည့်ကမ်းရိုးတန်းပိုင်းများတွင် ပိုမိုတွေ့ရသည်။ အချို့အပင်များမှာမူ မြေသားနည်းနည်းနှင့် ကျောက်ခဲစိုင်များပေါများရာတွင် တမူထူးခြားစွာ ကပ်ရပ်ပေါက်ရောက်ရှင်သန်ကြသည်။ ယင်းတို့လိုအပ်သော ဒီရေငန်နှုန်း၊ မြေငန်နှုန်းနှင့် မြေသားလေဝင်လေထွက်တို့အပေါ် မူတည်ကာ ဒီရေတောမျိုးစိတ်တခုချင်းစီ၏ပေါက်ရောက်ရာ ဇုန်များကိုခွဲခြားထားသည်။ ဒီရေတောပင်များ၏ ရေပေါ်တွင်ပေါ်နိုင်သည့် အသီးတောင့်များသည် ပင်လယ်ရေစီးကြောင်းများ၊ လှိုင်းလေများ၊ ဒီရေနှင့် ကမ္ဘာ့သမုဒ္ဒရာကြီးများလည်ပတ်မှုတို့တွင် မျောပါနေကြကာ အပူပိုင်းဇုန်တလျှောက်ရှိ ပင်လယ်ဒီရေမှတ် အမြင့်ဆုံးနှင့် အနိမ့်ဆုံးအမှတ်တို့၏ ကြားဇုန်များအတွင်း […]

ကြောင် ( သို့) စိုးရိမ်စရာကောင်းတဲ့ သတ်ဖြတ်ရေးသမား

ကြောင်တွေက လူသားအဖော်များကို ချစ်ခင်နှစ်သက်ကြသော်လည်း ၎င်းတို့သည် အလွန်ထိရောက်သော သတ်ဖြတ်ရေး သမားများဖြစ်ကြကြောင်း လေ့လာမှုတစ်ခုအရ သိရပါတယ်။ ၎င်းတို့သည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းတွင် မျိုးစိတ်ပေါင်း ၂၀၀၀ ကျော်ကို စားသုံးကြတဲ့ နေရာမှာ မျိုးသုဉ်းသွားမှာကို စိုးရိမ်ပြီး ထိန်းသိမ်းနေရတဲ့ အကောင် ရာနဲ့ချီပြီး ပါနေပါတယ် ။ ကြောင်တွေကို လူတွေ မွေးလာတာ နှစ်ပေါင်း ၉ ထောင်ကျော်သွားပါပြီ ၊ အန္တာတိကတိုက်ကလွဲပြီး ကြောင်မရှိတဲ့ နိုင်ငံက မရှိသလောက်ပါပဲ ။ Nature Communications တွင် ထုတ်ဝေသည့် စာတမ်းတွင် သုတေသီများက ၎င်းတို့အား “ကမ္ဘာပေါ်တွင် ပြဿနာအများဆုံး ပျံ့နှံ့နေသော မျိုးစိတ်များထဲမှ တစ်မျိုး ” အဖြစ် ဖော်ပြထားပါတယ်။ အမေရိကား အူဘန် တက္ကသိုလ်မှ Christopher Lepczyk […]

COP28 ညီလာခံမှ မှတ်မှတ်ထင်ထင် ဖြစ်ရပ်များ ( ၂ )

ဒူဘိုင်း COP28 ညီလာခံရဲ့ နောက်ဆုံးရက်တွေက စိတ်လှုတ်ရှား စရာတွေအများကြီးဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ရုပ်ကြွင်း လောင်စာ အပြီးပိတ်သိမ်းနိုင်ဖို့အတွက် ပြောကြ ဆိုကြ ဆွေးနွေးရင်းနဲ့က နောက်ဆုံးရလာတဲ့ အဖြေတစ်ခုက မူကြမ်းတစ်စောင်ထွက်လာတယ် ဆိုတဲ့ အဆင့်နဲ့ ပြီးသွားခဲ့ပါတယ်။ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးသမားတွေ မျှော်လင့်နေတာက ရုပ်ကြွင်းလောင်စာတွေကို ဘယ်လိုပိတ်သိမ်းမယ် ဆိုတဲ့ အချိန်စာရင်းကိုပါ ။ ဒါပေမဲ့ ရလာ တာက ပိတ်သိမ်းဖို့အတွက် ဘယ်လိုလုပ်ကြမယ်ဆိုတဲ့ မူကြမ်းလောက်ပဲ ဖြစ်နေပါတယ် ။ မူကြမ်းနောက်မှာ အတည်ပြုတဲ့မူကြမ်း ၊ ပြီးတော့ ဥပဒေကြမ်း ၊ ဥပဒေ နဲ့ ဥပဒေကိုစတင်ကျင့်သုံးမဲ့ ကာလနဲ့ လက်တွေ့အကောင် အထည်ဖော်မှု ဆိုတဲ့ အဆင့်တွေ အများကြီး ကျန်နေသေးတဲ့အတွက်ကြောင့် ရုပ်ကြွင်း လောင်စာအပြီး ပိတ်သိမ်းဖို့က နောက်ထပ် COP ညီလာခံတွေ […]

မော်စကိုမှာ စံချိန်တင် နှင်းကျလို့ ​ကျောင်း​တွေ ပိတ်ထားရ

ဆယ်စုနှစ်များစွာအတွင်း မ​မျှော်လင့်ထာတဲ့ နှင်းကျဆင်းမှုကြောင့် ရုရှားနိုင်ငံမြို့​တော် ​မော်စကိုမှာ နှင်း​တွေ​ကြောင့် လမ်းပိတ်ဆို့မှုဖြစ်ခဲ့ပြီး တစ်မြို့လုံး က​သောင်းကနင်း ဖြစ်ခဲ့ရပါတယ်။ မိုး​လေဝသပညာရှင်​တွေက​တော့ ဒီက​နေ့ကျဆင်းခဲ့တဲ့ နှင်းမုန်တိုင်းက နှစ် ၆၀ အတွင်းမှာ အပြင်းထန်ဆုံးလို့ ဆိုပါတယ်။ ၁​ပေနီးပါး​လောက် ထူတဲ့နှင်း​တွေက ထရပ်ကား ဒရိုင်ဘာ​တွေအတွက် အခက်အခဲအများကြီးဖြစ်​စေပြီး ယာဥ်​ကျောပိတ်ဆို့မှု​တွေလည်းဖြစ်​နေပါတယ်။ မိုး​လေဝသပညာရှင်​တွေက ဒီနှစ်ဒီဇင်ဘာက ​နောက်ထပ်နှင်းကျဆင်းမှု​တွေ ကျ​ရောက်လာနိုင်စရာရှိ​နေတဲ့အပြင် ပြီးခဲ့တဲ့ ရာစုနှစ်​တွေထက်​တောင် ကျဆင်းဖွယ်ရာရှိ​နေတယ်လို့ဆိုပါတယ်။သူတို့ရဲ့ ခန့်မှန်းလျက်အရဆိုရင် နှင်းကျ​ရောက်မှုက ၂​ ပေ ​တောင်​ကျော်သွားနိုင်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ နှင်းကျဆင်းမှုများလွန်းလို့ စာသင်​ကျောင်း​တွေပိတ်ထားဖို့ ရုပ်မြင်သံကြားက​နေ ​ကြေညာထားပါတယ်။ ​မော်စကိုမြို့ရဲ့အဓိက လမ်း​တွေ အားလုံးပိတ်ဆို့မှု​တွေဖြစ်​နေလို့ ရှင်းလင်း​ရေးကိုအမြန်လုပ်​နေရပါတယ်။ မောင်ယဏ Ref….euronews

ဘူမိသမိုင်းဖြစ်ရပ်များထဲက ဒီရေတောများ

ဒီရေတောများသည် ပူနွေးသောအရပ်ဒေသတွင် ပင်လယ်ဒီရေမှတ် အမြင့်ဆုံးနှင့် အနိမ့်ဆုံးအမှတ်၂ခု၏ ကြားဇုန်များအတွင်း ပေါက်ရောက်သော ဆားငန်ဒဏ်ကိုခံနိုင်သည့် သစ်မျိုးနွယ်အပင်များဖြစ်သည်။ ဆိုလိုသည်မှာ ယင်းတို့သည် ပင်လယ်နှင့် ကုန်းမြေနယ်နိမိတ်များကြားရှိ အကူးအပြောင်းဇုန်တစ်ခုဖြစ်သည့် မြေနိမ့်အရပ်များ (ဒီရေမှတ် အမြင့်ဆုံးနှင့် အနိမ့်ဆုံးအမှတ်၂ခုကြား) တွင် အကန့်အသတ်ဖြင့် ပေါက်ရောက်ကြရသည်။ ပေါက်ချင်သည့်အရပ်တွင် ပေါက်၍မရ။ ပျော့ပျောင်းသောမြေသား (ရွှံ့နှင့် နုန်းမြေများ) ကို နှစ်သက်ကြပြီး လှိုင်းကွယ်သည့်ကမ်းရိုးတန်းပိုင်းများတွင် ပိုမိုတွေ့ရသည်။ အချို့အပင်များမှာမူ မြေသားနည်းနည်းနှင့် ကျောက်ခဲစိုင်များပေါများရာတွင် တမူထူးခြားစွာ ကပ်ရပ်ပေါက်ရောက်ရှင်သန်ကြသည်။ ယင်းတို့လိုအပ်သော ဒီရေငန်နှုန်း၊ မြေငန်နှုန်းနှင့် မြေသားလေဝင်လေထွက်တို့အပေါ် မူတည်ကာ ဒီရေတောမျိုးစိတ်တခုချင်းစီ၏ပေါက်ရောက်ရာ ဇုန်များကိုခွဲခြားထားသည်။ ဒီရေတောပင်များ၏ ရေပေါ်တွင်ပေါ်နိုင်သည့် အသီးတောင့်များသည် ပင်လယ်ရေစီးကြောင်းများ၊ လှိုင်းလေများ၊ ဒီရေနှင့် ကမ္ဘာ့သမုဒ္ဒရာကြီးများလည်ပတ်မှုတို့တွင် မျောပါနေကြကာ အပူပိုင်းဇုန်တလျှောက်ရှိ ပင်လယ်ဒီရေမှတ် အမြင့်ဆုံးနှင့် အနိမ့်ဆုံးအမှတ်တို့၏ ကြားဇုန်များအတွင်း […]

COP 28 ညီလာခံမှ မှတ်မှတ်ထင်ထင်အဖြစ်အပျက်များ ( ၁ )

ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂက ဦးဆောင်ပြီး ကျင်းပတဲ့ ရာသီဥတုဆိုင်ရာညီလာခံ COP 28 ကို ကာတာနိုင်ငံ ဒူဘိုင်းမြို့မှာ နိုဝင်ဘာ ၃၀ ကနေ ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ရက်နေ့အထိ ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ရာသီဥတုဆိုင်ရာ ပြဿနာတွေကို ရှင်းဖို့အတွက် အဲ့ဒိညီလာခံမှာ ဆွေးနွေးတိုင်ပင်ဆုံးဖြတ်ကြတာပါ ။ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီး နဲ့ အဖွဲ့အစည်း တော်တော် များများက ကိုယ်စားလှယ် ၁သိန်း‌ကျော်တက်ရောက်တဲ့ ပွဲဖြစ်လို့ ပြောကြ ဆိုကြ ဆွေးနွေး ကြတာတွေ အများကြီး ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒိဖြစ်စဉ်တွေထဲက မှတ်မှတ်ထင်ထင် ဖြစ်ခဲ့တဲ့အကြောင်း တွေကို တင်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။ ကမ္ဘာကြီးက စက်မှုခေတ်မတိုင်မီက အနေအထားနဲ့ ယှဉ်ကြည့်လိုက်ရင် အပူချိန်တွေတိုးနေပါတယ်။ ဘာကြောင့် လဲဆိုတော့ ရေနံ ၊ကျောက်မီးသွေးနဲ့ သဘာဝဓာတ်ငွေ့တွေလို ရုပ်ကြွင်းလောင်စာတွေကို အသုံးပြုပြီး စွမ်းအင် တွေကို […]

””ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်သင့်သော ရှားပါးမျိုးစိတ်ဝင် ငါးမျိုးစိတ်တစ်မျိုးဖြစ်သော ရေနဂါးတို့၏ ထူးခြားသော သဘာဝများ””

ရေနဂါး(Seahorse)ကို ပင်လယ်မြင်း (သို့မဟုတ်) ရေနဂါးဟု လူသိများကြပြီး အပူပိုင်းနှင့် သမပိုင်းဒေသ ပင်လယ်ရေတိမ်များတွင် တွေ့ရတတ်ပါသည်။မြန်မာအခေါ် ရေနဂါးကို ပင်လယ်ရေနွေးစီးကြောင်းရှိရာဒေသများတွင် အတွေ့ရများပါသည်။မြန်မာနိုင်ငံတွင်မွန်၊တနသာ်ရီကမ်းလွန်ပင်လယ်ပြင်တို့တွင် ရံဖန်ရံခါတွေ့ရတတ်သည်။ ရေနဂါးမှာ ငါးမျိုးစိတ်တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ရေထဲတွင်သာ နေကြသည်။ ပါးဟက် နှင့် အသက်ရှူပြီး ဗိုက်ထဲတွင် စည်ဖောင်းများရှိကြပါသည်။ သို့သော် ၄င်းတို့၏အမြီးက ရေကိုယက်ပြီးကူးခတ်နိုင် သည့်ဆူးတောင်မဟုတ်ပေ။တစ်ခုခုကို ရစ်ပတ်ပြီး ဆုပ်ကိုင်ထားနိုင်သော မျောက်အမြီးလိုအမြီးမျိုး ဖြစ်ပါသည်။ရေနဂါးသည် မျိုးကွဲများစွာရှိကြပြီး ထူးခြားချက်မှာ ငါးမျိုးစိတ် ဖြစ်သော်ငြား ၄င်းတို့ တွင် အကြေးခွံ မပါရှိပေ။ပါးလွှာသော အရေခွံတစ်မျိုးတည်းသာရှိသည်။ အခြားငါးများကဲ့သို့ အလျားလိုက် ရေမကူးဘဲ ဒေါင်လိုက်မတ်တတ်ကြီး ရေကူးနိုင်ခြင်းတို့ ဖြစ်ပါသည်။ရေသတ္တဝါများထဲ တွင် တစ်မျိုးတည်းသော ဒေါင်လိုက်(မတ်တတ်) ကူးခပ်သော သတ္တဝါ ဖြစ်သည်။ထို့ပြင် အနှေးဆုံးကူးခပ်နိုင်သော ရေသတ္တဝါလည်း ဖြစ်သည်။တစ်နာရီလျှင် ၅ပေ(၁.၅ […]

အယ်နီညိုကြောင့် မိုးခေါင်ပြီး ဇင်ဘာဘွေမှာ တောဆင်ရိုင်း အကောင်ရာနဲ့ချီပြီးသေ

ဇင်ဘာဘွေနိုင်ငံက အကြီးဆုံး အမျိုးသားဥယျာဉ်ကြီးဖြစ်တဲ့ Hwange မှာ မိုးခေါင်ရေရှားဖြစ်ပြီး တောဆင်ရိုင်း အနည်းဆုံး ၁၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့တယ်လို့ သတင်းရရှိပါတယ် ။ နိုင်ငံတကာ တောရိုင်းထိန်းသိမ်းရေးအဖွဲ့ ကတော့ အယ်နီညိုကြောင့် ဖြစ်ရတာလို့ ဆိုပါတယ် ။ အယ်နီညိုကြောင့် ဇင်ဘာဘွေမှာ မိုးအဝင်နောက်ကျပြီး နွေရာသီက ၁လခွဲ နီးပါးလောက် ပိုပြီး ကြာသွားပါတယ်။ အမျိုးဥယျာဉ်ထဲမှာ ဆင်ကောင်ရေ ၄ သောင်းခွဲလောက်ရှိနေရာ သောက်သုံးရေ ကောင်းကောင်းမရလိုက်တဲ့ ဆင်ကောင်ရေ ရာနဲ့ချီပြီ သေဆုံးခဲ့ရတာပါ ။ အဲ့ဒိဥယျာဉ်ထဲမှာ ဆိုလာစွမ်းအင်သုံး ရေပန့် ၁၀၄ ခု ရှိပေမဲ့ အဲ့နေရာတွေကို မလာနိုင်တဲ့ ဆင်တွေ သေကြရတာပဲဖြစ်ပါတယ် ။ ဒီနေ့အထိ မိုးက မရွာသေးလို့ ရေကြိုက်တဲ့ တောရိုင်းတွေ အားလုံးနီးပါး […]

ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်နဲ့ လစ်သီယံသိုက် ဘာကိုရွေးမလဲ

ပေါ်တူဂီမြောက်ပိုင်းရှိ တောင်ကုန်းများဖြစ်သော Barroso ဒေသသည် စိုက်ပျိုးရေး ၊ ဇီဝမျိုးစုံမျိုးကွဲများ၊ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှု ခံနိုင်ရည်ရှိသော ဂေဟစနစ်များနှင့် အဖိုးတန်ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များကို ပေါင်းစပ် ထားတဲ့ နေရာ တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ် ။ ရာစုနှစ်များစွာတည်ရှိခဲ့တဲ့ “တစ်ကမ္ဘာလုံးအတွက် အရေးကြီးသော” လယ်ယာစနစ် တစ်ခုရှိတယ်လို့လည်း အသိအမှတ်ပြုခံထားရပါတယ် ။ ဒါပေမဲ့ အဲ့ဒိဒေသမှာ ဥရောပရဲ့ အကြီးဆုံး လစ်သီယမ်သတ္တုသိုက်များထဲမှ တစ်ခုလို့ ယူဆရတဲ့ နေရာ ဖြစ်နေပါ တယ် ။ သန့်ရှင်းသော စွမ်းအင် အသွင်ကူးပြောင်းရေးတွင် အရေးပါသည့် ဒြပ်စင်တစ်ခုဖြစ်တဲ့ လစ်သီယံတွေ အများကြီး ရှိတယ်ဆိုတာက Barroso မှာ သတ္တုတူးဖော်ရေး စီမံကိန်းများ ဖြစ်လာနိုင်စရာ ရှိနေပါတယ်။ ပြည်တွင်း သတ္တုစျေးကွက်မှာ လိုအပ်တဲ့ ထောက်ပံ့ရေးပေးနိုင်ရန် အဓိက […]

ဂျပန်ကမ်းခြေကို ငါးအသေ သောင်းနဲ့ချီပြီး သောင်တင်တာ နျူအဆိပ်သင့်ရေတွေကြောင့်လား

ဂျပန်နိုင်ငံမြောက်ပိုင်းက ကမ်းခြေတစ်ခုကို ငါးအသေပေါင်း မြောက်များစွာ လှိုင်ပုတ်ခံရပြီး သောင်တင်လာတဲ့ ဗီဒီယိုဖိုင်တစ်ခုက အိတ်စ် ဆိုရှယ်မီဒီယာ ( ယခင် တွစ်တာ ) မှာ ပေါ်ထွက်လာခဲ့ပါတယ်။ အဲ့ဒိဗီဒီယိုဖိုင်က အခြားဆိုရှယ်မီဒီယာတွေမှာလည်း ပျံ့နှံ့သွားပါတယ် ။ ရေလှိုင်းက ပုတ်လို့ ငါးအသေပေါင်း သောင်းနဲ့ချီကမ်းတင်လာတာပါ ။ လိုင်းသုံးတဲ့ သူတွေကတော့ ငါးတွေသေကုန်ပါပြီ ဆိုပြီး ရေးတင်ကြတာပါ ။ အဲ့လို ငါးအသေတွေ ကမ်းတင်လာတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး စိုးရိမ်မှုမြင့်တက်နေရတဲ့ အကြောင်းက မကြာသေးခင်လအတွင်းမှာ ဂျပန်အစိုးရက နျူ့အဆိပ်သင့်ရေတွေကို သမုဒ္ဒရာထဲကို ဖောက်ချခဲ့တာနဲ့ သက်ဆိုင်နေပါတယ်။ လက်ရှိကတော့ အဲ့ဒိကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်မှုရှိမရှိကို စုံးစမ်းစစ်ဆေးနေပါတယ်။ အခြားသောသူတွေကတော့ အဲ့ဒိကိစ္စက ရေအောက် ငလျင်လှုတ်တာနဲ့ သက်ဆိုင်နေတယ်လို့ ပြောကြပါတယ် ။ ဒါပေမဲ့ ဘယ်သူမှ အတိအကျ […]